Пиряхҳо ҳамчун манбаи муҳимми оби ширин дар саросари ҷаҳон нақши ҳаётан муҳимро бозида, барои таъмини экосистемаҳои гуногун ва фаъолияти инсоният аҳамияти бузург доранд. Тахмин меравад, ки тақрибан 70% оби ширини рӯи Замин дар пиряхҳо нигоҳ дошта мешавад. Ин захираҳо, махсусан дар минтақаҳои кӯҳӣ, манбаи асосии оби дарёҳо ва системаҳои обёрӣ маҳсуб мешаванд. Вале, бо зиёд шудани ҳарорати миёнаи сайёра дар натиҷаи гармшавии глобалӣ, суръати обшавии пиряхҳо босуръат афзоиш ёфта истодааст.

Тадқиқотҳо нишон медиҳанд, ки дар давоми сад соли охир масоҳати пиряхҳои ҷаҳон ба таври назаррас коҳиш ёфта, зиёда аз 50% пиряхҳо аз байн рафтаанд. Ин раванд метавонад ба сарнавишти миллиардҳо одамоне, ки ба оби ин пиряхҳо вобастаанд, таъсири манфӣ расонад.

Солҳои охир яке аз мушкилотҳои глобалие, ки ҷомеаи ҷаҳониро ба ташвиш овардааст, ин обшавии пиряхҳо мебошад. Дар робита ба ин 14 декабри соли 2022 Маҷмаи Умумии Созмони Милали Муттаҳид зимни иҷлосияи 77-уми худ қатъномаи “Соли 2025 - Соли байналмилалии ҳифзи пиряхҳо”-ро, ки аз ҷониби Ҷумҳурии Тоҷикистон пешбарӣ шуда буд, бо иттифоқи оро қабул кард.

Он яке аз қатъномаҳои нодир ба ҳисоб меравад, зеро дар он ҳам эълони Рӯзи байналмилалӣ ва ҳам Соли байналмилалӣ дарҷ гардидааст. Иқдоми навбатии Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо пуштибонии 153 кишвари узви СММ пазируфта шуд.

Бо коҳиш ёфтани ҳаҷми пиряхҳо, ҷараёни оби дарёҳо тағйир меёбад. Дар солҳои аввал, обшавии босуръати пиряхҳо боиси афзоиши оби дарёҳо ва хатари обхезиҳо мегардад. Таъсири манфии обшавии пиряхҳо ба кишоварзӣ, бахусус ба амнияти озуқаворӣ низ хеле ҷиддӣ мебошад. Дар Тоҷикистон ва дигар кишварҳои Осиёи Марказӣ, 80% заминҳои кишоварзӣ тавассути обёрии сунъӣ серҳосил мешаванд. Паст шудани миқдори оби рӯизаминӣ ва хушкшавии чашмаҳо ва дарёҳо боиси кам шудани ҳосилнокии заминҳо ва ҳатто бекор мондани баъзе минтақаҳои кишоварзӣ мегардад. Ин раванд ба амнияти озуқаворӣ таҳдиди ҷиддӣ мекунад, зеро камбуди об сабаби паст шудани истеҳсоли маҳсулоти кишоварзӣ ва болоравии нархҳои ғизо мегардад. Созмони Милали Муттаҳид пешгӯӣ мекунад, ки то соли 2050 нархи маҳсулоти асосии озуқаворӣ метавонад то 30-50% афзоиш ёбад, ки ин ба кишварҳои камбизоат таъсири сахт мерасонад.

Илова бар ин, камшавии захираҳои обӣ метавонад боиси буҳронҳои иҷтимоӣ ва иқтисодӣ гардад. Дар бисёр кишварҳои ҷаҳон, бахусус дар Осиёи Марказӣ, қаторкӯҳҳои Ҳимолой ва Анд, оби пиряхҳо на танҳо барои кишоварзӣ, балки барои таъмини нерӯи барқ низ истифода мешавад. Маҳз нерӯгоҳҳои обӣ аз манбаъҳои асосии истеҳсоли барқ дар ин минтақаҳо маҳсуб мешаванд. Кам шудани оби дарёҳо метавонад ба фаъолияти нерӯгоҳҳои обӣ таъсир расонида, боиси камбуди нерӯи барқ ва болоравии нархҳои он гардад. Ба гуфтаи Бонки Ҷаҳонӣ, то соли 2040, камшавии захираҳои обӣ метавонад ба поин рафтани иқтидори истеҳсолии нерӯгоҳҳои обӣ то 20-30% сабаб шавад.

Аммо дар баробари ин, дар Ҷумҳурии Тоҷикистон НБО Роғун бунёд шуда истодааст, ки нерӯи барқи аз ҷиҳати экологӣ тоза истеҳсол хоҳад намуд. Ин нерӯгоҳ на танҳо барои таъмини эҳтиёҷоти дохилии кишвар ба нерӯи барқ муҳим аст, балки метавонад дар оянда ба содироти нерӯи барқ ба кишварҳои ҳамсоя низ мусоидат намояд.

Бо дарназардошти коҳиши захираҳои обӣ дар ҷаҳон ва таъсири он ба фаъолияти нерӯгоҳҳои обӣ, аҳамияти НБО Роғун боз ҳам бештар мегардад. Бо иқтидори пурраи худ, ин нерӯгоҳ метавонад норасоии нерӯи барқро ҷуброн намуда, ба рушди устувори иқтисодиёти Тоҷикистон ва минтақа кӯмак расонад.

Ҳамзамон, истифодаи манбаъҳои таҷдидшавандаи энергия ва идоракунии самараноки захираҳои обӣ метавонанд барои пешгирии буҳронҳои эҳтимолии энергетикӣ ва иқтисодӣ нақши муҳим бозанд. Аз ин рӯ, рушди инфрасохтори гидроэнергетикӣ ва ҳамкориҳои минтақавӣ дар соҳаи истифодаи об ва нерӯи барқ бояд дар маркази таваҷҷуҳи кишварҳои минтақа қарор гиранд.

Барои пешгирии оқибатҳои фоҷиабори обшавии пиряхҳо, тадбирҳои мушаххас ва самаранок бояд андешида шаванд. Пеш аз ҳама, давлатҳо бояд сиёсати ҳифзи пиряхҳо ва идоракунии дурусти захираҳои обиро таҳким бахшанд. Технологияҳои сарфакоронаи обёрӣ, аз қабили истифодаи системаи қатрагӣ ва барномаҳои коркарди дубораи об метавонанд ҳамчун роҳҳои муассир истифода шаванд. Илова бар ин, ҳамкориҳои байналмилалӣ барои ҳифзи пиряхҳо ва идоракунии манбаъҳои обӣ бояд густариш ёбанд. Ташаббуси Тоҷикистон дар эълон гардидани "Соли 2025 – соли байналмилалии ҳифзи пиряхҳо" як қадами муҳимме дар ин самт ба ҳисоб меравад, ки таваҷҷуҳи ҷомеаи ҷаҳониро ба ин масъалаи муҳим равона мекунад.

Ташаббусҳои ҷаҳонии ҷониби Тоҷикистон дар самти истифодаи оқилонаи об ва ҳифзи пиряхҳо назаррас буда, маҳз бо пешниҳоди Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар сатҳи СММ як қатор чорабиниҳои байналмилалӣ баргузор ва пешниҳодҳои созанда ироа шуданд.

Бо мақсади ҳалли масъалаҳои обу экология Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар сатҳи Созмони Миллали Муттаҳид соли 2003 “Соли байналмилалии оби тоза”, солҳои 2005-2015 Даҳсолаи байналмилалии “Об барои ҳаёт”, соли 2013 “Соли байналмилалии ҳамкорӣ дар соҳаи об”, солҳои 2018-2028 Даҳсолаи байналмилалии амал “Об барои рушди устувор”, соли 2025 “Соли байналмилалии ҳифзи пиряхҳо” ва 21 март ҳамчун “Рӯзи байналмилалии ҳифзи пиряхҳо” эълон карда шуд.

Ҳамин тариқ, обшавии босуръати пиряхҳо як мушкили ҷиддии умумиҷаҳонӣ буда, ба захираҳои обӣ, кишоварзӣ ва амнияти озуқаворӣ таъсири бевосита мерасонад. Агар чораҳои таъхирнопазир андешида нашаванд, инсоният бо мушкилоти сахти норасоии об, камшавии маҳсулоти озуқаворӣ ва таназзули иқтисодӣ рӯ ба рӯ хоҳад шуд. Аз ин рӯ, ҳифзи пиряхҳо ва идоракунии оқилонаи захираҳои обӣ бояд яке аз самтҳои асосии рушди устувор ва сиёсати экологӣ дар тамоми ҷаҳон гардад.

Нахустин Конфронси байналмилалии сатҳи баланд оид ба ҳифзи пиряхҳо, тайи 3 рӯз 29-31 дар шаҳри Душанбе бо иштироки роҳбарони кишварҳо, коршиносони байналмилалӣ, намояндагони беш аз 70 ташкилоти минтақавию байналмилалӣ баргузор гашта истодааст.

Итминон дорем, ки баргузории Конфронси байналмилалии сатҳи баланд оид ба ҳифзи пиряхҳо дар шаҳри Душанбе натиҷаи хуб дода, ҷиҳати пешгирии обшавии пиряхҳо як қатор корҳо анҷом дода мешавад.

Давлатшоева Рухшона, директори Литсейи касбии насоҷии шаҳри Душанбе

Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомали Раҳмон ҳамчун сиёсатмадори сатҳи ҷаҳонӣ дар минбарҳои баланди байналмилалӣ пайваста бо пешниҳодҳо оиди роҳҳои ҳалли масоили барои ҷаҳониён зарур баромад намуда, доимо ояндаи инсониятро андеша карда, барои ба зиндагии боз ҳам шоиста расидани башарият масъалаҳои зиёдеро ба миён гузошта, барои ҳалли онҳо чораҳои зиёдеро андешидаанд.

Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон то ин дам муаллифи чаҳор ташаббуси сатҳи ҷаҳонӣ: “Соли байналмиллалии оби тоза 2003”, ”Соли байналмиллалии ҳамкорӣ дар соҳаи об 2013”, “Даҳсолаи байналмиллалии амалиёти об барои ҳаёт 2005-2015”, “Даҳсолаи байналмиллалии амал “Об барои рушди устувор 2018-2028” мебошанд ва эълон гардидани “Соли 2025 - Соли байналмилалии ҳифзи пиряхҳо” ташаббуси навбатии кишвари мо дар сатҳи ҷаҳонӣ мебошад, ки бо пешниҳоди Роҳбари давлати мо Маҷмаи Умумии Созмони Милали Муттаҳид зимни иҷлосияи 77-уми худ қабул намудааст.

