Маҳз самари ваҳдати миллӣ буд, ки дар ҷумҳурии соҳибистиқлоли мо аркони давлатдорӣ пурра ташаккул ёфта, масъалаҳои иҷтимоии мардум марҳила ба марҳила ҳалу фасл гардид. Халқи тоҷик дарси ваҳдату сарҷамъӣ ва иттифоқию дастаҷамъиро хуб аз бар намудааст. Бояд қайд намуд, ки маҳз дар асоси якдилию якдигарфаҳмӣ тамоми масоилҳо ва мушкилотҳоро бартараф сохтан мумкин аст.

Таърих гувоҳ аст, ки баъди пароканда гардидани ҳокимияти шӯравӣ Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳамчун давлати навбунёд ба бисёр нокомиҳо гирифтор шуд, зеро ҳодисаҳои нангин, ба мисли тафриқаандозӣ, маҳалгароӣ ва майдоншиниҳо оқибат ба ҷанги шаҳрвандӣ оварда расониданд. Низоъҳои мусаллаҳона зиндагии осоиштаи мардумро халалдор намуда, ҳазорон нафар кӯдакону наврасонро ятим гардониданд. Ҷойе, ки тиру туфанг садо баланд мекунанд, ҳуқуқу озодиҳои инсон хомӯш мешаванд ва аз ин лиҳоз мардум маҷбур буданд, ки манзилҳои худро тарк намуда, дар бисёр кишварҳо гуреза шаванд. Хушбахтона, дар чунин вазъияти басо сангин моҳи ноябри соли 1992 Иҷлосияи 16-уми Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар шаҳри бостонии Хуҷанд баргузор гардид, ки дар ин иҷлосияи таърихӣ вакилони мардумӣ Асосгузри сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмонро Раиси Шӯрои Олӣ интихоб намуданд.

Раиси тозаинтихоби Шӯрои Олӣ ба халқи тоҷик муроҷиат намуда, бо қатъият чунин изҳор карда буд: «То даме ки силоҳро нагузорему сулҳу оромиро дар сарзамини худ барқарор насозем ва ба меҳнати созанда шурӯъ накунем, ҳеч гуна кӯмаку мусоидатҳои кишварҳои дигар вазъияти моро беҳтар карда наметавонад. То охирин гурезаҳои иҷбориро ба ватан барнагардонам, худро орому осуда ҳис карда наметавонам. Тамому донишу таҷрибаамро барои дар ҳар хона ва дар ҳар оила барқарор шудани сулҳ равона карда, барои гулгулшукуфии ватани азизамон содиқона меҳнат мекунам». Санаи 8 декабри соли 1992 Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон барои пеши роҳи ҷанги бародаркушро гирифтан қадами аввалини худро гузошт, ки ин муроҷиатномаи ӯ ба халқи тоҷик буд. Дар муроҷиатномаи мазкур аз ҷумла омадааст: «Падару модарон, хоҳарону додарон! Халқи мо имрӯз душвортарин ва фоҷианоктарин давраи таърихиро аз сар гузаронда истодааст. Ҳақиқат талх аст, вале мо бояд иқрор шавем, ки қувваҳои муайян сабабгори фоҷиаи миллату давлати мо шуда истодаанд. Мо, ки ворисони Рӯдакию Сино, Сомонӣ, Ҳофизу Хайём, Ҷалолиддини Балхӣ, Садриддин Айнӣ, Бобоҷон Ғафуров ҳастем, бо ақлу заковати хеш бояд бо сабру таҳаммул бошем ва нагузорем, ки фарзанд ё бародари мо даст ба ҷиноят занад». Маҳз бо хоҳиш ва талошҳои пайвастаи Сарвари давлати тоҷикон музокироти сулҳи тоҷикон шурӯъ шуд. Ҷаноби Олӣ зимни вохӯриҳояш бо мухолифон такрор ба такрор мегуфт, ки агар мо ба сари мақсад наоем, миллат нест мешавад, Тоҷикистон ба порчаҳо тақсим мешавад ва наслҳои оянда мову шуморо намебахшанд. Ниҳоятан санаи 27 июни соли 1997 — пас аз 8 давра гуфушунид (дар солҳои 1994 то 1997) миёни ҳукумати ҷумҳурӣ ва мухолифин, дар шаҳри Маскав, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон ва роҳбари Иттиҳодияи нерӯҳои мухолифини тоҷик Сайид Абдуллои Нурӣ «Созишномаи умумии истиқрори сулҳ ва ризоияти миллӣ дар Тоҷикистон»-ро имзо карданд. Раванди сулҳи тоҷикон рӯйдоди душвор, вале муҳимми сиёсие буд, ки сарнавишти миллати тоҷикро муайян намуда, заминаи муттаҳидӣ ва якпорчагии онро фароҳам сохт ва киштии давлатдории тоҷиконро аз ғарқшавӣ наҷот дод. Бо тасвиби “Созишномаи умумии истиқрори сулҳ ва ризояти миллӣ” марҳилаи басе душвор, вале тақдирсози таърихи навини Тоҷикистон оғоз гардид. Дар ин марҳила нерӯҳои гуногуни сиёсӣ пурра дарк намуданд, ки сулҳ ва истиқлолият бузургтарин дастовардҳои миллат аст ва дар баробари ин ду неъмати бебаҳо манфиатҳои маҳдуди ҳизбӣ, гуруҳӣ ва ғайра мақоми дуюм ва сеюмдараҷа доранд.

Ваҳдат ин якдилӣ, иттиҳод, сулҳ, хушбахтӣ, ягонагӣ, сарфарозӣ, комёбӣ, таҳкимдиҳанда ва ташаккулдиҳандаи давлату давлатдорист.

Ваҳдати миллӣ бузургтарин ва муқаддастарин дастоварди миллати мо дар даврони соҳибистиқлолии кишвар ба ҳисоб рафта, нақши бузургеро дар сарҷамъии миллат ва пойдории давлат гузоштааст.Ваҳдат дар зиндагии инсон ва дар ҳаёти ӯ нақши меҳварӣ ва боарзиш дорад. Ваҳдат падидаест, ки дар он тамоми музаффариятҳои зиндагӣ таҷассуми худро ифода мекунанд. Вахдат - беҳтарин неъмат, ҳаёти инсон, орзуву армон, тахкими давлат, наҷоти миллат, рушди точикон, нумуи даврон, хастии инсон дар хар замину замон аст. Ваҳдат ба маънои васеъ шукуфоии ватан аст, зеро дар давлате, ки сулҳу амонӣ ва дӯстӣ ҳукмфармост, ҳуқуқу озодиҳои инсон риоя ва рушди бемайлони он таъмин карда мешавад.

Имрӯз маҳз бо шарофати Асосгузри сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон халқи тоҷик дар фазои сулҳу обод ва осоишта зиндагӣ карда истодаанд. Боиси сарбаландӣ ва хушнудист, ки миллати тоҷик ва Тоҷикистон имрӯз намунаи ибрат дар саросари кишварҳои мутамаддин гардидааст. Танҳо бо роҳи ваҳдату ягонагӣ метавон истиқлолияту ободии меҳан ва амну осоиштагии мардумро аз ҳама хавфу хатар эмин нигоҳ дошт. Танҳо дар сурати ваҳдат душвориҳо паси сар мешаванд. Рӯзгори мардум рӯ ба беҳбудӣ меорад, кишвари азизамон ба шоҳроҳи пешрафту тараққиёт рӯ меорад.Дар ҳақиқат ҳам, Ваҳдати миллӣ аст, ки сулҳу субот, оромиву осоиштагӣ, пешрафту тараққиёт, ободии давлату миллат ва зиндагии шоистаи мардуми тоҷик таъмин аст. Ваҳдат оғози ҳамаи созандагиву ободкориҳо, ибтидои суботи сиёсиву иҷтимоӣ, некӯаҳволии рӯзгори ободу осудаи мардум ва эҳёи худшиносию худогоҳӣ ва роҳ ба сӯйи фардои дурахшон аст.

Ниёзов Ш.Н., директори Муассисаи ғайридавлатии таълимии Коллеҷи тиббии шаҳри Турсунзода

Имрӯз, 21 июни соли 2025, дар Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз ҷониби Раиси Кумита академик Фарҳод Раҳимӣ қабули навбатии шаҳрвандон баргузор гардид, ки дар он сардорони раёсат ва мудирони шуъбаҳои дастгоҳи марказии Кумита иштирок намуданд.

Муроҷиаткунандагон аз ҳисоби кормандони касбу кори гуногун ва донишҷӯёни муассисаҳои таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбӣ доир ба озод кардан аз маблағи шартномаи таҳсил, интиқол аз як муассисаи таълимӣ ба муассисаи дигар, таъмин бо ҷойи кор ва дигар масъалаҳо муроҷиат намуданд.

Дар рафти баррасии муроҷиатҳо Раиси Кумита академик Фарҳод Раҳимӣ ба масъулин ҷиҳати ҳаллу фасли саривақтии масоили мавҷуда дар муҳлатҳои муайян дастуру супоришҳои мушаххас дод.

Ваҳдат, сулҳ ва ягонагӣ вожаҳое мебошанд, ки ба ҳар тоҷику тоҷикистонӣ азизу муқаддас буда, натанҳо вожаи оддӣ, балки номаи тақдири мо, шарти пешрафти кишварамон ба сӯи ояндаи ободу осуда ва муҳимтар аз ҳама, кафили сарҷаъмию хушбахтии имрӯзу ояндаи халқи тоҷик аст.

Ваҳдат омили рушди босуботи мамлакат, кафили иқболу саодати халқу ҷамъият, мафҳуми барои мо пурарзиш, чун сулҳу амният, маърифату фарҳанг, ватандориву ватандӯстӣ, иттифоқу ҳамдилӣ, андешаву шуур ва ҳуввияти миллӣ мебошанд. Ваҳдат сароғози ҳамаи комёбиҳо, созандагиву ободкориҳо, ибтидои суботи сиёсиву иҷтимоӣ ва некӯаҳволии ҷомеаи навин, ҳамчунин, худогоҳиву худшиносӣ баҳри ҳамаи миллати соҳибмаърифати мо аст.

Таърих гувоҳ аст, ки дар марҳилаҳои сангин ва ҳалкунандаи зиндагии ҳар миллат шахсиятҳое ба саҳна меоянд, ки на танҳо роҳнамо, балки наҷотбахши миллат мегарданд. Барои тоҷикон чунин шахсият Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аст, ки бо иродаи қавӣ, ҳикмати сиёсӣ ва муҳаббати беандоза ба мардум тавонист, кишвари аз ҷанг фалаҷшударо ба фазои Ваҳдат ва суботи пойдор баргардонад. Ӯ на танҳо меъмори сулҳ, балки қаҳрамони ваҳдат ва наҷотбахши давлатдории миллии тоҷикон аст.

Қобили қайд аст, ки соли 1992 Тоҷикистон дар шиддати як фоҷиаи бародаркуш қарор дошт. Ҷанги шаҳрвандӣ, ки бо сабабҳои сиёсӣ ва мазҳабӣ оғоз шуд, зуд ба вабои миллӣ табдил ёфт. Садҳо ҳазор нафар кушта, захмӣ, гуреза ва бе хонаву дар монданд. Давлат дар ҳоли шикаст қарор дошт. Маҳз дар ҳамин замон, дар Иҷлосияи таърихии 16-уми Шӯрои Олӣ (моҳи ноябр, 1992, шаҳри Хуҷанд), шахсияти наве ба роҳбарии кишвар пешбарӣ гардид, ки ҳанӯз ҷавон буд. Дар он замон на ҳар роҳбар метавонист сулҳ биёрад, зеро сулҳ на танҳо як санад, балки як раванд, як ирода ва як фарҳанг буд, вале Сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо азму иродаи қавӣ дар баробари сулҳи расмӣ, ки бо Созишномаи умумии истиқрори сулҳ ва ризоияти миллӣ (27 июни соли 1997) таъмини қонунии худро ёфт, ваҳдати комили миллиро ба тоҷикон ато карданд.

Сиёсати ваҳдатсозии Роҳбари давлат бархилофи роҳбарони бисёр кишварҳои пасошӯравӣ на бо зӯр, балки бо забони дил ва бо усули мусолиҳа амал мекард. Сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон қаҳрамони Ваҳдат на танҳо дар калом, балки дар амал мебошанд, ки барои миллати тоҷик меъмори сулҳу ваҳдатофар дар тӯли таъриханд.

Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон танҳо наҷотбахши давлат набуда, балки муассис ва кафили ҳастии он мебошанд. Имрӯз таҷрибаи сулҳи тоҷикон, ки таҳти роҳбарии муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон амалӣ гардид, аз ҷониби СММ, САҲА, ИДМ ва дигар ниҳодҳои байналмилалӣ ҳамчун модели муваффақи барқарории Ваҳдати миллӣ эътироф шудааст. Роҳбарони бисёре аз кишварҳои дигар зимни сафарҳо ба Тоҷикистон ва дар суханрониҳо аз нақши таърихии муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҳамчун раҳбари ваҳдатофар ёдовар мешаванд.

Воқеан, ҳамин ваҳдату оштии миллӣ буд, ки кишвари тозаистиқлоли мо бо шарофати хизматҳои шоёни ин абармарди таърихӣ муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аз вартаи фано наҷот ёфт. Маҳз Ваҳдати миллӣ ба сифати як шакли зуҳури андешаҳои миллӣ дар пойдории халқу кишвари мо нақши калон бозид. Ҳамин андешаҳои миллӣ миллати моро аз имтиҳони таърих сарбаландона раҳоӣ бахшида, ба соҳили умеду орзуҳо расонид.

Бояд хотирнишон кард, ки ақлу заковати азалӣ, ваҳдатпарастиву бахшиданҳо ва ниҳоят ба дарки асосии воқеъият расидан моро аз вартаи ҷудоӣ раҳо намуд ва сӯи ояндаи дурахшон раҳнамун сохт ва дар кишвари мо Ваҳдату ҳамдилиро пойдор гардонид. Сарвари давлати мо аз рӯзи аввали сари қудрат омаданашон баҳри ба даст овардани сулҳу субот ва оромиву осоиштагӣ хизматҳои зиёде кардаанд ва сулҳофарӣ яке аз сифатҳои асосиашон мебошад. Маҳз бо талошу заҳматҳои Пешвои миллат сулҳи тоҷикон бо дарёфти ҳадафи аслии таърихи миллат, яъне Ваҳдати миллӣ расид.

