Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон

  • Хабарҳо

2025-11-10 10:14:15

ПАЁМИ ШОДБОШИИ ПРЕЗИДЕНТИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН, ПЕШВОИ МИЛЛАТ МУҲТАРАМ ЭМОМАЛӢ РАҲМОН БА МУНОСИБАТИ РӮЗИ МИЛИТСИЯИ ТОҶИК

Муҳтарам кормандони мақомоти корҳои дохилӣ ва хизматчиёни ҳарбии Қӯшунҳои дохилӣ!

Ҳамаи шумо, инчунин, собиқадорони мақомоти корҳои дохилиро, ки дар роҳи бунёди ҷомеаи демократӣ ва ҳуқуқбунёд дар Тоҷикистони соҳибистиқлол саҳми арзанда гузоштаед, ба ифтихори ҷашни касбиатон – Рӯзи милитсия самимона табрик мегӯям.

Ҷашни касбии кормандони милитсия дар замоне таҷлил мегардад, ки кишвари мо ҳамчун давлати соҳибистиқлол ва узви комилҳуқуқи ҷомеаи ҷаҳонӣ тайи беш аз се даҳсола дар ҷодаи пешрафту тараққиёт ва бунёдкориву созандагӣ қадамҳои устувор мегузорад.

Мақомоти корҳои дохилии Тоҷикистон аз оғози соҳибистиқлолӣ то имрӯз масъулияти басо ҳассосу душвор – ҳифзи молу мулк ва ҳимояи ҳуқуқу манфиатҳои мардум, осоишу оромии ҷомеа ва мубориза бо ҷинояткориро сарбаландона иҷро карда истодаанд.

Ҳамчунин, мехоҳам бо қаноатмандӣ иброз намоям, ки кормандони мақомоти корҳои дохилӣ ва ҳайати шахсии Қӯшунҳои дохилӣ дар солҳои бисёр душвору ҳассоси таърихи навини халқи тоҷик якҷо бо дигар мақомоти ҳифзи ҳуқуқ ва сохторҳои ҳарбии мамлакат барои барқарорсозии ҳокимияти конститутсионӣ, таъмин намудани суботу оромӣ, ҳифзи тартиботи ҷамъиятӣ ва мубориза бо ҷинояткорӣ саҳми таърихӣ гузоштанд.

Кормандони милитсия, хусусан, дар солҳои нахустини истиқлол бо вуҷуди мушкилоти сангини иқтисодиву иҷтимоӣ ва норасоии шароити моддиву техникӣ вазифаи худро содиқона ба ҷой оварданд.

Вақтҳои охир мардуми сайёраро зуҳуроти хатарноку фоҷиабори терроризму ифротгароӣ, радикализми динӣ, қочоқу муомилоти ғайриқонунии маводи мухаддир, ҷиноятҳои киберӣ ва дигар ҷинояткориҳои муташаккили фаромарзӣ сахт ба нигаронӣ овардаанд. Дар чунин шароит кормандони мақомоти ҳифзи ҳуқуқ, аз ҷумла мақомоти корҳои дохилӣ бояд зиракии сиёсиро фаромӯш насозанд, дар иҷрои вазифаҳои хизматӣ ва рисолати касбии худ, яъне ҳифзи оромиву суботи ҷомеа ва давлат, волоияти қонун ва тартиботи ҳуқуқӣ ҳамеша омода бошанд.

Ҳамзамон бо ин, таъкид менамоям, ки барои таъмин намудани фаъолияти самараноки мақомот ба сифати омодасозии кадрҳо, интихобу ҷобаҷогузории дуруст ва баланд бардоштани сатҳи касбияти онҳо, аз худ кардани техникаву технологияҳои ва омӯхтани забонҳои хориҷӣ, аз ҷумла забонҳои русӣ ва англисӣ бояд диққати махсус дода шавад.

Давлат ва Ҳукумати Тоҷикистон барои таҳкими асосҳои моддиву техникии мақомоти корҳои дохилӣ ва Қӯшунҳои дохилӣ, тарбияи кадрҳои баландихтисос, ба хизмат ҷалб кардани мутахассисони ба талаботи замони муосир ҷавобгӯй ва беҳтар намудани шароити зиндагиву хизмати ҳайати шахсӣ таваҷҷуҳи махсус зоҳир менамояд.