Бояд зикр намуд, давоми солҳои охир таъсири манфии гармшавии иқлим, тасодуфан обшавии пиряхҳо мушоҳида мегардад, ки метавонад оқибатҳои номатлуберо чун, тақсимоти нодурусти об дар обанборҳои сунъӣ, неругоҳҳои барқии обӣ, киштзорҳо, маҳалҳои ахолинишин ба миён орад. Дар Паёми Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 21 декабри соли 2021 таъкид шудааст: «Дар давоми чанд даҳсолаи охир дар кишвари мо қариб сеяки ҳаҷми умумии пиряхҳо аз байн рафт, ки зиёда аз 60 фоизи захираҳои оби минтақаи Осиёи Миёна аз он ташкил карда мешавад. Бо дарназардошти ин, кишвари мо дар якҷоягӣ бо шарикони байналмилалии худ барои эълони соли 2025 Соли байналмилалии ҳифзи пиряхҳо, таҷлил намудани Рӯзи умумиҷаҳонии ҳифзи пиряхҳо ва таъсиси Хазинаи байналмилалии ҳифзи пиряхҳо саъй дорад. Дар робита ба тағйирёбии иқлим, бесобиқа боло рафтани ҳарорати миёнаи сайёраи Замин ва оқибатҳои манфии ҳаёти инсон, олами набототу ҳайвонот ва пиряхҳои кишвар олимони моро зарур аст, ки дар ин минтақаҳо якҷо бо олимон тадқиқот, ва мониторинги доимиро ба роҳ монанд».

Вобаста ба ин масъала дар сатҳи байналмилалӣ ҳанӯз моҳи марти соли 2021 зимни нахустин ҷаласаи пешвоёни Эътилофи обу иқлим Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон иброз дошта буданд, ки обшавии босуръати пиряхҳо дар баробари зиёдшавии истеъмоли об, ки аз афзоиши аҳолӣ ва рушди иқтисодӣ вобастагӣ дорад, метавонад ба оқибатҳои манфӣ оварда расонад. Аз тарафи коршиносони соҳа обшавии пиряхҳо ҳатто дар Антарктида ва Арктика ба қайд гирифта шудааст. Пиряхҳо дар натиҷаи гармшавии иқлим ба обшавӣ дучор шуда истодаанд, ки Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон пиряхи калонтарин дар Тоҷикистон – Ванҷяхро (Федченко) мисол оварданд, дарозии он ба 75 километр мерасад. Тадқиқотҳо нишон медиҳанд, ки дар давоми 70-80 соли охир пиряхи Ванҷях об шуда истода, майдони он ба 44 километри мураббаъ кам шудааст.

Президенти мамлакат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар Паёми шодбошии худ ба муносибати қабул гардидани қатъномаи Маҷмаи Умумии СММ дар бораи эълон гардидани “Соли 2025 - Соли байналмилалии ҳифзи пиряхҳо” ихҳор доштанд, ки тағйирёбии глобалии иқлим ба сифати яке аз мушкилоти муосир, пеш аз ҳама, ба ҳолати пиряхҳо, захираҳои барф ва об таъсири манфӣ мерасонад.Ҷомеаи ҷаҳонӣ хуб дарк мекунад, ки коҳиш ва харобшавии минбаъдаи манбаъҳои обҳои ошомиданӣ дар сайёра метавонад аҳли башарро ба фалокатҳои зиёди ҷонӣ, иҷтимоӣ ва иқтисодӣ дучор намояд. Аз ин лиҳоз, ба ҷомеаи ҷаҳонӣ зарур меояд, ки барои ҳалли ин масоили глобалӣ ҳарчи зудтар чораҳои зарурии муштаракро таҳия ва татбиқ намояд.

Бояд зикр намоем, ки қабул гардидани Қатъномаи «Соли 2025 - Соли байналмилалии ҳифзи пиряхҳо» барои баланд бардоштани нуфузи Тоҷикистон дар масъалаи ҳифзи пиряхҳо ва ҷалби таваҷҷуҳи ҷомеаи ҷаҳон ба ин масъала такони ҷиддӣ хоҳад бахшид. Таъсис додани Фонди боварии байналмилалӣ барои саҳмгузорӣ ба ҳифзи пиряхҳоро муҳаққиқон қадами устуворе ҷиҳати суръат бахшидан ба баргузории экспедитсияҳо дар масъалаи ҳифзи пиряхҳо ном мебаранд. Ҳамзамон, дар соли 2025 баргузор гардидани Конфронси байналмилалӣ оид ба ҳифзи пиряхҳо дар шаҳри Душанбе имконияти хубе барои муаррифии иқтидори илмӣ ва имконияти бунёдии Тоҷикистон дар масъалаи ҳифзи пиряхҳо арзёбӣ мегардад.

Мо мутмаинем, ки ташаббусси навбатии сатҳи ҷаҳонии Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон оид ба эълон намудани «Соли 2025 - Соли байналмилалии ҳифзи пиряхҳо» барои ҷаҳон ва башарият манфиатбахш буда, дар шароити ҷаҳонишавиии муосир ва бархурди манфиатҳои миллӣ, ҳамчун замина ҳифзи муҳити солим, сарсабзии сайёра ва ҳаёти наслҳои ояндаи инсониятро таъмин менамояд.

Аҳмадшо Саидзода н.и.п, дотсент, директори Литсейи касбии техникии сохтмони шаҳри Душанбе

Имрӯз дар Китобхонаи миллии Тоҷикистон дар ҳошияи нахустин Конфронси байналмилалии сатҳи баланд оид ба ҳифзи пиряхҳо дар шаҳри Душанбе бо ташаббуси Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар ҳамкорӣ бо Коллеҷи муҳандисию омӯзгории шаҳри Душанбе Конференсияи байналмилалии илмӣ-амалӣ дар мавзӯи “Тоҷикистон – пешоҳанги ҳифзи пиряхҳо дар ҷаҳон” баргузор гардид.

Дар чорабинӣ раиси Кумита академик Фарҳод Раҳимӣ, муовинони раис Баҳрулло Давлатзода ва Алишер Ализода, сардорони раёсату шуъбаҳо, кормандони дастгоҳи марказии Кумита, роҳбарият, кормандону омӯзгорони муассисаҳои таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии шаҳри Душанбе иштирок намуданд.

Конференсияро бо сухани муқаддимавӣ академик Фарҳод Раҳимӣ ифтитоҳ намуда, иброз дошт, ки дар шароити имрӯз гармшавии ҳарорати ҳаво, обшавии пиряхҳо, хушк шудани чашмаву дарёчаҳои минтақаҳои аҳолинишин ва дигар пайомадҳои офатҳои табиӣ ба яке аз мушкилоти глобалӣ мубаддал гашта, ба иқтисодиёт ва ҳаёти мардуми осоиштаи дунё рӯз ба рӯз таъсири манфӣ мерасонанд.

«Дар Тоҷикистон манбаи асосии об пиряхҳо ва барфу борон ба ҳисоб мераванд. Пиряхҳо яке аз бойигариҳои беҳамто ва манбаи оби ошомидании сарзамини Тоҷикистон мебошанд. Майдони умумии пиряхҳо 8476,2 километри мураббаъ мебошад, ки қариб 6 дарсади масоҳати ҷумҳуриро ташкил медиҳад. Бинобар гармшавии иқлими сайёра, давоми 30 соли охир дар Тоҷикистон 1000 пирях об шудааст. Муаммои тағйирёбии иқлим ва пайомадҳои он, бахусус обшавии босуръати пиряхҳо, аз масъалаҳое мебошад, ки ҷомеаи ҷаҳон, аз ҷумла Тоҷикистонро, нигарон кардааст. Оқибати ин тағйирёбӣ ба захираҳои обии Осиёи Марказӣ таъсиррасон буда, аллакай, аз худ дарак дода истодааст», - гуфт академик Фарҳод Раҳимӣ.

Таъкид гардид, ки аҳамияти пирях бобати ба об таъмин кардани соҳаҳои гуногуни халқи мамлакат бузург аст. Қариб ҳамаи обҳое, ки дар ҳудуди Тоҷикистон ташаккул меёбанд, барои нӯшидан ва истифода дар соҳаи кишоварзӣ мувофиқанд. Дар минтақаи Осиёи Марказӣ, махсусан ҳудуди Тоҷикистон, ки яке аз манотиқи ба тағйирёбии иқлим осебпазир мебошад, бинобар сабаби баланд шудани ҳарорат, кам гаштани миқдори боришот ва дигар омилҳои метеорологӣ захираи пиряхҳо коҳиш меёбад.

Зикр карда шуд, ки Тоҷикистон таҳти роҳбарии Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар арсаи байналмилалӣ ҳамчун давлати ташаббускор дар соҳаи обу иқлим эътироф шудааст. Боиси хурсандист, ки ташаббуси панҷуми кишвари мо дар соҳаи об аз ҷониби Маҷмаи умумии Созмони Милали Муттаҳид бо қабули қатъномаи махсус тасдиқ шуда, тибқи ин қатънома, соли 2025 ҳамчун Соли байналмилалии ҳифзи пиряхҳо эълон гардид ва аз оғози соли 2025 ҳамасола 21-уми март ҳамчун Рӯзи ҷаҳонии пиряхҳо таҷлил мешавад.

Дар идомаи чорабинӣ олимону коршиносони дохилию хориҷӣ, аз ҷумла директори Маркази рушди инноватсионии илм ва технологияҳои нави Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Қодиров Анвар Саидқулович, ходими калони Маркази омӯзиши пиряхҳои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Убайдуллоҳи Равшан, сармутахасиси Шуъбаи пешгӯии обшиносии Маркази пешгӯии обуҳавосанҷии Агентии обуҳавошиносии Кумитаи ҳифзи муҳити зисти назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон Раҳимзода Амрулло Сикандаршо, мудири кафедраи геоэкологияи Донишгоҳи давлатии омӯзгории Тоҷикистон ба номи С. Айнӣ Шоназаров Беҳрӯз Баҳромович ба таври ҳузурӣ ва директори Маркази сайёҳии фавқулодда, саломатӣ ва сайёҳии Донишгоҳи Химачал Парадеши шаҳри Деҳлии Ҷумҳурии Ҳиндустон Сандип Кулшрешта, директори Коллеҷи донишҳои тиҷоратии Донишгоҳи марказии Карнатакаи Ҷумҳурии Ҳиндустон Мехендер Гавинола Редди, профессорони Донишкадаи технологии Чайтания Бхарати шаҳри Ҳайдарободи Ҷумҳурии Ҳиндустон Савмия Кети Редди, Пурна Чандрика ва донишҷӯи Коллеҷи олии технологияҳои информатсионӣ ва навини шаҳри Семейи Ҷумҳурии Қазоқистон Рахимбетова Дилназ Айдарбековна тариқи маҷозӣ маърӯза карданд.