Маънои ҳаёт ва пояи давлатдории устувор бе ваҳдат тасаввурнопазир аст. Дар тӯли таърих, ҳар миллате ки ба ифтихори ваҳдат расидааст, ба қуллаҳои баланди комёбӣ ва пешрафт ноил гардидааст. Ба ҳамин хотир, дар фазои сиёсӣ ва маънавии Тоҷикистони соҳибистиқлол мафҳуми «Ваҳдати миллӣ» танҳо як шиор нест, балки он арзишест, ки бо хуни ҷонбозон, ашки модарон ва иродаи миллии як халқи сарбаланд мустаҳкам шудааст.

Маҳз баъд аз ин фоҷиа, эҳсоси ниёзи шадид ба сулҳ, таҳаммул, мусолиҳа ва ваҳдат зуҳур кард. Ин эҳсос тадриҷан ба ҳаракати воқеии сиёсӣ ва иҷтимоӣ мубаддал шуд, ки бо роҳбарии Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба имзои Созишномаи умумии истиқрори сулҳ ва ризоияти миллӣ дар саннаи 27 июни соли 1997 анҷомид.

Бо шарофати ваҳдат Тоҷикистон тавонист роҳҳои стратегиро бо ҳамсоякишварҳо бунёд намояд, нерӯгоҳҳои барқи обиро мавриди истифода қарор диҳад, шабакаҳои иртиботиро навсозӣ намояд ва шаҳрҳоро ба марказҳои муосири иҷтимоӣ-иқтисодӣ табдил диҳад.

Бе шак, ибораи «Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат» на танҳо як унвони пурмазмун, балки ифодаи воқеиятест, ки таърих онро собит намудааст. Ба ин маънӣ соли 2015 бо қарори Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон Қаҳрамони тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба унвони мазкур шарафёб гардиданд, ки ин унвон танҳо як ифтихори шахсӣ нест, балки арзёбии сиёсиву таърихии нақши Сарвари давлат дар эъмори ваҳдат ва пешрафти миллат аст.

Бешак, сиёсати ваҳдатсозии Пешвои миллат яке аз дастовардҳои калидии таърихи нави Тоҷикистони соҳибистиқлол ба ҳисоб меравад, зеро дар замоне, ки Тоҷикистон дар остонаи парокандагӣ қарор дошт ва ҷанги шаҳрвандӣ пояҳои давлатдории навбунёдро хароб мекард, як чеҳраи нави сиёсӣ дар саҳнаи давлатдорӣ зуҳур кард, шахсияте бо иродаи қавӣ, дурнамои стратегӣ ва рисолати сулҳофарӣ.

Сарвари давлат Эмомалӣ Раҳмон, ки имрӯз бо эҳтиром Пешвои миллат эътироф шудаанд, дар шароити хатарноктарин масъулияти таърихии ваҳдатсозиро ба дӯш гирифта, миллати тоҷикро ба сӯи субот, ризоият ва рушд раҳнамоӣ карданд. Сиёсати ваҳдатофарии Сарвари давлат имрӯз на танҳо таҷрибаи нодири миллист, балки ҳамчун намунаи мусолиҳаи сиёсӣ дар сатҳи байналмилалӣ мавриди омӯзиш ва эътироф қарор гирифтааст. Аз ин рӯ, месазад ва шоиста аст, ки Пешвои миллат ба ҷоизаи сулҳи Нобел пешбарӣ гардида, шарафёб шаванд.

МАҲМАДАЛИЗОДА Бобоҷон Раҳмон,

сардори Раёсати таҳсилоти миёнаи касбии Кумита

Баъди соҳибистиқлол гардидани Ҷумҳурии Тоҷикистон масъалаи ҷавонон дар меҳвари сиёсати пешгирифтаи давлату Ҳукумати мамлакат қарор гирифт, ки ин ғамхории роҳбарияти мамлакатро нисбат ба ҷавонон нишон медиҳад.

Ҷавонон дар ҳама давру замон қувваи пешбарандаи ҷомеа буда, ояндаи миллату давлат ба онҳо вобаста аст. Дар давоми 34 соли соҳибистиқлолӣ дар самти баланд бардоштани нақши ҷавонон дар ҳаёти ҷомеа, муҳайё сохтани шароити мусоид барои таълиму тарбияи онҳо, илму касбомӯзӣ, аз худ кардани забонҳои хориҷӣ ва технологияи муосири иттиллоотию коммуникатсионӣ тамоми шароити зарурӣ муҳайё гардида, инчунин, барои амалӣ намудани ташаббусҳои ҷавонон аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон заминаи мусоид фароҳам оварда шуд.

Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар Паёми худ ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон қайд карданд, ки: “Ҳукумати мамлакат масъалаҳоеро, ки ба сиёсати давлатии ҷавонон алоқаманд мебошад, дар маркази диққати худ қарор медиҳад ва барои дастгирии иқдомоти бунёдкоронаи ҷавонони кишвари соҳибистиқлоламон тамоми чораҳои заруриро амалӣ мегардонад.

Мо бо ҷавонони созандаи худ ифтихор мекунем, чунки ҷавонони даврони соҳибистиқлолии Ватанамон имрӯз бо нангу номуси миллӣ, ташаббусҳои шоиста ва эҳсоси баланди ватандорӣ дар рушди Тоҷикистони азиз ҳиссаи арзишманд мегузоранд ва ба Модар - Ватани худ содиқона хизмат мекунанд.”

Дар шароити муосири ҷаҳонишавӣ, ки онро аксари муҳаққиқони сатҳи ҷаҳонӣ «бархӯрди тамаддунҳо» арзёбӣ намудаанд, зарурияти арҷгузорӣ ба арзишҳои фарҳангӣ ва муқаддасоти миллӣ барои кулли миллату халқият ва кишвару давлатҳо аз пештара бештар гардидааст, ки дар ин миён миллати тоҷик ҳамчун миллати меросбари фарҳанг ва тамаддуни бою камназир истисно набуда, барои ӯ ин омил аз муҳиммияту мубрамияти хосае бархӯрдор аст. Дар ин миён шинохт ва эҳтиромгузории арзишҳои болозикр барои пойдории ҷомеа ва давлат зарур буда, дуруст дарк кардани ин муҳиммият аз ҷониби кулли ҷомеа, хосатан ҷавонон ба зарурияти объективие мубаддал гаштааст, ки бидуни он атрофи пойдорӣ ва пешрафти соҳаҳои алоҳидаи кишвар ва ҷомеа сухан кардан ғайриимкон аст.

Дар шароити имрӯзаи давлатдорӣ саҳми ҷавонони кишвар дар тамоми соҳаҳои ҷамъиятӣ, аз ҷумла сиёсӣ, иқтисодӣ, иҷтимоӣ, фарҳангӣ хело калон мебошад. Вобаста ба ин, Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар яке аз вохӯриҳояшон бо ҷавонон қайд карданд, ки: “Дар симои ҳар яки шумо ман имрӯз олимону ҳунармандону санъаткорон, сиёсатмадорону ҷомеашиносон, тоҷирону соҳибкорон, вазирону роҳбарони ояндаро мебинам. Зеро ҳар кадоми шумо дар ояндаи наздик мартабаи худро дар ҷомеа пайдо карда, ба ҷойи бародарони калонсол бори миллат ва бори давлатдории моро ба дӯши худ мегиред”.

Мавриди зикр аст, ки дар шароити муосири бархӯрди манфиатҳо ва пурпечутоб шудани фазои сиёсии ҷаҳон масъалаи нигоҳ доштани сулҳу ваҳдати миллӣ, ҳифзи манфиатҳои миллӣ, баланд бардоштани худшиносию худогоҳии миллӣ ва ҳисси ватандӯстии шаҳрвандон мабрамияти хоса касб мекунад. Бо сарфи заҳмату талошҳои зиёд ва таҷрибаи сулҳофарӣ Пешвои муаззами миллат ба қишри ҷавони ҷомеа борҳо муроҷиат намуда, аз даст надодани зиракии сиёсӣ ва ҳамдигарфаҳмию ҳамдилиро таъкид намудаанд. Чунончи, дар таълимоти Пешвои миллат худшиносии миллӣ ҳамчун мафҳуми иҷтимоию сиёсӣ ва фарҳангиву маънавӣ натиҷаи ташаккули ҷаҳонбиниест, ки аз маҷмӯи мураккаби мафҳум ва категорияҳои сохториву функсионалӣ иборат мебошад. Роҳбари давлат вазифагузорӣ мекунанд, ки ҳар фард ибораҳои “таърихи ташаккул ва рушди миллӣ”, “андешаи миллӣ”, “асолати миллӣ”, “ҳуввияти миллӣ”, “истиқлоли миллӣ”, “ватандориву ватанпарастӣ”, “ифтихори ватандорӣ”, “урфу одат ва анъанаҳои миллӣ”, “тафаккури таърихии миллӣ”, “таҳкими ваҳдату ягонагии миллӣ”, “бунёдкорӣ” ва монанди инҳоро бояд дарк карда, дар рафтори иҷтимоии худ амалӣ созад. Дар робита ба суханони мазкур метавон гуфт, ки бидуни ваҳдати миллӣ ва эҳсоси масъулияти шаҳрвандию ватандорӣ, бидуни арҷгузории арзишҳои умумимиллӣ сулҳу суботи ҷомеа ва устувории давлату миллат имконнопазир мегардад.

Пас кулли афроди ҷомеаи имрӯзаи моро мебояд, то ин ки барои шинохти асолати миллӣ ва дарки ҳақиқати таърихи пурифтихори халқи тоҷик кӯшиш намоянд. Мо имрӯз бояд дарк намоем, ки соҳиби истиқлоли давлатӣ ва Ваҳдати миллӣ ҳастем. Ин воқеиятро ба насли наврасу ҷавон таблиғу ташвиқ намоем, то ин ки гирдоби беамони ҷаҳонишавӣ ҳисси худшиносиву худогоҳӣ ва аз ҳама муҳим ифтихори миллиро аз вуҷуди онҳо зудуда нагардонад.

Бо назардошти андешаҳои зикргардида, набояд фаромӯш созем, ки имрӯз амнияту субот, пойдории давлат, таҳкими истиқлолият ва ҳастии миллат аз ҳар яки мо ва бахусус аз ҷавонони шуҷоъ, дурандеш ва худогоҳ вобастагии қавӣ дорад. Дар шароити имрӯза мавҷудияти ҳамешагии зиракии сиёсии ҳар як шаҳрванди худогоҳ ва бахусус ҳар як ҷавони худшиноси кишварамон, хеле муҳим ва зарур мебошад.

Содиқов Хайрулло, корманди Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон

Ҳар миллат дар ҷӯёи саодат лаҳзаҳое дорад, ки тақдираш ба як сухан, як ирода ва як дил бастагӣ меёбад. Тоҷикистон - ин сарзамини кӯҳистонии биҳиштосо, ки шоҳиди рӯзҳои пурфоҷеа ва шикасти умедҳо буд, дар оғози солҳои 90 ба гирдоби ҷанги хонумонсӯз кашида шуд. Мардум аз ормон канда, давлат аз рукнҳо фурӯ рафта, умед ба фардо аз дилҳо рахт барбаста буд. Ва дар ҳамин ваҳшат, дар ҳамин торикӣ аз миёни абрҳои торики ҷанг ва ноумедӣ, аз миёни ашки модарон ва нолаи кӯдакон умеде шуъла зад.

Шуълае, ки на аз нерӯи сиёсат, балки аз синаи як фарзанди Ватан бархост, фарзанде, ки муҳаббати халқро дар дили худ дошт. Миллат, ки рӯ ба нобудӣ дошт, ба сухане бовар кард: «Ман ба Шумо сулҳ меорам!». Ҳамин сухани соддаву самимӣ сабаби он шуд, ки Тоҷикистон аз вартаи ҷудоӣ ба роҳи ваҳдат қадам гузорад.

Таърихи навини Тоҷикистон бо саҳифаҳои пурошӯб оғоз ёфт. Баъди пош хӯрдани Иттиҳоди Шӯравӣ, кишварро тӯфон фаро гирифт - тӯфони шикастани арзишҳо, нобоварӣ ва маҳалгароӣ. Ин буҳрон ҷомеаро аз дарун фурӯзон мекард, пояҳои давлатдориро ба ларза меовард. Миллат парешон, давлат нотавон ва роҳи наҷот ношинос буд.

Дар чунин лаҳзаи сарнавиштсоз шахсияте ба саҳнаи таърих омад, ки бо дили соф ва нияти нек роҳро ба сӯи ваҳдат нишон дод. Эмомалӣ Раҳмон дар Иҷлосияи таърихии XVI Шӯрои Олӣ соли 1992 раҳбарии давлатро ба дӯш гирифтанд ва бо суханоне, ки аллакай таъкид намудем: «Ман ба Шумо сулҳ меорам!» дар қалбҳои мардум чароғ афрӯхтанд ва умеди барбодрафтаро ба мардум баргардониданд.

Солҳои 1992 то 1997 - сафаре буданд дар миёни шамшер ва гул, дар миёни тарс ва умед. Пешвои миллат бо азму иродаи қавӣ ҷонибҳои даргирро ба сари мизи музокирот оварданд. Дар ин раванд зиёда аз 20 вохӯрии расмӣ, даҳҳо мулоқот ва музокироти ҳассос баргузор шуданд. Ин раванд бо имзои Созишномаи умумии сулҳ дар Маскав соли 1997 ба анҷом расид.

Ваҳдат танҳо сулҳ нест, балки оғози созандагист. Пешвои муаззами миллат бо дили пур аз меҳру муҳаббат ба миллат ба эҳёи мактабҳо, беморхонаҳо, роҳҳо ва дигар зерсохторҳо оғоз намуданд. Гурезагон баргаштанд, фарзандон боз дар мактабҳо ба садои занги дарсхонањо гӯш доданд. Тоҷикистон аз нав нафаси тоза кашид.

Сиёсати ваҳдатофарини Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки дар заминаи буҳрони сиёсӣ ва иҷтимоии солҳои 1990-1997 таҳия ва амалӣ гардид, имрӯз ҳамчун намунаи беназири барқарории сулҳ ва таҳкими давлатдорӣ дар шароити муосири ҷаҳонӣ эътироф шудааст. Ин раванд таҳти роҳбарии Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон сурат гирифта, бо истифода аз принсипҳои ҳамдигарфаҳмӣ, гузашт ва ҳифзи манфиатҳои миллӣ амалӣ гардиданд.

