(Дар ҳошияи Паёми Пешвои миллат ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон)

Дар ҳар давру замон шахсиятҳое ба арсаи таърих пой мениҳанд, ки аз рӯи кору пайкор, фаъолият ва саъю кӯшишашон нисбат ба дигар ашхос комилан фарқ мекунанд. Ин шахсиятҳо метавонанд бо талошҳои худ барои тақдири миллати худ нақши калидӣ дошта бошанд ва барои дигарон намунаи ибрат шаванд.

Дар гузаштаи миллати тоҷик низ чунин афроди таъсиргузор арзи ҳастӣ карданд, ки корҳои бузург ва мондагори онҳо ба эҳёи фарҳангу тамаддуни халқи тоҷик боис гардидаанд. Яке аз шахсиятҳои машҳури арсаи ҷаҳонии давраи атиқаи халқи тоҷик Куруши Кабир ба шумор меравад.

Куруши бузург дар асрҳои 6-5-ипеш аз милод ҳукуматдорӣ карда, аввалин империяи ҷаҳониро бо номи Ҳахоманишиён асос гузоштааст. Ӯ дар баробари оне, ки нахустин империяро асос гузошт, инчунин аввалин Эъломияи ҳуқуқи башарро соли 539-и то милод дар зарфи силиндршакли аз гил сохташуда навишт, ки сарчашмаи пайдоиши ҳуқуқу азодиҳои инсон ва демократия ба шумор меравад.

Бостоншиносон соли 1879 ҳангоми ковишҳои бостоншиносӣ аз Бобул зарфи аз гил сохташударо пайдо намуданд, ки бо шакли ҳандасавӣ ва навиштаҷоти номаълуми худ мавриди таваҷҷуҳи пажӯҳишгарон қарор мегирад. Ин зарф ба асри VI-и то милод мансуб буда, катибаи он ба Куруши Кабир рабт дорад. Айни замон ин бозёфт дар осорхонаи Британияи Кабир нигоҳдорӣ карда мешавад. Нусхаи он дар Маҷмааи Созмони Милали Муттаҳид, ҳамчун баёнгари ҳуқуқу озодиҳои инсон ҳифз карда мешавад. Ҳоло аз ин бозёфти таърихӣ 100 нусха сохта шудааст, ки дар осорхонаҳои ҷаҳон, аз ҷумла дар Осорхонаи миллии Тоҷикистон ба маърази намоиш гузошта шудааст. Барои мо тоҷикон боиси ифтихор мебошад, ки маҳз ниёгони мо чунин равишу оини давлатдорӣ, арҷгузорӣ ба мақоми инсонро роҳандозӣ намуда буданд.

Пас аз соҳибистиқлолии мамлакат эҳёи рӯзгори чеҳраҳои таърихию фарҳангӣ ва илмию адабӣ мавриди таваҷҷуҳи Сарвари давлат қарор гирифта, дурнамо ва роҳҳои ҳалли масоили вуҷуддошта баррасӣ гаштанд. Аз ҷумла, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аз рӯзҳои аввали ба сари қудрат омадан таъкид намуданд, ки гиромидошти таъриху фарҳанг ва арҷ гузоштан ба онҳо аз таҳқиқу омӯзиши хатшиносону бостоншиносон маълум мешавад.

Бояд тазаккур дод, ки сохти давлатдории гузаштагони халқи тоҷик, ки ҳанӯз 2500 сол муқаддам таъсис дода буданд, ба низоми ҷомеаи муосири демократӣ хеле шабоҳат дорад. Ин аз он далолат мекунад, ки миллати тоҷик аз давраҳои қадим соҳиби фарҳангу тамаддуни бузурги дурнамосоз буд ва ҳаст.

Дар урфият мегӯянд, ки “бузургонро бузургон зинда медоранд” Яке аз чунин шахсиятҳои зиндакунандаи таъриху тамаддун ва фарҳанг Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон мебошанд, ки ҳамасола дар паёмҳои хеш солеро барои санаҳои муҳимми таърихӣ, гиромидошти шахсиятҳои бузурги миллат ё барои рушду инкишофи кишвар созмон медиҳанд. Ба ин васила, мо метавонем таърихи миллати худро барои ҷаҳониён муаррифӣ намоем.

Дар Паёми навбатии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон «Дар бораи самтҳои асосии сиёсати дохилӣ ва хориҷии ҷумҳурӣ», ки 28-уми декабри соли 2024 ироа гардид, масъалаҳои муҳимми ҳаёти иҷтимоӣ, иқтисодӣ ва сиёсӣ қайд гардида, таъкид шуд, ки арҷ гузоштан ба шахсиятҳои таърихӣ дар баланд бардоштани рӯҳияи ватандӯстӣ, худогоҳию хештаншиносии шаҳрвандон, хусусан, наврасону ҷавонон таъсири амиқ дорад. Бо ҳамин мақсад, пешниҳоди таҷлили 2550-солагии Эъломияи ҳуқуқи башари Куруши Кабир ба ЮНЕСКО амали саривақтист, зеро имрӯз дар ҷаҳони пур аз тазодҳо азхудкунии фарҳангҳо, нестшавии тамаддунҳо бо суръат доман паҳн карда истодааст.

Сарвари давлат зимни ироаи Паёми навбатиашон таъкид доштанд, ки Тоҷикистон дар ҳамкорӣ бо ЮНЕСКО ба хотири гиромидошту арҷгузорӣ ба нобиғаҳои миллат, ҳифзи арзишҳои фарҳанги миллӣ ва муаррифии шоистаи онҳо дар арсаи байналмилалӣ талошҳои пайваста ба харҷ медиҳад. Моро зарур аст, ки ҳифзи арзишҳои таърихиву фарҳангии миллати худ ва муаррифии боз ҳам бештари онҳоро дар арсаи байналмилалӣ ҳадафмандона идома диҳем.

Сарчашмаҳои таърихӣ маълумот медиҳанд, ки дар ҳама давру замонҳо шахсиятҳое буданд, ки тавассути меҳнату ҷонфидоии худ, афкору нерӯи зеҳнии худ дар ҷомеа мавқеи муҳимро касб намудаанд. Миёни донишмандони ҳуқуқшинос, сиёсатшинос ва таърихнигорон дар ҷаҳони муосир баҳсе доман густурдааст, ки аввалин баёнгари ҳуқуқу озодиҳои инсон кадом ҳуҷҷат аст. Доир ба ин масъала ақидаҳои гуногун вуҷуд доранд. Ақидае роиҷ аст, ки чунин ҳуҷҷат Хартияи Бузурги озодӣ мебошад, ки он дар асри XIII (соли 1215) дар Англия навишта шудааст. Аммо бозёфту далелҳои раднопазире мавҷуданд, ки қадима будани Маншураи Куруши Кабирро тасдиқ мекунанд.

Идеяҳои Эъломияи умумии ҳуқуқи башар, ки соли 1948 дар Созмони Ми лали Муттаҳид қабул шудааст, ҳазорсолаҳо пештар, аз ҷониби ниёкони мо пешкаши ҷаҳониён гашта буданд. Бо эҳё ва таҷлили 2550-солагии Эъломияи ҳуқуқи башари Куруши Кабир метавонем бори дигар ба ҷаҳониён аз таърихи куҳани миллати тоҷик башорат диҳем ва пояи давлату миллати худро ҳамчун миллати куҳанбунёду тамаддунофар мустаҳкамтар намоем. Аз ин рӯ, ҳар як шаҳрванди худшиносу худогоҳи миллати тоҷикро зарур аст, ки дар партави сиёсати хирадмандона ва созандаи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон донишу таҷриба, маҳорату малака ва саъю талоши худро баҳри рушди давлати соҳибихтиёр ва Ватани аҷдодиамон равона намуда, ба ин васила дар пешрафт ва ободию шукуфоии кишвари маҳбубамон саҳми арзишманд гузорем.

Давлатшозода Дилшод, сармутахассиси шуъбаи кадрҳо, котибот ва корҳои махсуси Кумита

Дар Муассисаи давлатии таълимии Литсейи касбии техникии нақлиёти автомабилии шаҳри Душанбе бо иштироки роҳбарият, кормандон ва омӯзгорону хонандагон ҷашни Сада бо шукуҳу шаҳомати хосса таҷлил гардид.

Қабл аз оғози чорабинӣ намоиши ҳунарҳои мардумӣ ва маҳсулоти кишоварзии хонандагон ба намоиш гузошта шуд, ки роҳбарият ва кормандону меҳмонон аз он дидан карданд.

Чорабиниро директори муассиса Иматшоев Зинатшо ифтитоҳ намуда, ҳозиринро бахшида ба ин рӯзи хотирмон таҳният гуфта, аз ҷумла қайд намуд, ки ҷашни Сада яке аз анъанаҳои неки ниёгон дар радифи Наврӯз, Тиргон ва Меҳргон мебошад, ки нишоне аз волоияти тамаддуни мо маҳсуб меёбад. Сада яке аз ҷашнҳои мавсимию маросимии мардуми ориёитабор, аз ҷумла ниёгони тоҷикон буда, чун рамзи омодагӣ ба кишту кори баҳорӣ ва муждаи Наврӯз пазироӣ мегардид. Дар гузашта ва имрӯз мардум онро бо афрўхтани гулханҳои бузург таҷлил менамуданд.

Таъкид гардид, ки ба шарофати соҳибистиқлолӣ ва ташаббуси бевоситаи Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон анъанаву суннатҳо ва ҷашнҳои миллии мардуми куҳанбунёди мо эҳё гардида, арҷгузорӣ ба онҳо сол ба сол бештар мегардад.

Тавре Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон таъкид менамоянд: «Аз ин ҷашни бостонӣ то ба имрӯз як силсила расму анъанаҳо, намунаҳои фарҳангиву адабӣ ва малакаву таҷрибаҳои кишоварзӣ мерос мондаанд, ки ин арзишҳои маънавӣ наслҳои имрӯзаро бо таърихи беш аз шашҳазорсолаи халқамон пайванд медиҳад».

Дар охир, аз ҷониби бахши фарҳанги муассиса барномаи рангини консерти идона боиси болидахотирии иширокчиён гардид. 

Забон дар ҳамаи давру замонҳо воситаи асосии иртиботу шинохти ҷаҳон барои инсонҳо аст. Бо таъсири ҷаҳонишавӣ ва таҳкими равобити кишварҳо омӯзиши забонҳои хориҷӣ имрӯз бештар аз ҳар вақти дигар аҳамият пайдо кардааст. Аз ин рӯ, омӯзиши забонҳои хориҷӣ барои рушди беҳтари ҷомеа ва шахсият зарур мебошад.

Дар шароити феълӣ, ки робитаҳои иқтисодӣ, фарҳангӣ ва сиёсӣ миёни кишварҳо босуръат рушд мекунанд, забонҳои хориҷӣ, ба мисоли англисӣ, русӣ, фаронсавӣ, чиноӣ ва арабӣ, ки мақоми байналмилалӣ доранд, воситаҳои муҳимми муошират байни миллатҳо ва унсурҳои асосии таҳаввулоти ҷаҳонӣ ва ташаккули ҳамкориҳои байналмилалӣ гардиданд. Омӯзиши ин забонҳо ба кас имкон медиҳад, то дар музокироти дипломатӣ, муомилаҳои тиҷоратӣ ва ҳамкориҳои илмӣ нақши фаъол дошта бошад. Ғайр аз ин, забонҳои хориҷӣ ҷиҳати дастрасӣ пайдо намудан ба манобеи илмию пажуҳишӣ мусоидат менамоянд.

Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ба масъалаи омӯзиши забонҳои хориҷӣ аҳамияти хосса дода, барои забондон гардидани шаҳрвандон тадбирҳои зарурӣ меандешад. Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ин масъаларо пайваста таъкид менамоянд ва дар Паёми навбатии худ, ки 28 декабри соли 2024 ироа шуд, чунин дастур доданд: “Дар шароити рушди босуботи ҳамкориҳои байналмилалӣ ва вусъат ёфтани ҳамгироии Тоҷикистон бо ҷомеаи ҷаҳонӣ талабот ба мутахассисоне, ки сатҳи касбияти баланд дошта, забонҳои хориҷӣ, махсусан, русӣ ва англисиро хуб медонанд, рӯз ба рӯз меафзояд. Бинобар ин, зарур аст, ки омӯзиши забонҳои хориҷӣ аз зинаи таҳсилоти томактабӣ ба роҳ монда шавад”.