Сиёсати давлатии ҷавонон маҷмуи тадбирҳои мушаххас ва мақсадноки Ҳукумати кишвар аст, ки барои таъмини рушди таълиму тарбия, таҳкими мавқеи ҷавонон дар ҷомеа, ҷалби онҳо ба ҳаёти сиёсӣ, иқтисодӣ ва фарҳангӣ нигаронида шудааст.

Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи сиёсати давлатии ҷавонон», ки соли 1992 қабул гардид, яке аз аввалин санадҳои ҳуқуқиест, ки мақоми ҷавононро дар ҷомеаи навини тоҷикон танзим намуда, заминаи мустаҳкам барои дигар барномаҳо ва стратегияҳои давлатии ҷавонон фароҳам овард.

Сиёсати давлатии ҷавонон дар асоси ниёзҳои равонӣ, иҷтимоӣ, иқтисодӣ ва фарҳангии ҷавонон таҳия мешавад. Созмонҳои ҷавонон, ки мақсад ва вазифаҳои худро дар пешрафти ҷавонон ва беҳбудии онҳо мебинанд, нақши калидӣ дар амали кардани сиёсати мазкур доранд. Ин созмонҳо ба маърифати ҳуқуқии ҷавонон, рушди фарогир ва иҷтимоии онҳо, инчунин ҷалби ҷавонон дар фаъолияти сиёсӣ, иҷтимоӣ ва иқтисодӣ кӯмак мерасонанд.

Созмонҳои ҷавонон ташкилотҳое мебошанд, ки ба ҳимояи манфиатҳои ҷавонон ва мусоидат ба рушди иҷтимоӣ, фарҳангӣ ва иқтисодӣ ихтисос ёфтаанд. Ин созмонҳо метавонанд дар шакли ҳизбҳо, ассотсиатсияҳо, клубҳо ё маҳфилҳои ҷавонон фаъолият кунанд. Вақте ки онҳоро бо сиёсати давлатии ҷавонон пайванд медиҳем, метавонем бигӯем, ки онҳо беҳтарин платформа барои робита байни ҳукумат ва ҷомеа, хусусан ҷавонон мебошанд.

Ҳамкории созмонҳои ҷавонон бо давлат ва муассисаҳои давлатӣ як масъалаи муҳим дар татбиқи сиёсати давлатии ҷавонон аст. Дар доираи ҳамкорӣ, чунин корҳоро метавонанд:

- Созмонҳои ҷавонон барои рушди ҷавонон дар соҳаҳои гуногун (масалан, таълим, ҷойи кор, саломатӣ ва фарҳанг) барномаҳо ва лоиҳаҳо роҳандозӣ кунанд.

- Воситаҳои иттилоотӣ дар дасти созмонҳои ҷавонон имкон медиҳанд, ки сиёсати Ҳукумати кишварро байни ҷавонон ба роҳ монад ва онҳоро дар бораи ҳуқуқҳояшон огоҳ созад.

- Созмонҳои ҷавонон метавонанд маърифати сиёсӣ ва ҳуқуқии ҷавононро баланд бардоранд ва онҳоро ба иштироки фаъол дар қарорсозӣ ҳидоят кунанд.

- Созмонҳои ҷавонон барои беҳтар кардани сатҳи зиндагии ҷавонон ва татбиқи сиёсати иҷтимоии давлатӣ дар якчанд ҷабҳаҳо кӯмак мекунанд:

- Барномаи шуғл ва омӯзиш: Созмонҳои ҷавонон метавонанд, ки барномаҳои шуғл ва омӯзиш барои ҷавонон эҷод намоянд, ки дар он ҷавонон тавонанд дониш ва малакаҳои кории худро равнақ диҳанд.

- Дастгирии ҷавонон дар шуруи зиндагӣ: Барномаҳои волонтёрӣ ва дастгирии иҷтимоӣ барои ҷавонон, кӯмак мекунанд, ки онҳо ба ҷомеа хизмат кунанд ва эҳсоси масъулият ва ҳувият пайдо кунанд.

- Дастрасии баробар: Ташкил кардани барномаҳои муайян барои равнақ додани имкониятҳои баробари таълим ва шуғл барои ҷавонони камбизоат ё аз хонаводаҳои зарардида.

- Барномаҳои созмонҳои ҷавонон дар соҳаи фарҳангӣ ва таълимӣ нақши муҳим доранд:

- Ташкили семинарҳо ва тренингҳо: Барномаҳои омӯзишӣ ва тренингҳо дар соҳаҳои фарҳангӣ, иҷтимоӣ ва корӣ, ки ҷавононро ба шодии маънавӣ ва илмӣ ташвиқ мекунанд.

- Маърифати фарҳангӣ: Пешбурди фарҳанг ва санъат дар байни ҷавонон, ташкил кардани фестивалҳо, намоишҳо ва чорабиниҳои муҳимми иҷтимоӣ ва фарҳангӣ, ки боиси баланд бардоштани ҳисси ватандорӣ ва масъулияти ҷавонон мегардад.

Созмонҳои ҷавонон метавонанд бо ташкилотҳои байналмилалӣ, аз қабили СММ, ЮНЕСКО ва дигар созмонҳои байналмилалӣ ҳамкорӣ кунанд, ки барои рушди соҳаи ҷавонон дар як пояи глобалӣ кӯмак мерасонанд. Ин ҳамкорӣ метавонанд аз ёдоварии масъалаҳои глобалӣ, аз қабили тағйироти иқлим ва ҳуқуқи инсон, то ташкили конференсияҳо ва саммитҳои байналмилалӣ, ки ҷавонон дар онҳо иштирок мекунанд, иборат бошад.

Барномаҳо ва лоиҳаҳои созмонҳои ҷавонон метавонанд бо кӯмак дар рушди муҳити корӣ барои ҷавонон, кам кардани сатҳи бекорӣ ва таъмини пешрафт дар сатҳи иқтисодӣ дар кишвар таъсир гузоранд. Ин метавонад дар шомил кардани ҷавонон ба меҳнат бозори нави иқтисодӣ ва дасти нав дар рушди истеҳсолот ва тиҷорат бошад.

Хулоса, созмонҳои ҷавонон дар татбиқи сиёсати давлатии ҷавонон нақши марказӣ бозида бо иҷрои барномаҳо ва лоиҳаҳои гуногун, ҳимояи манфиатҳои ҷавонон, таъмини ҳуқуқи онҳо ва рушди иқтисодӣ ва иҷтимоии ҷавонон кӯмак кунанд. Ҳамкориҳои мустаҳкам байни Ҳукумат ва созмонҳои ҷавонон як омили муҳим барои татбиқи муваффақи сиёсати давлатии ҷавонон мебошанд.

Далер ҶАЛИЛОВ, мудири шуъбаи тарбия ва кор бо ҷавонони Коллеҷи омӯзгории ба номи Хосият Махсумоваи шаҳри Душанбе

Воқеан, вобаста бо афзоиши аҳолӣ дар ҷаҳон ва тағйирёбии иқлим норасоии оби ошомиданӣ бошиддат меафзояд. Ҳамасола, танҳо тавассути маълумоти расмӣ дар рӯйи Замин бо сабаби сифати пасти об ва норасоии оби сифатнок 4,5 миллион одамон ҳалок гашта, анқариб як миллиарду 200 миллион одамон ба маризиҳои мухталиф гирифтор мегарданд.

Имрӯз дар Боғи фарҳангӣ - фароғатии ба номи Садриддин Айнии шаҳри Душанбе маросими ҷоизасупории озмуни ҷумҳуриявии «Малакаи касбӣ» миёни муассисаҳои таҳсилоти ибтидоии касбӣ баргузор гардид.

Дар маросими ҷамъбастии озмуни мазкур, Дилрабо Мансурӣ - Муовини Сарвазири Ҷумҳурии Тоҷикистон, Фарҳод Раҳимӣ – Раиси Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, муовинони раиси Кумита Давлатзода Баҳрулло, Ализода Алишер, Содиқзода Хурсанд – муовини якуми Директори Агентии назорат дар соҳаи маориф ва илми назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, роҳбари Намояндагии Иттиҳоди Аврупо дар Тоҷикистон Раймундас Каробли, роҳбарону омӯзгорони муассисаҳои таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбӣ, ғолибони озмун иштирок ва суханронӣ намуданд.

Қабл аз оғози маросими ҷоизасупори меҳмонон аз дастовардҳои муассисаҳои таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии шаҳри Душанбе дидан намуданд.

Чорабиниро академик Фарҳод Раҳимӣ, ифтитоҳ намуда, иброз доштанд, ки озмуни ҷумҳуриявии «Малакаи касбӣ» соли дуюм аст бо ташаббуси Кумита дар ҳамкорӣ Иттиҳоди Аврупо дар доираи дастуру ҳидоятҳои Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҷиҳати соҳибкасб гардонидани аҳолии мамлакат баргузор мегардад.

Ташкили озмуну олимпиадаҳои ҷумҳуриявӣ дар пойтахти кишвар ва дигар шаҳру ноҳияҳои гуногуни ҷумҳурӣ агар аз як ҷиҳат боиси таҳкими дӯстии хонандагон гардад, аз дигар паҳлӯ, ба рушди сайёҳии дохилӣ замина мегузорад, зеро аксарияти донишҷӯён маҳз бо шарофати чунин сабқатҳо ба шаҳри Душанбе ва мавзеъҳои гуногуни кишвар сафар карда, бо таърих, имкониятҳои сайёҳӣ ва инфросохтори мавҷудааш шинос мешавад. Аз ин рӯ, тасмим дорем, ки дар оянда чунин озмуну олимпиадаҳо зиёд шуда, дар дигар шаҳру ноҳияҳои ҷумҳурӣ баргузор намоем.