Таҷрибаи сулҳи тоҷикон, ки зодаи хиради сиёсии Пешвои муаззами миллат ва муҳаббат ба Ватан буд, дар ҷаҳон ҳамчун модели беназири рафъи низоъҳо шинохта шуд. Созмонҳои байналмилалӣ, аз ҷумла СММ, онро ҳамчун мактаби нодири сулҳомӯзӣ арзёбӣ карданд.

Заминаҳои буҳрони сиёсӣ ва иҷтимоӣ дар оғози солҳои 1990-ро метавон кутоњ чунин баён намуд, ки Пас аз пош хӯрдани Иттиҳоди Шӯравӣ Ҷумҳурии Тоҷикистон вориди марҳалаи гузариши шадиди сиёсӣ, иқтисодӣ ва иҷтимоӣ гардид. Норасоии таҷрибаи идоракунии мустақилона, бархӯрди манфиатҳои гурӯҳҳои сиёсӣ ва маҳалгароӣ боиси оғози ҷанги шаҳрвандии солҳои 1992-1997 шуд. Дар ин давра беш аз 150 ҳазор нафар кушта, зиёда аз як миллион нафар шаҳрвандон ба кишварҳои дигар гуреза гардиданд.

Наҷот ва раҳо аз ин бӯҳрон танҳо ва танҳо ба нақши Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар таъмини сулҳ ва таҳкими суботи сиёсӣ вобастагӣ ва пайвастагии ногусастанӣ дорад.

Бо баргузории Иҷлосияи XVI Шӯрои Олӣ дар моҳи ноябри соли 1992 дар шаҳри Хуҷанд ва интихоб гардидани Пешвои миллат - Эмомалӣ Раҳмон ба ҳайси Раиси Шӯрои Олӣ, раванди барқарорсозии сохторҳои давлатӣ ва таъмини субот оғоз ёфт. Эмомалӣ Раҳмон дар аввалин суханрониҳои худ муҳимтарин вазифаҳои миллӣ - сулҳ, ваҳдат, эҳёи иқтисод ва бозгардонидани гурезаҳоро ҳамчун ҳадафҳои стратегӣ муаррифӣ намуданд ва бо ҳамин раванди музокирот ва марҳилаҳои сулҳофаринӣ (1994–1997) оғоз гардид.

Музокирот миёни Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Иттиҳоди мухолифини тоҷик дар тӯли се сол (1994 - 1997) сурат гирифт. Ин раванд дар ҳузури СММ, Созмони Конфронси Исломӣ, Федератсияи Россия, Ҷумҳурии Исломии Эрон ва дигар ҷонибҳои миёнарав ба роҳ монда шуд. Дар натиҷаи 8 даври расмии музокирот ва чандин созишномаҳои алоҳида, рӯзи 27 июни соли 1997 дар шаҳри Москва Созишномаи умумии истиқрори сулҳ ва ризоияти миллӣ ба имзо расид.

Омили асосии муваффақияти ин раванд иродаи сиёсӣ ва шахсияти Пешвои миллат буд. Ба ин раванд инчунин заминаи фарҳангии халқи тоҷик, ки ба гуфтугӯ ва таҳаммулпазирӣ такя мекунад, мусоидат намуд. Нақши созмонҳои байналмилалӣ дар расонидани кӯмакҳои иқтисодӣ ва машваратӣ низ назаррас буд. Баъд аз имзои Созишнома, Тоҷикистон ба марҳилаи нави рушди устувор ворид гардид. Дар давоми солҳои 1997-2005, инфрасохторҳои харобгашта барқарор, гурезаҳо ба ватан баргардонида, низоми маориф ва тандурустӣ эҳё шуданд. Дар сатҳи байналмилалӣ таҷрибаи Тоҷикистон ҳамчун модели муваффақи рафъи низоъ шинохта шуд.

Сиёсати ваҳдатофарини Пешвои миллат на танҳо Ҷумҳурии Тоҷикистонро аз буҳрони сиёсии дохилӣ наҷот дод, балки заминаи рушди устувори минбаъдаро гузошт. Он ҳамчун таҷрибаи нодири давлатсозӣ ва ислоҳоти иҷтимоӣ дар таърихи муосири ҷаҳон ҷойгоҳ пайдо кардааст. Таҳкими ваҳдат ва суботи миллӣ имрӯз низ ҳадафи стратегии сиёсати давлатӣ боқӣ мондааст.

Имрӯз, вақте ки субот дар кишвар пойдор аст ва парчами ваҳдат бо ифтихор парафшон аст, ҳар як шаҳрванди Тоҷикистон хуб дарк мекунад, ки ин оромӣ осон ба даст наомадааст. Ин ваҳдат самари ирода, хиради сиёсӣ ва муҳаббати беандозаи Пешвои муаззами миллат ба Ватан аст. Ва он сухани таърихӣ, ки рӯҳи як миллатро бедор кард, имрӯз низ чун чароғи роҳнамо дар фазои давлатдории миллӣ медурахшад.

Ваҳдати миллӣ ҳамчун мероси таърихӣ ва неъмати бебаҳо дар замири ҳар як шаҳрванди Тоҷикистон ҷой гирифтааст. Он сулҳе, ки замоне танҳо як орзу буд, имрӯз ба рукни муҳими давлатдорӣ ва шиносоии миллӣ табдил ёфтааст.

Дар партави сиёсат ва хиради Пешвои миллат, Тоҷикистон ба кишвари сулҳу субот табдил ёфтааст. Нури ваҳдат, ки аз қалби таърих фурӯзон шуд, имрӯз роҳи фардои давлатро мунаввар мекунад.

Имрӯз, вақте ки бодҳои ваҳдат парчами сулҳро дар ҳар гӯшаи Ватан мебардоранд, хотироти талхи гузашта чун огоҳии абадӣ боқӣ мемонанд. Вале миллати мо дигар ҳаргиз он миллати парешони солҳои 90 нест.

Имрӯз мо миллати ваҳдатофарем, миллате, ки аз санг роҳи нур офарид. Ва дар миёни ин нур симои Пешвои муаззами миллат, Эмомалӣ Раҳмон чун рамзи иродаи таърих ба ҳамеша боқӣ хоҳад монд.

Фарҳод РАҲИМӢ, академики АМИТ, Раиси Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон

Мафҳуми сулҳу ваҳдат ва ягонагиву якдилӣ ҳамеша дилнишин ва бо лаҳни шево садо дода, бевосита шунавандаро ба андеша намудан водор месозанд. Ваҳдати миллӣ чун омили муттаҳидсозандаи миллати тоҷик имкон фароҳам овард, ки бо истифодаи арзишҳои аз ҷониби ҷомеаи ҷаҳонӣ пазируфташуда дар кишварамон таҳкурсии ташаккули ҷомеаи шаҳрвандӣ гузошта шавад ва барои беҳтар гардидани сатҳу сифати зиндагии мардум, ободии Ватан ва ояндаи давлати соҳибистиқлоламон заминаи мусоид муҳайё гардад.

Ваҳдат ва сулҳи умумибашарии Точикистон ҷонибдории мамлакатҳои ҳамзамони берунмарзӣ мавқеву макоми онро дар миқёси чаҳон овозадор менамояд. Имрӯз иттифоқ ва ҳамдилии халқи тоҷик мавриди омӯзиши Созмони Миллали Муттаҳид ва дигар ташкилоту мамлакатҳои олам гардидаасг. Воқеан ҳам, ваҳдат омили рушди босуботи мамлакат ва кафили иқболу саодати халқу ҷамъият ба ҳисоб меравад. Ин мафҳуми муқаддас миёни калимаҳои барои мо пурарзиш, чун сулҳу амният, маърифату фарҳанг, ватандориву ватандӯстӣ, иттифоқу ҳамдилӣ, андешаву шуур ва ҳуввияти миллӣ ҷойгоҳи махсус дорад.

Ваҳдати миллӣ на танҳо як ибора, балки арзиши бузурге мебошад, ки ҳаёт ва тақдири имрӯзаи мардуми тоҷик ба он пайвандӣ дорад. Ваҳдат сароғози ҳамаи комёбиҳо, созандагиву ободкориҳо, ибтидои суботи сиёсиву иҷтимоӣ ва некӯаҳволии ҷомеаи навин, ҳамчунин, худогоҳиву худшиносӣ баҳри миллати соҳибмаърифати мо мебошад. Маҳз бо талошҳои созандаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон 27 июн ҳамчун Рӯзи Ваҳдати миллӣ эълон гардид.

Сарвари давлати мо аз рӯзи аввали ба сари қудрат омаданашон баҳри ба даст овардани сулҳу субот ва оромиву осоиштагӣ хизматҳои зиёде кардаанд ва сулҳофарӣ яке аз сифатҳои асосиашон мебошад.

Дар воқеъ, ин неъмати бебаҳо маҳсули хиради азалии мардум, талошу пайкорҳои фарзандони ватандӯст ва роҳбарии дурандешонаи Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аст. Ваҳдат на танҳо хотимаи як муноқишаи дохилӣ, балки оғози як саҳифаи нав дар таърихи давлатдорӣ ва худшиносии миллӣ мебошад. Он пояи миллат, асоси истиқлол, шарти суботи ҷомеа ва заминаи рушди босуботи иқтисодиву сиёсӣ аст, ки бо шарофати он корҳои ободонӣ дар саросари кишвар, аз шаҳрҳои калон то деҳаҳои дурдаст, ба таври рӯзафзун ҷараён доранд. Ҳама муваффақиятҳову ободкориҳо натиҷаи сулҳу суботи пойдор ва ҳамбастагии миллӣ аст.

Пешвои миллат на танҳо меъмори сулҳ, балки бунёдгари давлати муосири тоҷикон ва Роҳбари сиёсати созанда аст. Бо роҳбарии ӯ Тоҷикистон аз харобаҳои ҷанг ба кохи умед, аз фироқ ба ваҳдат ва аз муҳтоҷӣ ба худкифоӣ расид. Пешвои сулҳ ва меъмори ободии Ватан на танҳо сулҳ оварданд, балки тамоми иқтидори зеҳнӣ ва сиёсиву иқтисодии кишварро ба роҳи созандагӣ равона карданд. Сарвари давлат бузургтарин ташаббускор дар масъалаи сулҳу Ваҳдати миллӣ аст.

Пешвои миллат аввалин сухане, ки дар Иҷлосияи 16-уми Шурои Олӣ гуфта буданд, масъалаи ба Тоҷикистон баргардонидани гурезаҳои тоҷик буду овардани сулҳ ба Ватан. Он замон Сарвари давлат савганд ёд намуданд: «То охирин тоҷикро ба Ватан барнагардонам, ором нахоҳам буд!». Дар ҳақиқат, Сарвари сулҳпарвари мо барои амалӣ намудани ин ормонҳои беназир талошҳои зиёд намуданд. Ҷони худро ба хатар гузошта, барои баргардондан ва истиқрори сулҳу осоиштагии мардуми Тоҷикистон хизматҳои беназир намуда, ба савганди худ содиқ монданд.

Қадру манзалати Ваҳдати миллиро ҳар як тоҷику тоҷикистонӣ бояд дарк намояд ва баҳри пойдории он ҳамарӯза кӯшиш намояд. Тавре ки Сарвари давлат қайд намудаанд: «Арзиши муқаддасу таърихӣ ва омили муҳимтарини ҳамаи дастовардҳои миллати мо баъди Истиқлоли давлатӣ, бешубҳа, Ваҳдати миллӣ, сулҳу оромӣ ва суботи сиёсӣ мебошад».

Хуллоса, Ваҳдати миллӣ бо ташаббус ва роҳбарии оқилонаи қаҳрамони ваҳдату наҷотбахши миллат, Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба даст омада, боиси он гардид, ки миллати тоҷик ба фатҳи қуллаҳои нав дар ҳамаи соҳаҳо муваффақ гардад. Аз ин хотир, фурсате расидааст, ки барои Ваҳдату пешрафти кишвар сарҷамъона дасти ҳам бигирему пайи ободии он бештар кӯшиш кунем.

ДАВЛАТЗОДА Баҳрулло Раҳмон, муовини аввали раиси Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоиӣ ва миёнаи касбииназди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, номзади илмҳои иқтисодӣ, дотсент

Мафҳуми Ваҳдати миллӣ ифодагари ормонҳои миллӣ, осоишу ободӣ, фарзонагӣ, амну субот ва меҳру садоқат ба миллату сарзамин буда, он бо талошу заҳматҳои шабонарӯзии фарзонафарзанди миллат Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба даст омадааст.

Ваҳдати миллие, ки имрӯз дар Тоҷикистон поягузорӣ шудааст, воқеан ҳам тавонист дар роҳи таъмини рушди босуботи иҷтимоию сиёсӣ ва иқтисодию фарҳангии кишварамон мусоидат намояд. Он пеш аз ҳама дар хомӯш кардани оташи ҷанги шаҳрвандӣ ва истиқрори сулҳи миллӣ таҷассум ёфт, ки кулли аъзоёни ҷомеаи мо интизораш буданд. Ҳар як фарди ҷомеа имрӯз бевосита дарк менамояд, ки раванди таҳкими Ваҳдати миллӣ нуфузу мақоми Тоҷикистонро дар арсаи байналхалқӣ ба сатҳи комилан нав баровард ва мавқеи онро дар муҳокима ва ҷустуҷӯи роҳҳои ҳалли бисёр масъалаҳои муҳимми ҳаёти сиёсӣ дар мадди аввал гузошт.

Имрӯз Тоҷикистон низ дар қатори дигар кишварҳо дар самти бунёди ҷомеаи демократӣ ва рушдёбанда устуворона қадам мегузорад ва бешубҳа метавон гуфт, ки дар миёни дигар давлатҳои ҷаҳон соҳиби мақому манзалати хеш аст. Ваҳдати миллӣ асоси пешравии Тоҷикистон ва ояндаи дурахшони миллати моро таъмин кард ва имрӯз ҳам ба зиндагии мардум маънии тоза бахшида, саҳифаҳои нав ба наверо боз намуда, умеди онҳоро ба ояндаи дурахшон қавӣ гардонд. Дар ин замина ҳар фарди кишвар бо нияти нек, бо дили гарм ва меҳнат, баҳри пойдории Ваҳдат камари ҳиммат баст.

Таърих гувоҳ аст, ки дар ҳама давру замон дилхоҳ кишвар фақат дар сурати фароҳам будани сулҳу ваҳдат рушду тараққӣ менамояд. Мусалламан, вожаҳои сулҳ, ваҳдат, оромӣ, осудагӣ, истиқлолият ва ватандорӣ барои ҳама халқу миллатҳо мафҳумҳои хеле арзишманд ё худ, муқаддас маҳсуб меёбанд, аз ҷумла барои миллати сулҳхоҳи мо.