Кормандони милитсияи тоҷик бояд доимо дар ёд дошта бошанд, ки оромиву осоиштагии диёри азизи мо бар ивази ҷоннисорӣ, матонату шуҷоат ва иродаи қавии ҳазорон нафар сарсупурдагони роҳи истиқлолу озодӣ ба даст омадааст.

Таъмин намудани оромиву субот ва ҳаёти осудаи мардуми кишвар аз ҳисси баланди масъулияти шахсӣ ва қобилияту маҳорати касбии ҳар яки онҳо вобастагӣ дорад.

Ман ба қудрату тавоноӣ, далериву мардонагӣ ва садоқати кормандони милитсия, дигар мақомоти ҳифзи ҳуқуқ ва сохторҳои низомӣ ба давлату миллат, сарзамини муқаддас ва Ватани аҷдодӣ итминони комил дорам.

Бовар дорам, ки шумо ба савганди худ ҳамеша содиқ мемонед, вазифаҳои хизматӣ ва рисолати муқаддаси худро минбаъд низ содиқонаву сарбаландона иҷро мекунед.

Бори дигар тамоми кормандони милитсияи тоҷик ва ҳайати шахсии Қӯшунҳои дохилии Вазорати корҳои дохилиро ба ифтихори Рӯзи кормандони милитсия самимона табрик гуфта, ба ҳамаи шумо тансиҳатӣ ва дар кору зиндагиатон барору комёбӣ орзу менамоям.

Ҷашни касбӣ муборак бошад, ҳомиёни қонунияту тартибот ва фарзандони содиқи Ватан!

2025-11-05 19:59:07

ТАБРИКОТИ РАИСИ КУМИТА ОИД БА ТАҲСИЛОТИ ИБТИДОӢ ВА МИЁНАИ КАСБИИ НАЗДИ ҲУКУМАТИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН, АКАДЕМИК ФАРҲОД РАҲИМӢ, БА МУНОСИБАТИ 31-СОЛАГИИ КОНСТИТУТСИЯИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

Омӯзгорону кормандони арҷманд, донишҷӯёни хонандагони азиз, ҳамкорони гиромӣ!

Бо эҳсоси ифтихору сарфарозӣ ҳамаи Шуморо ба муносибати 31-солагии қабули Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон, санади муқаддас ва асоси ҳуқуқиву сиёсӣ, ки давлатдории миллии моро ба марҳилаи нави рушд ворид намуд, самимона табрик мегӯям.

Қабули Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон дарс аннаи 6 ноябри соли 1994 воқеаи таърихист, ки бо иродаи қавии халқи тоҷик ва роҳбарии Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон сурат гирифт. Он ҳамчун санади меъмории асосии ҷомеаи навини тоҷик, пояи давлатдории соҳибистиқлол ва кафили ваҳдату суботи миллӣ хизмат намуда истодааст. Дар рӯзҳои қабули ин ҳуҷҷат, ки кишвар аз ҷанги шаҳрвандӣ ва парокандагии сиёсӣ ранҷ мебурд, қабули Конститутсия барои миллати тоҷик рамзи эҳё, умед ва заминаи ваҳдат гардид.

Дар тӯли 31 соли амал Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон тамоми соҳаҳои ҳаёти сиёсӣ, иқтисодӣ, иҷтимоӣ ва фарҳангии давлатро ба ҷодаи рушди устувор роҳнамоӣ кард. Имрӯз мо бо ифтихор гуфта метавонем, ки татбиқи пайгиронаи меъёрҳои Конститутсия боис гардид, то Тоҷикистон аз кишвари осебдида ба давлати муосир, ором ва рушдёфта табдил ёбад.

Дар Конститутсияи кишвари мо принсипҳои асосии давлатдории миллӣ – соҳибихтиёрӣ, демократӣ, ҳуқуқбунёд, дунявӣ ва ягона дарҷ гардидаанд. Ҳар як шаҳрванд, новобаста аз мансубияти миллӣ ва нажодию забонӣ ҳуқуқу озодиҳои худро дар асоси ин санади олии ҳуқуқӣ истифода мекунад.