Хонандагони муассисаҳои таълимӣ метавонанд дар ҳолати иштироки фаъолона ва ноил гардидан ба натиҷаҳои назаррас дар озмуни малакаи касбӣ муассисаи таълимиро муаррифӣ намуда, обрӯ ва нуфузи муассисаи таълимиро баланд бардошта барои ҷалби бештари довталабон ба муассисаи таълмӣ ва барои ҳавасманд гардидани хатмкунандагони синфҳои 9 ва 11-и муассисаҳои таҳсилоти миёнаи умумӣ барои давом додани таҳсил дар муассисаҳои таълимии таҳсилоти ибтидоии касбӣ саҳми арзандаи хешро гузоранд.

Зикр гардид, ки давлат ва Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон бо мақсади фардои дурахшони наврасону ҷавонон ва тамоми шаҳрвандони кишвар барои омӯзонидани касбҳои коргарӣ ба онҳо пайваста тадбир меандешад.

Дилрабо Мансурӣ, зимни баромади худ иброз дошт, ки бо мақсади пешрафти зинаҳои таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбӣ ва беҳтар намудани сатҳу сифати донишандӯзии хонандагону донишҷӯён ва тайёр намудани мутахассисони касбии дар бозори меҳнат рақобатпазир ва ба ин васила ғанӣ гардонидани нерӯи зеҳнӣ ва касбии коргарии кишвар Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон таъсис дода шуд.

Муовини Сарвазир, таъкид намудаанд, ки Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон касбомӯзии шаҳрвандон ва бо шуғл таъмин кардани нафарони бекорро яке аз самтҳои афзалиятноки кишвар маҳсуб дониста, мунтазам барои рушду нумуи он тадбирҳо меандешад. Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон зимни суханронӣ дар Паёми навбатиашон «Дар бораи самтҳои асосии сиёсати дохилӣ ва хориҷии ҷумҳурӣ» бори дигар ба ин нукта ишора карда, таъкид намуданд, ки «бовар дорам ҷавонони ватандӯсти мо минбаъд низ бо илму донишҳои замонавӣ, касбу ҳунарҳои муосир ва саъю талоши навҷӯёнаи худ барои рушди илму инноватсия ва боз ҳам таҳким ёфтани нуфузи кишварамон дар арсаи байналмилалӣ саҳми арзишманд мегузоранд».

Моро месазад, ки ҷиҳати баланд бардоштани маҳорату малакаҳои насли наврас ва барои саҳми худро гузоштан дар пешрафти илм ва фарҳанг, чеҳраҳоеро омода намоем, ки чи дар дохили ҷумҳурӣ ва чи берун аз он номбардори миллат ва фарҳанги худ бошанд. Маҳз ҳамин гуна озмунҳо боис мегарданд, ки чеҳраҳои нави донишманд пайдо гардад ва номи миллати тоҷикро дар сартосари ҷаҳон баланд бардорад, -илова намуд, Дилрабо Мансурӣ.

Иттилоъ дода шуд, ки озмуни мазкур аз ду давр иборат буда, даври якуми он миёни хонандагони ҳамаи минтақаҳо аз рӯи 15 ихтисос, аз ҷумла системаи компютерӣ ва интернет-технология, челонгар оид ба таъмири муҳаррики автомобил, тракторчӣ-мошинисти истеҳсолоти кишоварзӣ, монтёри барқӣ оид ба таъмир ва хизматрасонии таҷҳизотҳои барқӣ, барқчӣ оид ба таъмири қисмҳои барқии автомобил, дӯзанда, ҳисобдор бо донистани компютер доир шуд. Дар даври якуми озмун аз рӯи 15 ихтисос беш аз 1150 нафар хонанда аз муассисаҳои таҳсилоти ибтидоии касбии ҳамаи шаҳру ноҳияҳои мамлакат бо супоридани тест аз рӯи фанни таълимӣ ва нишон додани маҳорат аз рӯи ихтисос иштирок карданд. Аз ин теъдод 250 нафар ба даври ҷумҳуриявӣ роҳхат гирифтан.

Даври ниҳоии озмун рӯзҳои 26-27 майи соли равон дар муассисаҳои таълимии Литсейи касбии техникии нақлиёти автомобилии шаҳри Душанбе, Литсейи касбии техникии сохтмони шаҳри Душанбе ва Литсейи касбии политехникии шаҳри Душанбе баргузор гардид.

Дар маросими ҷамъбаст ба ғолибони ҷойҳои 1, 2 ва 3 аз рӯи 15 номинатсия медал, диплом ва туҳфаҳои хотиравӣ ва ба роҳбарони муассисаҳои таҳсилоти ибтидоии касбие, ки дар баргузории озмун саҳми назаррас доштанд, «Сипоснома»-и Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбӣ тақдим мегардад.

Ҳадаф аз баргузории озмун инкишофи шавқу завқи хонандагон, дар амал истифода намудани донишҳои назариявӣ, тақвияти кӯшиши онҳо ба корҳои эҷодӣ, тарғиби интихоби касб, фароҳам овардани шароити муносиб барои дарёфти хонандагони лаёқатманд, тақвияти тафаккури техникии онҳо ва рушди малакаи касбӣ байни хонандагони муассисаҳои таҳсилоти ибтидоии касбӣ мебошад.

Дар интиҳои чорабини бо иштироки санъаткорони саршиноси кишвар ва ансанблҳои рақси чорабинии бошукуҳи фарҳангӣ доир шуд.

ДАР ОН ҶАМОЛИДДИН НАЗАРЗОДА, МУОВИНИ САРДОРИ РАЁСАТИ ТАҲСИЛОТИ ИБТИДОИИ КАСБӢ, НАҶИБУЛЛО РАБИЗОДА, ДИРЕКТОРИ КОЛЛЕҶИ МУҲАНДИСИЮ ОМӮЗГОРИИ ШАҲРИ ДУШАНБЕ, ИМАТЧОЕВ ЗИНАТШО, ДИРЕКТОРИ ЛИТСЕЙИ КАСБИИ ТЕХНИКИИ НАҚЛИЁТИ АВТОМОБИЛИИ ШАҲРИ ДУШАНБЕ ИШТИРОК ВА СУХАНРОНӢ НАМУД.

Имрӯз дар доираи Озмуни VI-уми ҷумҳуриявии малакаҳои касбӣ “ProfSkills Belarus 2025” дар шаҳри Мински Ҷумҳурии Белорус миёни Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Муассисаи таълимии “Институти ҷумҳуриявии таҳсилоти касбӣ”-и назди Вазорати маорифи Ҷумҳурии Белорус Созишнома оид ба ҳамкорӣ ва фаъолияти муштарак ба имзо расид.

Созишномаи мазкурро раиси Кумита академик Фарҳод Раҳимӣ ва ректори муассиса Голубовский Валерий Николаевич ба имзо расонида, иброз доштанд, ки дар асоси санади мазкур дар оянда ҳамкорӣ миёни муассисаҳои таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва муассисаҳои таълимии Ҷумҳурии Белорус, ки барномаҳои таълимии таҳсилоти касбӣ-техникӣ доранд, рушд намуда, табодули таҷриба ва иштирок дар конфронсу ҳамоишҳои илмии ҷониби якдигар сурат хоҳад гирифт.

Аз ҷониби академик Фарҳод Раҳимӣ таъкид шуд, ки соҳаи таҳсилоти касбӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон чун самти меҳварии фаъолият зери таваҷҷуҳи махсуси давлату Ҳукумат қарор дошта, доир ба таҳияи маводи муосири таълимӣ, истифодаи босамари технологияҳои рақамӣ, усулҳои нави омӯзиши забонҳои хориҷӣ, такмили маҳорати касбии омӯзгорон дар дохилу хориҷ, бунёди муассисаҳои нави таълимӣ, беҳтар кардани шароити таълим, таҳсили донишҷӯёни тоҷик дар муассисаҳои хориҷӣ, тақвият бахшидани корҳои илмӣ, зиёд намудани шумораи олимони соҳа ва дигар ҷанбаҳои фаъолият пайваста тадбирҳои муассиса андешида мешаванд, ки ҳамкорӣ бо шарикони рушд ва ниҳодҳои илмии байналмилалӣ дар ин самт ба манфиати ҷонибҳост.

Баргузории силсила мулоқоту вохӯриҳои сохторҳои дахлдори шаҳри Душанбе дар самти татбиқи сиёсати давлатии ҷавонон ва тарбияи ватандӯстии шаҳрвандон дар муассисаҳои таҳсилоти ибтидоӣ, миёна ва олии касбии ҳудуди шаҳри Душанбе аз рӯйи усули “факултет ба факултет” ва “курс ба курс” дар нимсолаи дуюми соли таҳсили 2024-2025 таҳти унвони “Тарбияи ватандӯстии ҷавонон - омили таҳкими пояҳои давлатдории миллӣ” роҳандозӣ гардидааст.

Бо ин мақсад дар асоси нақшаи муштараки муовини Раиси шаҳри Душанбе дар мувофиқа бо Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон 26-уми майи 2025 бо ширкати раёсат, омӯзгорон ва донишҷӯёни Коллеҷи омӯзгории ба номи Хосият Махсумоваи ДДОТ ба номи Садриддин Айнӣ чорабинии илмӣ-тарбиявӣ таҳти унвони “Тарбияи ватандӯстии ҷавонон-омили таҳкими пояҳои давлатдории миллӣ” баргузор гардид.

Директори Коллеҷ, дотсент Зоир Ғафурӣ дар бораи сиёсати давлатии ҷавонон ва дастгирии ин қишри ояндасози ҷомеа аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон бо роҳбарии Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ибрози назар карда, ҷавононро ба худшиносию ватандӯстӣ, арҷ гузоштан ба муқаддасоти миллӣ ва ҳимояи манфиатҳои миллӣ ҳидоят кард.

Дар идома Шарифов Фарҳод, мудири бахши таблиғот-иттилоот ва таҳлилии Иттифоқи ҷавонони Тоҷикистон, Рустамзода Саёҳат, намояндаи Раёсати кор бо занон ва оилаи Мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии шаҳри Душанбе ва Шафиева Хайриниссо, намояндаи Раёсати тандурустии шаҳри Душанбе бо маърузаҳои муҳим баромад карда, дар бораи иқдомоту дастгириҳои беназири Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар солҳои соҳибистиқлолӣ нисбат ба наврасону ҷавонон ёдовар шуданд.

Зикр шуд, ки бояд ҷавонон дар ҷавоб ба ин ҳама ғамхорию дастгириҳои Ҳукумати кишвар бо ҳисси баланди ватандӯстиву хештаншиносӣ аз пайи омӯзиши донишҳои муосир ва забонҳои хориҷӣ шуда, саҳми худро дар рушд ва муаррифии кишвари соҳибистиқлоламон гузоранд.