Бояд тазаккур дод, ки бо мақсади беҳтар кардани сатҳи забондонии мардум, алалхусус кормандони давлатӣ Фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 18 марти соли 2024, №795 “Дар бораи омӯзиши забонҳои хориҷӣ” содир гардид ва тамоми вазорату идораҳои давлатӣ муваззаф шуданд, ки барои кормандон курсҳои забономӯзӣ ташкил намоянд.

Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ба масъалаи иҷрои фармони мазкур ҷиддӣ муносибат намуда, курсҳои омӯзиши забони русӣ ва англисиро ба роҳ мондааст, ки омӯзгорони соҳибкасб ба кормандони дар як ҳафта 3 маротиба дарс мегӯянд.

Пешвои миллат дар ҷойи дигар таъкид намуда буданд: «...ҳамеша дар ёд бояд дошт, ки дар замони рушди пуравҷи илму техника, технологияҳои нав, алалхусус технологияҳои иттилоотӣ ва қувват гирифтани равандҳои ҷаҳонишавӣ бе омӯзиши забонҳои хориҷӣ, алалхусус забонҳои русӣ ва англисӣ тайёр кардани мутахассисон ва коршиносони ҷавобгӯи талаботи имрӯзаи ҷаҳонӣ, афзудани сарватҳои моддию маънавӣ ва ишғол намудани мавқеи сазовор дар миёни кишварҳои пешрафтаи дунё хеле мушкил аст».

Бисёре аз таҳқиқот ва мақолаҳои илмӣ ба забони англисӣ ё дигар забонҳое навишта мешаванд, ки мақоми байналмилалӣ доранд. Ошноӣ бо ин забонҳо ба донишҷӯён ва пажуҳишгарон имкон медиҳад, ки аз ҷадидтарин дастовардҳои соҳаи илм баҳраманд шаванд ва дар масири рушди илму инноватсия гомҳои устувор бардоранд. Олимону муҳаққиқон ва донишҷӯёне, ки забонҳои хориҷиро баладанд, метавонанд дар нишастҳои илмӣ ва конференсияҳои байналмилалӣ иштирок намуда, натиҷаҳои корҳои илмии худро бо ҳамтоёни хориҷӣ мубодила намоянд ва дар мубоҳисаҳои илмии сатҳи ҷаҳонӣ фаъолона иштирок кунанд.

Вақте ки инсон забони дигарро меомӯзад, василаи муҳими иртибот бо дигаронро доро мегардад ва имкон пайдо мекунад, ки бо фарҳанг, одат, расму русум ва арзишҳои миллатҳои ғайр бевосита ошно шавад ва ин омил дар вусъати доираи ҷаҳонбинӣ, аз худ кардани донишҳои нав ва ташаккул ёфтани дарки фарҳангҳои гуногун ба ӯ мусоидат менамояд.

Бояд гуфт, ки ҳамкориҳои иқтисодӣ низ дар шароити муосир бештар бо ёрии забонҳои хориҷӣ амалӣ мешавад. Бо истифода аз забонҳои гуногун ширкату корхонаҳо метавонанд ба бозорҳои ҷаҳонӣ роҳ ёфта, бо шарикон ва муштариёни худ робитаҳои мустаҳками тиҷоратӣ барқарор намоянд ва таҳқиқоти амиқи бозорро анҷом диҳанд. Нақши забон дар тарғиби молу маҳсулот, таҳияи стратегияи тиҷоратӣ ва тарҷумаи маҳсулот ва ё хизматрасониҳо ҷиҳати мутобиқ намудани онҳо бо талаботи ҳар як бозор ё кишвар муҳим ба назар мерасад.

Барои дар сатҳи зарурӣ аз худ кардани забонҳои хориҷӣ шахс бояд сараввал забони модарии худро ба таври амиқ омӯзад. Ба қавли шоир:

Ҳар кас ба забони худ сухандон гардад,

Донистани сад забон осон гардад.

Ба таври муносиб донистани забони модарӣ мушкилотеро, ки мо зимни омӯзиши забонҳои ғайр бо онҳо рӯ ба рӯ мегардем, бартараф намуда, масири омӯзишро ҳамвору осон месозад. Аз ин рӯ, онҳое, ки азм доранд забонҳои хориҷиро аз худ намоянд, бояд дар қадами аввал сари такмил додани забони модарии худ андеша намоянд.

Барои нафаре, ки забонҳои хориҷиро меомӯзад, дарҳои имконият ба рӯяш боз гашта, дар барқарор намудани равобиту тамосҳои нави касбӣ ва табодули донишу таҷриба мусоидат менамояд. Вақте ки бо забони модарии нафаре аз миллати дигар озодона ҳарф мезанед, эҳтирому эътимод ва садоқаташ нисбати ин ашхос зиёд мегардад. Корфармоёни дохилию хориҷӣ низ вақтҳои охир ба номзадҳое афзалият медиҳанд, ки забонҳои хориҷиро баладанд ва дар сурати омӯхтани забонҳои хориҷӣ эҳтимоли пайдо кардани шуғли пурмаҳсул бо дастмузди муносиб зиёд мегардад. Дар сурати хуб аз худ кардани як забони хориҷӣ, аллакай омӯзиши забонҳои хориҷии баъдӣ осон мешавад ва тадриҷан мутаваҷҷеҳ мешавед, ки техникаҳои ёдгирии забони дувум метавонад барои омӯзиши забонҳои дигар ҳам ба кор раванд.

Агар сесад забон донӣ, фузун нест,

Туро рӯзе ба кор ояд, забун нест.

Дар маҷмӯъ, дар шароити кунунӣ моро месазад, ки масъалаи забономӯзиро дар ҷомеа, махсусан дар миёни насли ҷавони кишвар бештар таблиғ намоем, зеро ин омил ба рақобатпазирию мутобиқшавии онҳо ба ҷаҳони зудтағйирёбанда таъсири мусбат мерасонад. Ҷавонони забондон метавонанд бо мақсади ҷалби ҳарчӣ бештари сайёҳони хориҷӣ дар муаррифии мавзеъҳои таърихию сайёҳии кишвар ҳамаҷониба мусоидат намояд. Беҳуда нест, ки мегӯянд: забон донӣ – ҷаҳон донӣ!

Шарифхон ФАЙЗОВ,

сардори шуъбаи робитаҳои байналмилалӣ

ва робита бо ҷомеаи Кумита

Дар Литсейи касбии техникии нақлиёти роҳи оҳани шаҳри Душанбе бо мақсади арҷгузорӣ ба суннатҳои ниёгон ва эҳёи анъанаҳои миллӣ sашни Сада бо шукӯҳу шаҳомати хоса таҷлил карда шуд.

Дар чорабинӣ ҳайати кормандону омӯзгорон ва хонандагони Литсей иштирок намуданд. Нахуст роҳбарияти муассиса аз дастархони идонаи хонандагони муассиса, ки фарогири меваҳову сабзавотҳои ватанӣ буд, боздид намуданд.

Директори Литсейи касбии техникии нақлиёти роҳи оҳани шаҳри Душанбе номзади илмҳои иқтисодӣ Попов Николай Анатольевич ҳозиринро ба ин ҷашни аҷдодӣ табрик гуфта изҳор дошт, ки Сада чун дигар ҷашну идҳои миллати куҳанбунёди тоҷик бо ибтикори таърихии Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон эҳё гардида, ҳамасола мо онро ҳамчун ҷашни миллӣ таҷлил менамоем. Сада дар таърихи тамаддуни мардумони ориёитабор пас аз Наврӯз дуюмин ҷашни бузург аст, ки бо табиат ва кишоварзиву боғдорӣ иртиботи мустақим дорад ва инъикоскунандаи решаҳои амиқи иҷтимоиву иқтисодӣ ва маънавию фарҳангӣ мебошад.

Дар идомаи чорабинӣ омӯзгори муассиса Исмоилов Тағоймурод ҳозиринро бо ин ҷашни аҷдодӣ табрику муборакбод намуда иброз дошт, ки таҷлили расмии Сада ва дигар ҷашнҳои миллӣ гувоҳи равшани он аст, ки миллати куҳанбунёди мо рӯ ба омӯзишу эҳёи арзишҳои гузаштаи фарҳангии худ овардааст ва ҳифзу гиромидошти онҳоро вазифаи бошарафи хеш медонад. Тавре зикр гардид, Сада чун дигар ойинҳои мавсимии мо – тоҷикон, қабл аз ҳама, ҷашни кишоварзон мебошад.

Қобили зикр аст, ки дар қисми чорабинӣ аз тарафи хонандагони соҳибистеъдоди муассиса барномаи хотирмони фарҳангӣ-фароғатӣ пешниҳод гардид.

Терроризм як навъ сиёсат, идеология ё амали иборат аз таҳдид, фишороварӣ, зурӣ нисбати шахсони алоҳида, гурӯҳи одамон, ҷомеа, ҳокимият, институтҳои ҳокимиятӣ, давлат ва низоми идоракунии он буда, баҳри расидан ба ҳадафҳои сиёсӣ, иқтисодӣ, иделогӣ, геополитикӣ ва имкониятҳои гуногуни таҳрезишуда равона гардидааст. Терроризм ин куштор, аҳли ҷомеаро ба эҳсоси доимии тарсу ҳарос гузоштан барин падидаҳо бошад, экстремизм ин даъват ба нооромӣ, даъват ба ғасби ҳокимият аст. Экстремизм (ифротгароӣ) ва шакли ниҳоии он – терроризм (даҳшатафканӣ) ҳам барои ҷомеаи ҷаҳонӣ ва ҳам барои ҷомеаи мо хатари ҷиддии воқеӣ доранд.

Дар таърихи тамаддуни инсонӣ охири асри ХХ-ум ва ибтидои асри XXI шояд давраи пурғамтарин аз нуқтаи назари қисмати одамон, халқҳо, миллатҳо, системаҳои иҷтимоӣ ва тамаддун бошад. Чунки вазъи кунунии ҷаҳони муосир ва паҳншавии босуръати зуҳуротҳои басо мураккаб ва барои ҷомеаи башарӣ даҳшатовари ифротгароии динию мазҳабӣ, экстремизм ва терроризми сиёсию миллатгароёна тамоми давлатҳои ҷомеаи ҷаҳониро ба ташвиш овардааст. Имрӯз терроризм ва экстремизм ҳамчун вабои аср ба амнияти ҷаҳон ва ҳар сокини сайёра таҳдид карда, барои башарият хатари на камтар аз силоҳи ядроиро ба миён овардааст. Тули даҳсолаҳои охир ин зуҳуротҳо торафт авҷ гирифта, ба муаммои муҳими на танҳо кишвари мо, балки ҷомеаи ҷаҳонӣ табдил ёфта истодааст.

Сабабҳои пайдоиши пайдоиши терроризму экстремизм мисли шаклҳои онҳо гуногунанд. Ин сабабҳоро чунин метавон тавзеҳ кард: – сатҳи пасти дониши динӣ ва дунявӣ; – сатҳи пасти маърифати ҳуқуқӣ; – моддӣ; – идеологӣ; – хоҳиши табаддулот ва норозигӣ аз вазъи воқеӣ;– пайдо намудани шавқ ба фаъолияти нав; – ҷой доштани камбудиҳо дар тарбияи оилавӣ; – коҳиш ёфтани сатҳи зиндагӣ; – хусумати шахсии роҳбарони ҳизбҳои сиёсӣ, байни шахсиятҳои сиёсӣ; – поймол намудани ҳуқуқҳои динӣ ва этникӣ; – дар сатҳи паст қарор доштани фарҳанги иттилоотӣ; – фаъолияти динимуболлиғони хориҷӣ ва ғайраҳо. Таҳлили сарчашмаҳо нишон медиҳанд, ки бештар ҳадафи асосии гурӯҳҳои террористию экстремистӣ ҷавонон, ки яке аз қишрҳои осебпазири ҷомеа мебошанд, қарор мегиранд. Яке аз омилҳои асосии ҷалби ҷавонон ба гурӯҳҳои мазкур муҳоҷирати меҳнатӣ дар хориҷи кишвар ва наёфтани ҷои аниқи корӣ, сатҳи пасти маърифатнокӣ, носолимии муҳити оила, бепарвоӣ зоҳир кардани волидан ба тақдири фарзандон, истифодаи васеи сомонаҳои интернетӣ ва ғайраҳо мебошанд. Омилҳои муайянкардашуда дар самти шомилшавии ҷавонон ба гурӯҳҳои экстремистиву террористӣ нишон дод, ки ин, пеш аз ҳама, зиёдаравӣ, ҳисси бегонапарастии онҳо аст. Баъзе ҷавонон аз бетарафии ҷомеа истифода бурда, дар хориҷи кишвар таҳсил карда, узви ягон ҳизб ва ё салафӣ шуда баргашта, ба вайрон кардани мафкураи ҷавонон машғул мешаванд.