Рӯзи Ваҳдати миллӣ чун сарчашмаи таъмини сулҳ, ризоияти миллӣ ва омили сарҷамъии мардум яке аз дастовардҳои муҳимтарини таърихии мардуми тоҷик дар даврони соҳибистиқлолӣ ба шумор меравад. Зеро бо имзо гардидани Созишномаи умумии истиқрори сулҳ ва ризоияти миллӣ дар Тоҷикистон, ки бо талошу заҳматҳои пайвастаи Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон муяссар гардид, дар китоби сарнавишти миллати куҳанбунёди мо саҳифаи наве боз шуд, ки роҳи ояндаро ба сӯйи бунёди давлати демокративу ҳуқуқбунёд равшан сохт.

Имрӯз кишвари азизамон бо шарофати Ваҳдати миллӣ ва ташаббусҳои созандаву бунёдкоронаи Пешвои миллат рӯз аз рӯз ободу зебо ва рӯзгори мардум беҳтар гардидааст. Сиёсатеро, ки Сарвари давлатамон дар ин ҷода анҷом дода истодаанд, на танҳо дар байни мардуми Тоҷикистон обруву манзалати зиёде пайдо карданд, балки таҷрибаи ӯ дар тамоми дунё ҳамчун як таҷрибаи нодир ва сулҳпарвар ҳисобида шуда, эътирофи ҷаҳонӣ пайдо кард.

Рӯзи Ваҳдати миллӣ, санаи таърихӣ, ки бо суботи сиёсӣ ва ваҳдату ягонагии Ватани маҳбубамон иртиботи қавӣ дорад, аз Иҷлосияи ХVI Шӯрои Олии Тоҷикистон сарчашма гирифта, ҳамчун рӯйдоди муҳимму сарнавиштсоз ба хотима ёфтани мухолифати мусаллаҳона ва ҷангу хунрезиҳо, таъмин гардидани сулҳу оромии комил, бунёди давлати демократӣ ва тантанаи адолату ҳақиқат мусоидат намуд.

Ба даст овардани оштии миллӣ ва ризоияти ҳамаи табақаҳои мардуми кишвар бори дигар собит намуд, ки роҳи пешгирифтаи Сарвари хирадманд - меъмори Кохи Ваҳдати миллӣ ва халқи бурдбори мо дуруст ва бебозгашт аст. Маҳз ваҳдат аст, ки имрӯз кишвари моро дар ҷаҳон мешиносанд ва мо низ шукрона мекунем, ки мардуми соҳибватанем. Ваҳдат асоси пешравии Тоҷикистон ва ояндаи дурахшони миллати моро таъмин кард ва имрӯз ҳам ба зиндагии мардум маънии тоза бахшида, саҳифаҳои нав ба наверо боз намуда истодааст.

Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон Ваҳдати миллиро арзиши волою муқаддас, ҳамвазни истиқлолият, заминаи асосии дигаргунсозиҳои демократӣ ном бурда, таъкид мекунанд: “Мо имрӯз метавонем бо ифтихор изҳор намоем, ки истиқрори сулҳу субот ва ваҳдати миллӣ дастоварди бузургтарин ва воқеан таърихии тоҷикон мебошад, ки маҳз дар натиҷаи ҳамбастагии мардуми кишвар ва азму талоши фарзандони содиқи халқамон муяссар гардид”.

Рӯзи Ваҳдати миллӣ чун сарчашмаи таъмини сулҳ, ризоияти миллӣ ва омили сарҷамъии мардум яке аз дастовардҳои муҳимтарини таърихии мардуми тоҷик дар даврони соҳибистиқлолӣ ба шумор меравад. Имрӯз кишвари азизамон бо шарофати Ваҳдати миллӣ ва ташаббусҳои созандаву бунёдкоронаи Пешвои миллат рӯз аз рӯз ободу зебо ва рӯзгори мардум беҳтар гардида, баҳри сазовор истиқбол намудани ҷашни 35-солагии Истиқлоли давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар тамоми қаламрави кишвари маҳбубамон корҳои бунёдкориву созандагӣ бомаром ҷараён дорад.

Имрӯз беш аз ҳар вақти дигар мо бояд дарк карда бошем, ки танҳо дар сурати таҳкими ҳамаҷонибаи ваҳдат душвориҳо ва монеаҳо паси сар мешаванд, рӯзгори мардум рӯ ба беҳбудӣ меорад, кишвари азизамон ба шоҳроҳи пешрафту тараққиёт ворид мегардад. Бо роҳи ваҳдату якдигарфаҳмӣ истиқлоли кишварро устувор карда метавонем. Воқеан, ваҳдати миллӣ шукуфоии Ватан аст, зеро дар давлате, ки сулҳу амонӣ ва дӯстӣ ҳукмфармост, он давлат рӯз ба рӯз гул - гул мешукуфад, иқтисодиёташ равнақ меёбад ва аз ҳама ҷиҳат пеш меравад.

Таманнои онро мекунам, ки Рӯзи Ваҳдати миллӣ барои миллати тоҷик саодату нусрати нав ва барору комёбиҳои тоза меоварад ва дар ҷодаи рушду ободии Ватани азизамон - Тоҷикистони соҳибистиқол қадамҳои созгор гузошта шавад Бигзор, эҳсоси баланди ватандорӣ, нангу номуси миллӣ ва ифтихор аз пойдории Ваҳдати миллӣ дар дили ҳар як сокини кишвари азизамон маскан гирифта, иттиҳоди мардуми мо ҷовидонаву поянда бошад.

АЛИЗОДА Алишер Ҳикматулло, муовини раиси Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, номзади илмҳои педагогӣ, дотсент

Имсол аз имзои санади муҳиму сарнавиштсози миллати тоҷик - Созишномаи умумии истиқрори сулҳ ва ризоияти миллӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон 28 сол сипарӣ мешавад. Бо шарофати ба имзо расидани ин Созишномаи тақдирсоз мо тавонистем ба муноқишаҳои дохилӣ ва муқовимати мусаллаҳона хотима бахшида, ба марҳалаи нави таърихи Тоҷикистон гузоштани пойдевори сулҳ, таъмини ваҳдати миллӣ ва дар ин асос ба эътидол овардани фаъолияти иқтисодии кишвар ва рушди он оғоз намоем.

Таърих гувоҳ аст, ки вазъияти ҳамон солҳо баамаломада натиҷаи таъсири омил ва неруҳои бегонаест, ки бо истифода аз вазъияти номусоиди сиёсиву иқтисодии давлати навакак ба истиқлолият соҳибшудаи тоҷикон халали ҷиддӣ ворид намуд. Дар натиҷа дар фазои орому осудаи кишвар фазои сунъии вазъияти буҳронӣ ба вуҷуд оварда шуд.

Баъди баргузории 21 музокироту гуфтушуниди расмӣ бо намояндагони мухолифин 27 июни соли 1997 дар шаҳри Москва Созишномаи умумии истиқрори сулҳ ва ризоияти миллӣ ба имзо расид. Дар бораи аҳамияти имзои ин санади муҳим Пешвои миллат чунин гуфтаанд: «Маҳз ба шарофати ин рӯйдоди таърихӣ мо тавонистем, ки аркони давлатдорӣ ва шохаҳои фалаҷшудаи ҳокимиятро дар минтақа барқарор гардонида, пояҳои Истиқлолияти давлатии Тоҷикистонро қавӣ намоем. Муҳимтар аз ҳама ин аст, ки дар Ватани азизамон Ваҳдати миллӣ, сулҳи пойдору суботи сиёсиву иҷтимоӣ ва фазои озоди бунёдкориву созандагӣ фароҳам оварда шуд».

Имрӯз Тоҷикистон бо дастовардҳои бузурги худ дар арсаи байналмилалӣ муаррифӣ мешавад. Таҷрибаи сулҳи тоҷикон ба мактаби омӯзиш дар Донишгоҳҳои Созмони Милали Муттаҳид дар Ню-Йорк ва Кения табдил ёфтааст. Бо шарофати Ваҳдати миллӣ, сиёсати сулҳомез ва эҳтироми арзишҳои башарӣ Ҷумҳурии Тоҷикистонро ба ҳайси узви фаъоли ҷомеаи ҷаҳонӣ пазируфтанд.

Ҷумҳурии Тоҷикистон имрӯз бо зиёда бо 183 кишвари ҷаҳон муносибатҳои дипломатӣ барқарор намуда, 192 давлат истиқлоли кишвари моро расман эътироф намудааст. Дар кишвар стратегияҳои калидии рушди миллӣ, аз ҷумла, истиқлолияти энергетикӣ, амнияти озуқаворӣ, саноатикунонии босуръати мамлакат ва раҳоӣ аз бунбасти коммуникатсионӣ амалӣ мешаванд. Ҳамаи ин муваффақиятҳо меваи ширини Ваҳдати миллӣ аст.

Ваҳдат сароғози ҳамаи комёбиҳо, созандагию ободкориҳо, ибтидои суботи сиёсиву иҷтимоӣ ва некӯаҳволии ҷомеаи навин, ҳамчунин, худогоҳию худшиносӣ баҳри миллати соҳибмаърифати мо ба ҳисоб меравад. Истиқлолият бошад ба мо имконият дод, ки ғояи ваҳдатро парчами миллат кунем ва ба бунёди кохи ваҳдати воқеӣ ва ҷовидонаи миллат шуруъ намоем. Ин чунин маънӣ дорад, ки мо истиқлолият, сулҳ ва ваҳдати миллиро баробар қадр кунем. Онҳоро чун муқаддасоти олӣ ҳифз намоем. Ва ҳеч гоҳ фаромӯш накунем, ки пояи давлати мо мањз бар ҳамин мафҳумҳо асос ёфтаанд.

Зикр намудан зарур аст, ки барои таҳкими ваҳдати миллӣ, пеш аз ҳама, таъмини амнияти миллии кишварро мустаҳкам намудан зарур аст, зеро ҳоло инсоният бо хатару таҳдидҳои мутлақан нав дучор гардидааст, ки масъалаи ваҳдати миллиро боз муҳимтар ва мубрамтар намудааст. Аз дидгоҳи он ки минтақаи Осиёи Марказӣ дар меҳвари бозиҳои геополитикӣ ва манифатхоҳии давлатҳои абарқудрат қарор дорад, Тоҷикистон ҳамчун узви ин минтақа аз доираи таъсир берун буда наметавонад. Фазои минтақа тақозо менамояд, ки муҳити идеологиву сиёсии кишвар боз ҳам пурқувват карда шавад.

Мо имрӯз метавонем бо ифтихор изҳор намоем, ки Ваҳдати миллӣ дастоварди бузургтарин ва воқеан таърихии тоҷикон мебошад, ки маҳз дар натиҷаи ҳамбастагии мардуми кишвар ва азму талоши фарзандони содиқи халқамон муяссар гардид. Муҳимтар аз ҳама, ба шарофати ҳамин сулҳу субот ва хиради азалии халқамон мо хатари аз байн рафтани давлати тозаистиқлоли тоҷикон ва пароканда гаштани миллати куҳанбунёдамонро бо сарварии Асосгузори ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон пешгирӣ кардем.

Шамсулло ЮСУПОВ,

сардори Раёсати молия, банақшагирӣ ва муҳосиботи Кумита

Ваҳдати миллӣ - пояи устувори рушди давлат ва ҳастии миллат аст. Он падидаест, ки миллати дар гирдоби мушкилот печидаро ба ҳам мепайвандад ва барои ҳифзи нангу номус, виқору шараф ва ояндаи дурахшон роҳ мекушояд.

Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ- Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар яке аз баромадҳояшон қайд менамояд, ки: «Ҳар як фарди бедордили ҷомеа, ҳар як шаҳрванди бонангу номуси Тоҷикистон, ки барояш Ватан ва сарзамини аҷдодӣ қадру манзалат дорад, бояд сулҳу ваҳдатро чун гавҳараки чашм ҳифз карда, барои ободиву пешрафти кишвар ҷаҳду талош намояд».

Дар таърихи миллатҳои гуногун ваҳдати миллӣ ҳамеша ҳамчун нишонаи шуҷоат, покӣ ва садоқат ба марзу бум ва арзишҳои фарҳангӣ қадр шудааст. Барои ҳар як халқу миллат ваҳдат на танҳо як шарт барои зиндагии осоишта, балки як ганҷи бебаҳост, ки бо заҳмату талошҳои фарзандони содиқ ва ватандӯст ба даст оварда мешавад

27 июни соли 1997 дар таърихи миллати тоҷик ҳамчун рӯзи Ваҳдати миллӣ бо ҳарфҳои заррин сабт ёфтааст. Ин рӯзи барои халқу миллати мо бисёр гиромӣ ва муқаддас баъд аз музокироти тулонӣ на он қадар осон ба даст омадааст.

Воқеаҳои мудҳише, ки аввали солҳои 90-уми асри XX ба сари мардуми мо омада буд, барои миллати ҷафодидаи мо имтиҳонҳои бузурги таърихӣ унвон мегардад. Хушбахтона дар он рӯзҳои барои миллат наҳсу пурдаҳшат қариб, ки ба ояндаи нек боварии касе намонда буд, фарзонафарзанди миллат Эмомалӣ Раҳмон бо нидои таърихсози худ: «Ман ба Шумо сулҳ меорам» ба дилҳо умеду ба устувории пояи истиқлолияти давлатӣ бунёди устувор бахшид, ки ин аз иқболи баланди халқи мутамаддини мо шабоҳат медиҳад. Маҳз бо кӯшишу ҷонбозиҳои ин фарзанди фарзонаи миллат ва муттаҳидии халқи бофарҳангу тамаддунсози кишвар таъмин гардида, пеши роҳи ҷанги бародаркуш гирифта шуд ва миллат ба ваҳдат омад.