Имрӯз дар Литсейи касбии техникии нақлиёти автомобилии шаҳри Душанбе бо ташаббуси Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон даври ниҳоии Озмуни ҷумҳуриявии «Малакаи касбӣ» оғоз гардид.

Дар маросими ититоҳи чорабинӣ муовинони раиси Кумита Давлатзода Баҳрулло Раҳмон, Ализода Алишер Ҳикматулло, роҳбарону омӯзгорони муассисаҳои таҳсилоти ибтидоии касбӣ ва иштирокчиёни озмун иштирок намуданд.

Даври ниҳоии озмунро Давлатзода Баҳрулло Раҳмон, муовини якуми раиси Кумита, ифтитоҳ намуда, иброз дошт, ки озмуни ҷумҳуриявии «Малакаи касбӣ» дар доираи дастуру ҳидоятҳои Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар мавриди соҳибкасб гардонидани аҳолии мамлакат, ки дар маркази таваҷҷуҳи роҳбарияти Кумита қарор дорад, гузаронида мешавад, зеро дар ҷаҳони муосир бе доштани ҳунар ва ё ихтисоси мувофиқ шахс наметавонад мавқеи худро дар ҷомеа пайдо кунад ва рӯзу рӯзгорашро пеш барад.

“Озмуни мазкур бо ташаббуси Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбӣ байни хонандагони муассисаҳои таҳсилоти ибтидоии касбӣ аз рӯйи ихтисосҳои барқчӣ оид ба таъмири қисмҳои барқии мошин, челонгар оид ба таъмири муҳаррики мошин, кафшергари барқию газӣ, ҳисобдор бо донистани компютер, системаи компютерӣ ва интернет-технология, дуредгар, дӯзанда, монтёри барқӣ оид ба таъмир ва хизматрасонии таҷҳизоти барқӣ, тракторчӣ-мошинисти истеҳсолоти кишоварзӣ ва челонгар оид ба тайёр намудани ҷузъҳо ва қисмҳои техникӣ-санитарӣ гузаронида мешавад”, - гуфт муовини якуми раис.

Зикр гардид, ки давлат ва Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон бо мақсади фардои дурахшони наврасону ҷавонон ва тамоми шаҳрвандони кишвар барои омӯзонидани касбҳои коргарӣ ба онҳо пайваста тадбир меандешад. Бо назардошти гузариш ба низоми байналмилалӣ ва дар ин замина баланд бардоштани сифати таҳсил озмуни мазкур миёни хонандагони муассисаҳои таҳсилоти ибтидоии касбӣ гузаронида мешавад.

Таъкид шуд, ки мақсади асосии гузаронидани озмун такмили донишҳои назариявӣ ва амалӣ, инкишофи шавқу завқи хонандагон ба корҳои эҷодӣ, тарғиби касбҳои коргарӣ, фароҳам овардани шароити муносиб барои рушди малакаи касбии хонандагон ва тақвияти тафаккури техникии онҳо мебошад.

Иттилоъ дода шуд, ки озмуни мазкур аз ду давр иборат буда, даври якуми он миёни хонандагони ҳамаи минтақаҳо аз рӯи 15 ихтисос, аз ҷумла системаи компютерӣ ва интернет-технология, челонгар оид ба таъмири муҳаррики автомобил, тракторчӣ-мошинисти истеҳсолоти кишоварзӣ, монтёри барқӣ оид ба таъмир ва хизматрасонии таҷҳизотҳои барқӣ, барқчӣ оид ба таъмири қисмҳои барқии автомобил, дӯзанда, ҳисобдор бо донистани компютер доир шуд. Дар даври якуми озмун аз рӯи 15 ихтисос беш аз 1150 нафар хонанда аз муассисаҳои таҳсилоти ибтидоии касбии ҳамаи шаҳру ноҳияҳои мамлакат бо супоридани тест аз рӯи фанни таълимӣ ва нишон додани маҳорат аз рӯи ихтисос иштирок карданд. Аз ин теъдод 250 нафар ба даври ҷумҳуриявӣ роҳхат гирифтан.

Озмун рӯзҳои 26-27 майи соли равон дар муассисаҳои таълимии Литсейи касбии техникии нақлиёти автомобилии шаҳри Душанбе, Литсейи касбии техникии сохтмони шаҳри Душанбе ва Литсейи касбии политехникии шаҳри Душанбе баргузор гардида, маросими ҷамъбасти он дар Боғи фарҳангӣ - фароғатии ба номи Садриддин Айнӣ ба нақша гирифта шудааст. Дар маросими ҷамъбаст ба ғолибони ҷойҳои 1, 2 ва 3 аз рӯи 15 номинатсия медал, диплом ва туҳфаҳои хотиравӣ ва ба роҳбарони муассисаҳои таҳсилоти ибтидоии касбие, ки дар баргузории озмун саҳми назаррас доштанд, «Сипоснома»-и Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбӣ тақдим мегардад.

Бояд гуфт, ки озмуни мазкур соли дуюм аст, ки бо мақсади инкишофи шавқу завқи хонандагон, дар амал истифода намудани донишҳои назариявӣ, тақвияти кӯшиши онҳо ба корҳои эҷодӣ, тарғиби интихоби касб, фароҳам овардани шароити муносиб барои дарёфти хонандагони лаёқатманд, тақвияти тафаккури техникии онҳо ва рушди малакаи касбӣ байни хонандагони муассисаҳои таҳсилоти ибтидоии касбӣ гузаронида мешавад.

Дар Коллеҷи техникию омӯзгории ноҳияи Рӯдакӣ бахшида ба Рӯзи ҷаҳонии футбол майдончаи футболи хурд ифтитоҳ гардид.

Дар маросими ифтитоҳи майдончаи варзишӣ раиси ноҳияи Рӯдакӣ Абдуғаффор Ҳикматуллозода, муовини аввали раиси Кумитаи давлатии идораи замин ва геодезии Ҷумҳурии Тоҷикистон – намояндаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар ноҳияи Рӯдакӣ Диловар Пирзода, Хоҷазода Даврон, директори коллеҷ ваомӯзгону кормандони муассисаи таълимӣ иштирок намуданд.

Майдончаи мазкур дар доираи корҳои ободониву созандагӣ ба муносибати 35-солагии Истиқлоли давлатӣ аз ҷониби Ҷамоати шаҳраки Сомониён сохта шуда, ҳамчун туҳфаи ҷашнӣ дар Рӯзи ҷаҳонии футбол ба донишҷӯён ва омӯзгорони Коллеҷи техникию омӯзгории ноҳия тақдим гардид.

Сохтмони чунин иншооти варзишӣ на танҳо шароити беҳтар барои рушди тарбияи ҷисмонӣ ва тарзи ҳаёти солим фароҳам меорад, балки ба ҷалби бештари ҷавонон ба варзиш, хусусан футбол, мусоидат менамояд.

Зимни суханронӣ раиси ноҳия иброз дошт, ки бо дастгирӣ ва роҳнамоии Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ва сиёсати созандаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон солҳои охир дар ҳама гӯшаву канори кишвар чунин иншоотҳои варзишӣ бунёд гардида истодааст, ки ҳадафи онҳо солимгардонии ҷомеа ва рушди неруи зеҳниву ҷисмонии насли наврасу ҷавон мебошад.

Баъди маросими ифтитоҳ, нахустин бозии дӯстона миёни омӯзгорону донишҷӯёни Коллеҷ баргузор гардид, ки фазои ҷашниро боз ҳам шукӯҳмандтар сохт.

Дар Коллеҷи технологии шаҳри Душанбе маросими ҷамъбастии мусобиқаи футболи хурд барои дарёфти “Ҷоми Раиси Кумита” миёни муассисаҳои таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки бо ташаббуси Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касби назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон бо мақсади таҷлили "Рӯзи ҷаҳонии футбол”, ки бо пешниҳоди Президенти Ассотсиатсияи футболи Осиёи - Марказӣ (CAFA) ва Президенти Федератсияи футболи Тоҷикистон муҳтарам Рустами Эмомалӣ 25 май Рӯзи ҷаҳони футбол эълон гардидааст баргузор гардид.

Дар маросими ҷамъбастии мусобиқаи мазкур, Давлатзода Баҳрулло Раҳмон, муовини якуми Раиси Кумита, Ализода Алишер, муовини Раиси Кумита, директорони муассисаҳои таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбӣ, омӯзгорон, донишҷӯёну хонандагон иштирок ва суханронӣ намуданд.

Чорабиниро Давлатзода Баҳрулло, ифтитоҳ намуда, имброз дошт, ки Имрӯз дар доираи сиёсати варзишпарваронаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ва дастгириҳои бевоситаи Президенти Федератсияи футболи Тоҷикистон, Президенти Ассотсиатсияи футболи Осиёи Марказӣ (CAFA), Раиси Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Раиси шаҳри Душанбе муҳтарам Рустами Эмомалӣ ба миллати тоҷик муяссар гардид, ки дар самти варзиш ба муваффақиятҳои назаррас ноил гардад.

Қабул гардидани пешниҳод оид ба Рӯзи ҷаҳонии футбол дар Созмони Милали Муттаҳид бори дигар эътирофи ҷомеаи ҷаҳонӣ аз иқдомоти намунавии муҳтарам Рустами Эмомалӣ дар тарғиби тарзи ҳаёти солим ва густариши ҳамкориҳои байналмилалии варзишӣ хабар дод. Ин ташаббуси башардӯстона ҷомеаи ҷаҳонро ба олами футбол боз ҳам наздик намуда, ба рушду оммавигардонии футбол нақши беназир мегузорад.

Таъкид гардид, ки Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон соли дуюм аст, ки дар пайравӣ аз ин ташаббус миёни хонандагону донишҷӯёни муассисаҳои таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии мамлакат мусобиқаи варзишӣ аз рӯи намуди футболи хурдро барои дарёфти “Ҷоми раиси Кумита” баргузор менамояд.

Имсол мусобиқа дар 3 давр баргузор гардида, дар зинаи аввал хонандагону донишҷӯёни беш аз 100 муассисаҳои таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбӣ байни ҳам рақобат карданд. Аз миёни онҳо дастаи беҳтарин ҳамчун тими муассиса ба даври минтақавӣ роҳхат гирифта 50 даста дар минтақа миёни ҳам рақобат намуда, дар натиҷа 24 дастаи беҳтарин ба даври ҷумҳуриявии мусобиқа роҳ ёфтанд ва давоми 2 рӯз миёни ҳам рақобат карданд. Баъди бозиҳои ҷолибу зебо ғолибони 3 зинаи ифтихорӣ миёни хонандагони муассисаиҳои ттаҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбӣ муайян гардида дар вазъияти тантанавӣ қадрдонӣ гардиданд.

