Дар ҷаҳони муосир яке аз хатарҳои ҷиддие, ки суботи кишварҳоро зери таҳдид қарор медиҳад, терроризм ва экстремизм мебошад. Ин зуҳурот на танҳо ҳаёти инсонҳоро ба хатар мегузоранд, балки сохтори сиёсию иқтисодӣ ва фарҳангии ҷомеаҳоро низ хароб месозанд.

Терроризм — ин амалиётҳои зӯроваронаест, ки бо мақсади тарсонидан, ноором сохтани ҷомеа ё расидан ба мақсадҳои сиёсӣ анҷом дода мешаванд. Экстремизм бошад, дар баробари боварҳо ва амалиётҳои тундравона, рад кардани принсипҳои ҳамзистии осоишта ва таҳаммулпазириро фаро мегирад.

Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳамчун узви ҷомеаи ҷаҳонӣ ва ҷонибдори сулҳу амният, муборизаро бо ин зуҳурот дар сархати сиёсати дохилӣ ва хориҷии худ қарор додааст. Қонунгузории кишвар дар самти муқовимат ба терроризм ва экстремизм пайваста такмил меёбад, ҳамкориҳои байналмилалӣ бо ташкилотҳои амниятӣ густариш меёбанд.

Масҷидҳо, муассисаҳои таълимӣ, васоити ахбори умум ва ҷомеаи шаҳрвандӣ бояд нақши муҳим дар баланд бардоштани маърифати сиёсӣ ва динии ҷавонон бозӣ кунанд. Фаҳмонидани арзишҳои аслии ислом — мисли инсондӯстӣ, таҳаммулпазирӣ ва сулҳпарварӣ — яке аз роҳҳои асосии мубориза бо таблиғоти радикалӣ мебошад.

Ҷавонон, ки ояндаи миллатро ташкил медиҳанд, бояд зери таваҷҷуҳи махсус қарор гиранд. Иштирок ва ҷалби онҳо ба корҳои созанда, рушди маънавию зеҳнӣ ва тарбияи ватандӯстона, муҳити мусоид барои худшиносӣ ва рушд фароҳам меорад, ки онҳоро аз таъсири гурӯҳҳои ифротӣ эмин нигоҳ медорад.

Халқи тоҷик дар тӯли таърих, ҳамчун халқи тамаддунофару ободкор бар сари ягон халқи дигар лашкаркашии истилокорона анҷом надодааст. Куштору қатлу ғорат аз хусусиятҳои ин миллати башардӯст нест ва ба ҳамин аснод, ҳеҷ касе ҳақ надорад, ки ин истилоҳро ("терроризм") ба халқи сулҳофарини мо нисбат диҳад. Зеро терроризм забон, миллат ва дин надорад ва он аз ҷониби ҳар шахси ғаразноке, ки фитрати носолим дораду мақсаду ҳадафи муайяне назди худ гузоштааст ба вуҷуд меояд.

Мубориза бо терроризм ва экстремизм танҳо вазифаи мақомоти ҳифзи ҳуқуқ нест — ин масъулияти умумимиллӣ мебошад. Танҳо тавассути якпорчагӣ, ҳамбастагӣ ва ҳамкории самаранок метавонем ҷомеаи солим ва амнро бунёд намоем.

Бахтиёр МИРБОБОЕВ,

омӯзгори кафедраи филология ва ҷомеашиносии

Коллеҷи омӯзгории ноҳияи Зафаробод

“Масъулият барои сарнавишти Ватан ва ояндаи миллат дар навбати аввал маҳз ба уҳдаи насли ҷавон хоҳад гузашт. Биноан, вазифаи муқаддаси мо ба камол расонидани насли ҳаматарафа солим, соҳибмаълумот, бунёдкор, неруманд ва миллатдӯсту меҳнатпараст мебошад”.

Эмомалӣ Раҳмон

Таълиму тарбия ду рукни асосии тамаддуни башар ба ҳисоб мераванд. Дар таърихи адабиёти форсу тоҷик тарбияи насли наврас ҷойгоҳи дурахшандаеро касб намудааст. Муҳимтарин осори адабиву ирфонӣ дар ҳамин ҷода ба қалам омада, ниёгони мо ба таълим ва тарбияи инсон таваҷҷуҳи хоссае зоҳир намудаанд. Мардуми фарҳангофари тоҷик аз қадимулайём барои тарбия намудани фарзандони миллати худ дастурҳои ахлоқӣ менавиштанд ва сифатҳои беҳтарини инсонӣ, аз қабили некӣ кардан, ёрӣ расонидан ба бузургсолон, дасти мадад ба муҳтоҷон, камбизоатон, дари сахову эҳсонро кушодан дар навиштаҳои худ тарғиб мекарданд.

Имрӯз низ давлати тозаистиқлоли Тоҷикистон масъалаи таълиму тарбия ва рушди илму маорифро ба хубӣ дарк карда, барои тарбияву таълими кӯдакону наврасон ва ҷавонон ҳазорҳо боғчаву мактабҳои ҳамагонӣ, литсейҳои касбу ҳунаромӯзӣ, коллеҷҳо ва донишкадаву донишгоҳҳоро сохта ба истифода додааст ва соҳаи илму маорифро яке аз самтҳои афзалиятноки сиёсати иҷтимоии давлат эълон намудааст. Аксари мутлақи мутахассисони соҳаи тарбия дар ҳамин ақидаанд, ки тарбия аз замони таваллуд оғоз ёфта, бо тадриҷ боло меравад ва бо парвариши кӯдак якҷо сурат мегирад. Усули ташкили тарбия бар дӯши падару модар, мураббӣ ва муаллим меафтад. Муҳимтарин вазифаи волидайн таълим ва тарбияи дурусти фарзандон мебошад. Аз лиҳози назофату покӣ, иффат ва истиқомат дар ҷомеа нақши модар дар боби тарбияи фарзандон ва ба воя расонидани онҳо дар руҳияи насли нерӯманду солим басо муассир мебошад, ки гувоҳи нақши меҳварӣ доштани мавқеи зан дар маркази оила мебошад. Аз дигар тараф, тарбияи дурусти фарзандон дар ҳаёти минбаъдаи хонадон аҳамияти махсус дорад, зеро ин ҳама гаравиш ба ҳизбу ҳаракатҳои ифротӣ, изтироботи фикрӣ, парешонии аҳли хонадон ва ҷинояткорӣ дар байни онҳо сарчашмаи худро аз хуб ба роҳ намондани тарбияи фарзандон дар оила маншаъ мегирад. Инчунин, падарро зарур аст, то дар тарбияи фарзандон аҳамияти дуруст диҳад, зеро сустӣ дар тарбияи фарзандон онҳоро водор месозад, ки ба ҳар гуна иқдомҳои ношоиста ва носазо даст бизананд. Агар дар байни волидайн ҳамдигарфаҳмӣ ва баробарҳуқуқӣ бошад, фарзандон дар домони онҳо хуб ба камол мерасанд. Дар ташаккули шахсияти фарзанд ва ё кӯдаку наврас истифодаи дуруст ва мақсадноки тарбияи зеҳнӣ, ахлоқӣ, ҷисмонӣ, ватандӯстӣ, меҳнатӣ ва зебоипарастӣ зарур мебошад.

Чунонки Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо дарки амиқи ин масъала таъкид месозанд: “Дар тарбияи инсон, пеш аз ҳама оила нақш мегузорад ва ҷараёни ташаккули ҳама хислатҳои некӯ бади инсон, асосан аз оила ибтидо мегирад. Бо дарки ин масъала падару модарон бояд масъулияти бузургеро, ки вобаста ба тарбияи фарзандон ба дӯши онҳо меафтад, пурра эҳсос кунанд”. Агар падару модар ба тарбияи дурусти фарзанд ҷиддан машғул нагарданд, ниҳоли умри онҳо ҳеҷ самарае ба бор намеорад ва ахлоқи нописандидаву ношоистаи он фарзандон ба падару модар танҳо доғ меорад.

Имрӯз, ки технологияи нав ва интернет вориди ҳар як оила гаштааст, волидайнро зарур аст, ки дониши замонавӣ дошта бошанд, то онҳо тавонанд дар суратҳои зарурӣ фарзандони худро аз таъсири манфии интернет эмин нигоҳ доранд. Маълум аст, ки имрӯз дар интернет маводҳои фаҳшу зӯроварӣ басо зиёд ба табъ расидаанд. Кӯдакон бошанд, бештар ин маводҳоро тамошо менамоянд, ки ба мафкураи онҳо беасар намемонад. Ҳар як хонаводаи тоҷик дорои хусусият ва шеваи махсус аст, ки дар воқеъ он дар тафаккури кӯдак таъсир мерасонад ва барои ташаккули шахсияти ӯ мавқеи муайянро касб менамояд.