Дар ин баробар қадру манзалати Ваҳдати миллиро ҳар як фарди бедордили миллат бояд хуб дарк намуда, баҳри пойдорӣ ва ҳифзи он масълуияти шаҳрвандӣ дошта бошад. Вобаста ба ин Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар яке аз Паёмҳои худ ба Маҷлиси Олии мамлакат чунин қайд карда буданд: «Арзиши муқаддасу таърихӣ ва омили муҳимтарини ҳамаи дастовардҳои миллати мо баъди Истиқлолияти давлатӣ, бешубҳа, ваҳдати миллӣ, сулҳу оромӣ ва суботи сиёсӣ мебошад. Созишномаи умумии истиқрори сулҳ ва ризоияти миллӣ дар Тоҷикистон роҳи рушду такомули минбаъдаи кишварро равшан сохт. Нақши созандаи сулҳу ваҳдат махсусан дар самти таҳким ва такмили давлатдорӣ, ки амалан заминаҳои зарурии ҳифзи истиқлолияти миллӣ, тамомияти арзии кишвар, ҳуқуқу озодиҳои инсон ва шаҳрвандро таъмин мекунанд, возеҳ зоҳир гардид».

Ваҳдат ҳамчун тараннумгари нангу номусу виқор — арзишҳои маънавӣ ва ифтихордориест, ки дар зеҳн ва қалби ҳар як тоҷикистонӣ мустаҳкам ҷой гирифтааст. Нанг — эҳтироми кишвари худ ва таърих, номус — ҳифзи покӣ ва шараф, виқор — инъикосгари эътибор ва шаъну шарафи миллии мо мебошад. Ваҳдати миллӣ шарти зарурии ҳифзи ин арзишҳо аст. Бе ваҳдат наметавон нангу номус ва виқори миллати худро ҳифз кард ва роҳро ба сӯи соҳибистиқлолӣ ва рушди воқеӣ ҳамвор сохт.

Ҳоли ҳозир, ки Тоҷикистон ҳамчун давлати соҳибистиқлол дар роҳи рушди устувор қарор дорад, нақши ваҳдати миллӣ дар ин ҷода ҳалкунанда мебошад. Ногуфта намонад, ки имрӯз он на танҳо як рамзи сарфарозӣ, балки шоҳкори роҳи соҳибистиқлолӣ мебошад — роҳе, ки бо ваҳдату ҳамдиливу садоқат ягонагии томи мардуми Тоҷикистонро пойдор ва мустаҳкам намуда, баҳри амалигардии ҳадафҳои муҳими мамлакат дар бунёди ҷомеаи пешрафтаи демократӣ машъал гардидааст.

Аз ин рӯ, ҳар яки мо вазифадорем, ки ваҳдати миллиро чун ганҷи бебаҳо ҳифз намуда, онро дар дил ва ақидаи худ устувор созем, чунки Ваҳдати миллӣ воқеан ҳам нури зиндагӣ ва шоҳкориест, ки бо он мо метавонем тамоми мушкилотҳоро паси сар намуда, бо амалисозии ҳадафҳои олии давлату Ҳукумат Тоҷикистони озоду соҳибистиқлолро барои наслҳои оянда ба мерос гузорем.

Рабизода Наҷибулло, н.и.т. дотсент, директори Коллеҷи муҳандисию омӯзгории шаҳри Душанбе

Фарҳанги сулҳ беҳтарин неъмат ва волотарин дастоварди миллати тоҷик мебошад,ки рисолати инсондӯстию фарҳангпарвариро дар тӯли асрҳо пуштибонӣ намудааст.

Эмомалӣ Раҳмон

Имрӯзҳо мардуми шарафманди тоҷик дар тамоми гӯшаву канори Ватани азизамон бистуҳаштумин солгарди Рӯзи Ваҳдати миллиро дар фазои сулҳу суботи комил ва руҳияи баланди ватандӯстию ифтихори миллӣ бо шукуҳу шаҳомати хосса таҷлил намуда истоданд.

Барои расидан ба сулҳу оштӣ ва ин рӯзи мубораку фархунда халқи тоҷик аз имтиҳони бисёр сахту сангини таърих гузашта, ба шарофати хиради азалии худ ва дурандешию таҳамулпазирии Сарвари хеш Асосгузори сулҳу Ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба мухолифати мусаллаҳона ва ҷанги таҳмилии шаҳрвандӣ хотима бахшид ва ба аҳли башар исбот намуд, ки метавонад таҳти парчами ваҳдату ҳамдигарфаҳмӣ сарҷамъ гардида, дар фазои сулҳу субот умр ба сар бурда, сарзамини аҷдодии хешро бо азму талоши ватандӯстона ободу зебо гардонад.

Таърих гувоҳ аст, ки миллати мо тӯли қарнҳои зиёд орзу дошт соҳибватану соҳибдавлат бошад. Ба даст омадани соҳибистиқлолӣ ин орзую ормонро ҷомаи амал пӯшонид ва мо соҳиби давлати мустақилу соҳибихтиёр гардидем. Агарчӣ ибтидо даргириҳои дохилӣ дар самти пиёдасозии ҳадафҳои давлатдорӣ монеъа эҷод кард, аммо баъдтар маҳз Ваҳдати миллӣ, ки бо фидокориҳои Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон муяссар шуд, заминаи мусоид фароҳам овард, ки пояҳои давлатдории нави тоҷикон гузоштаву таҳким ёбанд ва корҳои созандагиву ободокорӣ ба роҳ монда шаванд. Ин рӯз, ки барои халқу миллати мо азизу муқаддас гаштааст, ба осонӣ даст надодааст.

Қатлу куштору ғорат ва низоъҳои шадиди дохилӣ садҳо ҳазор сокини кишварро дар нахустин солҳои ин ҳаводис ба муҳоҷирати дохиливу хориҷӣ кашонд.Танҳо давоми солҳои 1992 то 1994 ин муноқишаҳо миллиардҳо доллар хисорот, даҳҳо ҳазор қурбонӣ ва ҳазорон оиларо гурезаву бесаробон ва бехонаву бе ҷою макон кард.Ҳамзамон дар пайи шадиди низоъҳо миёни минтақаҳои кишвар ва дахолати хориҷиён хатари нобудшавиии кишвар пеш омада буд.

Нахустин гуфтугӯ миёни тими ҳукумат ва мухолифин барои музокирот аз моҳи апрели соли 1994 дар Маскав оғоз шуд. Бо гузашти ҷанд давр дар Алма-Ато, Теҳрон, Ашхобод, Исломобод ва ахиран дар Маскав нерӯҳои мухолифин ва ҳукумат куллан ба мувофиқа расиданд.

Маҳз 27- уми июни соли 1997 дар қасри Кремли шаҳри Маскав дар нӯҳумин гуфтушуниди сулҳ дар Маскав, Созишномаи умумии истиқрори сулҳ ва ризоияти миллӣ имзо гардида, ба ҷанги панҷсолаи дохилӣ хотима дода шуд..Кӯшишу ҷонбозиҳои фарзанди фарзонаи миллат Эмомалӣ Раҳмон буд, ки миллати бофарҳангу тамаддунсози мо, ки парешону сарсон шуда буд, сарҷамъ шуд. Пеши роҳи ҷанги бародаркуш баста шуд.

Раванди сулҳи тоҷикон рўйдоди душвор, вале мўхими сиёсие буд, ки сарнавишти миллати тоҷикро муайян намуда, заминаи муттаҳидӣ ва якпорчагии онро фароҳам сохт ва киштии давлатдории тоҷиконро аз ғарқшавӣ наҷот дод.Сулҳе, ки дар Тоҷикистон бо душвориҳои зиёд, бар ивази хуни ҳазорон ҳамватанони мо ба даст омадааст, дар миқиёси ҷаҳон руйдоди беназир ва намунаи ҳалли мухолифат ва низоъҳои миллию хонаводагӣ, ки имрўз дар гўшаву канори гуногуни олам ба назар мерасанд, эътироф шудааст.

Ваҳдати миллӣ барои наслҳои ҷавон нишон медиҳад, ки бар ивази чи қадар азобу ранҷ дар кишвар сулҳу суббот барқарор гардид ва минбаъд барои устувор нигоҳ доштани он пайваста бояд талош намуд. Ҷашни мазкурро ба хотири он иди Ваҳдати миллӣ ном ниҳоданд, ки он аз иттиҳоди мардуми тоҷик, аз сарҷамъии тамоми сокинони вилоятҳо, шаҳру ноҳияҳои ҷумҳурӣ дарак медиҳад. Маҳз Ваҳдат метавонад барои инсонҳо дастовардҳои бузургро насиб гардонад. Ин ҷашни муттаҳидии ҳамаи бошандагони Тоҷикистон аст.

Фарҳанги сулҳи тоҷикон, ки дар саргаҳи он Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон қарор дорад, аз ҷониби созмонҳои байналмилалӣ эътироф гардида, ҳамчун таҷриба баҳри истифодаи он дар дигар минтақаҳои сайёра мавриди омӯзиш ва корбаст қарор гирифтааст.

Замоне расидааст, ки мо фарзандони миллат аз ҳарвақта дида зичтару содиқона дар атрофи Президенти мамлакат мӯҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҳамчун фарди ватандӯст яктану якдил муттаҳид шавему баҳри боз ҳам қавитар гардонидани ваҳдати миллӣ, ободии Ватан ва пешрафти ҷомеа ҷадал кунем,, нагузорем, ки ҳар нохалафе сулҳу ваҳдати моро халалдор созад ва шукргузор аз он бошем, ки дар даврони сулҳу ваҳдат умр ба сар мебарем.

Ба тан пӯшед, ёрон, ҷомаи идонаи ваҳдат,

Шароби арғувон нӯшед аз паймонаи ваҳдат.

Чунон оред меҳри дил ба якдигар ба солорӣ,

Ки ҳар як хонаи тоҷик гардад хонаи ваҳдат.

Садиров Фаёзиддин Раҳимомич, муовини директори Коллеҷи омӯзгории шаҳри Турсунзода

Таърихи ташаккули ин падида исботи он аст, ки нишонаҳои ватандӯстӣ дар ҷамъияти ибтидоӣ пайдо шудаанд. Бо мурури замон ҳисси дилбастагӣ ба замин ва забони худ бо дарки вазифаҳои шаҳрвандӣ дар назди ҷамъи­ят пайваст гардид. Кӯшиши одамон барои инкишоф додани ҳаёти иқтисодӣ, иҷтимоӣ ва фарҳангии ватани худ, ҳифзи он аз истилогарони хориҷӣ нишонаи барҷастаи ватандӯстӣ аст.

Ифтихор намудан аз дастовардҳо ва фарҳанги ватани худ, бо хоҳиши худ маҳфуз нигоҳ доштани хислат ва хусусиятҳои фарҳангии он, ҳимояи манфиат­ҳои Ватан ва халқи худ сифатҳои беҳтарини ватандӯстӣ мебошанд. Дар шароити бавуҷудоии миллатҳо ва давлатҳои миллӣ, ватандӯстӣ қисми таркибии шуури ҷамъиятӣ, инъикоскунандаи инкишофи омилҳои умумимиллии он мегардад. Ватандӯстӣ дар ҳамаи давру замонҳо яке аз хислатҳои неки инсоният ба шумор меравад.

Пешвои миллат изҳор доштанд: «Дар замири ҳар як фарди ҷомеа тарбия кардан ва таҳкиму тақвият бахшидани ҳисси баланди ватандӯстиву ватандорӣ, худшиносии миллӣ, эҳтиром ба арзишҳои маънавӣ ва муқаддасоти миллӣ яке аз омилҳои муҳимми пойдории давлати соҳибистиқлол мебошад».

Бояд ҳар як шаҳрванди ҷумҳурӣ барои абадӣ пойдор мондани сулҳу ваҳдат дар ҷомеа ва Истиқлолият дар Ватани азизамон саҳмгузор бошад. Дар замоне, ки гурӯҳҳои ифротгаро ва найрангбоз дар ҷомеаи ҷаҳонӣ ҷавононро ба ҳар навъ ҳаракатҳои террористӣ ва ниҳоят номатлуб роҳандозӣ мекунанд, вазифаи ҷавонон зиракии сиёсиро аз даст надода, шомил шудан ба ин гурӯҳҳоро инкор кардан аст.

Бояд гуфт, ки худшиносии миллӣ, ҳисси ватандӯстӣ ва садоқат ба Ватан ибораҳое мебошанд, ки дарки маънии он барои ҳар як шаҳрванди ҷумҳурӣ вазифаи ҷонӣ мебошад. Маънидод кардани ин ибораҳо ба соатҳои зиёд ниёз дорад. Имрӯз худшиносии миллӣ, ҳисси ватандӯстӣ ва садоқат ба Ватан яке аз пояҳои муҳимми давлату давлатдорӣ ба ҳисоб меравад. Чунки давлат бе миллат буда наметавонад ва дар ин баробар миллате, ки худро нашиносад, ба арзишҳои миллии худ эҳтиром надошта бошад, он миллат соҳибдавлат буда наметавонад. Ҳамин ҳисси ватандӯстӣ буд, ки миллати мо ба ҳеҷ як мушкилӣ ва фиребу найранги ашхоси бегона нигоҳ накарда, ваҳдати миллиро дар кишвар пойдор намуд. Аз ин рӯ, тарғиби ҳамешагии ин мафҳумҳо барои насли ҷавони кишвар аз манфиат дур нест.

Дар воқеъ, Ваҳдати миллӣ шукуфоии Ватан аст, ки имрӯзҳо мардуми озоди кишвар меҳнати софдилонаи худро давом дода, ҳаёти хушбахтона гузаронида истодаанд. Аз ҷумла мо ҷавонони насли хушбахтарини ҷаҳонем, ки дар замони сулҳу осоиштагӣ зиндагӣ менамоем ва аз ин иқболи баланди худ меболем. Бигзор ба бахти мо сулҳ пойдор бошаду осмон ҳамеша софу беғубор бимонад.

Ваҳдати миллӣ ҳамчун омили муттаҳидсозандаи миллати тоҷик имкон фароҳам овард, ки бо истифодаи арзишҳои аз ҷониби ҷомеаи ҷаҳонӣ пазируфта шуда, дар кишварамон таҳкурсии ташаккули ҷомеаи шаҳрвандӣ гузошта шуда, барои беҳтар гардидани сатҳу сифати зиндагии мардум, ободии Ватан ва ояндаи давлати соҳибистиқлоламон заминаи мусоид муҳайё гардад.

Зайнура ШОДИЕВА,

директори Коллеҷи омӯзгории шаҳри Панҷакент

Ваҳдати миллӣ шукуфоии Ватан аст, зеро дар давлате, ки сулҳу амонӣ, дӯстию якдигарфаҳмӣ ҳукмфармост, он рӯз аз рӯз, гул - гул мешукуфад ва аз лиҳози сиёсию иқтисодӣ ва фарҳангӣ пеш меравад. Сулҳу ваҳдат ибораҳое ҳастанд, ки ҳамеша дилчасп ва форам ба гӯш мерасад.