Бо шарофати сиёсати хирадмандона ва дурбинонаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ — Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон, меъёрҳои Конститутсияи мо ҳамчун кафили ваҳдат, суботи сиёсӣ ва рушди устувори кишвар ба таври муассир татбиқ мегардад. Дар натиҷа, Тоҷикистон имрӯз бо ифтихор дар миёни кишварҳои дорои низоми муназзами қонунгузорӣ ва ҷомеаи ҳуқуқбунёд ҷойи сазовор гирифтааст.

Агар ба муҳтавои Конститутсия назар афканем, мебинем, ки он танҳо ҳуҷҷати сиёсӣ нест, балки барномаи ҳаётии пешрафти миллат аст. Меъёрҳои он на фақат фаъолияти мақомоти давлатӣ, балки рафтору андешаи ҳар як шаҳрвандро ба сӯи созандагӣ, адолат ва ваҳдат роҳнамоӣ мекунанд. Аз ҳамин ҷост, ки Конститутсия ҳамчун қонуни зиндагии давлат ва миллат амал мекунад.

Соҳаи таҳсилоти касбӣ, бахусус таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбӣ низ маҳз дар асоси ҳамин ҳуҷҷати муҳим рушд ёфта истодааст. Ҳуқуқ ба таҳсил, ки дар моддаи 41-уми Конститутсия кафолат дода шудааст, ба миллионҳо сокнини кишвар имконият фароҳам овард, то дониш омӯзанд, касбу ҳунар гиранд ва ҳамчун нафарони бомаърифату созанда ба ҷомеа хизмат намоянд. Имрӯз муассисаҳои таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбӣ дар тамоми минтақаҳои кишвар фаъолият доранд ва барои тайёр кардани мутахассисони ҷавобгӯ ба талаботи бозори меҳнат саҳми босазо мегузоранд.

Мо, кормандони соҳаи таҳсилоти касбӣ, бояд дар руҳияи эҳтиром ба Конститутсия, садоқат ба арзишҳои миллӣ ва риояи қонунгузорӣ ҷавононро тарбия намоем. Зеро танҳо шахси дорои маърифати ҳуқуқӣ ва ҳисси ватандӯстӣ метавонад барои таҳкими ваҳдату пешрафти Ватан хизмат кунад.

Ба ифтихори ин ҷашни миллӣ ҳамаи шаҳрвандони кишварро даъват менамоям, ки бандҳои Конститутсияро пурра омӯзанд, моҳияти онро дар зиндагии ҳаррӯза татбиқ намоянд ва онро ҳамчун рамзи ваҳдат, сулҳ ва пешрафти Тоҷикистон ҳифз кунанд.

Бо истифода аз ин фурсат ба кулли омӯзгорон, хонандагону донишҷӯён, устоҳои таълими истеҳсолӣ ва кормандони соҳаи таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбӣ, ҳамчунин ба тамоми мардуми шарифи Тоҷикистон саломативу саодатмандӣ, сулҳу суботи пойдор ва муваффақиятҳои навро таманно дорам.

Конститутсия рамзи ваҳдат, кафили истиқлолият ва омили пешрафти миллат аст. Бигзор ин ҳуҷҷати муқаддас ҳамеша чароғи равшани роҳи рушди давлати тоҷикон бошад!

2025-11-05 15:10:55

КОНСТИТУТСИЯИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН – АСОСИ БУНЁДИ СОХТОРИ ДАВЛАТӢ

Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон қонуни асосии танзимкунандаи давлат ба ҳисоб рафта, муносибатҳои иҷтимоиву иқтисодӣ ва сиёсиву фарҳангиро амалӣ месозад. Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ибрози ақида намудааст: «Конститутсия санади воқеан таърихиву муқаддаси ҳар давлату миллат ва танзимкунандаи муносибатҳои муҳими ҷомеа мебошад. Конститутсияи мо санади ифодакунанда ва ҷавобгӯйи ормону орзуи халқи Тоҷикистон аст».

Бо шарофати ба даст овардани Истиқлолияти давлатӣ мардуми шарифи Тоҷикистон дар санаи 6 ноябри соли 1994 бо роҳи раъйдиҳии умумихалқӣ Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистонро қабул намуданд, ки ин яке аз муҳимтарин рўйдодҳои таърихӣ дар давраи давлатдории муосири тоҷикон ба шумор меравад. Маҳз Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон халқи Тоҷикистонро қисми ҷудонашавандаи ҷомеаи ҷаҳонӣ хисобида, дар назди наслҳои гузашта, ҳозира ва оянда масъул шуморид, то ки соҳибихтиёрии давлати худ ва рушду камоли онро дарк намуда, озодӣ ва ҳуқуқи шахсро муқаддас шумурда, баробарҳуқуқӣ ва дўстии тамоми миллату халқиятҳоро эътироф намояд ва бунёди ҷомеаи адолатпарварро вазифаи худ қарор диҳад.

Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон – ормони деринаи мардуми шарифи ин диёр буда, орзуву таманниёти ҳар як фарди ватани азизамонро дар худ таҷассум менамояд. Ин ҳуҷҷати тақдирсозу муайянкунандаи дурнамои рушду тараққиёти мамлакат соҳибихтиёрӣ, демократӣ, ҳуқуқбунёд ва дунявию ягонагии Тоҷикистони азизи моро тасдиқ намуда, барои ҳар як шаҳрванд зиндагии арзанда ва инкишофи озодонаро кафолат медиҳад. Забони тоҷикиро забони давлатӣ муқаррар намуда, ба дигар миллату халқиятҳои муқими Тоҷикистон ҳуқуқи озодона истифода намудани забони модариашонро додааст. Инсон, ҳуқуқ ва озодиҳои ўро арзиши олӣ эълон намуда, давлатро масъули эътироф, риоя ва ҳифзи он меҳисобад.

Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳақиқатан асоси ҳуқуқии бунёди сохтори давлатӣ буда, асоси соҳибистиқлоли мо, кафили риоя ва ҳифзи ҳуқуқҳои мо мебошад. Конститутсия пояи ҳуқуқии давлатро мустаҳкам намуда, сулҳу субот ва ваҳдати миллиро пойдор гардонид. Таѓйироту иловаҳое, ки бо мурури замон (солҳои 1999, 2003 ва 2016) ба Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон тариқи раъйпурсии умумихалқӣ ворид карда шудаанд, ҷиҳати таҳкими пояҳои давлатдорӣ, волоияти қонун, муҳофизати ҳуқуқи инсон ва таъмини рушди иқтисодиву иҷтимоии мамлакат пешбинӣ шуда буданд ва асолати худро иҷро карданд. Маҳз риояи ҳамаҷонибаи меъёрҳои конститутсионӣ ба мо имконият фароҳам меоварад, ки дар таҳкиму амалисозии ҳадафҳои стратегии давлату ҳукумат ҷиҳати бунёди сохтори давлатӣ саҳмгузор бошем.

Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон, ҳамчун санади асосии ҳуқуқии давлат, дорои қувваи олии юридикӣ буда, асосҳои сохти сиёсӣ, ҳуқуқӣ ва иқтисодиву иҷтимоии давлатро муқаррар мекунад. Ҳамзамон, маҳз конститутсия принсипҳои ташкил додани фаъолияти мақомоти ҳокимият ва идоракунии давлатиро муайян намуда, ҳуқуқу вазифаҳои шаҳрвандонро тавассути қонунгузории ҷорӣ муқаррар кардааст. Дар боби сеюм, моддаи 48 Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон омадааст: «Маҷлиси Олӣ-парламенти Ҷумҳурии Тоҷикистон – мақоми олии намояндагӣ ва қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошад…». Мутобиқи моддаи 64 Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон сарвари давлат ва ҳокимияти иҷроия (Ҳукумат) буда, ҳомии Конститутсия ва қонунҳо мебошад.

Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳуҷҷатест, ки принсипҳои демократии аз ҷониби ҷомеаи ҷаҳони эътирофшударо, ки асоси ҳуқуқии давлати ҳуқуқбунёду демократӣ ва дунявию ягонаро ташкил медиҳанд, таҷассум менамояд ва вазифаи ҳар як фарди боору номус аст, ки тамоми рафтору гуфтор ва кирдори хешро ҷиҳати риоя ва иҷрои меъёрҳои муқаррарнамудаи он равона созад, то ки дар амал шуурнокӣ ва аз нигоҳи ҳуқуқӣ маърифатнок будани худро нишон диҳад.

Амирҷон ВАЗИРОВ,

директори Қоллеҷи омори шаҳри Ваҳдат

2025-11-05 15:09:04

КОНСТИТУТСИЯИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН - БАХТНОМАИ МИЛЛАТ

Дар таърихи инкишофи ҳар як миллат воқеаҳое рух медиҳанд, ки онҳо асоси эъмори давлати миллӣ шуда метавонанд. Аз ҷумлаи ҳамин гуна воқеияти таърихӣ қабули Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон тариқи раъйпурсии умумихалқӣ аст, ки он дар тақдири ояндаи миллат ва давлатдории миллӣ муайян гардид.