Тарбияи кӯдакро бояд бо назардошти табиати ӯ ва муҳит анҷом дод. Аз ин рӯ, мақсади тарбия тавсеа ва густариши зарфияти ботинӣ ва қувваи фаҳми дарк буда, он набояд маҷбурӣ ва ба воситаи зӯру танбеҳ анҷом дода шавад. Мувофиқи таҳқиқоти муосир кӯдакон то синни ҳафтсолагӣ асосан дар канори падару модар ҳастанд ва бештари таъсиротро аз онҳо гирифта, ташаккул меёбанд. Ба ҳамин далел тарбия дар ин давра бояд комилан ба уҳдаи хонавода бошад. Агар волидайн дар ин давра тарбияи кӯдакро масъалаи содда шуморанд ва дар тарбияи фарзанд саҳлангорӣ намоянд, аз кӯдак рафтори дуруст, тани солим, ахлоқи ҳамидаро набояд интизор шавем. Дар асоси гуфтаҳои боло метавон натиҷагирӣ кард, ки нақши хонавода дар тарбияи фарзанд хеле калон аст, зеро волидайн муҳимтарин омили созандаи шахсияти кӯдак маҳсуб меёбанд. Хулоса, таълиму тарбияи фарзанд дар гузашта ва имрӯз аз мадди назари аҳли ҷомеа, бахусус мутафаккирону хирадмандон дур намондааст ва мо низ имрӯз бояд ба ин масъала диққати ҷиддиро равона сохта, аз мадди назари хеш дур нагзорем.

Ойҷонбӣ Сулаймонова,

мудири кафедраи фармакогнозия

ва кимиёи фармасевтии Коллеҷи тиббии ҷумҳуриявӣ

Дониш андар дил чароғи равшан аст,

В-аз ҳама бад бар тани my ҷавшан аст.

Оре, дониш чароғи ақл, қуввати дил, дороиву сарват ва ҷавшани бузургест, ки касро аз ҳама гуна ранҷу азоб кулфату дард ва афсурдагиву эҳтиёҷ дур месозад. Дониш барои инсон мояи манбаи фазлу камол буда, инсонро бузургдил мегардонад. Шахси донишманд дар ягон давру замон ба душвориҳо рӯ ба рӯ намешавад, зеро дониши бузургаш ӯро бо роҳи росту самарабахш раҳнамун месозад. Тавассути ақлу заковати бузургу хиради ба роҳи дониш ба дастовардааш метавонад соҳибкору соҳибмаълумот ва соҳибиззат бигардад.

Донишмандон азизу гиромӣ ва хотирнишинанд. Дар ёдҳо, базмҳо, дар ҳамаи мавридҳо дар дилу дидаи мардуманд. Ба даст овардани донишу маҳорати бузург ба осонӣ ба даст намеояд. Шахсе, ки дар роҳи донишомӯзӣ мекӯшад, гарчанде душвор аст, бо тамоми душвориҳо, норасоиҳо ва заҳматҳои зиёд чизе омӯзад, то донишманд гардад, зеро шахси донишманд соҳибобрӯст. Дониш ганҷи бузургест, ки баробари дунё арзиш дорад:

Беҳ аз ганҷи дониш ба гетӣ куҷост?

Киро ганҷи дониш бувад подшост!

Ҳеҷ ганҷе бузургвортар аз дониш нест. Зеро ки он инсонро чун ҷавшани бузург аз камиву костӣ, гармиву сардӣ ва афсурдагиву эҳтиёҷ эмин медорад. Пас, бисёр кӯшиш мебояд, то ҳар вақт омӯхт. Агар манбаи омӯзишие пайдо нашуд, аз нодон метавон чизе омӯхт ва бо чашми дил ба ӯ нигарист ва бо басорати ақл бар вай назар кард. Он низ афзоиши дониши ту хоҳад буд. Бо омӯхтани алфози наве бо омӯхтани маънии дигаре барои кас ҷаҳони дигаре равшан мегардад. Як маънии бузург ҳаёти инсониятро тағйир медиҳад, бо роҳи рост ҳидоят мекунад.

Инсони асил пайваста дар омӯхтани илму андӯхтани донишу фазл мекӯшад. Фурсатро ғанимат шумурда, бо гузашти вақт дониши худро сайқал медиҳад. Аз пайи ҷамъ овардани молу мулк ва сарвати зиёд намекӯшад. Зеро дар зиндагӣ бояд ҳамеша илму дониш ва хирад дар пояи аввал истанд. Дар он мебояд кӯшид, ки ҳар рӯзи ҳаётро пайи зиёд кардани донишу ақлу заковати бузург сарф кард. На пайи тамаъи молу мулк.

Афзудани дониш касро пурдону пурмаърифат кордону нуктафаҳм мегардонад. Мегӯянд, ки хираду дониш барои инсони бомаърифат ҳамчун ғизо нерӯ мебахшад. Шахее, ки дорои хираду дониши бузург нест, ӯ ҳамчун шахсияти аз ғизо дурмонда мекаловад ва дар байни ҷомеа чун ангуштнамоён ба назари ҳар фард мерасад. Зиёд намудани дониши ҳар як инсон ба ҳадди омӯзиши ӯ вобастагӣ дорад.

Зеро мегӯянд, ки:

Илм чандон ки бештар хонӣ,

Чун амал дap my нест нодонӣ.

Донишомӯзӣ ва толибилмӣ рисолатҳои бузурги инсонианд. Касе, ки ин рисолатҳоро ба ҷо намеорад, дар шумори одамиён буда наметавонад ва бевосита дар таънаву маломати атрофиён мемонад. Валек шахсияти донишмандро ҳама эътироф ва эҳтиром мекунад. Агар ба марги аблаҳон танҳо фарзандонашон бигирянд ба марги алломаҳо ҷаҳон мегиряд, зеро бо заковату дониши бузургашон дили ҷаҳониёнро ба даст овардаанд.

Барои омӯхтани донишу маърифати зиёд бисёртар бояд китоб хонд, зеро манбаи ҳамаи омӯзишу донишҳо аз китоб сарчашма мегирад.

Рӯй овар бар китобу дониш аз он саҳл гир,

To ба дониш гардӣ машҳури ҷаҳону дилпазир.

Бале, дониш чароғи ақл аст, ки дидагон аз он равшаниву нур ва дилҳо хушиву сурур мегиранд. Шахси донишманд зинатгарои ҳар анҷуман аст. Агар аз хурдӣ то ба дами марг барои омӯхтани илму андӯхтани дониш камар бандем, саҳве нахоҳад шуд, зеро асоситарин ва беҳтарин амал дар зиндагии инсони асил илм омӯхтан аст. Зеро гуфтаанд:

Зи дониш зинда монӣ ҷовидонӣ,

Зи нодонӣ наёбӣ зиндагонӣ.

Фозил Бобозода Ашурмаҳмад,

Сардори шуъбаи ҳуқуқ, коргузорӣ ва назорати

Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии

назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон

5 июн суҳбати телефонии Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо Раиси Ҷумҳурии Исломии Эрон муҳтарам Масъуди Пизишкиён доир гардид.

Дар оғози суҳбат Сарвари давлати мо ва муҳтарам Масъуди Пизишкиён ба муносибати Иди мубораки Қурбон мубодилаи табрикот анҷом доданд.Дар ин зимн Пешвои миллат ба муҳтарам Раиси Ҷумҳурии Исломии Эрон таманниёти сиҳатмандӣ ва комёбиҳои навинро хоста, ба тамоми мардуми дӯсту бародари Эрон сулҳу оромӣ ва пешрафту шукуфоии бардавом орзу намуданд.

Дар идомаи суҳбат ҷонибҳо ҳолати кунунӣ ва дурнамои муносибатҳои дӯстӣ ва ҳамкории гуногунпаҳлӯи Тоҷикистону Эронро баррасӣ карданд. Президенти Тоҷикистон бо ибрози қаноатмандӣ аз ҷараёни имрӯзаи рушду тавсеаи робитаҳои ду кишвар, аҳаммияти муколамаи пайвастаи сатҳи олиро бахусус таъкид карданд.

Дар вохӯрӣ масоили ҳамкории кишварҳо дар чаҳорчуби Иттиҳод ва рӯзномаи раёсати Тоҷикистон дар ИДМ баррасӣ гардид. Роҳбари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар бораи авлавиятҳои раёсати Тоҷикистон, аз ҷумла тадбирҳои андешидаи кишвари мо дар самти рушду густариши муносибатҳои ҳамкорӣ ва ҳалли масъалаҳои мубрам андешаронӣ намуданд.

Таъкид гардид, ки Тоҷикистон дар доираи иштироки худ ва бахусус, раёсати феълӣ дар ИДМ барои рушди минбаъдаи ҳамкории бисёрҷонибаи ҳамаи кишварҳои иштирокдори он корҳои созанда мебарад.