Вожаи сулҳ ин якдигарфаҳмӣ, осоиштагӣ мебошад. Ваҳдат бошад ба ҳам омадан, поктиннатӣ ва миллатдӯст буданро ифода мекунад. Маҳс ваҳдат аст, ки дар қалбҳои тамаддунофар ва сулҳофари мо ин санаи пурнишоту ҳаётбахш маскан гирифтааст ва ба рӯйдоди воқеан таърихӣ ва азизу гироми чун ҷон муқаддас мебошад.

Асосгузори Сулҳу Ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон мӯьтарам Эмомалӣ Раҳмон дар ин маврид чунин таъкид намудаанд «Созишномаи сулҳ барои сарзамини аҷдодии мо суботу оромии воқеиро таъмин кард, ваҳдати миллиро ба вуҷуд овард зиндагии мардумро фароҳам сохт, ки онро ҳар як фарди покдилу некхоҳи мамлакат дер боз интизор буд».

Заминаи асосии Ваҳдати миллӣ ин пеш аз ҳама сиёсати хирадмандонаи Президенти кишвар Эмомалӣ Раҳмон ва саъйю талошҳои ин шахси бедордил ва бо меҳнати софдилона, созандаю бунёдкоронаи мардуми баору ватандӯсти диёр мебошад. Ҳар як тоҷики ватанпарвар ифтихор аз он дошта бошад, ки миллати тоҷик таърихан ва табиатан сулҳудӯсту бунёдкор буд. Таърих ва ҷомеаи ҷаҳони бори дигар исбот намуд, ки халқи тоқикро дар масири таърих ҳамчун миллати кӯҳанбунёд, бонангу номус, бохираду адолатхоҳ, бунёдкору заҳматкаш ва дорои хиради азалӣ эҳтирому эътироф менамоянд.

Он ҷанги бародаркуш, ки боиси қатлу ғорати мардуми бегуноҳ буду оташи доманадораш деҳьа ба деҳа ва хонаҳои мардумро ба коми худ фурӯ мебурд. Мардум қад - қади соҳили дарёи Панҷ бо зарурати убури сарҳад ҷони худу оила ва кӯдаконашро наҷот медоданд. Мардуми гурезаи тоҷик ба Афғонистон гузашта дар мавзеи Мазори Шариф қарор гирифта буданд. Президенти кишвар Пешвои хирадманд ҳамаи гурезагонро ба ватан баргардонид, зерро баъди он ҳама гирудорҳои замони ҷанг Эмомалӣ Раҳмон барои наҷоти давлату миллат кӯшиш намуда, бо паёми орифонааш «Ман ба хонаи шумо сулҳ меофарам» гурезаҳои дар кишварҳои хориҷа сарсону саргардон бударо ба ватан баргардонид.

Ба имзо расидани созишномаи сулҳ барои сарзамини аҷдодии мо суботи оромии воқеиро таъмин намуд, ваҳдати миллиро ба вуҷуд овард. Сулҳ оштиву фарзонагӣ, якдигарфаҳмӣ ва толиби осоиштагӣ будани мардумро таҷассум намуд. Ваҳдат бошад беҳтарин неъмат, орзуву ормони мардум, таҳкими давлат, наҷоти миллат, рушду нумӯъи давлат ва ҳастии инсон дар ҳар як давру замон мебошад.

Дар Тоҷикистони соҳьибистиқлол бо шарофати Президенти кишвар Эмомалӣ Раҳмон ҳаракати наве бо номи «Ваҳдати миллӣ ва эҳёи Тоҷикистон» ташкил карда шуд, ки дар таҳкими он тамоми ташкилотҳои хурду бузурги ҷамъиятӣ ҳисса гузоштанд. Ин амали хирадмандона самараи нек ба бор овард, ниҳоят тоҷикон ба мувоффиқа омада, даст ба дасти ҳам доданд. Бо имзо гардидани созишномаи истиқрори сулҳ ва ризоияти миллӣ 27 июн Рӯзи Ваҳдати миллӣ эълон шуд. Хушбахтона пас аз имзои созишнома зиндагии мардуми тоҷик дар партави сулҳу ваҳдат гул - гул шукуфт.

Маҳз бо кӯшишҳои пайгиронаи Призиденти кишвар, Пешвои миллат Эмомалӣ Раҳмон миллати парешон сарҷам омад. Мамлакат обод шуд ва имрӯз дар чеҳраи ҳар фарзанди тоҷик нишони хурсандӣ, ваҳдату сулҳ, тинҷию оромӣ падидор аст.

Умри неки ҷовидон аз Ваҳдат аст,

Шодии пиру ҷавон аз Ваҳдат аст.

Меҳани ободу зебои маро,

Ифтихори шаъну шон аз Ваҳдат аст.

Манзура Раҳматуллозода, директори Литсейи касбии агросаноатии шаҳри Конибодом

Эй ҳамдиёри ман, ваҳдат наҷоти мост,

Ваҳдат сиришти мо, ваҳдат ҳаёти мост.

Ин вожаро ба лаб бо коми шуста гир,

Бар қиблаи умед ваҳдат салоти мост.

Оре, ҳақ ба ҷониби алома Муҳаммад Иқбол аст. Ваҳдат ҳаёт, Ваҳдат мамот, Ваҳдат муттаҳидӣ, Ваҳдат фазои сулҳу субот ва осоиштагии миллати сарбаланди тоҷик аст. Ҳамасола дар қатори дигар санаҳои муҳими таърихӣ санаи 27 июн Рӯзи Ваҳдати миллӣ дар сар то сари кишвари маҳбубамон Тоҷикистон ҳамчун як ҷашни муҳими сиёсӣ таҷлил карда мешавад.

Боиси ифтихор аст, ки соли равон ба ин санаи муқаддас 28 сол пур мешавад. Тули ин солҳо саҳифаҳои таърихи давлатдории тоҷикон бо ба даст овардани муваффақият ва музаффариятҳои беназир рангин гашта, барои наслҳои оянда ҳамчун мероси гаронбаҳо ҳифз хоҳад шуд.

Ҳақиқатан, Ваҳдати миллӣ шукуфоии Ватан аст, зеро дар давлате, ки сулҳу амонӣ ва дӯстӣ ҳукумфармост, файзу баракат ва нишоту хурсандӣ фаровонист. Маҳз бо кӯшишу заҳматҳои пайгиронаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон миллати парешон сарҷамъ омад, мамлакат обод шуд, пеш рафт, гул - гул шукуфт ва имрӯз дар чеҳраи ҳар фарзанди тоҷик нишоту хурсандӣ ва ваҳдату сулҳ падидор аст.

Имзои Созишномаи истиқрори сулҳ ҳамчун як санади муҳими тақдирсоз сароғози бозёфти ин сарвати бебаҳои миллати тоҷик гардид.

Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ- Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар ин маврид чунин таъкид намудаанд: “Созишномаи сулҳ барои сарзамини аҷдодии мо суботу оромии воқеиро таъмин кард, ваҳдати миллиро ба вуҷуд овард ва зиндагиеро фароҳам сохт, ки онро ҳар фарди покдилу некхоҳи мамлакат дер боз интизор буд”. Маҳз ба шарофати Ваҳдати миллӣ, сулҳу суботи сартосарӣ ва хиради азалии халқамон мо мушт ба синаи пуркинаи душманони миллати тоҷик задем ва хатари аз байн рафтани ватани азизамон Тоҷикистони тозаистиқлол ва пароканда гаштани миллати куҳанбунёдамонро тавонистем пешгирӣ намоем.

Заминаи асосии Ваҳдати миллӣ пеш аз ҳама ин хиради азалии худи мардуми ватандӯст ва саъю талошҳои Роҳбари давлати навини тоҷикон буд, ки моро ба ин рӯзҳои файзбор расонид. Ваҳдати миллӣ барои миилати тоҷик дар баробари истиқлолият неъмати бебаҳо ва муқаддас аст. Ҳар як тоҷики ватанпарвар бояд ифтихор аз он дошта бошад, ки тоҷикон таърихан ва табиатан сулҳдӯст, фарҳангпарвар, тамаддунофар ва созандаю бунёдкор мебошанд.

Ваҳдат агар набошад, сар нест, дасту по нест!

Дар торҳо наво нест, дар зиндагӣ бақо нест!

Ваҳдат агар набошад, не созу не фари туст!

Не хонаву дари туст, ҳатто на пайкари туст!

Чун муҳтавои калимаи Ваҳдат иттиҳоду ҳамбастагист, зикр менамоем, ки ин сарвати нотакрор ба осонӣ насиби халқи тамаддунофару сулҳпарвари тоҷик нагаштааст. Баъди пароканда гардидани ҳокимияти шӯравӣ Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳамчун давлати навбунёд ба бисёр нокомиҳо гирифтор шуд, зеро ҳодисаҳои нангин, ба мисли тафриқаандозӣ, маҳалгароӣ ва майдоншиниҳо оқибат ба ҷанги шаҳрвандӣ оварда расониданд. Низоъҳои мусаллаҳона зиндагии осоиштаи мардумро халалдор намуда, ҳазорон нафар кӯдакону наврасонро ятим гардониданд. Ҷойе, ки тиру туфанг садо баланд мекунанд, ҳуқуқу озодиҳои инсон хомӯш мешаванд. Боиси ифтихор аст, ки дар чунин вазъияти басо душвор моҳи ноябри соли 1992 Иҷлосияи 16-уми Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар шаҳри бостонии Хуҷанд баргузор гардид, ки дар ин иҷлосияи таърихӣ вакилони мардумӣ Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмонро Раиси Шӯрои Олӣ интихоб намуданд.

Раиси тозаинтихоби Шӯрои Олӣ бо боварӣ ва садоқати самимӣ ба халқи тоҷик муроҷиат намуда, изҳор карда буд: «То даме ки силоҳро нагузорему сулҳу оромиро дар сарзамини худ барқарор насозем ва ба меҳнати созанда шурӯъ накунем, ҳеч гуна кӯмаку мусоидатҳои кишварҳои дигар вазъияти моро беҳтар карда наметавонад. То охирин гурезаҳои иҷбориро ба ватан барнагардонам, худро орому осуда ҳис карда наметавонам. Тамому донишу таҷрибаамро барои дар ҳар хона ва дар ҳар оила барқарор шудани сулҳ равона карда, барои гулгулшукуфии ватани азизамон содиқона меҳнат мекунам».

Натиҷаи истифода аз таҷриба ва дониши устувори хеш Пешвои миллат дар барқарор намудани сулҳу субот дар ҳар як оилаи тоҷик имрӯзҳо аз ҳар хонае садои хандаи тифлон, табассуми модарон, шукргузории пирони хирад, дуои неки падарон ва шодиву сурурури ҷавонон ба гӯш мерасад. Боз чун кабутарони хушиқбол бол мекушоем ба сӯи фазои сулҳҷӯӣ ва ваҳдатқаринӣ. Шукргузор аз онем, ки мо соҳибдавлат, соҳибмиллат, соҳибқудрат, соҳибмаърифат ва соҳибтамаддунем. Чун нигоҳе ба кишварҳои ҷангзада менамоем, муҳаббатамон ба Ватан даҳчанд афзуда, ба қадри талошу заҳматҳои шабонарӯзии Сарвари давлат дар роҳи пойдории суботу ваҳдати абадӣ бештар хоҳем расид, зеро имрӯзҳо ҷавонони тоҷик дар як шароитҳои муосири таълимгоҳҳо ба таълим фаро гирифта мешаванд, берун аз марзи кишвар дар муассисаҳои олии бонуфуз таҳсил менамоянд ва дар мусобиқаҳои варзишии гуногун фаъолона иштирок намуда, Парчами давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистонро сарбаландона ҷавлон медиҳанд.

Имрӯзҳо вақти он расидааст, ки таърихи давлатдории хешро амиқтар омӯзем, роҳҳои мунаварреро дар роҳи устувории ваҳдати абадӣ кушоем ва номи давлату миллати тоҷикро дар саҳифаи китоби беҳтарини давлатҳои ҷаҳон бо саҳифаҳои заррин сабт намоем. Ифтихор намоем, ки мо тоҷикем, нангу номуси тоҷикона дорем, Пешво дорем, Пешвое, ки ҳар як нуқтаи сабки зиндагии миллати тоҷикро дурандешона омӯхта, барои пешрафти зиндагии осоиштаи миллат ва нуфузу эътибори давлат қадамҳои устувор мегузоранд. Чун Пешвои муаззами миллат имрӯзҳо пешниҳодкунандаи чандин ташаббусҳои созанда дар сатҳи ҷаҳонӣ маҳсуб меёбад, дар баробари миллати тоҷик ҷомеаи ҷаҳонӣ Эмомалӣ Раҳмонро ҳамчун Президенти мардумӣ ва ташаббускору беназир эҳтирому эътироф менамоянд. Дар иртибот ба ин нуқтаҳо дарҷ менамоем:

Пурнур шаҳчароғи, ай раҳнамои миллат,

Раҳҷӯи бахти халқӣ, ай раҳкушои миллат,

Достони сулҳу ваҳдат бо хуни дил навиштӣ,

Аз хишти ҷисму ҷонат, карди бинои миллат.

Ҳамчун як зан, модар ва аҳли зиёии бонангу баномус ва баори миллат бо сулҳу ваҳдати кишвари азизам имрӯз меболам ва бо ифтихор метавонам зикр намоям, ки пояи сулҳу осоиштагӣ дар ин сарзамини ҳамешабаҳор рӯз то рӯз ва сол то сол мустаҳкам гашта истодааст, зеро дар тахти роҳбарӣ фарзанди бузурги ин сарзамин бо иродаи устувор ва ҳадафҳои созанда нишаста, такягоҳи ин миллату ин давлат аст. Ин биноеро, ки Пешвои миллат аз хишти ҷону ҷисмаш сохта, достони сулҳу ваҳдатро бо хуни қалбаш навиштааст, ҳифз менамоям ва дар таҳкими сулҳу суботи сиёсӣ, пойдории ваҳдати ҳамешагӣ ва Истиқлоли давлатӣ саҳми боризи хешро хоҳам гузошт. Мо - тоҷикону тоҷикистониён бояд дар атрофи Сарвари дурандеши худ Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон муттаҳид шуда, бо меҳнати софдилонаю содиқонаамон ватани азизамон Тоҷикистонро обод гардонем.