Мо, аҳли ҷомеа набояд ба он роҳ диҳем, ки мафкураи кӯдакон бо иттилооти нолозим пур карда шавад, балки омӯзгорон, волидон, сохторҳои маориф, фарҳанг тадбирҳои мушаххас андешем, чорабиниҳои ҷолиб доир кунем, ки бачагон ба он ҷалб гардида, дар майнаашон ақидаву афкори солим ҷо гардад. Алалхусус, дар деҳоти дурдаст ба касбомӯзӣ,ба махфилҳои гуногун ҷалб намудани бачагон эътибори ҷиддӣ диҳем. Вазъи имрӯзаи бамиёномада тақозо мекунад, ки ҳар яки мо зиракии сиёсиро аз даст надода, баҳри ҳифзисулҳу суботи ҷомеа, оромиву осудагии кишвар корҳои мушаххасро ба амал барорем. Имрӯз мо, аҳли ҷомеаро зарур аст, бори дигар ба кори таълиму тарбия, пурсамар гузаштани вақтибачагон, ҷалби онон ба маҳфилҳои ҳунаромӯзӣ ҷиддӣ назар кунем.

Муҳити ҷавонон бо хусусиятҳои иҷтимоии худ ва дарки муҳити атроф яке аз қисми ҳассоси ҷомеа ба ҳисоб меравад, ки дар он иқтидори манфӣ барои эътироз босуръат ба амал меояд. Зери таъсири омилҳои иҷтимоӣ, сиёсӣ, иқтисодӣ ва ғайра дар муҳити ҷавонон онҳое, ки бештар ба ин таассурот гирифтор дучор мешаванд, ташаккули ақидаҳои радикалиро ба вуҷуд меорад. Ҳамин тариқ, шаҳрвандони ҷавон сафи созмонҳои экстремистӣ ва террористиро зиёд менамоянд, ки дар ин раванд ҷавонони тоҷик ҳам истисно нестанд. Ҳамаи гурӯҳҳои экстремистии ҷавонон характери ғайрирасмӣ доранд. Барои ҳамин ҳам аксар вақт ҷавонон дар бораи заминаи идеологӣ доштани ин гуруҳҳо ва ҳаракатҳои ифротӣ тасаввурот надоранд ва онҳо зери таъсири шиорҳои баланд, хусусиятҳои зоҳирӣ ва ҷузъиёти дигар қарор мегиранд.

Имрӯзҳо шабакаи Интернет, мутаассифона аз ҷониби гуруҳҳои террористиву ифротгаро бо мақсади таблиғи ғояҳои экстремистӣ, ба сафи худ ҷалб намудани аъзои нав, омода ва роҳбарӣ кардани онҳо ба аъмоли харобкорона ба таври густурда истифода мешавад”

Мо бояд ҳамеша кӯшиши онро дошта бошем, ки ҳар зарраи хок ва ҳар қатраи обро чун гавҳараки чашм эҳтиёт намоем, хушёрию зиркиро аз даст надода, ба ҳамлаҳои иттилоотӣ дар фазои маҷозӣ муқовимат карда, арзишҳои Истиқлолият ва Ваҳдати миллиро ҳифз намеом.

Пешравии илму техника боиси пешравии ҷомеа аст. Аммо ногузир инсонҳоро ба кӯи танбалӣ низ мекашад. Зеро иҷрои кор бо воситаи техникӣ осон аст, нисбат ба иҷрои дастӣ. Шояд ҳамин гуна танбалиҳо имрӯз тамоми ҷомеаи сайёраро фаро гирифта бошад. Ё шояд то андозае ибрози ақидаи мо ғалат ҳам бошад. Аммо чун ба аксари ҷавонони имрӯз менигарем, истифодаи технология барои онҳо на бо ҳадаф, балки беҳадаф сурат мегирад.

Воситаи техникӣ, ба мисли комютеру телефон барои осон намудани кори инсон ихтироъ гардида, ҳудуди фаъолияти он то имрӯз бемаҳдуд боқӣ мемонад. Насли ҷавон танҳо аз ин восита қисми барояш ва ба синну солаш мамнуъро истифода менамояд. Масалан, ворид шудан ба сайтҳое, ки дидани ваҳшоният ва фаҳш, куштору қатл ва носазо барои шахсияте, ки акнун аз рӯи тиббию равонӣ шакл меёбад, хатари беандоза дорад.

Аз ин хотир, мо ҷиҳатҳои манфии васоити техникиро ҳангоми ба бачаю ҷавон додан, набояд фаромӯш созем. Дигар хатоии аксари калонсолон назорат накардани он ки аз ин васоит ҷавон ё наврас чӣ тавр истифода менамояд. Баъзе аз наврасону ҷавонон бехабар аз амали хеш ба ҳамин гуна сайтҳои мамнуъшуда ворид гардида, чӣ тавр ба гурӯҳҳои ифротӣ дохил мешаванд, волидайн ё мактабу донишгоҳ бехабар аст.

Ба гуфтаи коршиносон барои ҷавонони имрӯз як фанни таълимие лозим аст, ки истифодаи дурусти васоити техникиро фаҳмонад. Дар мактабҳои миёна таълими фанни технологияи компютерӣ ба роҳ монда шудааст, ки аксар ҷиҳати назариявии онро меомӯзад. Аммо ҷиҳати амалӣ ва хатари ҷиддии истифодаи зиёди васоити техникӣ омӯзонида намешавад. Аз ин хотир, дар марказҳои гуногуни компютерӣ барои бозиҳои мамнуъ, ки танҳо куштору зулму тааддиро нишон медиҳад, насли ҷавонро ҷалб менамоянд, ки муассиси чунин марказҳо бояд ба ҷавобгарӣ кашида шаванд.

Бояд тазаккур дод, ки имрӯзҳо равандҳои геополитикӣ мавзӯи мураккабу печида боқӣ монда, боиси афзоиши мухолифату низоъҳо, шиддат гирифтани рақобат ва талоши кишварҳо барои тавсеаи нуфуз дар минтақаҳои гуногуни ҷаҳон гардидаанд. Ин ҳолат боиси ба миён омадани таҳдиду хатарҳои бесобиқаи амниятӣ гардида, дар маҷмӯъ, ба сохтори бунёдии муносибатҳои байналмилалӣ таъсири ҷиддӣ мерасонад.

Тавре огоҳӣ дорем, 28 декабри соли 2023 Паёми Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи самтҳои асосии сиёсати дохилӣ ва хориҷии ҷумҳурӣ» пешниҳод гардид, ки дар он тамоми самтҳои афзалиятнок ва сиёсати дохилию хориҷии мамлакат баррасӣ шуд. Пеш аз ҳама ин таҳлили тамоми соҳаҳои ҳаёти Ҷумҳурии Тоҷикистон ва дар асоси он муайян намудани дурнамои он дар солҳои наздик мебошад. Дар ин Паём Пешвои миллат бо эътибор ва иродати бузург ба ҳайсияти зан-модар руҷӯи хос изҳор намуданд. Ҳамзамон дар ин замони мураккабу ихтилофбор барои тарбияи насли хирадбунёд, ватандӯсту фарҳангсолор нуктаҳои муҳим баён намуданд»,

«Мо чунин мешуморем, ки низоми нави ҷаҳонӣ бояд аз ҷангу низоъҳо, фишору зӯроварӣ, терроризм, ифротгароии сиёсиву динӣ, ҷудоихоҳӣ, қочоқи маводи мухаддир ва ҷинояткории муташаккили фаромиллӣ, паҳншавии силоҳи қатли ом бояд комилан орӣ бошад ва бар ҳамкориҳои густурда, баробар ва мутақобилан судманди ҳамаи кишварҳои ҷомеаи ҷаҳонӣ асос ёбад».

Бале, Пешвои муаззами миллати тоҷик Эмомалӣ Раҳмон низоми нави ҷаҳониро орӣ аз терроризму экстремизм мебинанд ва мо низ мутмаинем, ки миллати тоҷик бо хиради азалии худ ва таҳти сарварии ин марди хирад дар Тоҷикистон чунин ҷомеаро хоҳад сохт. Мо барои расидан ба ин ҳадафи воло бояд бо роҳнамоии худи Пешвои миллат ва гуфтаҳои хирадмандонаи зерини ӯ кору зиндагӣ намоем. Мо ҳамеша бо суханони Пешвои миллат, муҳтарам Эмомали Раҳмон пайравӣ намуда, терроризм ва экстремизмро шадидан маҳкум менамоем. Инчунин барои ҳифзи якпорчагии ин Ватани биҳиштосо ҳамеша омодаем ва сиёсати хирадмандонаю бунёдкоронаи Пешвои миллатро дастгири мекунем.

ҒАЛЧАБЕКОВ Муҳаммадёсин,

омўзгори кафедраи педагогика-психология ва фанҳои ҷамъиятшиносии Коллеҷи техникию омўзгории ноҳияи Рӯдакӣ

Паёми имсолаи Пешвои муаззами миллат ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон рӯзи 28-уми декабри соли 2024 дар бинои нави Парлумон ироа гардид. Дар Паёми Пешвои миллат соли 2024-ро таҳлил намуда, ба кулли сокинони Тоҷикистон барои ноил гаштан ба дастовардҳои беназир дар солҳои минбаъда вазифаҳои мушаххас пешниҳод намуданд.

Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон соҳаи маорифро яке аз соҳаҳои калидӣ ҳисобиданд ва ба ҳамагон таъкид карда чунин гуфтанд:

“То вақте тамоми ҷомеа ба мактаб ва низоми маориф рӯй наоранд, дастнигар, хору зор, таҳқир гашта, афроди он моил ба ҷиноятҳою корҳои пешгӯи нашаванда хоҳад гашт”.

Пешвои миллат таъкид карданд, ки ҳама пешравиҳоро мактабу маориф таъмин менамоянд:

“Ҳамаи пешравии ҷомеаро мактабу маориф ва илму дониш таъмин менамояд”.

Сабаби асосии бадбахтии ҳар як миллату давлат ин бесаводӣ, бемаърифатӣ, хурофотпарастӣ ва аҳмият надодан ба мактабу маориф ва илму дониш мебошад:

“Сабаби асосии бадбахтии ҳар як миллат ва давлат эътибор надодан ба мактабу маориф ва саҳлангорӣ ба таълиму тарбияи кӯдак дар хурдсолӣ ва фароҳам наовардани муҳити мусоида барои таълиму тарбия мебошад”.

“Омӯзиши забонҳои хориҷӣ аз зинаи таҳсилоти то мактабӣ ба роҳ монда шавад”.

Вазифаи асосии омӯзгорон ва донишҷӯён сармашқи кору хониши худ намудани мазмун ва мундариҷаи Паёми имсолаи Пешвои миллат буда, аз рӯй он кору зиндагӣ кардану амалӣ намудани он мебошад.

“Маоши кормандони муассисаҳои таҳсилоти томактабӣ ва миёнаи таълимӣ аз 01.09.2025 30% зиёд карда шавад”.

“Дар деҳаҳое, ки шумораи аҳолиашон накам аз 100 оилаанд як муассисаи томактабӣ сохта шавад”.

Ҳоло 42400 нафар ҷавонон дар 42 кишвари хориҷӣ таҳсил менамоянд;

То имрӯз 11400 нафар ҷавонон бо квотаи Президентӣ ба муассисаҳои олии касбӣ дохил шуда, сарбаландона хатм кардаанд.

Дар Паём ба мақоми зан, духтарон ҳамчун неруи пешбаранда назар намуда, Пешвои миллат таъкид намуданд, ки бонувону занон ва духтарони мо дар ободии Ватан минбаъд низ саҳми араздан мегузоранд, зеро онҳо эҳёгару ободгар, сарчашмаи ҳаёту зиндагӣ мебошанд.

Тоҳир ХОЛОВ,

муовини директор оид ба корҳои тарбиявии

Коллеҷи тиббӣ-иҷтимоии шаҳри Левакант

Гузариши ҷумҳурӣ ба иқтисоди рақамӣ заминаи асосӣ дар рушди муносибатҳои иқтисодию молиявӣ ва болоравии сатҳи зиндагии мардуми кишвар хоҳад шуд.