Президенти кишвар таъкид намуданд, ки тадбирҳои дар ин самт андешидаи мо, пеш аз ҳама, бар усулҳои дӯстӣ, эҳтиром ва эътимоди ҳамдигарӣ, ҳамкории барои ҷонибҳо судманд ва ба назар гирифтани манфиатҳои ҳамаи тарафҳо асос ёфтааст.

Дар ин зимн Сарвари давлат омодагии Тоҷикистонро барои минбаъд низ густариш додани ҳамёрӣ дар тамоми самтҳои ҳамкорӣ баҳри таъмини рушди устувори иҷтимоию иқтисодӣ, инчунин, таҳкими суботу амният дар саросари Иттиҳод таъкид намуданд.

4 июн Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон Раиси Ҳукумати Федератсияи Русия Михаил Мишустинро, ки барои иштирок дар ҷаласаи Шӯрои сарони ҳукуматҳои кишварҳои иштирокдори Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил ба Душанбе ташриф овардаанд, ба ҳузур пазируфтанд.

Дар мулоқот масъалаҳои вобаста ба рушди шарикии стратегӣ ва муносибатҳои ҳампаймонии Тоҷикистону Русия баррасӣ шуд.

Президенти кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон изҳор доштанд, ки мо метавонем бо талошҳои муштарак ба пешрафти боз ҳам бештар ноил гардем.

Ба татбиқи тавофуқоти зимни сафари расмии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ба Федератсияи Русия, ки моҳи марти соли равон баргузор гардид ва санадҳои имзошуда таваҷҷуҳи зиёд зоҳир гардид. Аз ҷумла, рушди ҳамкорӣ дар соҳаҳои тиҷорат, сармоягузорӣ, энергетика, саноат, кишоварзӣ, нақлиёт, логистика ва дар маҷмуъ робитаҳои иқтисодӣ, дар маркази таваҷҷуҳ қарор гирифт.

Густариши муносибатҳо дар бахшҳои илму маориф, тандурустӣ, фарҳанг ва варзиш ҳам самтҳои муҳими ҳамкории ду кишвар арзёбӣ гардид.

Ҳарду ҷониб аз ҷараёни бомуваффақияти Рӯзҳои фарҳанги Ҷумҳурии Тоҷикистон дар шаҳрҳои Маскав ва Қазони Федератсияи Русия изҳори қаноат намуданд.

Табодули андеша, ҳамчунин, доир ба рӯзномаи мулоқоти сарони кишварҳои иштирокдори Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил ва авлавиятҳои раёсати Тоҷикистон дар ин созмон сурат гирифт.

Ҳамдиёрони азиз!

Фардо иди сайиди Қурбон фаро мерасад.

Ба ин муносибат ҳамаи шуморо табрик гуфта, ба хонадонатон сулҳу осоиш, иқболи баланд ва файзу баракат орзу менамоям. Фарҳанги иди Қурбон таҷассумгари имону садоқат ба Худованд буда, маънӣ ва фалсафаи он ба қадри якдигар расидан, ба ҳамдигар муҳаббату дӯстӣ варзидан, аз ихтилофу парокандагӣ худдорӣ кардан, ба ҷо овардани эҳтироми калонсолон ва махсусан падару модарон, шукронаи умр ва неъматҳои зиндагӣ, аз ҷумла оромиву субот мебошад.

Иди Қурбон, инчунин, айёми шод кардани қалби ятимону маъюбон ва камбизоатҳову эҳтиёҷмандон аст. Яъне онҳое, ки имконияти мусоиди молиявӣ доранд, бояд пеш аз ҳама, аз ҳоли наздикони худ ва шахсони ниёзманд, инчунин, беморону азодорон бохабар шаванд.

Дар ҳадисҳои Паёмбари ислом омадааст, ки рӯзи ид айёми хурсандӣ, аз дилҳо дур кардани кинаву адоват ва хусусан, кумак кардан ба оилаҳои камбизоату ниёзманд ва ятимону маъюбон мебошад. Расули Худо дар ин маврид фармудаанд: «Беҳтарини мардумон касонеанд, ки ба мардум бештар манфиат расонанд. Бадтарини мардумон касонеанд, ки ба мардумон шарру зарар мерасонанд».

Боиси қаноатмандист, ки бисёр амалҳои хайр ва инсондӯстона, аз ҷумла гирифтани дасти ниёзмандон ва расонидани кумаки моддӣ ба онҳо, хусусан, солҳои охир ба анъанаи беҳтарини мардуми мо табдил ёфтаанд.

Бо истифода аз фурсат, зарур мешуморам, ки як масъаларо таъкид намоям.

Қурбонӣ кардан, ки яке аз суннатҳои иди Қурбон мебошад, барои ҳама ва хусусан, ба шахсони эҳтиёҷманд воҷиб нест.

Ин амалро танҳо шахсоне метавонанд анҷом диҳанд, ки дар таъмини аҳли оилаашон мушкилоте вуҷуд надорад.

Яъне шахсоне, ки имконияти молиявӣ надоранд, набояд ба хотири савоб аз дигарон қарз гирифта, қурбонӣ кунанд.

Зеро шариати ислом муқобили ҳама гуна сарфу хароҷоти беҳуда ва исрофкорӣ аст.

Дигар ин ки Парвардигор низ бандаашро ба хотири сахтӣ кашидан наофаридааст.

Қаблан низ гуфтаам ва бори дигар хотиррасон менамоям, ки иди Қурбон тӯй нест ва барои таҷлили он дастурхони серхарҷ оростан умуман зарурат надорад.

Иди Қурбон – гузоридани намози ид, табрики якдигар, зиёрати падару модарон ва калонсолону беморон, изҳори таъзия ба азодорон ва анҷом додани қурбонӣ танҳо барои шахсоне мебошад, ки имконияти мусоиди молӣ доранд.

Такроран таъкид месозам, ки оростани дастурхони пурдабдаба ва меҳмондории зоҳирпарастонаву намоишкоронаро дини мубини ислом, шариат ва таълимоти мазҳаби ҳанафӣ маҳкум мекунад.

Доир ба ин масъала дар яке аз ҳадисҳои Расули акрам омадааст, ки «осон бигиред ва душвор нагардонед, хабари хуш диҳеду нафрат наоваред».

Агар ҳар яки мо аз исрофкориву намоишкорӣ худдорӣ карда, як амали хайрро анҷом диҳем, масалан, зиндагии ятимеро ё хонаи оилаи бесаробонеро обод кунем, кӯчаеро, ки дар он сукунат дорем, таъмир кунем, дар таъмири пуле ё бемористону кӯдакистону мактабе саҳм гузорем, соҳиби савоби зиёд мегардем.

Ҳамчунин, дар хотир бояд дошт, ки беҳтар кардани шароити зиндагии аҳли оила ва фарзандон низ амали хайр ва савоб мебошад.

Ё ба ҷойи ҳаҷҷу умраи такрорӣ анҷом додани амалҳои дорои садақаи ҷория савоби бамаротиб бештар дорад.

Ин нукта дар осори динӣ ва адабии гузаштагони бузургамон садҳо ва ҳазорон бор таъкид шудааст.

Ҷойи хушҳолист, ки дар ҷомеаи мо, миёни мардуми мусулмони мо шахсони хайрхоҳу савобҷӯй кам нестанд, ки маблағи барои ҳаҷ ҷамъовардаи худро ба корҳои ободонӣ – бунёди роҳу пул, бунгоҳи тиббӣ, мактабу кӯдакистон ва дигар иншооти муҳимми иҷтимоӣ сарф карда, ба хизмати халқ ва фарзандони мардум мегузоранд ва албатта, соҳиби савоби зиёд мегарданд.

Аз ин рӯ, зарур аст, ки ҳар яки мо моҳият ва асли фармудаҳои инсонпарваронаи дини исломро дуруст дарк намоем, ба зиёдаравию намоишкорӣ ва баргузории маросиму маъракаҳои нолозим роҳ надиҳем ва талаботу муқаррароти қонунҳои миллӣ – «Дар бораи танзими ҷашну маросим» ва «Дар бораи масъулият барои таълиму тарбияи кӯдак»-ро ҳатман риоя кунем.

Мо дар дунёи ноорому пурҳаводиси имрӯза бояд ҳамеша шукронаи соҳибватаниву соҳибдавлатӣ, сулҳу субот ва зиндагии орому осудаи худро ба ҷо оварем ва фарзандонамонро дар ҳамин рӯҳия тарбия намоем.

Худованд дар Қуръони карим дар ин маврид мефармояд: «Агар шукр намудед, ҳароина бароятон афзун менамоем.

Ва агар носипосӣ кардед, ба дурустӣ, ки азоби Худованд сахт аст».