Файзуллоева Дилрабо, муовини директор оид ба тарбияи Коллеҷи муҳандисию омӯзгории шаҳри Душанбе

Ваҳдат калимаест, ки бо маънию оҳангаш шахсро ба ягонагӣ ва муттаҳидӣ даъват мекунад. Аз қадимулайём мардум барои осудаву ором зиндагӣ кардан ва беҳбудии ҳаёт умр ба cap мебурданд. Онҳо баробар кор мекарданду ризқу рӯзияшонро ҳам баробар бо ҳам медиданд. Инсоният бидуни ягонагиву баробарӣ ба мартабаи имрӯзаи худ расиданаш номумкин аст. Маҳз ваҳдат инсониятро ба қуллаҳои баланди тараққиёт расонидааст.

Имрӯз иттифоқ ва ҳамдилии халқи тоҷик мавриди омӯзиши Созмони Миллали Муттаҳид ва дигар ташкилотҳои олам гардидааст. Худшиносӣ ва худогоҳии миллӣ гӯё пандест аз гузаштаи дуру пешрафти маънавиёти кишвар. Танҳо бо роҳи ваҳдату якдигарфаҳмӣ истиқлоли кишварро муҳофизату пойдор ва ягонагии мардумро устувор карда метавонем.

Имрӯз Рӯзи Ваҳдати миллӣ як рӯзи бузург буда, он на танҳо барои ба хотир овардани воқеаҳои муҳими таърихии ҷумҳурӣ, балки таваҷҷуҳи тамоми шаҳрвандони кишварамонро ба аҳамияти ваҳдату иттиҳод равона кардан пешбинӣ менамояд. Танҳо дар дӯстӣ ва хамфикрӣ метавон тамоми мусибатҳоро паси cap карда, ба ояндаи дурахшон пеш рафт.

Қувваи миллати мо маҳз дар ягонагӣ аст. Аз ин рӯ, мо бояд тамоми кӯшишҳоро барои ҳифз доштан ва таҳким бахшидани меърос ба харҷ диҳем. Ин қарзи муқаддас ва масъулияти пуршарафи ҳар яки мардуми мост. Бо шарофати субботу оромӣ дар ҷомеа, дастгирии ҳамдигар ва меҳнати созанда мо тамоми мушкилотро паси сар карда ба ҳадафҳои худ мерасем.

Бо шарофати Рӯзи Ваҳдати миллӣ дар кишварамон чорабиниҳои гуногуни фарҳангӣ, маросимҳо ва ҷашнҳои ҷамъиятӣ, ки гуногунии қавмӣ ва ваҳдати кишварро таъкид мекунанд, зинда мегардад. Одамон аз минтақаҳо ва қишрҳои гуногуни ҷомеа барои иштирок дар чорабиниҳои анъанавӣ ва фарщанги намоишгоҳҳое, ки санъат, ҳунар ва таомҳои Тоҷикистонро намоиш медиҳанд, ҷамъ меоянд. Ин рӯзест, ки ифтихори миллӣ эҳсос мешавад ва рӯҳияи ваҳдат ҳукмфармост.

Ин ҷанбаи таълимӣ барои тарбияи ҳисси ҳувияти миллӣ ва эҳтиром ба гуногунрангӣ дар байни насли ҷавон муҳим аст. Он ёдраскунандаи устувории халқи тоҷик дар рафъи мушкилот ва талош барои ояндаи муштараки сулҳу шукуфоӣ мебошад. Ин рӯз арзишҳои таҳаммулпазирӣ, ҳамдигарфаҳмӣ ва ҳамкории байни тамоми табақаҳои ҷомеаро, новобаста аз фарқиятҳои этникӣ, тақвият медиҳад.

Маҳз бо кӯшишхои пайгиронаи Президенти кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон миллати парешон сарҷамъ омад, мамлакат обод шуд, пеш рафт, гул-гул шукуфт ва имрӯз дар чеҳраи ҳар фарзанди тоҷик нишоту хурсандист, ваҳдату сулҳ падидор аст.

Шуҳрат ЁҚУБӢ, директори Литсейи касбии техникии сохтмони шаҳри Хуҷанд

Дар таърихи башарият халқу миллатҳое ҳастанд, ки бо дастовардҳо ва музаффариятҳои бузургу арзишманди худ ва бо шахсиятҳои маъруфи худ машҳур гаштаанд. Миллати тоҷик бо дастоварди азими худ сулҳу осоиш ва ба даст овардани ваҳдати миллӣ, ки аҳамияти бузурги байналмилалӣ дорад ва ҳамчунин бо сарвари хирадманду сулҳофару миллатсолори худ Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар дунё машҳур гаштааст.

Дар воқеъ, миллати сарбаланди тоҷик ҳамеша дар қалби худ орзуи сулҳу оромӣ ва ваҳдату ягонагиро мепарварид ва борҳо ҷаҳд менамуд, ки ба ваҳдату ягонагӣ ноил шаванд. Дар масири таърих низ, ҳамчун миллати ватанхоҳу соҳибтамаддун доимо ҷонибдори сулҳу оромӣ будааст.

Ин дастоварди бузургу арзишманд ба миллати тоҷик танҳо пас аз ба даст овардани Истиқлоли давлатӣ муяссар гардид. Мавриди зикри хос аст, ки дар охирҳои мавҷудияти Иттиҳоди Шӯравӣ ва пас аз барҳамхурии он гурӯҳҳои сиёсие, ки манфиати худ ва бегонагонро аз манфиати миллату давлат афзалтар медонистанд, дар ҷумҳурӣ вазъияти буҳрониро ба амал оварданд.

Амнияти сиёсии кишвар низ ба буҳрони шадид рӯ ба рӯ гашт. Фазои истиқлолияте, ки 9 – сентябри соли 1991 ба даст оварда шуда буд, ҳар лаҳза халалдор карда мешуд. Душманони дохиливу хориҷии миллату давлати тоҷик бо ҳар роҳу восита мамлакатро ба бесуботӣ оварда расониданд. Таърих шоҳид аст, ки ноамниҳои солҳои 90-уми асри гузаштаро ашхоси мансабталаб ба миён оварданд, ки он нооромиҳову нобасомониҳо ба ҷанги бемаънии бародаркуш оварда расонид.

Ваҳдат ҳамчун зуҳуроти ҷамъиятӣ маънидод карда шуда, он чун ҳамгироӣ, ҳамбастагӣ, эҳтироми якдигар, таҳамулпазирӣ ва кӯшиш барои ба даст овардани мақсади ягона фаҳмида мешавад. Бояд қайд намуд, ки ваҳдат қобилияти низомсозӣ ва давлатсозӣ дошта, имконият медиҳад, ки равандҳои сиёсӣ, иҷтимоӣ, иқтисодӣ ва фарҳангии ҷомеа дар заминаи арзишҳои ваҳдат ва дустӣ ишкишоф ёбанд.

Дар ин замина, метавон, гуфт ки Ваҳдати миллӣ барои мо сарчашмаи рушд ва инкишофи тамоми соҳаҳои ҳайёти ҷамъиятӣ, густариши муносибатҳои байналмилалӣ ва тамоми дастоварду ормонҳои миллати тоҷик ба ҳисоб меравад.

Қаҳрамонӣ ва ҷонфидоиҳои Пешвои муаззами миллат ба хотири ҳифзи марзу бум, якпорчагии сарзамани аҷдодӣ ва эҳёи давлати миллӣ, ҳамчун намунаи рафтори олии ватанхоҳона шаҳодат аз бузургии мактаби давлатдории Эмомалӣ Раҳмон дар таъмини Ваҳдати миллӣ медиҳад.

Аҳамият, мубрамият ва зарурияти воқеии ваҳдати миллиро таҷрибаи давлатдории тоҷикон исбот менамояд. Яъне роҳу воситаҳои ба даст овардан ва арзиши олии ин муқадасотро мо аз таҷрибаи давлатдории худ метавон тасдиқ кард, ки чӣ гуна ин арзиш ба даст оварда шуда ва чӣ аҳмия дорад барои мо. Вобаста ба ин дар адабиётҳои илмӣ, хусусан дар ҷилди 4 китоби “Мактаби давлатдории Эмомалӣ Раҳмон: масъалаҳои ташаккул ва рушд” муаллиф, номзади илмҳои ҳуқуқшиносӣ, Роҳбари Дастгоҳи иҷроияи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Раҳмон Озода Эмомалӣ. қайд намуданд, ки дар роҳи шаклгирии Ваҳдати миллӣ ҳамчун зуҳуроти ҷамъиятӣ заминаҳои сиёсӣ, иҷтимоию фарҳангӣ, тақвияти мавқеи сарвари сиёсӣ ва ҳамгироии ҷоемаи нақши босазо дорад. Яъне, мавқеи муаалиф нисбат ба заминаи ваҳдати миллӣ дар он аст, ки Ваҳдат дар заминаи хушку холӣ барои мо ба даст наомадааст, балки дар асоси заминаи сиёсӣ, иҷтимоию фарҳангӣ, мавқеи сарвари сиёсӣ ва ҳамгироии ҷомеа барои миллати тоҷик мушарраф гардидааст.

Дар қисмати заминаи сиёсии ва мавқеи сарварии сиёсӣ ҳаминро қайд менамоем, ки воқеан миллатро аз вартаи нестшавӣ ва давлатро аз нобутшавӣ раҳо додан ва барқарор намудани сулҳу амният ва Ваҳдати миллӣ самараи ҷасорат, заҳмату талошҳо ва ҷонфидоиҳои Пешвои муаззами миллат мебошад. Яъне Президенти маҳбуби кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо як шуҷоатмандии бузург такя ба мардуми Тоҷикистон намуда, сулҳу субот ва амнияти миллатро таъмин намуданд. Чи тавре Пешвои муаззами миллат қайд намудаанд: “Мехоҳам бо ифтихор хотирнишон созам, ки дар ин раванди мушкилу тақдирсоз, яъне таъмин намудани сулҳу оромӣ, ҳамдигарфаҳмӣ ва ваҳдати миллӣ нақши ҳалкунанда танҳо ба мардуми Тоҷикистон тааллуқ дорад”. Маҳз бо шарофати хиради азалӣ ва андешаи стратегӣ, иродаи қавӣ ва фарҳангӣ баланди сиёсии худ Пешвои миллат тавонистанд дар як муддати аз нигоҳи таърих кӯтоҳ заминаҳои асосии давлати миллиро барпо намуда, ҷиҳати барқарор кардани сулҳу субот ва ваҳдати миллӣ дар кишвар тадбирҳои амалӣ андешанд.

Таърих гувоҳ аст, ки яке аз саҳифаҳои бениҳоят душвору хатарнок барои сарвари давлатамон ва сарнавиштсозу тақдирсоз барои мардуми тоҷик, ин аввалин гуфтушунидҳо 17-19 майи соли 1995 буд, ки дар ин сол якумин музокироти сатҳи олии дар шаҳри Кобул байни Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон ва роҳбари мухолифини тоҷик баргузор гардид. Манбаъҳои таърихӣ, хусусан дар ҷилди 1 китоби “Мактаби давлатдории Эмомалӣ Раҳмон: масъалаҳои ташаккул ва рушд” тасдиқ гардидааст, ки пеш аз сафар ба Афғонистон дар моҳи апрели соли 1995 Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон дар суҳбат ба хабаргузори “Интерфакс” дар бораи ҳадафҳои вохӯриашон чунин иброз карда буданд: “Ҳангоми вохӯрӣ бо роҳбари мухолифин ман, пеш аз ҳама, мавзуъҳоеро баррасӣ хоҳам намуд, ки ба ҳалли мусолиматомези қазияи Тоҷикистон иртибот дошта, масъалаҳои оташбас ҳам дар сарҳад ва ҳам дар дохили кишвар, баргашти тамоми муҳоҷироне, ки ҳануз дар хоки Афғонистон ҳастанд ва ҳамчунин дигар масъалаҳоро дарбар ҳоҳад гирифт. Мақсади ман расидан ба мусолиҳа бо мухолифин мебошад, ки ин мусолиҳа бояд аз ҳарду тараф бечунучаро иҷро шавад”. Дар баробари ин Пешвои муаазами миллат барои таъмини саривақтии Ваҳдати миллӣ як қатор музокиротҳо дар хориҷи кишвар ба роҳбари гуруҳи мухолифини тоҷик гузаронд. Аз ҷумла музокирот байни Президенти маҳбуби кишвар Эмомалӣ Раҳмон ва роҳбари гуруҳи мухолифини тоҷик дар шаҳрҳои Алматои Ҷумҳурии Қазоқистон, Теҳрони Ҷумҳурии Исломии Эрон 2 маротиба, Исломободи Ҷумҳурии Исломии Покистон ва шаҳри Ашқободи Ҷумҳурии Туркманистон ва ғ.

Воқеан, ба имзо расидани Созишномаи умумии истиқрори сулҳ ва ризояти миллӣ дар Тоҷикистон дар таърихи 27 июни соли 1997 ва эълон намудани ин рӯзи таърихӣ ҳамчун Рӯзи Ваҳдати миллӣ, миллати тоҷик дубора сарҷамъ шуд.

Лозим ба ёдоваист, ки мактаби давлатдории Эмомалӣ Раҳмон ҳамчун мактаби ҷасорат, шуҷоатмандӣ, давлатсозӣ ва миллатсозӣ буда, Ваҳдати миллӣ, ки ҳамчун арзиши олии миллати тоҷик ба ҳисоб меравад дастовард ва маҳсули бунёдии он мебошад. Вобаста ба бузургӣ ва аҳмаияти таърихии мактаби давлатдории Пешвои муаззами миллат доктори илмҳои сиёсӣ профессор Ятимов С.С. дар китоби “Илм ва амният”-и худ қайд менамоянд, ки “Миллате, ки қудрати маънавиаш ба шинохт, пешниҳод, пуштибонӣ, эътироф ва сидқан пайравӣ намудан аз Пешвои худро дорад, дар рӯ ба рӯйи таҳдидҳои муосир шикастанопазир аст”.

Мо, ҷавонон бояд дарк намоем, ки Ваҳдати миллӣ ҳамчун муқадасот, арзиши олӣ ва меҳвари давлатсозии мо буда, онро ҳамчун сарчашма ва пойдеворӣ рушди тамоми соҳаҳои ҳайёти ҷамъиятӣ дониста, барои эҳтиром, ҳимоя ва ҳифзи он ҳама вақт кӯшиш намоем.