Эмомалӣ Раҳмон

Паёми Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон санаи 28. 12. 2024 ба Маҷлиси Олӣ ироа гардид, ҳамаи соҳаҳои мухталифи давлатӣ, аз ҷумла самтҳои иқтисодӣ, иҷтимоӣ, фарҳангӣ, тандурустӣ ва илму маориф ва таҳсилоти касбиро дар бар мегирад. Дар Паёми навбатӣ Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон тамоми дастовардҳои соли сипаришудаи Ҷумҳурии Тоҷикистонро таҳлил намуда, ба самъи мардуми кишвар расониданд.

Новобаста ба мушкилию монеаҳои ҷойдошта, аксари кишварҳои ҷаҳон талош мекунанд, ки ба истифода аз роҳу усулҳои ҷадид, иқтисоди кишварҳои худро рушд диҳанд. Чуноне, ки таҳлилҳо нишон медиҳанд қисми зиёде аз давлатҳои ҷаҳон барои таъмини пешрафти иқтисодиёт ба буҷаи давлат аз иқтисоди рақамӣ бештар истифода мебаранд. Таҷриба нишон медиҳад, ки он кишварҳое, ки ба иқтисодӣ рақами гузаштаанд, ё ин, ки дар роҳи гузариш ба ин раванд ҳастанд, тавонистанд, ки рушди муносибатҳои иқтисодию молиявии кишварҳояшонро таъмин намоянд.

Ҷаҳони муосир, равандҳои ҷадиди рушди иқтисодиёти ҷаҳонӣ дар назди кишварҳои дунё талаботҳои навро пеш мегузоранд. Бинобар ин зарур аст, ки ҳар як давлате, ки хоҳад рушд кунад, бояд ба иқтисоди рақами рӯй биорад.

Хушбахтона Ҷумҳурии Тоҷикистон баъд аз соҳибистиқлолӣ дар баробари дигар кишварҳо, ба равандҳои муосири ҷомеаи ҷаҳонӣ пайваст шуда, сол аз сол барои пешрафти иқтисодӣ кишвар тадбирҳои судмандеро роҳандозӣ намуда истодааст. Фазои ором, сулҳу суботи комил шароит фароҳам меорад, ки Ҷумҳурии Тоҷикистон дар қатори кишварҳои пешрафта иқтисодиёти худро такмил дода, раванди гузариш ба иқтисоди рақамиро тезонад.

Гузариш ба иқтисоди рақамӣ рушди бемайлони иқтисодиётӣ Ҷумҳурии Тоҷикистонро таъмин намуда барои ояндаи дурахшони давлату миллат заминаҳои мусоидро фароҳам хоҳад овард.

Чуноне, ки Пешвои миллат зимни ироаи Паём таъкид намуданд: “Дар панҷ соли оянда ҷиҳати пешбурди иқтисоди рақамӣ дар кишвар бояд табирҳои мушахас роҳандозӣ карда шаванд”.

1. Такмили фаврии заминҳои ҳуқуқи ва қабули санадҳои дахлдор дар самти гузариш ба иқтисодӣ рақамӣ.

2. То шабакаҳои панҷ-ҷи (5G) инкишоф додани инфрасохтори рақамӣ, рушди марказҳои коркарди маълумот, таъсиси махзани мукаммали милли маълумот.

3. Рақамикунонии пурраи хизматрасониҳои давлатӣ ва ташкилӣ махзани ягонаи хизматрасониҳои давлатӣ.

4. Рушди сармояи инсонӣ бо роҳи омӯзиш ва бозомӯзии кадрҳо доир ба технологияҳои иттилоотӣ дар дохил ва хориҷи кишвар.ва баланд бардоштани маърифати истифодаи технологияҳои рақамӣ.

5. Истифодаи васеи зеҳни сунъӣ дар пешниҳоди хизматрасониҳои ва низоми бақайдгирии давлатӣ.

6. Андешидани чораҳо дар самти таъмин намудани амнияти киберии маҳзанҳои маълумот маълумот.

7. Ташаккул додани соҳибкории рақами ва рушди савдои электронӣ.

Воқеан зарур аст, ки барои гузариш ба раванди нав дар бахши иқтисоди миллӣ, бояд дар мадди аввал заминаҳои ҳуқуқии онро ба миён оварда, дар ин самт санадҳои меъёрию-ҳуқуқии лозимаро таҳия бояд кард. Аз дигар тараф барои гузаштан ба ин раванди муносибатҳо бояд заминаи кадрии онро омода кард. Ба ин хотир дар марҳилаи кунуни рушди сармояи инсонӣ бо роҳи омӯзиш ва бозомӯзии кадрҳо доир ба технологияи иттилоотӣ дар дохил ва хориҷи кишвар, инчунин баланд бардоштани маърифати истифодаи технологияи рақамӣ дар байни шаҳрвандон вазифаи муҳим ба ҳисоб меравад.

Бояд гуфт, ки гузариш ба иқтисодӣ рақамӣ яке аз роҳҳои муҳим ва хеле зарур барои пешрафти иқтисоди кишвар ба шумор рафта дар маҷмӯъ рушди соҳаҳои асосии хоҷагии халқи кишварро таъмин хоҳад кард. Андешаҳои Пешвои муаззами миллат,ҷиҳати гузаштани иқтисоди миллӣ ба иқтисоди рақамӣ, бори дигар ин равандро тақвият бахшида, таваҷуҳи ақли инсонро ба он бештар мегардонад.

Иқтисоди рақамӣ ва инноватсия омили муҳим дар таҳкими иқтисоди кишвар мебошад. Ҳамин зарурият буд, ки бо пешниҳоди навбати Пешвои миллат, зимни ироаи Паём бо мақсади вусъат бахшидан ба равандҳои инноватсионӣ ва истифодаи ҳамаҷонибаи технологияи рақамӣ дар иқтисодиёти кишвар, солҳои 2025-2030 “Солҳои рушди иқтисоди рақамӣ ва инноватсия” эълон карда шуд. Бо бовари гуфта метавонем, ки ин пешниҳоди Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар рушди иқтисоди кишвар такони бузурге хоҳад бахшид. Итминони комил дорем, ки гузаштани ҷумҳурӣ ба иқтисоди рақамӣ, дар таъмини шаффофияти муносибатҳои иқтисодию молиявӣ ва болоравии маърифати молиявии шаҳрвандон нақши созгор хоҳад гузошт.

Юнусов Сорбон, мудири кафедраи “Фанҳои табиатшиносӣ, дақиқ ва риёзӣ”- и Коллеҷи тиббии шаҳри Кӯлоб ба номи Раҳмонзода Р.А

Имрӯз бо дастгирии Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар ҳамкорӣ бо шарикони рушд - Иттиҳоди Аврупо, Хазинаи кӯдакони СММ (ЮНИСЕФ) ва дар назди Литсейи касбии техникии шаҳри Бохтар ҷиҳати таъмини сокинони ин минтақаи бо шуғли пурсаҳсул Маркази шуғли фосилавӣ ба истифода дода шуд.

Қабл аз оғози чорабинӣ дастоварҳои хонандагон ба намоиш гузошта шуд.

Дар ифтитоҳи маркази мазкур Раиси Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон академик Фарҳод Раҳимӣ, муовини Раиси Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон Ализода Алишер, Раиси вилояти Хатлон Давлаталӣ Саид, Сафири Иттиҳоди Аврупо дар Ҷумҳурии Тоҷикистон Раймундас Кароблис, Намояндаи ЮНИСЕФ дар Тоҷикистон Артур ван Дизен иштирок намуданд.

Чорабиниро академик Фарҳод Раҳимӣ, ифтитоҳ намуда, иброз дошт, ки иқдоми мазкур дар доираи дастуру супоришҳои Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон, ки зимни ироаи Паёми навбатиашон дода буданд, ба нақша гирифта шуда буд.

Академик Фарҳод Раҳимӣ зимни суханронии худ иброз дошт, ки таъсиси Маркази шуғли фосилавӣ, ки самти фаъолияташ ба таълими шуғли фосилавӣ равона шудааст, қадами муҳим барои Кумита ва дар маҷмуъ барои ҷомеаи кишвари мо мебошад. Дар Маркази шуғли фосилавӣ синфхонаи махсус бо 30 компютер фаъолият намуда, хонандагон дар як рӯз дар 3 баст ба таҳсил фаро гирифта мешаванд.

Маркази мазкур бо беҳтарсозии малакаи касбӣ ва ба шуғли доимӣ фаро гирифтани аҳолӣ ба истиқболи 35-солагии Истиқлоли давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон бо сифати баланд ва ҷавобгӯ ба талабот бунёд гардида, дар он дарсҳои назариявӣ ва амалӣ ба роҳ монда шуда, шароити фароҳамгардида имкон медиҳад, ки шаҳрвандон дар ин ҷо ба омӯзиши касб фаро гирифта шаванд.

Таъкид гардид, ки Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар доираи дастуру ҳидоятҳои Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар ҳамкорӣ бо шарикони рушд иқдом гирифтааст, ки теъдоди чунин марказҳоро зиёд намояд, зеро тавассути чунин марказҳо ҷавонону касбомӯзон имкон пайдо мекунанд ба бозори байналмилалии меҳнат шомил шуда, аз имкониятҳои мавҷуда васеъ истифода намоянд.

Маврид ба зикри хос аст, ки айни ҳол дар шаҳрҳои Душанбе, Хоруғ, Шуғнон, Панҷакент ва Бохтар, марказҳои кории фосилавӣ фаъолият мекунанд. Дар ояндаи наздик чунин марказҳо дар дигар шаҳру навоҳии мамлакат низ ифтитоҳ мегарданд.

Сиёсати кадрӣ муҳимтарин ва асоситарин самти фаъолияти давлат ба шумор рафта, он дар роҳи татбиқи сиёсати дохилӣ ва хориҷӣ, инчунин функсия ва вазифаҳои давлат нақши калидиро мебозад. Сиёсати мазкур маҷмӯи чорабиниҳои сиёсӣ, иқтисодӣ, иҷтимоӣ ва ҳуқуқии давлат буда, фалсафаи он аз идоракунии илмию амалии захираҳои инсонӣ, зеҳнию ақлӣ ва меҳнатӣ иборат мебошад. Ин сиёсат бояд аз мақомоти олии давлатӣ шурӯъ шуда, то ба зинаҳои поёнӣ рафта расад.

Консепсияи сиёсати давлатии кадрҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки бо Фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 31 декабри соли 2008, №582 тасдиқ гардид, яке аз афзалиятҳои сиёсати давлатии кадрҳо - ноил шудан ба ҳадафҳои стратегии кишвар, ташаккули системаи муосири идоракунии ҳайати кормандон дар тамоми сатҳҳо ва таъмини сиёсати ягонаи давлатии кадрҳоро муайян намуд.

Мувофиқи банди 4.17 Барномаи татбиқи Консепсияи сиёсати далатии кадрҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2009-2017 ҷорӣ намудани низоми самараноки ҷойивазкунии кадрҳо пешбинӣ карда шуда, дар чорчубаи он соли 2011 дар низоми хизмати давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон бо мақсади истифодаи самараноки иқтидори касбии хизматчиёни давлатӣ ва пешгирӣ аз зуҳуроти коррупсионӣ ва бархурди манфиатҳо технологияи нави кадрӣ роҳандозӣ гардид.

Бо ин мақсад бо Фармони ПрезидентиҶумҳурии Тоҷикистон аз 26 майи соли 2011, №1074 Қоидаҳои баргузории ҷойивазкунии (ротатсияи) кадрҳои роҳбарикунандаи хизмати давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба тасвиб расида, дар асоси он ҷойивазкунии кадрҳои роҳбарикунандаи хизмати давлатӣ амалӣ гардид.

Бо гузашти солҳо дар заминаи таҷрибаи татбиқ ва натиҷагирӣ аз амалияи ин технологияи кадрӣ соли 2019 санади танзимкунандаи ротатсия дар таҳрири нав қабул шуд. Ҳоло ҷойивазкунии кадрҳои роҳбарикунанда мувофиқи муқаррароти Қоидаҳои баргузории ҷойивазкунии (ротатсияи) кадрҳои роҳбарикунандаи хизмати давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки бо фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 22 июли соли 2019, №1328 тасдиқ карда шудааст, сурат мегирад.