Мо бояд шукронаи давлати соҳибистиқлоламонро кунем, ки узви кулли созмонҳои байналмилалӣ аст ва дар ҳаллу фасли мушкилоти сайёра ташаббускору пешсаф мебошад.

Аз ин лиҳоз, мо бояд ҳамеша дар фикри давлатамон ва боз ҳам неруманду пешрафта гардонидани он бошем ва фаромӯш накунем, ки ҳоло дар оғози марҳалаи давлатсозӣ қарор дорем, яъне акнун давлат сохта истодаем.

Мо ҳанӯз дар зиндагии давлат ва халқамон мушкилоту масъалаҳои зиёди ҳалталаб дорем, ки барои бартараф кардани онҳо бояд боз ҳам муттаҳиду сарҷамъ бошем ва содиқонаву софдилона заҳмат кашем.

Мо бояд барои худ, аҳли хонадон ва пеш аз ҳама, фарзандонамон шароити хубу бароҳати зиндагӣ ва таълиму тарбияро муҳайё кунем, онҳоро босавод, соҳиби илму дониш ва касбу ҳунар гардонем, то онҳо дар оянда – дар замонаи пешрафти илм ва техникаву технологияҳо – азият накашанд ва соҳибону номбардорони фардои миллати тоҷик бошанд.

Мо бояд дар дунё чунон зиндагӣ кунем, ки номи неку амали хайри мову шумо дар саҳифаҳои таърих барои наслҳои оянда боқӣ монад.

Ба ҳамаи шумо – мардуми шарифи кишвар саломативу дили шод, хушбахтӣ, барору пешравиҳо дар кору зиндагӣ ва муҳимтар аз ҳама, неъмати бузурги осоишу оромӣ орзу менамоям.

Сарбаланду хонаобод бошед, ҳамватанони азиз!

!

(Дар ҳошияи сафари Раиси Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Раиси шаҳри Душанбе муҳтарам Рустами Эмомалӣ ба Федератсияи Русия, рӯзҳои 28-29 - майи соли 2025)

Дар солҳои соҳибистиқлолӣ Ҷумҳурии Тоҷикистон зери парчами ваҳдату ягонагӣ ва дар партави сиёсати хирадмандонаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ва ташаббусҳои ҷаҳонии ин абармарди миллат тавонист ҷойгоҳи волое дар арсаи байналмилалӣ касб намояд. Ташаккул ва татбиқи сиёсати хориҷӣ, ки асоси онро сиёсати «дарҳои кушода» ташкил медиҳад, аз музаффариятҳои бузургу мондагори кишвари мо дар замони соҳибистиқлолӣ ба ҳисоб меравад.

Зеро бо шарофати сиёсати ояндасози Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар ин давра Тоҷикистон дар арсаи ҷаҳонӣ мақоми шоиста пайдо намуда, муносибат ва ҳамкориҳои гуногунҷабҳаро бо давлатҳои олам ва созмонҳои ҷаҳонию ташкилотҳои бонуфузи байналмилалӣ ба роҳ монд.

Дар натиҷаи мавқеи устувори сиёсӣ ва дурандешию башардӯстии Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон давлати мо имрӯз аз ҷониби беш аз 180 давлати дунё ба расмият шинохта шуда, бо онҳо робитаҳои устувори дипломатӣ дорад.

Президенти кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон зимни таҳлили сиёсати хориҷии кишвар дар Паёми солонаи худ ба Маҷлиси Олӣ чунин зикр карданд: “Тоҷикистон дар заминаи сиёсати хориҷии “дарҳои кушода” ва таҷрибаи ҳамкории беш аз се даҳсола бо кишварҳои олам омодагии хешро барои идомаи таҳкими муносибатҳои гуногунҷанба бо онҳо ҳам дар сатҳи дуҷониба ва ҳам дар қолабҳои бисёрҷониба изҳор менамояд.”

Ҳамасола дар шаҳри Душанбе доир гардидани форум ва конфронсҳои сатҳи баланд, ташрифи роҳбарони олимақоми давлатҳои дунё, ҳайатҳои бонуфузи созмонҳои байналмилалӣ ва мизбони баргузории чорабиниҳои ҷаҳонии варзиши будан аз мавқеи намоёни Тоҷикистон дар арсаи байналмилалӣ башорат медиҳад.

Бояд қайд кард, ки муносибатҳои дипломатӣ миёни Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Федератсияи Русия ҳанӯз 8 - апрели соли 1992 барқарор гардида, ҳоло бо ташаббуси сиёсати ояндасози роҳбарони кишварҳо заминаҳои ҳуқуқию қарордодии муносибатҳои ду давлати ба ҳам дӯстро беш аз 300 созишномаи байнидавлативу байниҳукуматӣ ташкил медиҳад.

Сафари Раиси Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Раиси шаҳри Душанбе муҳтарам Рустами Эмомалиро дар Федератсияи Русия метавон яке аз рӯйдодҳои муҳимми сиёсӣ дар густариши минбаъдаи ҳамкориҳои гуногунҷабҳаи ду давлат ҳисобид.

Дар ҳошияи ин сафари расмӣ нимаи дуюми рӯзи 28 - май дар Федератсияи Русия Раиси Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Раиси шаҳри Душанбе муҳтарам Рустами Эмомалӣ бо Президенти Федератсияи Русия муҳтарам Владимир Путин мулоқот намуданд.

Дар оғози вохӯрӣ муҳтарам Рустами Эмомалӣ паёми гарм ва таманниёти самимонаи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмонро ба Президенти Федератсияи Русия муҳтарам Владимир Путин расониданд.

Дар ин вохӯрии судманд маҷмуи доираи васеи масъалаҳои ҳамкории шарикии стратегӣ ва ҳампаймонии Тоҷикистону Русия мавриди таҳлилу баррасӣ қарор гирифта, инчунин, дар ин мулоқот ҷонибҳо ба масъалаҳои рушди робитаҳои фарҳангию гуманитарӣ, аз ҷумла ҳамкории фаъол дар соҳаи маориф, омӯзиши забон ва тарғиби фарҳанги русӣ таваҷҷуҳ зоҳир намуданд.

Муҳтарам Рустами Эмомалӣ ҳамчун сиёсатмадори ҷавону донишманд ва дастпарвари мактаби давлатдории Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар мулоқот бо Президенти Федератсияи Русия муҳтарам Владимир Путин вобаста ба вазъи сиёсии ҷаҳон ва минтақа, аз ҷумла, атрофи вазъияти ноустувор дар Афғонистон ва дигар масъалаҳои мубрами рӯзномаи байналмилалӣ мубодилаи афкор карданд.

Ҳамин тариқ, бояд зикр кард, ки сафари расмии Раиси Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Раиси шаҳри Душанбе муҳтарам Рустами Эмомалӣ рӯзҳои 28-29 майи соли 2025 ба Федератсияи Русия дар тақвияти ҳамкориҳои гуногунҷабҳаи ду кишвар нақши бузург гузошта, барои густариши муносибатҳои сиёсӣ, иқтисодӣ, иҷтимоӣ, фарҳангии Тоҷикисту Русия мусоидат менамояд.

Ҷумҳурии Тоҷикистон низ бо назардошти манфиатҳои миллӣ ҳамкориҳои судмандро бо созмонҳои бонуфузи ҷаҳонӣ роҳандозӣ намудааст.

Зоир ҒАФУРӢ, номзади илмҳои филологӣ, дотсент, директори Коллеҷи омӯзгории ба номи Хосият Махсумоваи шаҳри Душанбе

3 июн Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ва Раиси Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Раиси шаҳри Душанбе муҳтарам Рустами Эмомалӣ дар хиёбони Ҳофизи Шерозии ноҳияи Синои пойтахт бо корҳои сохтмонӣ дар Чойхонаи миллӣ шинос шуданд.

Иттилоъ дода шуд, ки сохтмони иншоот дар ин мавзеъ соли 2024 оғоз ёфта, тибқи нақша моҳи сентябри соли 2026 ба анҷом расонда мешавад. То ин вақт 80 фоизи корҳо, аз ҷумла бунёди бинои асосӣ ва хобондани конструксияҳои оҳанӣ дар қисми болои иншоот ба итмом расидааст.

Роҳбари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар ҳамин ҷо нахуст аз толори асосии бино, ки тибқи лоиҳа бо шаклу унсурҳои миллӣ оро меёбад, дидан намуданд. Тибқи маълумот, чойхона сеошёна буда, аз толорҳои кушоду барҳавои гаҷкорӣ, кандакорӣ, айвони болокушодаи замонавӣ ва 5 толори дигари қабули меҳмонони хос иборат мебошад.

Ҳоло бо ҷалби устоҳои кордону чирадасти ватанӣ корҳои гаҷкорӣ дар толори якум оғоз шудааст ва бо истифода аз масолеҳи сохтмонии баландсифат бояд ба анҷом расад.

