Ҳамасола мардуми сарбаланди Тоҷикистон санаи 24 ноябр дар фазои
дӯстӣ ва суботу ҳамбастагӣ Рӯзи парчами миллиро ҷашн мегиранд, ки он бо як
шукуҳу шаҳомати хоса таҷлил мегардад. Парчамдорӣ дар мо таърихи тӯлонӣ дошта,
ҳанӯз аз давраҳои қадим дар рӯйи парчами мо рангу рамзҳои мухталиф тасвир карда
мешуданд, ки онҳо ифодагари миллати муборизу тавоно ва худогоҳу худшинос будани
тоҷикон аст.
Ниёгони
мо ба маънии парчам бештар аз калимаи дирафш ё дирафши ковиёнӣ истифода
мебурданд. Ливои Коваи оҳангар нишони возеҳи матонату ҷасорат ва ҷоннисориҳои
халқи тоҷик арзёбӣ мегардад. Тоҷикон тули ҳазорсолаҳо зери ливои хеш саф
кашида, Ватану миллат, номусу озодӣ, забону фарҳанг ва марзу буми аҷдодиро
ҳимоя карданд. Дирафши ковиёнӣ парчами давлати шоҳони қадими эронинажод аз
Пешдодиён то Сосониён буд. Бархе муаррихон нахустин парчами миллии мо, дирафши
ковиёнро марбут ба парчами чармии Коваи оҳангар донистанд, ки ба он Кова бар
зидди беадолатиҳои Заҳҳоки морон бархост ва пешдомани парчами оҳангарии худро
ба найза овехта парчами муборизае бар бедодгариҳо қарор дод, ки аз ҳамон давра
парчами мо пайдо шуд.
Ҳангоми
ҳафриёти бостоншиносӣ дар яке мавзеиъҳои ҳудуди Ҳахоманишиён як бозёфти сангӣ
пайдо гардид, ки чор тарафаш сӯрох дошт ва дар маркази ҳамин бозёфт як уқоби
болкушода тасвир шуда буд, ки ин уқоби болкушода бешубҳа дар парчами даврони
Куруши Кабир буд ва баъди марги Куруши Кабир ҳам ин парчам аз ҷониби
шаҳаншоҳони дигари Ҳахоманишиён истифода мешуданд. Дар замони Куруши Кабир
тасвири уқоб дар парчам нишонаи қудрату тавоноӣ шинохта мешуд ва ҳанӯз аз он
замонаҳо парчам рамзи як давлати неруманду устувор ба ҳисоб мерафт. Баъдан дар
бораи парчами Суғдиён ва Бохтариён дар деворнигораҳои Панҷакент ва Балчиқтеппа
дида мешавад, ки ин парчамҳо низ аз матои сурх буданд.
Моҳи феврали соли 1929 байрақи расмии Ҷумҳурии Мухтори Шӯравии
Сотсиалистии Тоҷикистон қабул гашт, ки аз матои сурх иборат буда, дар қисмати
болоии он нишони давлатии Тоҷикистон гузошта шуда буд. Дар солҳои 1924-1929
парчами Тоҷикистон саросар сурх буд, танҳо дар канори чапи он акси доси
тоҷикиву болға, ситора, пахта ва навиштаҷоти нав бо хатти форсӣ пролетарҳои
ҳамаи ҷаҳон ба ҳам оед ҷой гирифт.
Моҳи феврали соли 1931, ки Тоҷикистон соли
дуюм ҳамчун Ҷумҳурии Шӯравӣ арзи вуҷуд дошт, бори дигар ба парчами Тоҷикистон
дигаргунӣ ворид карда шуд, ки ин дигаргунӣ дар нишони давлатӣ буд, ки дар байни
нишони давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон ситора пайдо шуд, ки дар дохили ситора
осмони соф, офтоб, куҳҳои сарбафалаккашидаи Тоҷикистон ва дар атрофи он аввалин
маротиба мисли имрӯз аз ду тараф хушаҳои гандум ва пахта, навиштаҷоти Ҷумҳурии
Шӯравии Сотсиалистии Тоҷикистон бо хатти арабиасос ва бо забони русӣ дар он
дарҷ гардида буд.