Кадрҳои роҳбарикунандаи хизмати давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон ин хизматчиёни давлатии сиёсӣ, хизматчиёни давлатии маъмурии категорияҳои олӣ, якум, дуюм, сеюм ва чорум буда, роҳбарии умумӣ ё бевоситаи мақомоти давлатӣ ё воҳидҳои сохтории онро анҷом медиҳанд. Қоидаҳои мазкур нисбат ба хизматчиёни давлатии сиёсӣ, хизматчиёни давлатии маъмурии категорияҳои сеюм, чорум, кадрҳои роҳбарикунандаи мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот, кадрҳои роҳбарикунандае, ки то синни ниҳоии дар хизмати давлатӣ будани онҳо то ду сол мондааст, татбиқ намешавад.

Татбиқи дурусти он ба давлат имконият медиҳад, ки дар давраи муайяни таърихӣ вазифаҳои дар назди он гузошташударо бо сарбаландӣ ба нафъи давлату ҷомеа ҳаллу фасл намояд. Хадамоти кадрӣ аз замони таъсисёбии дилхоҳ муассисаи давлатию хусусӣ фаъолияти худро оғоз намуда, дар самти пешбурди сиёсати кадрии муассиса саҳм мегузорад.

Бояд гуфт, ки Консепсияи сиёсати давлатии кадрҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон маҷмӯи ғояҳо, идеяҳо ва ақидаҳоеро дар бар мегирад, ки мақсаду вазифаҳо, самтҳои афзалиятнок, принсипҳои танзими давлатии сиёсати кадрҳо ва роҳҳои бо кадрҳои баландихтисос таъмин намудани Ҷумҳурии Тоҷикистонро муайян мекунад. Консепсия системаи таъминоти кадрӣ, шартҳо ва роҳҳои татбиқи онро муайян намуда, дар раванди кор бо кадрҳо ба мақомоти ҳокимияти давлатӣ ва идоракунӣ, мақомоти худидоракунии маҳаллӣ ва субъектҳои хоҷагидорӣ ҳамчун роҳнамо хизмат менамояд.

Хулоса, сиёсати давлатии кадрҳо ҷузъи таркибии сиёсати миллӣ буда, ҳамчун фишанги пуриқтидори таъсиррасон ба ҳама соҳаҳои ҳаёти давлат хизмат менамояд.

Дилшод ДАВЛАТШОҲЗОДА,

сармутахассиси шуъбаи кадрҳо,

котибот ва корҳои махсуси

Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ

ва миёнаи касбии назди

Ҳукумати Ҷумҳури Тоҷикистон

Дар Паёми Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи самтҳои асосии сиёсати дохилӣ ва хориҷии ҷумҳурӣ» аз 28 декабри соли 2024 масъалаҳои муҳими ҳаёти ҷамъиятию сиёсӣ ва иҷтимоию иқтисодии мамлакат ҳамаҷониба таҳлилу баррасӣ гардида, барои рушди устувори самтҳои муҳими хоҷагидорӣ ва рафъи камбудиҳои ҷойдошта дастуру супоришҳои мушаххас қатъӣ ва дода шудаанд. Бинобар ин, Паём барномаи мушаххаси рушди иҷтимоию иқтисодӣ ва фарҳангию сиёсии Тоҷикистон, нақшаи мукаммали кории тамоми ниҳодҳо ба сӯйи ояндаи дурахшон ба ҳисоб меравад.

Вазифаи шаҳрвандӣ ва виҷдонии ҳар яки мо ин аст, ки бояд мазмун муҳтаво, моҳият ва рисолати паёмҳои Пешвои миллатро дар зеҳну шуури худ дарк намоем, таҳлил кунем ва вобаста ба нишондиҳандаҳои паём ҳамчун заминаи баррасии марҳилаҳои пешравии давлати Тоҷикистон дар даврони соҳибистиқлолӣ фаъолият намуда, кӯшиш кунем, ки дар рушди давлатдории миллӣ боз ҳам бештар саҳм гирем.

Бояд тазаккур дод, ки дар натиҷаи мураккабшавии вазъи сиёсию иқтисодии ҷаҳони муосир, ки давраи ниҳоят ҳассос ва душвор барои мардуми сайёра ба ҳисоб меравад, дар аксари кишварҳои олам коҳиши рушди иқтисодӣ ба назар мерасад. Албатта, чунин ҳолат ба вазъи зиндагии мардум бетаъсир буда наметавонад. Хушбахтона, новобаста аз вазъи мураккаб ва омилҳои таъсиррасони манфӣ Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон бо роҳбарии Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ва бо истифода аз сиёсати дурбинона низоми иқтисодӣ дар Тоҷикистон рушд кард ва инкишофи соҳаҳои ҳаётан муҳим таъмин гардид.

Нишондидаҳое, ки дар Паёми Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ба Маҷлиси Олии мамлакат аз 28 декабри соли 2024 баррасӣ гардиданд, далели гуфтаҳои боло мебошанд. Аз ҷумла, қайд гардид, ки “соли 2024-ум ҳаҷми маҷмуи маҳсулоти дохилии кишвар ба беш аз 150 миллиард сомонӣ ва суръати рушди воқеии он ба 8,4 фоиз расонида шуда, дар панҷ соли охир суръати рушди иқтисоди миллӣ ба ҳисоби миёна 7,7 фоизро ташкил дод”.

Ҳамчунин, Пешвои муаззами миллат таъкид карданд, ки “дар натиҷаи амалисозии тадбирҳои мушаххас даромади пулии аҳолӣ аз 48 миллиард сомонии соли 2019-ум ба 147 миллиард сомонӣ дар соли 2024-ум расид. Яъне нишондиҳандаи мазкур 3 баробар зиёд гардида, музди миёнаи меҳнат беш аз 1,8 баробар ва андозаи миёнаи нафақа 1,5 баробар афзоиш ёфт”.

Аз сиёсати побарҷову устувори иқтисодии Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон бармеояд, ки дар қиёс бо нишондиҳандаҳои истеҳсолию молиявии солҳои пешин тамоюл ба рушд ба назар мерасад ва дурнамои таҳаввул дар ин маврид умедбахш мебошад.

Тавре ки Пешвои миллат таъкид карданд, дастовардҳои мазкур натиҷаи фаъолияти хастанопазир ва ҳамкории судманди Ҳукумати мамлакат ва мардуми шарифи Тоҷикистон мебошад. Ва дигар ин ки қабули барномаҳои давлатӣ, стратегияи миллии рушди ҷумҳурӣ ба устувории буҷети давлатӣ мусоидат карда, дар баробари ин, ба вазъи имрӯзаи иқтисоди ҷаҳон ҷавобгӯ мебошанд. Чунин ҳолат ба инкишофи соҳаҳои иҷтимоӣ, аз ҷумла маорифу тандурустӣ, илму фарҳанг, беҳбуд бахшидани фаъолияти кормандони соҳаҳои таъминоти буҷетӣ ва дар маҷмӯъ ба некӯаҳволии мардуми кишвар мусоидат кардааст.

Ҳамасола дар натиҷаи андешидани тадбирҳои муҳим ҳаҷми маблағгузории соҳаҳои иҷтимоӣ, ки барои боз ҳам беҳтар гардидани сатҳу сифати зиндагии мардум меафзояд. Дар ин маврид Пешвои миллат иброз доштанд, ки “дар се соли охир дар мамлакат беш аз 1500 иншооти соҳаи маориф, яъне муассисаҳои томактабӣ ва таҳсилоти миёнаи умумӣ, 660 иншооти соҳаи тандурустӣ, 480 иншооти варзиш, 175 иншооти фарҳангу фароғат ва ҳазорҳо иншооти дигари истеҳсоливу иҷтимоӣ бунёд ва ба истифода дода шуданд”.

Ҳамчунин, “тавассути амалисозии тадбирҳои зарурӣ дар сатҳи муътадил нигоҳ доштани таваррум таъмин гардида, соли 2024-ум 3,6 фоизро ташкил дод. Хотирнишон менамоям, ки дар панҷ соли охир маоши вазифавии кормандони соҳаҳои буҷетӣ чор маротиба (солҳои 2020, 2022, 2023, 2024) ва дар маҷмуъ, ба андозаи 100 фоиз зиёд карда шуд”.

Оид ба вазъи иқтисодии мамлакат ва таъмини дурнамои он ҳамчунин, Пешвои муаззами миллат рушди бахши хусусӣ, соҳибкорӣ ва сармоягузориҳо, таъмини рушди зарфияти инфрасохторҳо, аз ҷумла вусъат бахшидани сохтмони роҳу долонҳои транзитӣ, ташаккули логистикаи муносибу ҳалқаҳои ба ҳам пайвасти роҳҳои мошингарду оҳани дохилӣ бо имконияти баромад ба самтҳои гуногуни фаромарзиро таҳлилу арзёбӣ карданд. Аз ҷумла, таъкид карда шуд, ки яке аз ҳадафҳои асосӣ рушд ба кишвари транзитӣ табдил додани Тоҷикистон ба ҳисоб меравад ва дар ин маврид корҳои муҳим ба анҷом расонида шудаанд. “Соли 2024-ум дар доираи лоиҳаҳои сармоягузории давлатӣ 155 километр роҳҳои дорои аҳаммияти байналмилаливу ҷумҳуриявӣ, 20 пули бузург ва 3 нақб ба маблағи умумии 4,6 миллиард сомонӣ сохта, ба истифода дода шуд”.

Хулоса, дар Паёми Президенти Тоҷикистон ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳамчунин, ба масоили муҳим ва калидӣ таваҷҷуҳ зоҳир шуда, перомуни рушди иқтисоди рақамӣ, баланд гардидани сатҳи хизматрасонӣ, фароҳам овардани ҷойҳои корӣ, тарбияи мутахассисони варзида, тараққӣ додани иқтисоди «сабз», расидан ба истиқлоли энергетикӣ, истифодаи технологияҳои муосир дар истеҳсолот, зеҳни сунъӣ, захираи сарватҳои табиӣ, дастгирии соҳибкорон, додани имтиёзҳо ва барои вусъат бахшидани корҳо дар ин самтҳо ба масъулин дастуру супоришҳои мушаххас дода шуданд.

Хушбахт ҲАКИМЗОДА,

муовини сардори Раёсати молия, банақшагирӣ ва муҳосибот, сардори шуъбаи муҳосиботи Кумита

Омода намудани кадрҳои соҳибихтисос дар тамоми соҳаҳои хоҷагии халқ ва баланд бардоштани сифати таълим новобаста аз зинаҳои таҳсилот вазифаи муҳимтарини зинаҳои таҳсилот маҳсуб меёбад.

Бо назардошти вазъи тағйирёбандаи ҷаҳони имрӯз масъулини муассисаҳои мазкурро зарур аст, ки барои омода кардани мутахассисони касбии ҷавобгӯ ба талаботи рӯзафзуни ҷомеа ва рақобатпазир дар бозори меҳнат тамоми саъю кӯшишаонро ба харҷ диҳанд. Дар тӯли 47 соли фаъолият Коллеҷи политехникии ноҳияи Данғара беш аз 42 000 мутахассиси соҳаи техникаву кишоварзиро омода намудааст, ки онҳо дар ҳар гӯшаву канори кишвар дар хизмати халқанд.

Тавре ки директори муассисаи мазкур Фазлиддин Асомиддинзода зимни суҳбат гуфт, масоҳати умумии муассиса 7,5 гектар буда, дар бинои таълимии он 24 синфхона, 3 озмоишгоҳ, 20 утоқи корӣ, 2 маҷлисгоҳи хурду калон ва 1 китобхона ҷойгир мебошад.

«Дар Коллеҷи политехникии ноҳияи Данғара 2 факултет - технологияи коркарди истеҳсолӣ, муҳандисӣ ва технологияҳои муосири истеҳсолӣ ва шуъбаи таҳсилоти ибтидоии касбӣ аз рӯи 20 ихтисос дар заминаи 4 кафедра бо фарогирии 115 нафар донишҷӯ ва аз рӯи 9 ихтисос дар зинаи таҳсилоти миёнаи касбӣ бо 320 нафар донишҷӯ амал менамояд. Дар гурӯҳҳои ғоибона бошад 85 нафар донишҷӯ таҳсил мекунанд. Дар умум теъдоди муҳассилини муассиса 435 нафар мебошад», - гуфт директор.

Қайд гардид, ки дар ҳарду зина ҳам таҳсил хуб ба роҳ монда шуда, хонандагон баъди хатми синфи 9 ва 11 дар ду гуруҳ, шартномавӣ ва буҷҷавӣ қабул карда мешаванд. Синфхонаҳои таълимӣ ва озмоишгоҳҳо замонавӣ буда, бо таҷҳизоти муосир муҷаҳҳаз гардидаанд.