Дар дигар қисми иншоот наздики 300 коргар, ки аксари онҳоро сокинони маҳаллӣ ташкил медиҳанд, машғули корҳои гуногуни сохтмонӣ ҳастанд.

Пас аз мавриди истифода қарор додани иншоот дар чойхона зиёда аз 150 сокини маҳаллӣ бо кор таъмин мегарданд.

Дар маҷмуъ мувофиқи тарҳ намои беруна, сақф ва девору толорҳои иншооти нави фарҳангиву хизматрасонӣ бо санъати баланди меъморӣ ва нақшу нигори миллӣ сохта шуда, оянда дар ин ҷо барои дар як шабонарӯз қабули 5000 мизоҷ шароити мувофиқ фароҳам оварда мешавад.

3 июн Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ва Раиси Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Раиси шаҳри Душанбе муҳтарам Рустами Эмомалӣ бо корҳои сохтмон дар Варзишгоҳи миллии Тоҷикистон дар шаҳри Душанбе шинос шуданд.

Иншооти муҳташами варзишӣ дар майдони 9,5 гектар бунёд ёфта, дар он зиёда аз 30 ҳазор ҷойи нишаст пешбинӣ шудааст. Бунёди калонтарин иншооти варзишии Тоҷикистон дар идомаи тадбирҳо ба фароҳамсозии инфронсохтори кору хизматрасонии сатҳи баланд дар пойтахти кишвар мусоидат мекунад.

Ёдовар мешавем, ки 15 марти соли 2019 Президенти кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо Раиси шаҳри Душанбе муҳтарам Рустами Эмомалӣ ба сохтмони варзишгоҳ дар пойтахт оғози расмӣ бахшида, бо лоиҳаи бунёди варзишгоҳи муҳташам шинос шуда буданд.

Ҳоло дар Варзишгоҳи миллии Тоҷикистон тахту ҳамворкунӣ, насби конструксияҳои оҳанӣ, кашидани ноқилҳои барқу интернет, хати обу корезӣ, гармидиҳӣ, дастгоҳҳои ҳавотозакунӣ, ороиши даруни биноҳо, сафолакпӯшонӣ ва дигар корҳо ҷараён дорад.

Дар доираи муаррифии лоиҳаи иншоот ва масолеҳи сохтмонии истифодашаванда Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон коргарону мутахассисонро барои босифат ва мувофиқ ба талаботи стандартӣ бо дарназардошти унсурҳои миллӣ ба иҷро расонидани корҳои сохтмонӣ вазифадор намуданд.

Дар варзишгоҳ 45 ҳуҷраи корию маҷлисгоҳ, 36 тамошоҷои сатҳи баланд барои мухлисон (VIP), 9 нуқтаи тиббӣ, 36 ошхона ва осорхонаи футболи тоҷик мувофиқ ба стандартҳои ҷаҳонӣ сохта мешавад.

Ҳоло аз ҷониби 725 нафар мутахассису коргар ҳамарӯза сохтмон аз рӯи лоиҳа пеш бурда мешавад.

72 дастгоҳи сабткунандаи телевизионӣ насб мегардад, ки барои сабти ҷараёни мусобиқаҳо пешбинӣ шудааст. Равшанӣ дар майдон ва ҷойҳои нишаст тавассути 312 чароғи махсус таъмин мегардад.

Бунёди иншооти калони варзишӣ дар шаҳри Душанбе дар идомаи бозиҳои бомуваффақи ҷавонони тоҷик барои рушди ин намуди варзиш дар Тоҷикистон ва минтақа заминаи воқеъӣ мегузорад.

Ба атрофи Варзишгоҳи миллии Тоҷикистон тавассути насби лавҳаҳои алюминӣ тарҳи замонавӣ бахшида мешавад, ки мавҷҳои обро таҷассум хоҳад намуд. Дар атрофи варзишгоҳ бунёди фаввораҳои замонавӣ пешбинӣ шудааст.

Ҳамзамон аз болои дарёи Варзоб ва Лучоб барои рафту омади ҳаводорони футбол ду пул мутобиқ ба талаботи лоиҳавӣ сохта шуда, ин макон ба шаҳраки муосири варзишӣ табдил дода мешавад.

Дар маҷмуъ бунёди Варзишгоҳи миллии Тоҷикистон дар асоси лоиҳа мувофиқ ба талаботи Федератсияи байналмилалии футбол ҷараён дошта, дар он барои гузаронидани мусобиқаҳои байналмилалӣ шароит фароҳам мегардад.

Футбол маҳбубтарин намуди варзиш дар ҷаҳон аст. Дар асоси пешниҳоди Президенти Конфедератсияи футболи Осиёи Марказӣ, Президенти Федератсияи футболи Тоҷикистон муҳтарам Рустами Эмомалӣ ва қабули қатъномаи Созмони Милали Муттаҳид ҳамасола 25 май дар саросари олам ҳамчун Рӯзи байналмилалии футбол таҷлил карда мешавад.

Роҳбари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо ёдоварӣ аз дастовардҳои Федератсияи футболи Тоҷикистон фароҳамшавии имкониятро барои ташаккули ин намуди варзиш, мизбонии мусобиқаҳои ҷаҳонӣ ва тарғиби тарзи ҳаёти солим муҳиму саривақтӣ арзёбӣ намуданд.

3 июн Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо Раиси Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Раиси шаҳри Душанбе муҳтарам Рустами Эмомалӣ аз ҷараёни марҳилаи дуюми корҳои сохтмонӣ дар роҳи мошингард аз дарвозаи Ғарбӣ то маҳаллаи Чортут дидан намуданд.

Зимни шиносоӣ бо лоиҳаи роҳи мазкур ба Сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон иттилоъ доданд, ки корҳои сохтмонӣ дар роҳи мошингард аз дарвозаи Ғарбӣ то маҳаллаи Чортут соли 2024 оғоз гардида буд.

Паҳноии роҳ 50 метрро ташкил дода, аз 8 хати ҳаракат дар ду самт иборат аст. Пиёдароҳҳо, як пул дар болои канали Ҳисор бо дарозии 37,5 метр, гузаргоҳ аз болои роҳи оҳан бо дарозии 175 метр, 2 гардиши нақлиётӣ ва шинонидани дарахту буттаҳои ороишию сояафкан дар ду тараф унсурҳои асосии роҳро ташкил медиҳанд.

Шумораи муҳандисону коргарон зиёда аз 200 нафарро ташкил дода, онҳо бо истифода аз 44 техника ва механизмҳои пуриқтидори роҳсозӣ барои босифат ва тибқи нақша сохта, ба истифода додани роҳ ба таври шабонарӯзӣ фаъолият карда истодаанд.

Роҳи мошингард аз дарвозаи Ғарбӣ то маҳаллаи Чортут қисмате аз роҳи ҳалқавии атрофи пойтахт буда, барои кам кардани шумори зиёди воситаҳои нақлиёт дар роҳҳои асосӣ ва пешгирии тамбашавии нақлиёт дар шаҳр пешбинӣ шудааст.

Баъди ба истифода додани ин қитъаи роҳ, мошинҳое, ки аз водии Ҳисор ба самти шарқу ҷануб мераванд, дигар аз роҳҳои дарунии пойтахт намегузаранд.

Тавре ба Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон иттилоъ доданд, дар идомаи лоиҳаи роҳи мошингард аз дарвозаи Ғарбӣ то маҳаллаи Чортут бунёди корҳои сохтмонии роҳи дусатҳа низ бо дарозии 67,3 метр, ки аз 4 хати ҳаракат дар ду самт иборат мебошад, бо маром ҷараён дорад.

Масофаи умумии роҳи мошингард аз Дарвозаи Ғарбӣ то маҳаллаи Чортут дар маҷмуъ 9,2 километрро ташкил дода, ҷавобгӯйи стандартҳои байналмилалӣ мебошад.

Марҳилаи якуми роҳ соли 2023 дар масофаи 5 километр ба истифода дода шуда, марҳилаи дуюм ва сеюми он, ки 4,2 километрро ташкил медиҳад, тибқи нақша бояд то соли 2027 мавриди баҳрабардорӣ қарор дода шавад.

Дар маҷмуъ дар масири ҳалқавии бунёдшаванда, ки дарозиаш 18 км аст ва дарвозаи ғарбии пойтахтро бо дарвозаи ҷанубии он бе даромадан ба дохили шаҳр мепайвандад, ду пули мошингузар ва як эстакадаи бисёрсатҳа низ бо меъёрҳои ҷаҳонӣ сохта мешавад.

Сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон барои истифодаи самаранок аз имконияту шароитҳои мавҷуда, тезонидани корҳои сохтмонӣ ва пеш аз муҳлат мавриди баҳрабардорӣ қарор додани роҳи мазкур ба муҳандисону роҳсозон дастуру тавсияҳо доданд.