Маврид ба зикр аст, ки дар даври дуюми мусобиқа, ки аз 3 май то 20 май дар минтақаҳои Кӯлоб, Бохтар, Хуҷанд, Истаравшан, Ҳисор, Рашт ва шаҳри Душанбе баргузор гардида, танҳо ғолибони ҷои якум ва дуюм ба даври ҷумҳуриявии мусобиқа роҳ ёфтанд.

Мақсади он тарғибу ташвиқи футбол дар байни омӯзгорону кормандон ва донишҷӯёну хонандагони муассисаҳои таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбӣ, инчунин муайян кардани чеҳраҳои нави варзишгарон аз намуди бозии футбол ва ҷалби беҳтаринҳо ба дастаи Кумита мебошад.

Ғолибон миёни муассисаҳои таҳсилоти ибтидоии касбӣ:

1.Литсейи касби техникии саноати кишоварзии шаҳри Кӯлоб ҷойи аввал,

2.Литсейи касбии техникии шаҳри Ваҳдат ҷойи 2-юм

3.Литсейи касбии махсуси маъюбони шаҳри Душанбе ҷойи 3 -юм

Ғолибон миёни муассисаҳои таҳсилоти миёнаи касбӣ:

1.Коллеҷи тиббии шаҳри Ҳисор ҷойи аввал

2. Коллеҷи тибби ғайридавлатии ноҳияи Рӯдакӣ ҷойи 2-юм

3.Коллеҷи тиббии ноҳияи Фархор, Коллеҷи тиббии ҷумҳуриявӣ, Коллеҷи технологии шаҳри Душанбе ҷойи 3-юм

Дар вазъияти тантанавӣ ба ғолибон Диплом, “Ҷоми Раиси Кумита” Сипоснома ва туҳфаҳои хотиравии Кумитаи оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тақдим карда шуд.

Имрӯз дар Коллеҷи технологии шаҳри Душанбе маросими ҷамъбасти мусобиқаи варзишии волейбол, ки бо ташаббуси Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон бахшида ба Рӯзи ҷавонон миёни донишҷӯдухтарони муассисаҳои таҳсилоти миёнаи касбӣ ва кормандону омӯзгорони муассисаҳои таълимии таҳсилоти миёнаи касбии шаҳри Душанбе барои дарёфти “Ҷоми Раиси Кумита”эълон шуда буд, ҷамъбаст гардид.

Дар маросими ҷамъбасти мусобиқа Давлатзода Баҳрулло Раҳмон, муовини якуми раиси Кумита иштирок ва суханронӣ кард. Ба зикри ӯ, волейбол дар шумори бозиҳои варзишии маъмулу густаришёфтаи ҷаҳон буда, имрӯз ба ин намуди варзиш дар кишвари мо таваҷҷуҳ доранд ва сафи ҳаводорону варзишгарони он пайваста меафзояд.

«Мақсади асосӣ аз амалӣ намудани иқдоми мазкур тарғиби тарзи ҳаёти солим, ҷалби хонандагону донишҷӯён ва кормандону омӯзгорон ба машғулиятҳои тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш, ташвиқи васеи бозии волейбол дар байни аҳолии кишвар, таъмини бевоситаи иҷрои «Барномаи рушди волейбол дар Ҷумҳурии Тоҷикистон” ва муайян намудани беҳтарин дастаи волейболбозони сохторҳои Кумита маҳсуб меёбад», - иброз дошт Баҳрулло Давлатзода.

Бояд гуфт, ки мусобиқаи мазкур дар 2 давр, муассисавӣ ва минтақавӣ баргузор гардида, даври сеюми он аз 22 то 24 май дар шаҳри Душанбе доир гардид.

Дар даври ниҳоии мусобиқаи мазкур дар миёни муассисаҳои таълимии таҳсилоти миёнаи касбӣ донишҷӯёни Коллеҷи тиббии шаҳри Бохтар сазовори ҷойи 1, Коллеҷи тиббии шаҳри Хуҷанд ба номи Ю.Б. Исҳоқӣ барандаи мақоми 2, Коллеҷи тиббии шаҳри Истаравшан ва Коллеҷи тиббии шаҳри Гулистон сазовори мақоми 3-юм шуданд.

Дар миёни кормандону омӯзгорони муассисаҳои таълимии таҳсилоти миёнаи касбии шаҳри Душанбе намояндагони Коллеҷи тиббии ҷумҳуриявӣ сазовори мақоми 1-ум, Коллеҷи техникӣ соҳиби зинаи 2 ва Коллеҷи куҳии ба номи С. Юсупова барандаи ҷойи 3-юм гардиданд.

Ғолибон дар вазъияти тантанавӣ ҷом, медал, туҳфаҳои хотиравӣ ва ифтихорномаи Кумита қадрдонӣ карда шуданд.

Зикр гардид, ки ҳадаф аз баргузор намудани мусобиқаи мазкур миёни донишҷӯдухтарон баланд бардоштани ҳисси зебоипарастӣ, ватандӯстиву хештаншиносӣ буда, баргузор намудани мусобиқаҳои варзишӣ барои обутоби бадан хеле мусоид мебошад.

Мавриди зикр аст, ки бо ташаббуси Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон мусобиқаҳои гуногуни варзишӣ миёни хонандагон, донишҷӯён ва омӯзгорону кормандон пайваста ба роҳ монда мешаванд.

Имрӯз мардуми созандаи тоҷик дар арафаи таҷлили яке аз санаҳои муҳими замони соҳибистиқлолии кишвари маҳбубамон-таҷлили Рӯзи ҷавонони Тоҷикистон қарор доранд.

Ба ифтихори ин ҷашн, кулли донишҷӯён ва ҷавонони кишварро ба муносибати “Рӯзи ҷавонон” самимона табрик гуфта, барояшон хушбахтию сарфарозӣ, муваффақиятҳои касбиву эҷодӣ, рӯзгори неку осуда, хонаи обод ва сарбаландиро таманно дорем.

Дар замони соҳибистиқлолии кишвар таваҷҷӯҳи давлату ҳукумат, бахусус Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон барои баланд бардоштани сиёсати давлатии ҷавонон равона гардида, имрӯз фаъолият ва саҳми онҳо дар пешбурди соҳаҳои мухталифи хоҷагии халқ бараъло эҳсос мегардад.

Воқеан имрӯз ҷавонони мо ҳамчун нерӯи бузурги бунёдгару созандаи мамлакат эътироф гардидаанд. Аз ин лиҳоз, Ҳукумати мамлакат ҳалли мушкилоту масъалаҳои ҳаёти наврасону ҷавононро самти стратегӣ ва афзалиятноки сиёсати иҷтимоии давлат эълон намудааст.

Боиси ифтихору сарфарозии аҳли ҷавонони мамлакат аст, ки сарвари маҳбуби кишварамон Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба ҷавонон ғамхории доимӣ намуда, ҷавононро ҳамчун нерӯи бузург дар пиёда намудани ҳадафҳои давлату Ҳукумат аз қувваву иқтидори онҳо васеъ истифода менамоянд.

Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар Паёми ироагадидаи худ ба Маҷлиси Олии мамлакат дар соли 2024 қайд доштанд, ки “Мо аз ҷавонони кишвар умеди бузург дорем, ташаббусҳои созандаашонро минбаъд низ ҳамаҷониба дастгирӣ мекунем ва аз фаъолияти онҳо ба хотири рушду таҳкими давлатдории миллиамон ҳамеша қадрдонӣ менамоем"

Барои дастгирӣ ва ҳавасмандгардонии ҷавонони соҳибистеъдод, ташкили стипендияҳои президентӣ ва номӣ, квотаи президентӣ, стипендияи байналмилалии президентии «Дурахшандагон», грантҳои Ҳукумати Тоҷикистон дар самти тарбияи ватанпарастии ҷавонон, ҷоизаи ба номи Исмоили Сомонӣ барои олимони ҷавон, таъмини оилаҳои ҷавон бо манзил ва қитъаи замин муқаррар карда шуда, сол аз сол ҷалби ҷавонони лаёқатманд ба идоракунии давлатӣ ва пешбарии онҳо ба вазифаҳои роҳбарикунанда афзуда истодааст, ки ҳамаи ин иқдомот ҳамчун далели ғамхориҳои пайвастаи давлат ва Ҳукумати мамлакат арзёбӣ мегарданд.

Имрӯз ҷавонони кишвар бо рӯҳбаландиву ғайрати тоза дар тамоми самтҳои хоҷагии халқ софдилона фаъолият бурда, дар ҳамаи чорабиниҳову маъракаҳои гуногуни сиёсиву иқтисодӣ, фарҳангиву иҷтимоӣ ва маърифативу варзишӣ саҳми назаррас ва нақши боризи худро гузошта истодаанд.

Коллеҷи тиббии шаҳри Хуҷанд ба номи Ю.Б.Исҳоқӣ дар қатори дигар муассисаҳои таълимӣ дар татбиқи сиёсати давлатии ҷавонон саҳми назаррас дошта сиёсати муваффақона ва ҷавонпарваронаи Роҳбарияти кишвар ва Ҳукумати мамлакатро дар самти татбиқи сиёсати давлатии ҷавонон идома дода барои фароҳам овардани шароити мусоид барои рушди ҷавонон аз тамоми имкониятҳо истифода мебарад.

Ҷавонони муассиса имрӯз иқдому ташаббусҳои Пешвои муаззами миллатро даастгирӣ намуда дар ҳаёти сиёсиву иҷтимоӣ ва фарҳангию варзишии шаҳру вилоят ва ҷумҳурӣ фаъолона ширкат меварзанд

Ҷавонон умеду орзуи ҷомеа, татбиқкунандаи нақшаву ниятҳои неки насли калонсол ва ормонҳои ҳазорсолаи миллати қадимаи тоҷик мебошанд ва вазифадоранд, ки ин масъулияти бузургро содиқонаву софдилона иҷро намоянд. Зеро ояндаи Тоҷикистон маҳз дар дасти ин насли бунёдкор буда, тараққиёти минбаъдаи кишвари маҳбубамон, ки асосҳои мустаҳками он имрӯзҳо гузошта мешаванд ва таҳкими мақоми он дар ҷомеаи мутамаддини башарӣ аз саҳми фаъолонаи ҷавонон дар ҳаёти иқтисодӣ ва сиёсиву ҷамъиятии мамлакат вобаста мебошад.