Ба таъкиди директор, дар коллеҷ вобаста ба ҳар як фан дарси кушоди тахассусӣ гузаронида мешавад, ки мувофиқи ҷадвали муайянгардида омӯзгорон дар дарси якдигар иштирок мекунанд, рафти дарси кушодро мушоҳида намуда, хулосаҳои худро менависанд ва якдигар кӯмаки методӣ мерасонанд. Дар ин усули дарсгузарӣ муваффақият ва камбудиҳои дарс пурра таҳлил мегардад, ки ин ба фоидаи низоми таҳсил аст.

Зикр шуд, ки дар коллеҷ ҳам ба самти таълим ва ҳам тарбияи хонандагону донишҷӯён таваҷҷуҳи хоса зоҳир гардида, бо мақсади тарғиби фарҳанги миллӣ баҳри таҳкими ҳисси худшиносиву ватандӯстии ҷавонон, баланд бардоштани сатҳи маърифату ҷаҳонбинии онҳо, боло рафтани эҳсоси меҳанпарастӣ, арҷгузорӣ ба муқаддасот ва арзишҳои волои фарҳанги миллӣ, пешгирии ҷавонону наврасон аз шомилшавӣ ба ҷараёну равияҳои хусусияти террористию экстремистидошта ва тарғиби тарзи ҳаёти солим пайваста тадбирҳои судманд андешида шуда, суҳбату вохӯрӣ ва чорабиниҳои гуногун баргузор мегарданд.

«Дар масъалаи бо ҷои кор таъмин намудани хатмкунандагони коллеҷ муассиса аллакай бо якчанд корхонаю ташкилотҳои ҳудуди ноҳия, аз ҷумла Беморхонаи марказӣ, Беморхонаи Ҷумҳуриявии клиники ноҳияи Данғара, Маҷмааи нассоҷии ҶСП «Ҷунтай-Данғара Син Силу Текстил», Минтақаи озоди иқтисодии «Данғара», коргоҳи дӯзандагии ҶДММ «Ёқут- 2000» ва чанди дигар шартномаи дуҷониба доранд, ки дар асоси онҳо донишҷӯён дар ин коргоҳҳо таҷрибаомӯзиашонро мегузаронанд ва пас аз таҷрибаомӯзӣ онҳоро ба тариқи роҳхат барои кор мефиристем. Махсусан, ҳамаи ихтисосҳои дар коллеҷ мавҷудбуда дар корхонаву ташкилотҳои гуногуни ҳудуди Минтақаи озоди иқтисодии «Данғара» талабгор доранд. Ҳамчунин, аксарияти дарсҳои таҷрибавии донишҷӯён низ дар ин корхонаву ширкатҳо гузаронида мешаванд. Ин маънои онро дорад, ки дар оянда аксарияти мутахассисони омодакардаи коллеҷи мо дар корхонаҳои ҳудуди Минтақаи озоди иқтисодии «Данғара» «Данғара» ба кор қабул карда мешаванд», - гуфт сарвари муассиса.

Бояд гуфт, ки бинои таълимии Коллеҷи политехникии Данғара 1 сентябри соли 2023 дар доираи сафари кории Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба ноҳияи Данғара баъд аз навсозӣ ба истифода супорида шуд. Бо таҷдиду навсозии биноҳои таълимии коллеҷ барои ба таълим ва касбомӯзӣ фаро гирифтани донишҷӯёни зинаи таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбӣ шароити зарурӣ фароҳам оварда шуд.

Парвина ДАВЛАТОВА,

“Ҷаҳони ҳунар”,

Душанбе-Данғара-Душанбе

Сада яке аз ҷашнҳои қадимии миллати тоҷик мебошад, ки дар фасли сармо, одатан дар моҳи январ таҷлил мегардад. Номи «Сада» ба маънои «сад» аст, ки нишон‌диҳандаи як давраи муайян аз замон аст ва манзараи он ба оғози табиат, ки зимистонро месӯзад, рабт дорад. Анъанаҳо ва расму оинҳои марбут ба ҷашни Сада, ки ба хосияти табиат ва кишоварзӣ рабт доранд, ҷолиби диққат мебошанд. Сада ҳамчун рамзи интиқол аз фасли сармо ба фасли баҳор ва эҳёи табиатмаънидод мегардад. Мардум аз сардии зимистон раҳо шуда, омодагӣ ба кишту кор ва фарорасии фасли баҳору эҳёи табиатро интизор мешаванд.

Дар миёни тоҷикон, ба хусус мардуми кӯҳистон то ҳанӯз тақвими мардумӣ ривоҷ дорад, ки мувофиқи он зимистонро бачиллаи калон ва чиллаи хурдак ҷудо мекунанд. Аслан дар айёми чиллаи хурдак сардиҳо авҷ мегиранд. Ишора бар ҳамин мардум чунин гуфторе ҳам доранд, ки гӯё чиллаи хурдак гуфтааст: «Агар мисли бародарам бузург мебудам, курраи аспро дар шиками модараш хушк мекардам». Аз ин ҷост, ки дар маросимҳои мо адади 40 ҷойгоҳ дорад, ба мисли40 рӯзагии вафот (маъракаи чил), 40 рӯзагии тифл, 40 рӯзагии зани навтаваллудкарда, 40 рӯзагии арӯсу домод, 40 рӯз гӯшанишинӣ кардан ва ғайра.

Оташи ҷашни Сада низ ба ин хотир фурӯзон мешуд. Одамони бемор бо нияти шифо аз болои оташ мегузаштанд. Беморон дар макони аз чашми одамон дур се оташи хурд равшан карда, аз болои он се бор ҷаста, ин суханонро ба забон меоваранд: «Зардии рӯямро бигир, сурхии рӯятро бидеҳ». Сипас ба пушт нигоҳ накарда мерафтанд. Хурдсолонро калонҳо таъкид мекарданд, ки агар хокистарҳои дар се ҷой қаторро бубинанд, аз болояш нагузаранд, зеро бемории шахси “аловпарак” карда ба ӯ мегузарад.

Аммо оташи расмие, ки барои Сада барафрӯхта мешуд, он ошкоро дар ҷамъи мардум буд. Одамон хурсандї мекарданд ва дар атрофи он мерақсиданд. Инчунин, одате низ вуҷуд дошт, ки хокистари оташи Садаро деҳқонон ба замини кишт мепошиданд.

Дар ҷашни Сада оташ нақши калидӣ дорад. Мувофиқи таҳқиқоти мардумшиносон, нишонаҳои возеҳи ҷашни Сада ва маросими ондар баъзе шаҳрҳои Эрони имрӯза, аз ҷумла Кирмон боқӣ мондаанд. Расме дар ин минтақа бо номи “Садасӯзӣ” роиҷ аст ва дар ин маросим бад-ин мазмун ишораҳо ва нуктаҳо гуфта мешавад: «Садаи деҳқонӣ, чиҳил кунда сӯзонӣ, ҳанӯз гӯйи зимистонӣ». Бояд зикр намуд, ки набояд мо оташи Садаро ғалат, ҳамон тавре, ки имрӯзҳо мушоҳида мешавад, миёни мардум нодуруст шарҳ бидиҳем. Оташ, умуман дар фарҳанги мо танҳо рамз аст. Аз тарафи дигар, як навъ эҳтиром ба табиат ва неъматҳои он мебошад. Мутаассифона, нафароне ҳастанд, ки ин оташро ба оини оташпарастӣ рабт медонанд ва ба ин васила руҳияи мардумро нисбат ба фарҳанги миллии худ хароб мекунанд. Вобаста ба ин Фирдавсии бузургвор фармуда буд:

Мапиндор к-оташпарастон буданд,

Парастандаи поки Яздон буданд.

Ниёгони мо пас аз ҷашнгирии Сада ба корҳои кишоварзии баҳорӣ омодагӣ мегирифтанд. Тавре ишора шуд деҳқонон хокистари гулхани Садаро ба халтаҳо гирифта, ба заминҳои кишт мепошиданд, сари замин бо нияти фаровонҳосилӣ дуоҳо мехонданд. Боғдорон дар водиҳо ба шохчабурии дарахтон оғоз мекарданд. Дар робита ба ин, имрӯз низ деҳқонони моро мебояд ин анъанаҳоро риоя намоянд. Ҷашни Сада рамзи хоси омодогиҳост. Мусаллам аст, ки иддае аз кишоварзон дар мавсими баҳор кишт менамоянд ва то мавсим барои тоза кардани тухмӣ, омода намудани заҳбуру заҳкашҳо ва ҷӯю обпартоҳо корҳоро ба анҷом мерасониданд. Чорводорон низ масъуланд, ки чорабиниҳои пешгирику-нандаи хатари сар задан ва паҳншавии бемориҳои ҳайвонотро амалӣ намоянд.

Яке аз махсусият ва вижагии ҷашни Сада ҳамкории мардум ва ба таври дастаҷамъӣ ё ҳашар анҷом додани корҳо мебошад. Дар гузашта марсум, яъне анъана шуда буд, ки барои ҷашн ҳезум ва хору хошокро дастаҷамъона гирд меоварданд. Ба навиштаи фолклоршинос Рӯзӣ Аҳмад ин кор фаризаи динӣ ва савоб маҳсуб мешуд. Ҳар кас аз рӯи тавоноӣ ҳезуму чӯб гирд меовард. Касоне, ки ба мисли амирону амирзодагон ва сарватмандон агар худашон ҳезум гирдоварда натавонанд, меҳнати дигаронро кироя карда, ин корро анҷом медоданд. Ин амалро барои он иҷро мекарданд, ки зудтар оташи Садаро афрӯхта, қувваҳои аҳриманирозаифу нобуд созанд ва ҷашни Садаро бо шукӯҳ таҷлил намоянд.

Ба муносибати ҷашни Сада дастурхон кушода мешуд. Идомаи шеъру сурдхонӣ ва қасидасароиҳо дар сари дастурхони идона идома дода мешуд. Бинобар гуфтаи фолклоршинос Дилшод Раҳимӣ дастурхони ҷашни Сада бо анвои хӯрок пур мешуд, ки одамон дар ин фасли сол ба он дастрасӣ доштанд. Бештар ҳамон навъи хӯрокҳо гузошта мешуд, ки дар чунин айёми сол барои одам фоидабахш бошад. Аслан, мардум барои фасли зимистон аз тобистону тирамоҳ омодагӣ мебинанду меваҳо ва дигар анвои хӯрданиҳоро захира мекунанд. Аз ин лиҳоз, дар дастурхони Сада меваҳои тару хушк гузошта мешуд. Ғайр аз ин, мардум дар фасли сармо бештар ба шириниҳо майл доранд. Масалан, шириние, ки аз туту тарбузу харбуза ва дигар меваҳо тайёр мешуд.

Имрӯз ҳам дар деҳаҳо баъзе аз куҳансолон чандин навъи ҳалвоҳоро медонанд. Ҳалво зиннатбахши дастархони ҷашни Сада ба ҳисоб мерафт. Ҳамчунин набот, қандалот, нишалло, ҳалвои сурхак, сафедак ва анвои дигар. Бонувон мекӯшиданд ҳунари худро аз дигаре беҳтар нишон бидиҳанд.

Дар дастурхони Сада, ба навиштаи фарҳангшинос Ҷонибек Асрориён, аз мош, гандум, лубию нахӯд хӯрокҳое ба монадӣ кичирӣ, кашк, далда, ширруған, қурутоб, дуғ, ҷӯшӣ, умоч ва ғайра омода намуда мегузоштанд. Албатта дастурхони ҷашни Сада ҳам ҳикмати худро дошт. Аз рӯи гуфтаҳои Пешвоимуаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон «Онҳо якдигарро бо фарорасии ин ҷашн табрик гуфта, хони зебо меоростанд ва орзу мекарданд, ки аз баракати он ба диёрашон фасли бобарору фаровонӣ қадам гузорад, сардӣ дур шуда, гармиву серобӣ фаро расад».