Ба ҳамин монанд ҳоло дар пойтахти Тоҷикистон шаҳри Душанбе ба истиқболи ҷашни 35-солагии Истиқлоли давлатӣ сохтмони иншооти зиёди иҷтимоию хизматрасонӣ вусъат дорад, ки ҳадаф аз роҳандозии ин тадбир баланд бардоштани сатҳи иҷтимоиву иқтисодии аҳолӣ, таъмини босифати хизматрасонӣ ба меҳмонону сайёҳон ва муаррифии урфу одат ва фарҳанги қадимаи миллати тоҷик дар арсаи ҷаҳон мебошад.

Дастаи “Таҳсилот”-и Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар Ҷоми Сарраёсати шаҳри Душанбе, ки аз 13 то 27 майи соли 2025 миёни 33 даста бахшида ба Рӯзи ҷаҳонии футбол-25 май, ки бо ташаббуси президенти Ассотсиатсияи футболи Осиёи Марказӣ (CAFA), президенти Федератсияи футболи Тоҷикистон муҳтарам Рустами Эмомалӣ пешниҳод гардидааст иштирок намуда, созовори ҷойи сеюм гардид.

27 майи соли 2025 дар бозии ниҳоӣ дастаи Муассисаи давлатии “Маркази эҷодии кӯдакон ва наврасон”-и ноҳияи Фирдавсӣ ба ҳисоби 4:3 ба дастаи Мактаб-интернати №2 барои кӯдакони имконияти маҳдуддоштаи шаҳри Душанбе ғалаба намуда, соҳиби Ҷоми “Сарраёсати маорифи шаҳри Душанбе” гардид. Дастаи Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷойи сеюмро сазовор гардида, бо диплом ва медал қадрдонӣ карда шуд.

Ҷом ва сипономаи кумитаи тадорукотро ба Раиси Кумита оид ба тасҳилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон академик Фарҳод Раҳимӣ тақдим намуданд.

15.05.2025. ш. Душанбе

Тибқи баррасии мактуби Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, инчунин пешниҳоди раиси федератсияи крикет бо мақсади баланд бардоштани рушди соҳаи тарбияи ҷисмонӣ ва варзиш семинари омӯзишӣ таи се рӯз бо ихлосмандон дар муассисаи таълимии бо дараҷаи баланди навъи хоси варзишии "КРИКЕТ" доир ва баргузор гардид, ки дар ин замина, дӯстдорони ин навъи варзиш низ муайян гардиданд ва барои вусъат бахшидан дар ин самти соҳа, тадбирҳои иловагиро роҳандозӣ намуданд...!

Гуфта мешавад, ки шахсони масъули соҳа дар муассисаи таълимӣ бо баланд бардоштани одоби варзишгар ва пурзур намудани талаботҳо дар рӯҳияи худшиносии миллӣ ва ё худ аз бар намудани боз ҳам як усули хоси варзиш таҷрибаҳои худро дар тули се рузи фаъолияти арзандаашон равона карданд...!

Маврид ба зикр аст, ки дар як мавриди кӯтоҳ ки тибқи нақшаи тасдиқгардида ва мактуби пешакӣ сарпарастони самти соҳаи ин навъи варзиш дар муассисаи таълимӣ қарор доданд, ҳозиринро сари як пиёлаи чой даъват намуда, барои рӯҳбаланд гардидани мухлисони ин навъи бозии варзишӣ ки тайи 13 сол ин ҷониб дар ватани хеш арзи вуҷуд дорад, шиносоӣ намуда, дар қисмати хотимавӣ барои иштирокдорони ин семинари варзишӣ як сару либрси намунавии варзишӣ ҳадя намуданд...!

Дар кори ҷаласа муовинони директор ва сардори шуъбаи таълим саҳми бориз дошта, меҳмононро ки аз хориҷи кишвар ҳузур доштанд хайрамақдам намуда таваҷҷӯҳ зоҳир намуданд.

Меҳмонони рушди соҳаро хайрамақдам мегӯем!

Дуруд ба иштирокчиёни хоси варзиш.

02.06.2025. ш. БӮСТОН

Тибқи дастури Раиси Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва пешниҳоди Раиси федератсияи крикет бо мақсади омӯзиши намуди варзиши крикет бо иштироки донишҷӯён ва омӯзгорони муасисса семинари омӯзишӣ баргузор гардид

Бояд қайд намуд, ки семинари мазкур аз санаи 2.06 то 4.06.2025 сол баргузор мегардад.

Дар замони муосир, ки пешрафти илм ва техника бо суръати бесобиқа сурат мегирад, нақши фанҳои дақиқ, риёзӣ ва табиӣ дар тарбияи насли огоҳу закӣ беш аз пеш меафзояд. Бо мақсади тақвияти ин раванд ва фароҳам овардани заминаи устувор барои рушди илмҳои дақиқ дар Тоҷикистони соҳибистиқлол, солҳои 2020 - 2040 ҳамчун бистсолаи омӯзиши фанҳои риёзӣ ва табиӣ эълон гардид.

Ин иқдом нишондиҳандаи сиёсати хирадмандонаи давлату Ҳукумат дар самти баланд бардоштани сатҳи саводи илмии ҷомеа мебошад, ки дар ниҳояти кор ба рушди нерӯи инсонӣ ва болоравии рақобатпазирии кишвар дар арсаи байналмилалӣ мусоидат мекунад.

Яке аз муҳимтарин фанҳои риёзӣ, ки ҳам дар таълим ва ҳам дар татбиқи амалӣ ҷойгоҳи хоса дорад, ин геометрия мебошад. Геометрия аз ибтидои ташаккули тамаддун ҳамроҳи инсоният буда, ҳанӯз аз замони қадим дар сарзаминҳои Мисри Қадим, Юнони Бостон ва Ҳиндустон барои андозагирии заминҳо, сохтмони биноҳо ва ҳисобу китоби муҳандисӣ истифода мешуд. Имрӯз низ геометрия ҳамчун фанни асосии таҳсилот дар мактабҳои миёна, касбӣ ва олии кишвар мавқеи хоса дорад ва омӯзиши он ба ташаккули тафаккури мантиқӣ, фазоӣ ва таҳлилӣ мусоидат менамояд.

Фаҳмиши сохти шаклҳо, таҳлили ҷисмҳо дар муҳити сеандоза, қонуниятҳои табдили координатаҳо, истифодаи теоремҳо ва амалисозии исботҳои мантиқӣ донишҷӯро водор месозанд, ки зеҳнро фаъол нигоҳ дошта, ҳар як қадами фикриро бо далел асоснок кунад. Аз ҳамин ҷост, ки омӯзиши геометрия танҳо омӯхтани маълумоти назариявӣ набуда, балки як воситаи пуриқтидори тарбияи фикрронӣ ва мантиқ мебошад.

Имрӯзҳо татбиқи геометрия дар соҳаҳои гуногуни ҳаёти инсон бараъло ба мушоҳида мерасад. Аз сохтмон ва меъморӣ то соҳаи компютер ва технологияҳои иттилоотӣ, аз харитасозӣ ва геодезия то тибби муосир ва кибернетика, ҳамаҷо геометрия ҳамчун асоси ҳисобу моделсозӣ нақши муассир мебозад. Дар муҳандисии компютерӣ, системаҳои графикӣ ва лоиҳакашии автоматикӣ (CAD), моделсозии 3D ва дизайн бе дониши амиқи геометрия амалан иҷронопазиранд. Ҳатто дар рушди сунъии зеҳн ва роботсозӣ низ шаклу сохтор, масири ҳаракат ва масофа бо истифода аз мафҳумҳои геометрӣ ҳисобу таҳлил мегарданд.

Аз ин рӯ, омӯзгорони геометрия дар раванди таълим нақши калидӣ доранд. Онҳо вазифадоранд, ки дарсҳои худро на танҳо бо мазмуни назариявӣ, балки бо машғулиятҳои амалӣ, моделсозӣ, истифодаи воситаҳои аёнӣ, нармафзорҳои муосир ва усулҳои интерактивӣ ғанӣ гардонанд. Вақте ки донишҷӯён на танҳо формулаҳо, балки фалсафаи ҳар қонуни геометриро дарк мекунанд, раванди таълим самаранок ва шавқовар мегардад. Инчунин, истифодаи лоиҳаҳо, озмунҳо, таҳлили масъалаҳои ҳаётӣ ва фаннигардонии онҳо бо маводи муосир шавқи омӯзишро дучанд менамояд.