Мактаби давлатдории Эмомалӣ Раҳмон, ки аз минбари Иҷлосияи ХVI Шӯрои Олӣ замоне, ки миллати тоҷик ба ҷанги таҳмилии шаҳрвандӣ кашида шуда буд оғоз гардида, то минбари СММ Тоҷикистонро ҳамчун ба кишвари сулҳофар, ташабускор дар арсаи байналмилалӣ муаррифӣ намуд, барои мардуми тоҷик имрӯз яке фазои суботу созандагиро ба вуҷуд овард.

Шаҳром Ҷалилов, директори Коллеҷи махсусгардонидашудаи шаҳри Бохтар

Дар тули солҳои соҳибистиқлолӣ роҳи тайнамудаи миллати тоҷик тақдирсоз ва пурғановат мебошад. Имрӯз саросари марзу буми Тоҷикистонро ҳамдиливу ваҳдат фарогир аст. Якдигарфаҳмӣ реша медавонад, ғурури миллӣ торафт болотару қавитар мешавад, номусномаи хеле қадимаи ин миллати бостонро ҳамарӯза сатрҳои нав ба нави заррин пурратар месозанд. Ҳамаи ин дастовардҳои Тоҷикистони соҳибистиқлоламон бо ташаббуси Президенти кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон арзи вуҷуд кардааст.

Воқеан роҳе, ки сиёсатмадорон тай менамоянд, роҳи осон нест. Бисёре аз коршиносон дар ҳайратанд, ки ин марди соҳибмаърифат, ки Сарварии мамлакатро бар зимма дорад, дар як муддати кутоҳ нуфузи Тоҷикистони соҳибистиқлолро дар сатҳи байналмилалӣ боло бардошта, миллатро ба сӯйи саодат роҳнамоӣ кард. Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон хуб дарк намуда буданд, ки танҳо бо роҳи сулҳу субот, дӯстиву рафоқат ва якдигарфаҳмиву якдилӣ халқро аз вартаи ҳалокат раҳо намудан мумкин аст. Бинобар ин, дар рӯзи нахустини Роҳбари давлат интихоб шуданашон Эмомалӣ Раҳмон ба таърихи миллати тоҷик рӯ оварда, чунин изҳор доштанд: «Мо як Ватан, як Модар дорем. Бародарвор дасти ҳам гирему машғули меҳнати осоиштаи созанда шавем. Танҳо дар сурате, ки мо муттаҳид бошем, Тоҷикистонро аз хавфи нестшавӣ ва порашавӣ наҷот медиҳем, онро ба давлати воқеан мутараққӣ ва соҳибистиқлол табдил медиҳем».

Маҳз ҳамин суханон ба дилу дидаи мардум ҷой шуд, ки минбаъда сармашқи кори халқи меҳнатдӯсти Тоҷикистон гардид.

Дар иҷлосияи ғайринавбатии ХVI- уми Шурои Олӣ номзадии муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон пешниҳод карда шуд. Дар он лаҳза ягон каси дигар хоҳиши Роҳбари давлат шуданро надошт. Инак, хизмати шоистаи муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар таҳкими ҳокимияти давлатӣ ва истиқлолияти миллӣ аз он иборат аст, ки маҳз ин абармарди миллат бо ба даст гирифтани идораи кишвар таҳдиди нобудии онро пешгирӣ, оташи ҷанги шаҳрвандиро хомӯш ва сохторҳои фалаҷгаштаи ҳокимиятро барқарор намуданд, махсусан, мақомоти тартиботи ҳуқуқӣ, артиши миллӣ ва қувваҳои сарҳадиро ташкил доданд, барои таҳкими ҳокимият ва давлат шароитҳо муҳайё сохтанд, ба сулҳу суботи миллӣ асос гузоштанд, гурезаҳо ва муҳоҷирони иҷбориро ба ватан баргардониданд, устувории бунёди ҷомеаи навро гузоштанд, ислоҳоти Конститутсияи навро таҳия намуданд, манбаи ҳуқуқиву сиёсиро барои имзои созишномаи истиқрори сулҳ ва ризояти миллӣ дар Тоҷикистон гузоштанд, ба истиқрори сулҳ ноил шуданд, ки он таҷрибаи беназир ва падидае барои ҷомеаи ҷаҳонӣ буд. Пешвои миллат ба эҳёи миллӣ ва ибтидои корҳои нави бузург асос гузоштанд, ба таври қатъӣ вазъи иҷтимоиву иқтисодии аҳолиро беҳтар карданд, таҳдиди гуруснагиро бартараф намуданд ва эътибори сиёсии давлатро дар арсаи ҷаҳонӣ боло бардоштанд.

Таҷрибаи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар таҳкими ҳокимияти давлатӣ мактаби ҳақиқии ҳаётӣ ва дарси ибрати давлатдорӣ барои сиёсатмадорон ва роҳбарони сиёсӣ, барои насли имрӯз ва фардои Тоҷикистон мебошад.

Хидиров Улуғбек, сардори бахши таҷрибаомӯзӣ ва пайгирии хатмкунандагони Коллеҷи муҳандисию омӯзгории шаҳри Душанбе

Дар таърихи ҳар як миллат рӯзҳое ҳастанд, ки сарнавишти давлатдориву ҳастии ӯро муайян мекунанд. Барои халқи тоҷик чунин рӯз 27 июни соли 1997 гардид — санае, ки дар он созишномаи умумии истиқрори сулҳ ва ризоияти миллӣ ба имзо расид ва ба ҷанги бародаркуши дохилӣ хотима дода шуд. Ин рӯз ҳамчун рамзи бахшоиш, ҳамдигарфаҳмӣ ва оғози марҳалаи нави бунёдкориву рушд дар таърихи Тоҷикистон сабт гардидааст ва ҳамасола ҳамчун Рӯзи Ваҳдати миллӣ таҷлил мешавад.

Ваҳдати миллӣ маънои ягонагии сиёсӣ, иҷтимоӣ ва фарҳангии ҳамаи гурӯҳҳо ва табақаҳои ҷомеаро дорад, ки дар заминаи арзишҳои муштарак ва манфиатҳои умумимиллӣ ба даст омада, ҳадафи асосии он таъмини сулҳу субот ва рушди устувори давлат аст. Дар Тоҷикистон ваҳдати миллӣ на танҳо як пояи муҳими давлатдорӣ, балки худ шакли зиндаву пойдори шуури ватандорӣ ва худшиносии миллӣ гардид.

Пас аз як муддати тӯлонии низоъ ва парокандагӣ, расидан ба сулҳ ва эъмори ваҳдати миллӣ осон набуд. Ин амали бузург заҳмати беандоза, хирадмандӣ ва ҷасорати сиёсӣ металабид, ки бо роҳбарии Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ — Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон амалӣ гардид.

Бидуни шак, шахсияти муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҳамчун меъмори сулҳу ваҳдат ва муттаҳидкунандаи миллат дар таърихи муосири тоҷикон ҷойгоҳи махсус дорад. Маҳз бо роҳбарии оқилонаи ӯ музокироти сулҳ бо мухолифин оғоз ёфта, бо роҳи дипломатӣ ва гуфтугӯҳои бисёрҷониба, ҷонибҳо ба созиш расиданд.

Ин раванд танҳо ба имзои санадҳо маҳдуд нашуд. Пешвои миллат бо иродаи устувор ва сиёсати башардӯстона шахсан ба манотиқи ҷангзада сафар карда, мардумро ба ваҳдат, дӯстӣ, бародарӣ ва эҳтироми якдигар даъват менамуд. Ин амали ӯ бовари мардумро барқарор намуда, заминаҳои мустаҳками ваҳдати воқеиро гузошт.

Пас аз ба даст омадани сулҳу ваҳдат, Ҷумҳурии Тоҷикистон ба марҳалаи нави таърихӣ марҳалаи бунёдкорӣ ворид гардид. Бо кӯшиши пайвастаи Ҳукумати кишвар ва дастгирии мардуми бедордил, имрӯз Тоҷикистони азиз ба як кишвари устувору рушдкунанда табдил ёфтааст. Сохтмони иншооти азим, рушди соҳаҳои иқтисодиёт, иҷтимоъ, маорифу тандурустӣ, таҳкими истиқлолияти энергетикӣ ва ғ. ҳама натиҷаи ҳамин ваҳдат аст.

Имрӯз Тоҷикистон дар арсаи байналмилалӣ чун кишвари ташаббускори дипломатияи об ва сулҳу субот шинохта мешавад. Ин ҳама ба шарофати фазои орому муттаҳидонае аст, ки ваҳдати миллӣ фароҳам овардааст.

Ҳифз ва таҳкими ваҳдати миллӣ танҳо вазифаи давлат нест. Ин масъулияти муқаддаси ҳар як фарди ватандӯст, бахусус ҷавонон аст. Ҷавонони имрӯз бояд донанд, ки озодиву ободӣ ва амну суботи имрӯз бо чӣ қимате ба даст омадааст ва вазифадоранд онро чун гавҳараки чашм ҳифз намоянд.

Имрӯз, ки Тоҷикистони азиз дар остонаи марҳалаҳои нави рушду тараққиёт қарор дорад, беш аз ҳар вақти дигар ба ваҳдату ягонагӣ ниёз дорад. Зеро танҳо дар фазои сулҳу субот ва муҳити муттаҳид метавон ба ҳадафҳои бузург — Тоҷикистон кишваре пешрафта, обод ва бофарҳанг — ноил гардид.

Ваҳдати миллӣ неъмати бузург ва сарвати арзишмандест, ки набояд ҳеҷ гоҳ фаромӯш шавад. Ҳар як шахс, новобаста аз мансабу мақом ва мансубияти иҷтимоӣ, бояд дар роҳи ҳифзу тақвияти он саҳми арзандаи худро гузорад. Танҳо бо ҳамин роҳ метавонем Тоҷикистони азизро боз ҳам ободтар, музаффар ва шукуфон бинем.

ОДИЛЗОДА Исмоил Ёқубҷон,

директори Коллеҷи тиббии шаҳри Бохтар

Сулҳу ваҳдат ифтихори миллати соҳибдилам,

Васфи онҳоро намояд, решаи ҷону дилам.

Дар миёни қавмҳо пайвастаги моро аз он,

Даҳр бинмояд ситоиши мардуми барнодилам.

Ҳамасола рӯзи 27 июнро дар кишвари мо ҳамчун рӯзи Ваҳдати миллӣ ҷашн мегиранд, ки ин ифодагари тинҷию оромӣ, якдигарфаҳмию якдилӣ, меҳанпарастию ватандорӣ аст.

Вале Ваҳдати миллӣ ва сулҳу субот дар Тоҷикистони азизи мо ба осонӣ ба даст наомадааст. Агар назар ба гузашта намоем халқи тоҷик чӣ даврони мушкилу пурдардро паси сар намудааст. Воқеъаҳои мудҳиши, рӯзҳои пурдаҳшати солҳои 90-уми асри гузашта дар дили пиру ҷавон тарсу ваҳм, рӯзгори пурғам ва ягон умеде ба оянда нагузошта буд. Зеро Тоҷикистони биҳиштосо дар замири худ аз дасти бадхоҳону зархаридони хориҷӣ пора-пора мегашт. Мардумаш овора, шаҳру деҳот валангор, занону кӯдакон ятиму бесарпаноҳ монда буданд.

Гарчанде баҳри ин ноҳаққию бесарусомониҳо,ҷангу ҷидолҳои дохилӣ бисёр аз фарзандони шуҷоъ ва баномуси Ватан мубориза мебурданд, аммо мардуми азияткашидаю раҳгумзада ба касеву чизе бовар карда наметавонистанд.

Дар ин лаҳзаҳои ҳассосу, ташвишоваре, ки метавонист миллату Ватанро аз байн барад, марди шуҷое ба сари қудрат омад ва ба халқу миллат ваъда доданд, ки: “Ман ба шумо сулҳ меорам”.

Хушбахтона мардуми банангу орӣ Тоҷикистон тавонистанд, ки бо талошу хидматҳои беандозаи Асосгузори Сулҳу Ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон Ваҳдати миллиро дар сарзамини мо пойдор кунанд. Яъне пас аз чандин марҳалаҳои душвори музокирот 27-июни соли 1997 ба имзои «Созишномаи истиқрори сулҳ ва ризоияти миллӣ дар Тоҷикистон» миллати парешон сарҷамъ, мамлакат обод шуд ва офтоби сулҳу дӯстӣ, якдигарфаҳмӣ, субҳи умеду орзуҳо, шодиву сурур дар ватани мо танинандоз гардид.

Раҳми парвардигори мо омад,

Нури ҳақ бар диёри мо омад.

Ҷанги бунёдсӯзи мо бигзашт,

Сулҳи бунёдкори мо омад.

27-июни соли 1997 дар таърихи миллати тоҷик ҳамчун рузи Ваҳдати миллӣ бо ҳарфҳои заррин сабт гардид. Кунун мардумро мебоист ба сарвари худ эътимод кунанд ва баҳри хушбахтию ободии ватан кӯшанд. Вале бародарро бо бародар оштӣ додан, ашки кӯдакони ятимро ба табассум табдил додан, ба дили модарон шӯълаи умед бахшидан, хонаҳои вайронаю сӯхтаро ба макони зебо табдил додан осон набуд. Маҳз меҳру муҳаббати падарона, суханҳову назарҳои ба ояндаи нек ва инчунин корҳои бунёдкоронаи Ҷаноби Олӣ мардумро зери ливои сулҳу дӯстӣ муттаҳид намуд.

Пас мо бояд ба қадри ин дастоварди бузург, неъмати бебаҳо, сулҳу оромӣ расем. Чун ягон дороиву афзунӣ ба як лаҳзаи осоиштагӣ ва дӯстиву сулҳу субот намерасад. Инчунин ҳама пирӯзиҳо аз иттиҳоду ваҳдат аст.

Имрӯзҳо мо ҳамчун шаҳрванди асили ватандӯст бояд барои мустаҳкам нигоҳ доштани сулҳу оромии ватанамон сарҷамъ бошем, ба ҳар гуна ищвогарону душманони ватан имкон надиҳем, ки ин оромии моро халалдор созанд!

Ва ҷавонони имрузаро дар рӯҳияи инсондӯстиву меҳанпарастӣ тарбия намуда барои ҳифзи амнияти кишвар ба хизмати ҳарбӣ, хизмат ба Модар-Ватан ҷалб намоем, то ки падарону модарон, хоҳарону додарони мо осудахотир бошанду шабҳо ором бихобанд!

Нуров Фурӯзон, сармутахассиси маркази бақайдгирӣ, машваратӣ ва тестии Коллеҷи Политехникии ноҳияи Зафаробод