Тибқи сарчашмаҳои таърихӣ дар айёми ҷашни Сада хайру эҳсони шоҳон зиёд мешуд. Аз рӯи навиштаи академик Юсуфшоҳи Яъқубшоҳ «... дар ин рӯз одати эрониён чунин буд, ки подшоҳ аз тахти шоҳӣ ба зер меомад ва ҷомаи сафед мепӯшиду дар майдон дар фарши сафед менишаст. Ва дарбонҳо ва ясавулону посбонҳо, ки ҳайбати малик бад - онҳост, ба канор меронд. Ва ҳар кас, ки ниёзманд мешуд, ки бо подшоҳ сухан бигӯяд, хоҳ гадо бошад ё доро ва шариф бошад ё заиф бидуни ҳеҷ ҳоҷату дарбоне ба назди подшоҳ мерафт. Дар ин рӯз подшоҳ ба деҳқонон маҷлис мекард ва дар як суфра бо эшон ғизо мехӯрду мегуфт: - Ман имрӯз монанди яке аз шумо ҳастам ва бо шумо бародар ҳастам, зеро қивоми дунё ба корҳоест, ки ба шумо мешавад ва қивоми иморати он ҳам ба подшоҳ аст ва на подшоҳро аз раият гурез аст ва на раиятро аз подшоҳ...».

Ҳамин тариқ, Сада рамзи муҳаббат, ҳамдилї ва ҳамбастагї мебошад, ки одамонро ба хотири ояндаи нек бо ҳам муттаҳид мекунад. Новобаста аз ин, Сада бо тамоми маросимоташ чун як оинаест дар самти ифшои розҳои нуҳуфтаи таърихи пурғановати миллати тоҷик.

Давлатхон НАЗАРЗОДА,

сардори шуъбаи кадрҳо, котибот ва корҳои махсуси Кумита

Дилшод ДАВЛАТШОҲЗОДА,

сармутахассиси шуъбаи кадрҳо, котибот ва корҳои махсуси Кумита

Имрӯз бо дастгирии Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар ҳамкорӣ бо шарикони рушд - Иттиҳоди Аврупо, Хазинаи кӯдакони СММ (ЮНИСЕФ) ва дар назди Литсейи касбии техникии шаҳри Бохтар ҷиҳати таъмини сокинони ин минтақаи бо шуғли пурсаҳсул Маркази шуғли фосилавӣ ба истифода дода шуд.

Қабл аз оғози чорабинӣ дастоварҳои хонандагон ба намоиш гузошта шуд.

Дар ифтитоҳи маркази мазкур Раиси Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон академик Фарҳод Раҳимӣ, муовини Раиси Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон Ализода Алишер, Раиси вилояти Хатлон Давлаталӣ Саид, Сафири Иттиҳоди Аврупо дар Ҷумҳурии Тоҷикистон Раймундас Кароблис, Намояндаи ЮНИСЕФ дар Тоҷикистон Артур ван Дизен иштирок намуданд.

Чорабиниро академик Фарҳод Раҳимӣ, ифтитоҳ намуда, иброз дошт, ки иқдоми мазкур дар доираи дастуру супоришҳои Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон, ки зимни ироаи Паёми навбатиашон дода буданд, ба нақша гирифта шуда буд.

Академик Фарҳод Раҳимӣ зимни суханронии худ иброз дошт, ки таъсиси Маркази шуғли фосилавӣ, ки самти фаъолияташ ба таълими шуғли фосилавӣ равона шудааст, қадами муҳим барои Кумита ва дар маҷмуъ барои ҷомеаи кишвари мо мебошад. Дар Маркази шуғли фосилавӣ синфхонаи махсус бо 30 компютер фаъолият намуда, хонандагон дар як рӯз дар 3 баст ба таҳсил фаро гирифта мешаванд.

Маркази мазкур бо беҳтарсозии малакаи касбӣ ва ба шуғли доимӣ фаро гирифтани аҳолӣ ба истиқболи 35-солагии Истиқлоли давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон бо сифати баланд ва ҷавобгӯ ба талабот бунёд гардида, дар он дарсҳои назариявӣ ва амалӣ ба роҳ монда шуда, шароити фароҳамгардида имкон медиҳад, ки шаҳрвандон дар ин ҷо ба омӯзиши касб фаро гирифта шаванд.

Таъкид гардид, ки Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар доираи дастуру ҳидоятҳои Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар ҳамкорӣ бо шарикони рушд иқдом гирифтааст, ки теъдоди чунин марказҳоро зиёд намояд, зеро тавассути чунин марказҳо ҷавонону касбомӯзон имкон пайдо мекунанд ба бозори байналмилалии меҳнат шомил шуда, аз имкониятҳои мавҷуда васеъ истифода намоянд.

Маврид ба зикри хос аст, ки айни ҳол дар шаҳрҳои Душанбе, Хоруғ, Шуғнон, Панҷакент ва Бохтар, марказҳои кории фосилавӣ фаъолият мекунанд. Дар ояндаи наздик чунин марказҳо дар дигар шаҳру навоҳии мамлакат низ ифтитоҳ мегарданд.

Дар Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон бо иштироки хонандагону донишҷӯён ва намояндагони муассисаҳои таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии шаҳри Душанбе нишасти нахустини маҳфили “Шоҳномахонӣ” баргузор гардид.

Вохӯриро академик Фарҳод Раҳимӣ ифтитоҳ намуда, иброз дошт, асари безаволи “Шоҳнома”-ро шоири классики тоҷик Абулқосим Фирдавсӣ дар муддати беш 30 сол навишта, ин асар бузургтарин шоҳасари ҷаҳон дониста мешавад. Ғояи асар даъвати халқ ба якдилӣ, тарғиби некӣ кардан ба аҳли меҳнат, омӯхтани илму ҳунар мебошад.

“Шӯҳрату эътибори Фирдавсӣ ва «Шоҳнома»-и ӯ хеле бузург буда, дар таърихи адабиёти ҷаҳон ҳамчун асари қаҳрамонӣ шӯҳрати ҷовидонӣ касб намудааст. Фирдавсӣ дар «Шоҳнома»-и худ ба мавзуъҳои пандуахлоқӣ, ватандӯстӣ, инсондӯстӣ, некиву накӯкорӣ, ростиву ростгӯйӣ, донишу хирад, танқиди ҷаҳолат ва ситамкорӣ, ҳифзи ватан ва муҳаббат ба он таъкидҳои зиёд намудааст. Ба ақидаи шоир некиву накӯкорӣ яке аз хислатҳои наҷиби инсонӣ ба шумор меравад. Аз ин рӯ, ӯ тавассути ин асари безавол ба аҳли башар тавсия додааст, ки ба ҳамдигар меҳрубон бошанд ва танҳо некӣ кунанд, зеро амали нек ҷовидонист”, - гуфт раиси Кумита.

Қайд гардид, ки маҳфили мазкур дар пайи татбиқи ташаббуси навбатии Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҷиҳати нашр ва ба тамоми мардуми кишвар дастрас кардани «Шоҳнома»-и Фирдавсӣ ташкил шуда, ҳадафи он огоҳии ҳарчи бештари хонандагону донишҷӯён аз таъриху фарҳанг ва тамаддуни аҷдодии хеш мебошад.

Аъзои маҳфил аз ҳисоби хонандагону донишҷӯён ва кормандону омӯзгорони муассисаҳои таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии шаҳри Душанбе интихоб шуда, моҳе 2 маротиба достонҳои ин шоҳасари миллиро баррасиву муҳокима мекунанд.

Маврид ба зикри хос аст, ки маҳфили мазкур дар маркази вилоятҳо ва шаҳру ноҳияҳои тобеи ҷумҳурӣ низ таъсис дода мешавад.

Дар шароити глобалии камбуди захираҳои обӣ ва афзоиши аҳолӣ, рушди соҳаи кишоварзӣ ба самаранокии истифодаи захираҳо такя мекунад. Яке аз равишҳои инноватсионӣ дар ин самт, истифодаи системаҳои обёрии қатрагӣ дар боғҳои суперинтенсивӣ мебошад, ки имкон медиҳад ҳосилнокӣ ва устувории истеҳсолот ба таври назаррас баланд бардошта шавад.

Системаи обёрии катрагӣ як технологияи муосир аст, ки тавассути он об ва ғизоҳои зарурӣ ба таври дақиқ ва мунтазам ба решаи растанӣ расонида мешаванд. Ин система бо истифода аз найчаҳои борик, обро ба ҳар як ниҳол қатра ба қатра мерасонад, ки ин ба сарфаи об ва беҳтар шудани сатҳи ҳосилнокӣ мусоидат мекунад.

Афзалиятҳои системаи қатрагӣ дар боғҳои суперинтенсивӣ: 1. Истифодаи самараноки Об: Системаҳои қатрагӣ имкон медиҳанд, ки об ба таври мустақим ба решаи растанӣ расад, ки ин ба коҳиши талафот ва сарфаи назарраси об боис мегардад. 2. Баланд бардоштани ҳосилнокӣ: Ба туфайли расонидани доимии маводи ғизоӣ ва об, растаниҳо дар муҳити беҳтар рушд мекунанд, ки ин ба зиёд шудани ҳосили онҳо оварда мерасонад. 3. Коҳиши хароҷоти иқтисодӣ: татбиқи обёрии қатрагӣ ба коҳиши хароҷоти обёрӣ ва сарфаи нуриҳо мусоидат карда, дарозмуддат сармоягузории фоиданок мегардад. 4. Ҳифзи хок ва пешгирии эрозия: Тавассути обёрии муназзам ва яксон, структураи хок ҳифз гардида, хатари эрозия коҳиш меёбад. Нақши обёрии қатрагӣ дар модели боғдорӣ: Дар модели боғҳои суперинтенсивӣ, ки дар он ниҳолҳо дар фосилаи наздик шинонида мешаванд, нақши обёрии қатрагӣ хеле муҳим аст. Ин системаҳо имкон медиҳанд, ки ҳар як ниҳол об ва ғизои заруриро бевосита дар нуқтаи талаботаш дарёфт кунад, ки ин ба рушди муназзами растанӣ мусоидат менамояд. Таҳлилҳои илмӣ: таҳқиқотҳои илмӣ нишон медиҳанд, ки истифодаи системаҳои қатрагӣ дар боғҳои суперинтенсивӣ метавонад ҳосилнокиро то 50% зиёд намояд. Ин технология на танҳо обро сарфа мекунад, балки суръати афзоиши растаниҳоро низ метезонад. Ғайр аз ин, истифодаи обёрии қатрагӣ метавонад миқдори нуриҳои химиявии истифодашавандаро коҳиш диҳад, ки ин ба беҳдошти муҳити зист мусоидат мекунад.

Хулоса бо назардошти афзалиятҳои зикршуда, системаи обёрии қатрагӣ ҳамчун як воситаи муҳим дар таъмини рушди устувори соҳаи боғдорӣ шинохта мешавад. Ин технология на танҳо ба баланд шудани ҳосилнокӣ ва самаранокии истеҳсолот мусоидат мекунад, балки ба коҳиши сарфи об ва ҳифзи муҳити зист низ мусоидат менамояд. Аз ин рӯ, густариши истифодаи системаҳои обёрии қатрагӣ дар кишоварзӣ, хусусан дар боғҳои суперинтенсивӣ, яке аз самтҳои муҳими таҳқиқоти илмӣ ва сиёсати аграрӣ ба ҳисоб меравад.

Сарбозов Беҳрузҷон, мудири шуъбаи таълими Коллеҷи муҳандисию техникии ноҳияи Нуробод

 «Сабаби асосии бадбахтии ҳар як миллат ва давлат ин пеш аз ҳама эътибор надодан ба сифати таълиму тарбия ва фароҳам наовардани шароити мусоид ба пешрафти соҳа мебошад».

Эмомалӣ Раҳмон

Мусаллам аст, ки баланд бардоштани сифати таҳсилот дар ҳама давру замон ҳамчун масоили мубрам маҳсуб меёфт ва имрӯз низ ба яке аз масъалаҳои асосии соҳаи маорифу таҳсилоти касбии кишвари азизамон- Тоҷикистон табдил ёфтааст. Зеро ҳастии ҳар як миллат ва давлат пеш аз ҳама ба инкишофи баланди маърифати ақлонӣ ( зеҳнӣ) вобаста аст, ки он ба таҳсилот робитаи ногусастанӣ дорад.

28-уми декабри соли 2024 Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар Паёми худ ба Маҷлиси Олӣ иброз намуда буданд, ки баланд бардоштани сифати таълим яке аз ҳадафҳои афзалиятноки соҳаи маорифи кишвар маҳсуб меёбад. Инчунин, Сарвари давлат таъкид карданд, ки тамоми сохторҳои давлатӣ ва бахши хусусӣ бояд таваҷҷуҳи аввалиндараҷаи худро ба масоили баланд бардоштани сифати таълиму тарбия равона намуда, дар ин раванд бо мақсади соҳибкасб гардонидани аҳолии кишвар, рақобатнок гардонидани қувваи корӣ ва пеш аз ҳама бо шуғли пурмаҳсул таъмин намудани аҳолӣ , ки яке аз ҳадафҳои стратегии онҳо мебошад, чора андешӣ намоянд.