Амирҷон НУРЗОДА, директори Коллеҷи тиббии шаҳри Хуҷанд ба номи Ю.Б.Исҳоқӣ

 «Ҷавонон бояд сабақҳои Истиқлолиятро ҳаматарафа омӯзанд, аз сиёсати имрӯз огоҳ бошанд, таърихи гузаштаву ҳозираи халқи худро гаштаву баргашта варақ зананд ва аз Ватан, миллат, забон ва фарҳанги худ ифтихор намоянд».

Эмомалӣ РАҲМОН

Дар ҳар давру замон ҷавонон пешбаранда ва бунёдгузори ҷомеаи ҷаҳонӣ ва давлат буда, ободию осудагӣ ва пешрафти ин ё он ҷомеа дар дасти онҳо мебошад ва давлат ба чунин ҷавонони ободкору озодандеш ниёз дорад. Дар баробари ин кишвари азизи мо, махсусан, Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҷавононро нерӯи тозаи миллат ва пешбарандаи давлат дониста, ояндаи давлату миллатро ба дасти онҳо супоридааст ва борҳо таъқид менамояд, ки «Ҷавонон нерӯи тозаи миллат буда, ояндаи давлат дар дасти онҳост».

Ҳамасола дар тамоми шаҳру ноҳияҳои манотиқи кишварамон 23- май ҳамчун «Рӯзи Ҷавонон» ҷашн гирифта мешавад. Ҳадафи гузаронидани чунин ҷашнҳои сиёсӣ ҷавононро дар рӯҳияи ватандӯстию хештаншиносӣ тарбия намудан буда, дар қалби онҳо бедор кардани муҳаббати Ватан, арҷ гузоштан ба арзишҳои миллӣ ва худшиносиву худогоҳии ҷавонон мебошад. Рӯзи ҷавонон ҳамасола дар кишвари азизамон бо як шукӯҳу шаҳомати хоса таҷлил мегардад.

Ба ин муносибат имрӯз дар кохи фарҳанги шаҳри Ҳисор ба ифтихори “Рӯзи ҷавонон” чорабинии фарҳангӣ бо фарогирии доираи васеи кормандону таълимгирандагони муассисаҳои таълимӣ ташкил ва баргузор мегардад.

Умед бар он дорем, ки гузаронидани чунин ҷашнҳо барои куллӣ ҷавонон дарси тарбиявии ватандӯстӣ ва эҳтироми арзишҳои миллии Ватан буда, дар қалби онҳо тухми дӯстию рафоқат, адолату некӯкорӣ нисбати Ватан - Модарро мекорад.

Мо, бо истифода аз дастоварҳои истиқлолияту ваҳдати миллӣ ва дасгирии бевоситаи сарвари маҳбуби кишвар, муҳтарам, Эмомалӣ Раҳмон ин ҷашни муқаддасро ба кулли мардуми шарифи кишвар самимона табрику муборакбод намуда, ба мардуми шарафманди Тоҷикистон саломатӣ, саодати рӯзгор, осмони соф ва тамоми хушиҳову хубиҳои зиндагиро орзумандем.

Ҷамила Давлатзода - директори Коллеҷи омӯзгории шаҳри Ҳисор, доктори илмҳои педагогӣ

Ҳамасола дар саросари ҷаҳон 15-уми май ҳамчун Рӯзи байналмилалии оила таҷлил мегардад. Ин сана аз соли 1993 бо ташаббуси Созмони Милали Муттаҳид ҷорӣ гардида, ҳадафи он баланд бардоштани мақоми оила дар ҷомеа ва зеҳннок гардондани аҳамияти тарбияи фарзанд дар муҳити солим мебошад.

Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар мавриди оила чунин мефармоянд: «Оила – як ҷузъи муҳими ҷомеа ва асоси давлат аст. Солимии оила – кафили солимии ҷомеа мебошад.» Ин гуфтаҳо ба мо таъкид мекунанд, ки оила танҳо як гурӯҳи шахсони ба ҳам хешутабор набуда, балки муҳити аввалини тарбия, инсонсозӣ ва ахлоқомӯзӣ мебошад.

Дар муҳити хонаводагӣ шахс дарсҳои аввалини муҳаббат, меҳрубонӣ, эҳтиром, ҳамдигарфаҳмӣ ва масъулиятро меомӯзад. Модару падар бо рафтору гуфтор ва амалҳои худ фарзандонро ба роҳи дуруст раҳнамоӣ мекунанд. Оила чун муҳити табиии инкишофи шахсияти инсон, бояд аз ҳар ҷиҳат солим бошад: муҳаббат, фаҳмиш, эҳтиром, дастгирӣ ва таҳаммул бояд асоси зиндагии хонаводагӣ гарданд.

Имрӯзҳо дар ҷомеаи мо, бахусус дар замони ҷаҳонишавӣ ва таҳдидҳои гуногун, эҳтиёҷ ба тарбияи солими фарзандон дар муҳити оилавӣ бештар эҳсос мешавад. Волидайн вазифадоранд, ки на танҳо эҳтиёҷоти моддии фарзандонро таъмин намоянд, балки пеш аз ҳама ба тарбияи маънавӣ ва ахлоқии онҳо диққати ҷиддӣ диҳанд.

Ҷомеаи солим аз оилаи солим оғоз меёбад. Агар мо хоҳем, ки дар ҷомеа сулҳу субот, ахлоқи ҳамида ва муносибатҳои инсонӣ ҳукмфармо бошанд, бояд аз муҳити оила корро оғоз кунем. Қадр намудани волидон, эҳтироми зану шавҳар, муҳаббат ба фарзандон ва ғамхорӣ ба пиронсолон нишонаи фарҳанги волои оиладорӣ аст.

Воқеан ҳам, маҳз аз муҳити хонавода шохаҳои инсоният – ахлоқ, меҳру муҳаббат, сабру таҳаммул ва масъулият ба ҷомеа сарчашма мегиранд. Дар ин рӯзҳои пур аз меҳру самимият, ки Рӯзи байналмилалии оила ҷашн гирифта мешавад, бо камоли эҳтиром мехоҳам чанд сухан дар васфи модари азизам баён намоям.

Ман, духтари хонадони Раҳимовҳо, бо ифтихор мегӯям, ки модарам Раҳимова Муътабархон яке аз чеҳраҳои шинохтаи фарҳанги оиладорӣ дар шаҳри Хуҷанд маҳсуб мешавад. Волидонам наздик 50 сол мешавад, пайванди муқаддаси хонадориро бастаанд. Модари азизам то имрӯз намунаи зани асил, ҳамсари содиқ ва модари меҳрубонанд.

Дар тамоми солҳои зиндагии муштарак модари мо бо ҷиддият ва меҳрубонӣ талош намудаанд, ки муҳити хонадон солим, самимӣ ва саршор аз муҳаббат бошад. Ӯ ба мо – духтаронаш, аз овони кӯдакӣ маърифати хонаводагӣ, сирру асрори кадбонуӣ ва санъати меҳмондориро ёд дод. Меҳрубонӣ бо наздикон, дастархонороии зебо ва ҳунари пухтупаз бароямон дарси ҳаёт гардиданд. Модар мегуфтанд: «Касе ки рӯзгордориро дар хонаи падар ёд гирад, дар зиндагии оилавӣ сарсону саргардон намешавад».

Модари мо ба хондан ва соҳибилм шудани фарзандон аҳамияти хос медоданд. Ҳоло ҳамаи фарзандонашон – духтарон, писар ва ҳатто келин соҳиби касбу кори муносиб ҳастанд. Ин ғамхории модар буд, ки моро ба зинаҳои муваффақият раҳнамоӣ кард.

Таъкид кардан ба маврид аст, ки мо 4 фарзандем ва ҳоло волидонамон дар атрофи 11 набераву 3 абера камоли пирӣ меронанд. Ӯ на танҳо барои фарзандон, балки барои тамоми аҳли хонавода ва ҳамсоягону наздикон шахси намунавӣ аст. Анъанаи бузурги кӯмак ба мардум, ки аз хусуру хушдоманашон ба мерос мондааст, то имрӯз идома меёбад. Модару падари мо дар рӯзҳои шодӣ ва ғам бо аҳли маҳаллаанд – бо сухани ширин, бо дастгирии самимӣ ва бо қалби бузург.

Ман бо ифтихор мегӯям, ки модари мо на танҳо модар, балки раҳнамо, мураббӣ ва такягоҳи хонаводаанд. Падарам Рахимов Файзуллоҷон низ намунаи олии инсонанд, ки дар тарбияи мо муваффақ шудаанд ва сирри саодатмандиро медонанду ба мо низ меомӯзанд.

Заррина ЁҚУБОВА,

омӯзгори Литсейи касбии техникии сохтмони шаҳри Хуҷанд

Дар маҷмааи варзишии Кумитаи андоз даври ниҳоии футболи хурд барои дарёфтӣ “Ҷоми Раиси Кумита”, ки бахшида ба Рӯзи ҷаҳонии футбол миёни муассисаҳои таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбӣ эълон гардида буд оғоз гардид.

Дар рафти ифтитоҳи мусобиқаи мазкур, Давлатзода Баҳрулло Раҳмон, муовини якуми Раиси Кумита, Ализода Алишер Ҳикматулло, муовини Раиси Кумита, директорони муассисаҳои таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбӣ, омӯзгорону донишҷӯён ва иштирокчиёни даврии ниҳоии мусобиқаи мазкур иштирок намуданд.

Чорабини бо садо додани Суруди миллии Ҷумҳурии Тоҷикистон оғоз гардид.

Давлатзода Баҳрулло, чорабиниро оғоз намуда, иброз дошт, ки футбол яке аз намудҳои машҳуртарини варзиш ба ҳисоб рафта, асоси пойдории дӯстӣ ва сулҳу субот дониста шуда, дар самти ташаккули тарзи ҳаёти солим нақши муҳим мебозад.

“Саннаи 7 май Маҷмаи Умумии Созмони Милали Муттаҳид қатънома дар бораи 25 май эълон намудани Рӯзи ҷаҳонии футболро, ки аз ҷониби Президенти Ассотсиатсияи футболи Осиёи Марказӣ (CAFA), Президенти Федератсияи футболи Тоҷикистон муҳтарам Рустами Эмомалӣ пешниҳод гардида буд, қабул кард. Ин бори дигар шаҳодат аз он медиҳад, ки дар кишвари мо варзиш, махсусан бозии футбол рушд карда, имрӯз футболбозони тоҷик дар дастаҳоҳои пешгоми дунё бозӣ мекунанд”, - гуфт муовини якуми Раиси Кумита.