Охирон парчаме, ки дар даврони Ҳокимияти Шӯравӣ соли 1953
қабул карда шуда буд, академик Бобоҷон Ғафуров рассоми парчами Тоҷикистонро ба
ҳузур пазируфта пешниҳод карданд, ки ранги сабз, ранги сафед ва ранги сурх, ки
дар фарҳанги тоҷикон ҷой дорад ва хуб мешуд, ки аз ин рангҳо дар парчам
истифода бурда шавад. Ҳамин буд, ки ин парчам соли 1953 қабул карда шуд ва ин
се ранг дар ин парчам дида мешуд, ин даъфа сохтораш нисбатан содда буда аз боло
ва поён ранги сурх ва дар мобайн ду хатти нисбатан борики сафеду сабз дошт. Дар
гӯшаи чап аз боло досу болға ва ситорача ҷойи худро ҳифз намуданд. Ин парчам то
соли 1992 арзи ҳастӣ кард.
Ҷумҳурии
Тоҷикистон баъди ба даст овардани истиқлоли давлатӣ дар қатори масъалаҳои
дигаре, ки тақдири минбаъдаи миллати тоҷикро ҳал мекарданд, ба зарурияти таҳия
ва қабули рамзҳои давлатӣ аз он ҷумла парчам, таваҷҷуҳи махсус зоҳир намуда,
дар Иҷлосияи шонздаҳуми Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар қасри таърихии
Арбоб, 24 ноябри соли 1992 парчами Ҷумҳурии соҳибистиқлоли Тоҷикистон қабул
гардид, ки он аз рангҳои сурх сафед ва сабз иборат буда, қисмати мобайнии
сафеди он аз қисматҳои сурх ва сабз паҳнотар аст ва дар қисмати сафедии парчам
ҳафт ситора ва тоҷ акс ёфтааст, ки мо имрӯз ин парчамро парчами расмии Ҷумҳурии
Тоҷикистон ва ҳамчун рамзи соҳибистиқлолии Тоҷикистон эҳтиром менамоем ва
арҷгузорӣ мекунем.
24
ноябри соли 1992 Ҷумҳурии Тоҷикистон расман соҳиби аввалин рамз-парчами давлатӣ
гардид. Бо ҳамин дар таърихи навини парчамдории тоҷикон саҳифаи тозае боз
гардид .
Пас
аз муайян кардани шакли парчами давлатӣ бо дарназардошти эҳтирому ҳифз, хоса
тарзи дуруст истифода бурдан ва барафрохтани он дар мамлакат соли 2007 Қонуни
Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи рамзҳои давлатӣ ” ба тасвиб расид, ки боби дуюми
қонуни мазкур парчами давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон ном гирифтааст. Ва
муқаррароти он пурра ба парчами давлатӣ бахшида шудааст. Дар ҷаҳони муосир ҳар
як давлати мустақилу соҳибихтиёр нахуст тавассути парчами худ муаррифӣ мегардад.
Қадршиносӣ нисбат ба парчами давлатӣ,
арҷгузориву ифтихор аз давлат, гузаштаи худ ва ғамхорӣ ба фардо буда, он яке аз
омилҳои муҳими худшиносӣ ба ҳисоб меравад. Бо дидани парчам ифтихори ватандорӣ
ва эҳсоси масъулияти ҳар як шаҳрванд дар назди халқу миллати хеш боло мегардад.
Парчами Ҷумҳурии Тоҷикистон рамзи ҳаёти осоишта, ваҳдати миллӣ, шукуфоии
кишвар, истиқлоли комил ва умед ба фардои дурахшон мебошад. Парчам нишона ва таҷассумкунадаи
расму оинҳои деринаи давлатдории миллӣ, баёнгари мақсаду мароми сокинони
мамлакат буда, ба онҳо дар роҳи бунёди ояндаи дурахшон қувваю неруи созанда
мебахшад.
Дар гузашта ва то кунун дар парчами ҳар давлат нишонаҳои муҳиму
арзишманди фарҳанги ҳар миллат ва роҳи таърихии тайкардаи ӯ ва аломатҳои
истиқлоли давлатӣ таҷассум мешавад.