Аз ҳамин ҷост, ки бо мақсади боз ҳам баланд бардоштани сифати таҳсилот дар муассисаҳои таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбӣ, шароити мусоид фароҳам овардан баҳри омода намудани мутахассисони ба талаботи замон ҷавобгӯ ва пеш аз ҳама касбомӯзӣ ва бозомӯзии шаҳрвандони бекор, раиси Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, Фарҳод Раҳимӣ соли 2025-ро барои муассисаҳои таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбӣ « Соли таъмини сифати таҳсилот» эълон намуданд.

Қайд кардан ба маврид аст, ки имрӯзҳо гарчанде ки масоили баланд бардоштани сифати таҳсилот дар муассисаҳои таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбӣ то андозае ҳалли худро ёфта бошанд ҳам , вале бархе аз костагиҳое низ ба назар мерасанд, ки метавонанд, дар оянда баҳри омода намудани мутахассисони ба талаботи замони муосир ҷавобгӯ ва ташаккул додани зеҳни сунъӣ монеа эҷод кунанд, ки чанде аз онҳо камбудиҳои зеринанд:

1) Норасоии кадрҳои соҳибтахассус ( хусусуан дар риштаи илмҳои техникӣ) ;

2) Нарасидани китобҳои соҳавӣ ( махсусан дар илмҳои техникӣ );

3) Мавҷуд набудани шароити мусоид баҳри мувофиқа кунонидани машғулиятҳои назариявӣ (лексионӣ) бо машғулиятҳои амалӣ ( масалан мавҷуд набудан ё дар ҳолати таъмирталаб қарор доштани устохонаҳо, лобараторияҳо ва ғайра) .

Камбудиҳои зерини ҷойдошта метавонанд дар оянда ба мушкилоти бузург табдил ёбанд. Зеро норасоии кадрҳои соҳибтахассус, нарасидани китобҳои соҳавӣ, ки имрӯзҳо хусусан дар илмҳои техникӣ ҷой доранд, метавонанд дар муассисаҳои таҳсилоти миёнаи касбӣ барои омода намудани ҳамаҷонибаи донишандӯзон таъсири манфӣ расонанд.

Боиси зикр аст, ки ҳоло дар назди Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон 63 муассисаи таҳсилоти ибтидоии касбӣ, 88 муассисаи таҳсилоти миёнаи касбӣ ва 5 филиал фаъолият менамояд, ки дар онҳо аз рӯйи зиёда аз 200 ихтисос мутахассисон омода карда мешаванд ва ҳар яке аз ин муассисаҳоро мебояд, ки баҳри бартараф кардани тамоми монеаҳои мавҷуда, ки ба коста гардидани сатҳу сифати таҳсилот таъсири манфӣ мерасонанд, чораҳои зарурӣ андешанд.

Гуфтан ба маврид аст, ки имрӯзҳо зери дастуру супоришҳои раиси Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон Фарҳод Раҳимӣ дар баробари эълон гардидани соли 2025 ҳамчун « Соли таъмини сифати таҳсилот» дар Коллеҷи Политехникии ноҳияи Зафаробод баҳри боз ҳам ташаккул додани ҷаҳонбинии техникии донишҷӯёну омӯзгорон, баланд бардоштани сатҳу сифати таълиму тарбия ва тарбия намудани шахсияти созандаи асри XXI чораҳои зарурӣ андешида шуда истодаанд. Чунончи аз 2-юми январи соли 2025 оғоз карда ҳамарӯза дар байни омӯзгорон баҳри мустаҳкам намудани донишу малакаи соҳавӣ ва баланд бардоштани сатҳи забондонии онҳо дарсҳои машваратию методӣ ба роҳ монда шудааст, устодони собиқадор нозукиҳои фаъолияти педагогиро ба омӯзгорони ҷавон мунтазам омӯзонида истодаанд.

Инчунин, баҳри дар амалия татбиқ намудани дастуру супоришҳои бевоситаи Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба муассисаҳои таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбӣ, ки дар Паёми хеш қайд намуданд, барои боз ҳам дар сатҳи олӣ омода намудани мутахассисон, ҷалби шаҳрвандони бекор ва бетахассус ба муассиса бо якчанд корхонаву муассисаҳо шартномаи дуҷониба баста шуда, дар онҳо корҳои таблиғотиву ташфиқотӣ гузаронида шуд.

Хулоса, ҳар яки моро мебояд, ки дар «Соли таъмини сифати таҳсилот» баҳри бартараф кардани камбудиҳои дар соҳа ҷой дошта камари ҳиммат баста, мутахассисони сатҳи олӣ ва ба талаботи замони муосир ҷавобгӯро тарбия намоем ва бо ин роҳ дар рушду шукуфоии Ватани азизамон саҳми арзандаи хешро гузорем.

Зулфонзода Н.Ҷ , омӯзгори Коллеҷи политехникии ноҳияи Зафаробод

Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Призиденти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҷавононро қишри фаъолтарини ҷомеа номида, изҳор намуданд, ки ҷавонони ватандӯст минбаъд низ бо илму донишҳои замонавӣ, касбу ҳунарҳои муосир ва саъю талоши навҷӯёнаи худ барои рушди илму инноватсия ва боз ҳам таҳким бахшидани нуфузи кишварамон дар арсаи байналмилалӣ саҳми арзишманд мегузоранд.

Роҳбари давлат ба дастгирии ҷавонон ва таъмини онҳо бо ҷойҳои нави корӣ, дар асоси истифодаи технологияҳои иттилоотиву коммуникатсионӣ бо донистани забонҳои хориҷӣ диққати махсус дода, ҷавононро ҳамеша дастгирӣ менамоянд ва шароити мусоиди кору фаъолиятро барои ҷавонон пайваста таъмин менамояд. Кишвари азизи соҳибистиқлоли мо, ки дар раванди татбиқи ислоҳоти сиёсиву иҷтимоӣ ва иқтисодию фарҳангӣ қарор доштаба донишу неруи созандаи ҷавонон умед дорад, зероҷавонон дар шароити кунунӣ ба воқеияти сиёсӣ ва иқтисодиву иҷтимоии ҷаҳони муосир зудтар ва беҳтар ҳамоҳанг гардида дар бунёди ҷомеаи шаҳрвандӣ саҳми ҳалкунанда гузошта метавонанд.

Имрӯзҳо ҷавонони кишвар дар соҳаҳои гуногуни хоҷагии халқ: сиёсат, иқтисодиёту иҷтимоиёт, фарҳанг, тандурустиву саноат саҳми ҳалкунанда доранд. Ҷавонон - насли идомадиҳанди миллат, таърих, фарҳанг, анаъана, расму оин, забон ва бунёдгузорандаи ояндаи дурахшони Тоҷикистони соҳибистиқлол мебошанд.Ҷавонон бояд аз сиёсати имрӯз огоҳ бошанд, таърихи гузаштаву ҳозираи халқи худро гаштаву баргашта варақ зананд ва аз Ватан, миллат, забон ва фарҳанги худ ифтихор намоянд.

Аксарияти аҳолии Тоҷикистонро ҷавонон ташкил медиҳанд, онҳо давомдиҳандаи кору фаъолияти насли калонсол, нерӯи созанда ва иқтидори воқеии пешрафти ҷомеа ва ояндаи миллату давлат мебошанд. Дар ҷомеаи имрӯза дар пешбурди соҳаҳои мухталифи иқтисоди миллӣ мавқеи ҷавонон хеле муҳим аст, чунки ин қишри ҷомеа дорои афкори тозаю нав, нерӯи муҳими пешбарандаи иқтисод буда, истифодаи васеи технологияи муосирро дар истеҳсолот метавонад ба хубӣ таъмин созанд.

Илова бар ин Ҷаноби Олӣ низ дар Паём қайд намуданд, ки мо ба ҷавонон эътимоди комил дорем, дастгирии самимонаи онҳоро аз сиёсати пешгирифтаи давлату Ҳукумат қадрдонӣ мекунем ва нақши арзишмандашонро дар ҳамаи ҷанбаҳои ҳаёти кишвар эҳсос менамоем.

Татбиқи босамари сиёсати давлатии ҷавонон аз рӯзҳои нахустини соҳибистиқлолӣ дар меҳвари фаъолияти Ҳукумати Тоҷикистон қарор дошта, заҳматҳои Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон барои мақоми хоса пайдо кардани сиёсати давлатии ҷавонон дар Ҷумҳурии Тоҷикистон беназир аст.

Ҷавононро ояндасозони давлату миллат, қувваи пешбаранда ва неруи ҳаракатдиҳандаи ҷомеа эътироф кардани Сарвари давлат боиси болидаруҳи ва ифтихори миллии ин қишри ояндасоз гардида, эътимод ва масъулияти онҳоро баҳри ҳифзи дастовардҳои Истиқлолияти давлатӣ дучанд менамояд.

Мо ҷавонони кишвар хешро давомдиҳандагони ҳадафҳои олии кишвар пиндошта, мактаби бузурги ватандӯстии Пешвои миллатро сабақи бузурги зиндагӣ интихоб менамоем. Масъулияти бузурги таърихӣ ва қарзи пурифтихори фарзандии худро сарбаландона адо менамоем ва барои рушду нумӯи рӯзафзуни кишвар ҳамчун созандагони фардои Ватан ва пайравони асилу содиқи Пешвои миллат тадбирҳои судманд андешида, ҳамчун неруи пешбарандаю таккондиҳандаи ҷомеаи навини Тоҷикистон барои амалӣ намудани ҳадафҳои созандаю бунёдкорона фаъолияти хешро равона месозем.

Сафаров У, роҳбари бахши назорат ва таъмини сифати таҳсилоти Коллеҷи тиббии ноҳияи Ёвон

Паёми имсолаи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба Маҷлиси Олӣ муҳимтарин масъалаҳои рушди иқтисодӣ ва иҷтимоии кишварро фарогир мебошад. Дар Паём, таваҷҷуҳ ба пешгирии хавфҳои иқтисодӣ, ташаккул ва амалӣ намудани "иқтисоди сабз", рақамикунонии хизматрасониҳои давлатӣ ва истифодаи васеи ҳисоббаробаркуниҳои ғайринақдӣ зикр гардида, нақши онҳо дар таъмин намудани устувории молиявӣ ва рушди иқтисодӣ таъкид шудааст.

Ҳукумати мамлакат ба идоракунии самараноки захираҳо ва ташкили инфрасохтори рақамӣ таваҷҷуҳ намудааст, ки ин барои таҳкими иқтисоди рақамӣ ва рушди иқтисодиёти инноватсионӣ аҳамияти бузург дорад. Бо ин мақсад, то охири соли 2025 пардохтҳои ғайринақдӣ ва хизматрасониҳои давлатӣ пурра рақамӣ карда мешаванд.

Ин амал метавонад, барои беҳтар кардани шаффофияти иқтисодӣ ва мубориза бо коррупсия мусоидат намояд. Ҳамчунин, ҷиҳати рушди соҳибкории рақамӣ ва истифодаи технологияҳои муосир "Солҳои рушди иқтисоди рақамӣ ва инноватсия" эълон гардид.

Дар паёми навбатии худ Президенти мамлакат алалхусус дар бораи нақши занон ва бонувон дар тамоми соҳаҳои ҳаёти ҷомеа ба таври назаррас қайд карданд. Ҳоло 25% хизматчиёни давлатӣ, 73% кормандони маориф, 71% кормандони тиб, 47% кормандони фарҳанг ва 30% соҳибкоронро занон ташкил медиҳанд. Аз 214 ҳазор донишҷӯёни муассисаҳои таҳсилоти олии кишвар 42%-ашон духтарон мебошанд. Илова бар ин, 35 ҳазор духтарон муассисаҳои олии хориҷиро хатм карда, соҳиби маълумоти олӣ шудаанд. Камина низ дар қатори ҳамин донишҷӯёне мебошам, ки дар хориҷи кишвар таҳсил намудаам.

Ҳукумати мамлакат эътимод ва дастгирии ҳамаҷонибаи занонро идома медиҳад, то нақши онҳо дар рушду пешрафти кишвар боз ҳам бештар шавад.

Нарзуллоева САБРИНА, ассистенти кафедраи технологияи иттилоотӣ, ташхис ва табобати нурии Коллеҷи тиббии ҷумҳуриявӣ