Геометрия дар баробари рушди тафаккур, инчунин ҳисси зебоипарастӣ ва тартиботро низ дар зеҳни одамӣ инкишоф медиҳад. Тарҳрезии симметрӣ, таносуби ҷузъҳо, танзими ҷисмҳо дар фазо – ҳамаи ин падидаҳо шахсро ба сӯйи тартибу низом, зебоӣ ва фаҳмиши зеҳнӣ раҳнамун месозанд. Бо ин маънӣ, омӯзиши амиқи геометрия дар ташаккули инсони комил ва муосир нақши муассир мебозад.

20-солагии омӯзиши фанҳои риёзӣ ва табиӣ як имкони нодир барои арзёбӣ ва таҳлили дастовардҳо дар соҳаи таълим буда, ҳамзамон такони наве барои ислоҳи камбудиҳо ва татбиқи навовариҳо мебошад. Дар ин раванд, саҳми омӯзгорон, олимон, донишҷӯён ва тамоми ходимони соҳаи маориф беандоза арзишманд аст. Вақте, ки ҳамаи унсурҳои низоми таълим – барнома, китоб, омӯзгор ва муҳит – дар ҳамоҳангӣ қарор доранд, ба даст овардани сатҳи баландтарини саводи илмӣ ва касбӣ амри воқеӣ мегардад.

Хулоса,омӯзиши амиқи геометрия на танҳо яке аз василаҳои муҳими рушди тафаккури мантиқӣ ва илмӣ мебошад, балки заминаи мустаҳками касбҳои муҳандисӣ, технологӣ ва моделсозии муосирро фароҳам месозад. Ин фан бояд бо истифода аз имкониятҳои нави дидактикӣ ва технологияи рақамӣ тадрис шавад, то дар замони рушди босуръати илм ва техника, насли ҷавон битавонад бо дониш ва ҷаҳонбинии илмӣ ҷавобгӯи ниёзҳои муосири ҷомеа гардад.

Икром АШӮРОВ, омӯзгори кафедраи математика ва табиатшиносии Коллеҷи омӯзгории шаҳри Панҷакент

«Ба истифодаи сарфакоронаи барқ, кам кардани талафоти он, ҷамъоварии маблағи барқи истифодашуда ва пешгирии ҳама гуна зуҳуроти номатлуб дар ин ҷода, аз ҷумла тавассути қабули қонуни нав дар бораи энергетика диққати аввалиндараҷа дода шавад».

Эмомалӣ РАҲМОН

Давоми 34 соли даврони соҳибистиқлолӣ таҳти сиёсати хирадмандонаву бунёдкоронаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон мардуми кишвар ба эъмори ҷомеаи демокративу ҳуқуқбунёд оғоз намуданд ва ба муваффақияти зиёд дар соҳаҳои мухталиф, аз ҷумла энергетика, ноил гардиданд.

Мақсади асосии давлат дар соҳаи энергетика таъмини сифатноки эҳтиёҷоти рӯзафзуни аҳолии ҷумҳурӣ бо неруи барқ фароҳам овардани шароити зарурӣ барои истифодабарандагони энергетика ва расидан ба истиқлолияти энергетикӣ мебошад. Бо мақсади рушди иқтисодиёти кишвар ҳадафҳои стратегӣ расидан ба истиқлолияти энергетикӣ, раҳоӣ аз бунбасти коммуникатсионӣ, таъмини амнияти озуқаворӣ ва саноатикунонии босуръати кишвар муайян гардида, дар ин самтҳо корҳои зиёд амалӣ шудааст. Роҳбари давлат борҳо таъкид намуданд, ки рушди мунтазами иқтисодиёти кишвар бе истиқлолияти энергетикӣ ғайриимкон аст.

Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳуриии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон 27-уми марти соли 2025 дар Маҷлиси Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, аз истифодаи ғайрисамараноки неруи барқ ва талафоти аз меъёр зиёди он дар мавсими тирамоҳу зимистони солҳои 2024-2025 изҳори нигаронӣ карда, барои бартараф намудани камбудиҳои ҷиддии мавҷуда ва пешгирии чунин ҳолатҳо ба масъулон супоришҳои мушаххас доданд. Пешвои муаззами миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон таъкид намуданд, ки барои истифодаи ғайриқонунии неруи барқ ва напардохтани маблағи он ҷавобгарии ҷиноятӣ муайян карда шавад. Дигар онҳое, ки барқро беинсофона ва ғайриқонунӣ истифода мебаранд, яъне ба хазинаи давлат даст мехалонанд, ба ҷомеа ва оянда хиёнат карданӣ мешаванд, беҷазо нахоҳанд монд. Боло рафтани мақоми Агентии назорати давлатии энергетикии назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон низ ба назорати истифодаи мақсадноки неруи барқ, таҳияи дурусти ҳисобу китоби барқи фоиданок ва кам шудани талафот мусоидат хоҳад кард.

Бояд гуфт, ки нерӯи барқ омили асосии равнақи тамоми соҳаҳои истеҳсолот ва пешравии ҳар як давлат дар тамоми соҳаро азҷумла самти кишоварзӣ, саноат ва дигар соҳаҳо ба ҳисоб меравад. Дар ин асос дар асри нанатехнологияи имрӯза хонадони ҳар як шаҳрванди кишварҳои пешрафта ва рушдёбандаро бе истифодаи нерӯи барқ тасаввур намудан ғайриимкон аст. Мақсади ҳар як давлати соҳибистиқлол ва рушёбанда ин пеш аз ҳама тамини барқ дар тамоми соҳаҳои хоҷагии халқи кишвар ва нерўии барқи босифат барои шаҳрвандони худ мебошад. Дар кишвари мо низ солҳои зиёде боз барои таъмини истиқлолияти энергетии кишвар ва дар ин асос рушди тамоми соҳаҳои хоҷагии халқи кишвар барномаҳои зиёде қабул ва амалӣ гашта, иқтидорҳои нави энергеткӣ хушбахтона хело зиёд ба кор андохта шуда, рушди бесобиқаи хоҷагии халқи кишвар ва зиндагии шоистаи шаҳрвандонро таъмин намуда истодаанд.

Қайд кардан ба маврид аст, ки минбаъд барои истифодаи ғайриқонунии қувваи барқ ҷавобгарии маъмурӣ ва ҷиноятӣ пешбинӣ шудааст. Аз ин хотир истифодабарандагони қувваи барқ бояд дар ин самт масъулияти ҷиддӣ дошта бошанд. Ёдовар бояд шуд, ки дар асоси моддаи 382-и Кодекси ҳуқуқвайронкунии маъмурии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки «Риоя накардани қоидаҳои истифодаи қувваи барқ ва гармӣ» ном дорад, барои истифодаи қувваи барқ бе пайвасткунӣ ба таҷҳизоти ҳисоби барқӣ, худсарона пайваст шудан (насб шудан) ба шабакаҳо ва дастгоҳҳои таъминоти барқ, истифодаи қувваи барқ ва гармӣ бе асбобҳои зарурии назоратӣ ва баҳисобгирӣ ё бе шартнома бо ташкилоти таъминоти қувваи барқ ва гармӣ, кандан ва шикастани пломбаҳои муқарраршудаи асбобҳои андозагирӣ, инчунин, аз берун дахолат намудан ба таҷҳизоти ҳисоби барқӣ ва тағйир додани нишондоди он бо мақсади насупоридани маблағи истифодаи қувваи барқ, ҳангоми набудани аломатҳои таркиби ҷиноят ба шахсони воқеӣ аз бист то сӣ нишондиҳанда барои ҳисобҳо (аз 1500 то 2250 сомонӣ), ба шахсони мансабдор аз сӣ то панҷоҳ нишондиҳанда барои ҳисобҳо (аз 2250 то 3750 сомонӣ) ва ба шахсони ҳуқуқӣ аз дусад то сесад нишондиҳанда барои ҳисобҳо (аз 15000 то 22500 сомонӣ) ҷарима таъйин мешавад. Ҳамзамон бояд донем, ки дар моддаи 253 иловаи 1 - и Кодекси ҷиноятии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки «Вайрон кардани қоида ва меъёрҳои истифодаи қувваи барқ» ном дорад, аз берун дахолат намудан ба таҷҳизоти ҳисоби барқӣ ва тағйир додани нишондоди он бо мақсади насупоридани маблағи истифодаи қувваи барқ, инчунин, истифодаи барқ бе пайвасткунӣ ба таҷҳизоти ҳисоби барқӣ, агар чунин кирдор дар давоми як соли пас аз татбиқи ҷазои маъмурӣ содир шуда бошад, бо ҷарима ба андозаи аз сесаду шасту панҷ то панҷсаду чилу ҳафт нишондиҳанда барои ҳисобҳо (аз 27350 то 41025 сомонӣ) ё маҳрум сохтан аз озодӣ ба муҳлати то се сол ҷазо дода мешавад.