Қайд гардид, ки мусобиқаи мазкур соли дуюм аст бо сарпарастии Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон гузаронида шуда, мақсади он ташвиқу тарғиби футбол дар байни хонандагон ва донишҷӯёни муассисаҳои таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбӣ, муайян кардани чеҳраҳои нави варзишгарон аз намуди бозии футбол ва интихоби варзишгарони беҳтарин барои дастаи яккачини Кумита аст.

Маврид ба зикр аст, ки мусобиқа дар 3 давр баргузор гардида, дар зинаи аввал хонандагону донишҷӯёни муассисаҳои таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбӣ байни ҳам рақобат карда, Аз миёни онҳо дастаи беҳтарин ҳамчун тими муассиса ба даври минтақавӣ роҳхат гирифт.

Дар даври дуюми мусобиқа, ки аз 3 май то 20 май дар минтақаҳои Кӯлоб, Бохтар, Хуҷанд, Истаравшан, Ҳисор, Рашт ва шаҳри Душанбе баргузор гардид, дастаҳои муассисаҳои таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбӣ дар алоҳидагӣ рақобат карда, дастаҳои беҳтарин аз ҳар як минтақа ба даври ҷумҳуриявии мусобиқа роҳ ёфтанд.

Бояд ёдовар шуд, ки дар даври дуюми мусобиқа 100 даст аз ҳисоби муассисаҳои таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбӣ иштирок намуда, ба даври ҷумҳуриявӣ 24 даста роҳ ёфтанд, ки миёни ҳам рақобат хоҳанд кард.

Бозии мазкур то 24 майи соли 2025 идома ёфта дар ҷамъбасти мусобиқа беҳтаринҳо бо туҳфаҳои хотиравӣ ва Сипосномаву Ифтихорномаи Кумита сарфароз мегарданд.

“Мо барои тарбияи кадрҳои ояндасози мамлакатамон тамоми шароитҳои заруриро муҳайё карда, доир ба интихоби ҷавонони дар ҳақиқат донишманду ояндадор ҳамаи чораҳои дахлдорро андешида истодаем”.

Эмомалӣ Раҳмон

Давлати мо, яке аз кишварҳои аз лиҳози шумораи аҳолӣ ҷавонтарин ( 70% аҳолиро шахсони то 30 сола) дар дунё ба шумор рафта, аксарияти аҳолии онро ҷавонон ташкил медиҳанд. Дар ҷомеаи имрӯза дар соҳаҳои мухталифи иқтисоди миллӣ мавқеи ҷавонон хеле муҳим аст. Ин қишри ҷомеа дорои афкори тозаю нав, неруи муҳими пешбарандаи иқтисод буда, истифодаи васеи технологияи муосирро дар истеҳсолот метавонад ба хубӣ таъмин созад.

Қайд кардан ба маврид аст, ки маҳз бо ташаббуси Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар Паёми соли 2016 ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, соли 2017 – ро “Соли ҷавонон” эълон намуданд. Аз ҷумла дар Паём чунин омадааст: “Татбиқи босамари сиёсати давлатии ҷавонон аз рӯзҳои нахустини соҳибистиқлолӣ дар меҳвари фаъолияти Ҳукумати Тоҷикистон қарор дорад.

Аксарияти аҳолии Ҷумҳурии Тоҷикистонро ҷавонон ташкил медиҳанд, ки онҳо давомдиҳандаи фаъолияти насли калонсол, неруи созанда ва иқтидори воқеъии пешрафти ҷомеа, хулоса ояндаи миллат ва давлат мебошанд”.

Ташаббус гардидани ин иқдоми наҷиб агар аз як тараф ба рукнҳои иҷтимоӣ – демографӣ ва сиёсӣ – стратегӣ рабт дошта бошад, аз тарафи дигар ҷанбаи таърихӣ дорад. Зеро насли ҷавони кишвар аз рӯзҳои аввали мустақилияти кишвар дар бунёди давлати соҳибистиқлол, демократӣ, ҳуқуқбунёд ва дунявӣ бо ташаккул ва амалӣ намудани самти махсуси фаъолият - сиёсати давлатии ҷавонон давра ба давра ҳамқадами Ҳукумати кишвар буданду ҳастанд. Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи ҷавонон асосҳои ташкилӣ, ҳуқуқӣ, иҷтимоию иқтисодии тарбия, ташаккул ва камолоти ҷавононро муқаррар намуда, принсипҳо ва тадбирҳои татбиқи сиёсати давлат дар маҷмуъ як санади мукаммалест, ки барои дастёбӣ бо роҳу усулҳои муосир дар самти беҳдошти иқтисодию иҷтимоӣ, маориф, фарҳанг, тандурустӣ, баланд бардоштани сатҳи маънавиёти ҷавонон ниҳоят зарур аст.

Имрӯзҳо дар тамоми соҳаҳои иқтисоди миллии мамлакат, инчунин дар сафҳои Қувваҳои Мусаллаҳ ҷавонони бонангу номус содиқона адои хизмат доранд ва дар рушду пешрафти мамлакат ҳиссаи назаррас мегузонанд. Ҳукумати Тоҷикистон ташаббусу пешниҳодҳои созандаи ҷавононро ҳамеша дастгирӣ намуда, барои амалӣ гардидани онҳо имконият фароҳам меорад. Тавре, ки Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон пайваста таъкид менамоянд “Ҷавонон қувваи бузург, неруи созанда ва ояндаи миллатанд”.

Аз лаҳзаи нахустини фаъолият ҳамчун Сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба ҷавонон аҳамияти калон зоҳир карда, барои сафарбар намудани онҳо ба роҳи созанда ва бунёдкорона кўшиш менамуданд. Зеро ояндаи сарзамине, ки эшон бо як мушкилоти азим аз вартаи ҳалокат раҳоӣ бахшиданд дар дасти ҷавонон мебошад ва барои ҳамин ононро дар руҳияи меҳанпарастӣ, худшиносӣ, ҳуввияти миллӣ тарбият менамоянд.

Ҷавонон идомадиҳандаи суннатҳои таърихиву фарҳангии қадимии миллати худ, сарчашмаи ташаббусҳои бузург, манбаи ғояҳои нав, эҷодкори тақдири имрӯзу ояндаи Тоҷикистони соҳибистиқлол мебошанд. Акнун моро мебояд, ки ба қадри ҳамин сулҳу салоҳ, оромию осоиштагӣ ва ваҳдату ягонагӣ бирасем. Ғамхории Пешвои миллат нисбат ба мо, ҷавонон рӯз аз рӯз зиёд гардида истодааст. Шароитҳои беҳтарин дар ҳар як самти ҷомеа, ба монанди тандурустиву маориф, донишгоҳу донишкадаҳо ва омӯзишгоҳҳову коллеҷҳо фароҳам оварда шудааст. Ҷавонон имкон доранд, ки дар донишгоҳҳои олии мамлакат ва ё дар хориҷ таҳсили илм намоянд.

Инчунин бо дастгирии бевоситаи Пешвои миллат Маркази миллии тестӣ ба истифода дода шуд ва Роҳбари давлат дар ин маврид таъкид намудаанд, ки “Мо барои тарбияи мутахассисони ояндасози мамлакатамон тамоми шароитҳои заруриро муҳайё карда, доир ба интихоби ҷавонони дар ҳақиқат донишманду ояндадор ҳамаи чораҳои дахлдорро андешида истодаем”.

Дар чунин шароит давлат ва Ҳукумати Тоҷикистон масъалаҳои дар низоми таҳсилот ҷорӣ намудани меъёрҳои муосири таълиму тарбия, тайёр кардани мутахассисони баландихтисосу соҳибмаърифат ва ҷавобгӯй ба талаботи бозори меҳнати дохиливу хориҷиро ҷавҳари асосии сиёсати худ эълон карда, барои амали гардонидани нақшаҳои неку созанда дар ин самт ҳамаи захираву имкониятҳоро сафарбар намудааст.

Бояд гуфт, ки бо дарназардошти бовариву эътимод ба ҷавонон Пешвои миллат заминаҳои мусоиди ҳуқуқии фаъолияти ҷавононро хеле хуб фароҳам овардаанд. Гувоҳи ин гуфтаҳо ворид намудани тағйиру иловаҳо ба Кониститутсияи Тоҷикистон (22 майи соли 2016) ба ҷавонон ба хотири иштирок дар ҳаёти сиёсӣ ва идоракунии давлат имконияти васеътар фароҳам оварда шуд. Аз ҷумла, синни интихобот ба мансаби Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, аъзои Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, таъин шудан ба вазифаи судяҳои Суди Кониститутсионӣ, Суди Олӣ, Суди Олии иқтисодӣ, судҳои вилоят ва шаҳру ноҳияҳо аз 35 ба 30 поён оварда шуда, синни интихоб ба вазифаи вакили Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 25 ба 30 боло бурда шуд. Муайян шудани меъёри ягона дар вазифаҳои олии се шохаи ҳокимият ба ҷавонон имкон фароҳам овард, ки президенти кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҳомӣ ва роҳнамои қишри ҷавонон буда, пайваста ба он ҳамчун ба як неруи созанда ва пешбаранда такя мекунанд, ки бахти баланди мо - ҷавонон мебошад.

Ҷавонони кишвар низ худро воқеан давомдиҳандагони ҳадафҳои олии кишвар пиндошта, мактаби бузурги ватандӯстии Пешвои миллатро сабақи бузурги зиндагӣ интихоб намуда, масъулияти бузурги таърихӣ ва қарзи пурифтихори фарзандии худро сарбаландона адо менамоянд ва барои рушду нумуи рӯзафзуни кишвар ҳамчун созандагони фардои Ватан ва пайравони асилу содиқи Пешвои миллат тадбирҳои судманд андешида, ҳамчун нерӯи пешбарандаю таккондиҳандаи ҷомеаи навини Тоҷикистон барои амалӣ намудани ҳадафҳои созандаю бунёдкорона фаъолияти хешро равона месозад.

Аъзамхон ГУЛМАТОВ, ассистенти кафедраи технологияи иттилоотӣ, ташхис ва табобати нурӣ Колеҷи тиббии ҷумҳуриявӣ