Соли 2009 бо ибтикори Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои
миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон 24 ноябр
рӯзи парчами давлатӣ эълон гардид. Ва ҳамасола ин рӯз ҳамчун
рӯзи парчами давлатӣ бо шукуҳу тантана ҷашн гирифта мешавад. Ин рӯз далели
ифтихору эҳтироми мо ба рамзҳои давлатӣ ва муқаддасоти миллӣ мебошад. Парчами
давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳастии давлат, ифтихори миллат, истиқлолият, ғурури
миллӣ ва номусу ори ватандории халқи бостонии Тоҷикистонро ифода мекунад.
Парчами миллӣ нишоне аз таърихи чандинҳазорсолаи халқи тоҷик буда, яке аз
рамзҳои муқаддаси давлати соҳибистиқлоламон ба ҳисоб меравад.
Ба ифтихори 20-солагии Истиқлоли давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар паҳлӯи
қасри миллат парчами давлатӣ дар пояи баландиаш 165 метр барафрохта шуда,
паҳноии матои он 30 метр ва дарозиаш 60 метр аст, ки ба китоби "Рекордҳои
Гиннес" дохил гардидааст. Аз ин рӯ эҳтиром ва арҷ гузоштан ба парчам маънои
эҳтирому арҷгузорӣ ба давлату миллат ва ватани азизу маҳбуб мебошад. Парчам
ҳамчун рамзи давлатдорӣ ба ифтихори дастоварду пирӯзиҳои фарзандони фарзонаи
миллати тоҷик дар майдонҳои варзишӣ дар баробари садо додани Суруди миллӣ
баланд мешавад. Барафрохта шудани он дар замири ҳар як фарди ватандӯсту
хештаншинос эҳсоси пирӯзиву садоқатмандӣ ва эҳтиром ба муқаддасоти миллиро
бедор мекунад.
Боиси ифтихору сарфарозист, ки имрӯз дар пешгоҳи бинои Созмони
Миллали Муттаҳид ва дигар созмонҳои бонуфузи ҷаҳонӣ парчами Тоҷикистон
парафшонӣ мекунад.
Парчами давлатии мо баёнгари мавҷудияти миллати соҳибдавлати
тоҷик, иттиҳоду сарҷамъии он мебошад. Рангҳои парчам бошад баёнгари муборизаву
ҷоннисориҳои халқи тоҷик барои озодиву истиқлол, бахту саодати абадӣ ва
сарсабзиву шукуфоии ҳамешагии кишвари ҳамешабаҳори мо мебошад. Тасвири тоҷ ва
ҳафт ахтар дар болои парчам ишора ба решаҳои таърихии давлатдории тоҷикони
соҳибистиқлол мебошад.
Имрӯз моро мебояд, ки аз парчами миллии худ
ифтихор дошта бошем, эҳтироми онро ҳамчун нишони давлатдории миллӣ, озодӣ ва
истиқлолияти Ватан, чун сарвати гаронбаҳои умумимиллӣ ба ҷо орем, зеро ба
рамзҳои давлатӣ эҳтиром гузоштан вазифаи муқаддаси ҳар як фарди ҷомеа мебошад.
Эҳтиром ва арҷ гузоштан ба муқаддасоти миллӣ аз ҷумла ба парчами давлатӣ, арҷ
гузоштан ба тамоми арзишҳои дирӯзу имрӯз ва фардои миллат мебошад.
Худо кунад, ки ба бахти мо мардуми Тоҷикистон дар зери сиёсати
пешгирифтаи хирадмандона ва оқилонаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои
миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон, дар фазои сулҳу
субот, тинҷию оромӣ, ваҳдати миллӣ ва созандагию бунёдкорӣ парчами Тоҷикистони
соҳибистиқлол ҳамеша парафшон бошад.
Умедҷон КЕНҶАЕВ,
сармутахассиси раёсати
таҳсилоти ибтидоии касбии
Кумита оид ба таҳсилоти
ибтидоӣ ва миёнаи касбии
назди Ҳукумати Ҷумҳурии
Тоҷикистон