Барои риоя накардани қоидаҳои истифодаи қувваи барқ ба ғайр аз ҷавобгарии маъмурӣ инчунин ҷавобгарии ҷиноятӣ низ пешбинӣ гардидааст.Мақсади ворид намудани иловаи моддаи 2531 Кодекси ҷиноятӣ – ин пешгирии вайрон кардани қоида ва меъёрҳои қувваи барқ мебошад ва ҳангоми содир гардидани чунин ҷиноятҳо ба давлат ва ба мардум зарар расонида мешавад, чунки ҳангоми суиистифодаи нодурусти барқ, истифодаи қувваи барқ бе пайвасткунӣ ба таҷҳизоти ҳисоби барқӣ баъзе минтақаҳо дар фасли сармо бе барқ мемонанд. Дар ин ҷо принсипи инсондӯстӣ ба инобат гирифта шудааст, яъне қонунгузор пас аз татбиқи ҷазои маъмурӣ ба гунаҳгор имконият медиҳад, ки ислоҳ шавад ва танҳо агар гунаҳгор ислоҳ нагардад ва давоми як соли пас аз татбиқи ҷазои маъмурӣ боз чунин кирдорро содир кунад, мавриди таъқиби ҷиноятӣ қарор мегирад. Ҳар истифодабарандаи қувваи барқ уҳдадор аст, ки таҷҳизоти ҳисоби барқиро бо тартиби муқарраргардида насб намуда, сипас ба истифодаи қувваи барқ шуруъ намояд. Аз ин рӯ, асбобҳои андозагирии барқӣ бояд аз стандарти давлатӣ ва назорати техникӣ гузаронида шуда, бо гузоштани пломбаҳои муқарраршуда ва ҳуҷҷати дахлдор тасдиқ карда шаванд. Истифодабарандагон ҳуқуқи худсарона ва бе риояи тартиби муқарраршуда кандани плобаҳои асбобҳои андозагирии барқиро надоранд.

Қабул гаштани тағироту иловаҳо ба кодексҳои зикршуда ин пешгирии дахолати беасос ба таҷҳизотҳои нерӯи барқ ва аз байн бурдани қонуншиканиҳои ҷойдошта вобаста ба истифодаи кувваи барқ мебошад. Дар ҳамин асос шаҳрвандон бояд ба масъалаи сарфакорона истифода бурдаи қувваи барқ, баланд бардоштани маърифати ҳуқуқии худ диққати ҷиддӣ диҳанд. Ҳамагон бояд дар ин ҷода масъулиятшинос бошем.

Имрӯз неруи барқ дигар танҳо воситаи равшанӣ нест, он пояи иқтисоди миллӣ, шарти рушди иҷтимоӣ ва нишонаи ҳаёти муосири шаҳрвандӣ мебошад. Ҷумҳурии Тоҷикистон таҳти роҳбарии Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо сармоягузории миллиардҳо сомонӣ барои таъмини устувори энергетикӣ талош менамояд, то ҳар хонадон дар ҳар гӯшаи кишвар барқ дошта бошад. Тибқи Паёми Президенти мамлакат танҳо дар чанд соли охир 36 лоиҳаи сармоягузории давлатӣ бо маблағи умумии 89 миллиард сомонӣ амалӣ шудааст. Ҳоло корҳои бузурги таҷдид дар НБО-и “Норак” ва “Қайроққум”, сохтмони НБО-и “Себзор” ва таҳкими шабакаҳои интиқоли барқ идома доранд. Аз соли 2027 кишвар ба истиқлоли комили энергетикӣ хоҳад расид.

Хулоса агар мо мехоҳем барқ дар хонаамон мунтаззам фурӯзон бошад, бояд онро сарфа намоем, пардохти ҳаққашро дер накунем ва ғайриқонунӣ истифода набарем. Зеро нерӯи барқ натиҷаи меҳнати даҳҳо ҳазор нафар ва миллиардҳо сомонии буҷаи давлат аст. Ёдовар шудан ба маврид аст, ки истиқлоли энергетикӣ неъматест, ки бо масъулият ва фарҳанги баланди истифодабарӣ ҳифз мешавад. Ҳар як хонадон, ҳар як сокини кишвар, ҳар як идора бояд дар ин раванд ҳисса гузор бошад.

Тоҳир Одилов,

мудири кафедраи техникӣ-технологии

“Коллеҷи техникию омӯзгории ноҳияи Рӯдакӣ”

Соли 2025 барои мунтахаби то 17-солаи Тоҷикистон оид ба футбол соли бобарор аст. Зеро, бозингарони навраси мо дар чемипионати Осиё, ки моҳи апрели соли ҷорӣ дар кишвари Арабистони Саудӣ баргузор гардид, хуб ҳунарнамоӣ карда, ба даври чорякниҳоӣ баромаданд. Ин натиҷа ба онҳо имкон дод, ки соҳиби роҳхат ба чемпионати ҷаҳон шаванд. Бояд ёдовар шуд, ки чемпионати ҷаҳон миёни мунтахабҳои миллии то 17-сола моҳи декабри соли равон дар кишвари Қатар баргузор мегардад.

Санаҳои 24-31-уми май дар пойтахти Ҷумҳурии Ӯзбекистон шаҳри Тошканд Ҷоми CAFA 2025 миёни мунтахабҳои миллии то 17-сола баргузор гардид, ки дар он бозингарони 16-сола иштирок карданд.

Ҷоми миллатҳои CAFA (Central Asia Football Assosiation Nations Cup, Ҷоми Миллатҳои Ассосиатсияи Футболи Осиёи Марказӣ) мусобиқа оид ба футбол мебошад, ки дар он мунтахабҳои миллии Осиёи Марказӣ - Тоҷикистон, Ӯзбекистон, Туркманистон, Қирғизистон, Афғонистон ва Эрон иштирок мекунанд.

Дар ин мусобиқа футболбозони навраси тоҷик хуб ҳунарнамоӣ карда, дар бозиҳои гурӯҳӣ ҳамсолони худро аз Туркманистон бо ҳисоби 4:1 ва мунтахаби миллии Афғонистонро бо ҳисоби 3:0 шикаст шикаст дода, ба бозии финалӣ роҳ ёфтанд.

Дар бозии финалӣ бошад, мунтахаби миллии Тоҷикистон сани 31-уми май бо дастаи мизбон, мунтахаби миллии Ӯзбекистон бозӣ карда, бо ҳисоби 4:3 ғолиб омад. Дар рафти бозӣ футболбозони тоҷик, азму иродаи қавӣ нишон дод. Чунончӣ, онҳо тӯби дуюмашонро дар дақикаи 95-ум вориди дарвозаи ҳариф карда, бозиро ба вақти иловагӣ гузарониданд. Голи ғалабаовар бошад, дар дақиқаи 119-ум зада шуд. Қайд кардан лозим аст, ки дар рафти бозӣ футболбозони ӯзбек се маротиба дар ҳисоб пешсаф буданд. Аммо, футболбозони тоҷик бо ҳунари олӣ ва руҳияи шикастнопазири худ тавонистанд, ки бозиро ба фоидаи худ анҷом диҳанду соҳиби медалҳои тилло гарданд.

Ташкилкунандагони мусобиқа ба ҳунарнамоии бозингарони тоҷик баҳои баланд доданд. Ҷунончӣ, дарвозабони мунтахаби миллии Тоҷикистон Абубакр Раҳмонқулов дарвозабони беҳтарин ва нимҳимоятгар Меҳрубон Одилзода бозингари беҳтарини мусобиқа дониста шуданд.

Ин ғалабаи дуюми мунтахаби миллии то 17-солаи кишвар дар Ҷоми миллатҳои CAFA ба шумор меравад. Чунончӣ, бозингарони навраси мо соли 2023 низ дар ин мусобиқа ғалаба карда буданд. Дар ҳамон мусобиқа низ сармураббии мунтахаби миллии Тоҷикистон Далер Қайсов буд.

Ин ғалабаи таърихиро ба кулли мухлисони футболи тоҷик муборакбод намуда, орзуи онро дорем, ки дар оянда ҳамаи мунатахабҳои миллии Тоҷикистон ба чунин комёбиҳо ноил шаванд. Барои футболбозони навраси тоҷик, ки шӯҳрати футбол ва умуман варзиши тоҷикро баланд бародаштанду ба шарафашон Суруди миллии Тоҷикистон садо дода, Парчами давлатии Тоҷикистон боло бардошта шуд, дастовардҳои аз ин ҳам назаррасро таманно дорем. Бешубҳа ин дастоварди футболбозони навраси тоҷик барои рушди футбол дар кишвар, зиёд шудани шавқи наврасон ба ин намуди варзиш ва умуман тарзи ҳаёти солим мусоидат хоҳад кард. Ғалабаи таърихӣ муборак, ҳамватанони азиз!

Юсуф БОБОЕВ, омӯзгори Коллеҷи омӯзгории шаҳри Хуҷанд