Қабули Конститутсия шаҳодати бунёди давлати миллии тоҷикон, асоси ҳуқуқии он, ягонагии ваҳдати ҳокимияти давлатӣ ва баробарҳуқуқии тамоми миллату халқиятҳо буда, Тоҷикистонро кишвари соҳибихтиёр, демократӣ, ҳуқуқбунёд, дунявӣ ва ягона муқаррар намуда, моҳияти онро ҳамчун давлати иҷтимоӣ, ки барои ҳар як инсон шароити зиндагии арзанда ва инкишофи озодонаро фароҳам меорад, муайян намуд.

Дар муқаддимаи он халқи Тоҷикистон ба ҷаҳониён эълон кардааст, ки “мо қисми ҷудонашавандаи ҷомеаи ҷаҳон буда, худро дар назди наслҳои гузашта, ҳозира ва оянда масъул ва вазифадор дониста, таъмини соҳибихтиёрии давлати худ ва рушду камоли онро дарк намуда, озодӣ ва ҳуқуқи шахсро муқаддас шумурда,баробарҳуқуқӣ ва дустии тамоми миллату халқиятҳоро эътироф карда, бунёди ҷомеаи адолатпарварро вазифаи худ қарор дода, ҳамин конститутсияро қабул ва эълон менамоем”.

Мафҳуми «Конститутсия» ба қонуни асосии давлат, сарчашмаи асосии ҳуқуқӣ ва қонунгузорӣ ишора мекунад. Баъди пош хӯрдани Иттиҳоди Шӯравӣ ва ба вуҷуд омадани кишварҳои алоҳида Ҷумҳурии Тоҷикистон соҳибихтиёрии худро тариқи Эъломияи Истиқлолияти давлатии Тоҷикистон аз 9 сентябри соли 1991 эълон кард, ки он заминаи ҳуқуқии бунёди аввалин давлати соҳибихтиёри миллии тоҷиконро муқаррар намуд ва ин дастоварди миллиро Конститутсияи миллии кишвар мустаҳкам намуд.

Дар Конститутсия муқаррар шудааст, ки Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Тоҷикистон ҳаммаъноянд ва халқ баёнгари соҳибихтиёрӣ ва сарчашмаи ягонаи ҳокимияти давлатӣ буда, онро бевосита ва ё ба воситаи вакилони худ амалӣ мекунад. Он давлатдории тоҷиконро дар шакли идоракунии президентӣ муқаррар намуд.

Илова бар ин, Конститутсия ҳамчун ҳуҷҷати олии хештаншиносӣ забони тоҷикиро забони давлатӣ эълон намуда, Парчам, Нишон ва Суруди миллиро чун рамзҳои давлатӣ муқаррар намуд, ки воқеан хусусияти давлатдории миллиро ба тариқи конститутсионӣ мустаҳкам намуд ва он ба шиносномаи миллат табдил ёфт.

Конститусия сарчашмаи асосии ҳуқуқӣ ва қонунгузории миллӣ буда, дар заминаи он дигар санадҳои меърию ҳуқуқӣ қабул карда шудаанд, ки бевосита аз Конститутсия бармеоянд. Дар ҳоли ҳозир зиёда қонунҳои зиёди конститутсионӣ қабул карда шудаанд, ки қисми таркибии ин ҳуҷҷати муҳим мебошанд. Дар заминаи он садҳо қонун (соҳавӣ ва умумӣ), даҳҳо кодекс ва барномаю консепсияҳо низ қабул карда шудаанд, ки муносибатҳои гуногуни ҷамъиятиро танзим менамоянд.

Ҳамин тавр, Конститутсия дар низоми ҳуқуқии Тоҷикистон эътибори олии ҳуқуқӣ дорад. Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ» аз 26 марти соли 2009 Конститутсияро дар низоми санадҳои меъёрии ҳуқуқии Тоҷикистон аз лиҳози эътибори ҳуқуқӣ дар ҷойи аввал гузоштааст. Аз ин бармеояд, ки меъёрҳои он нисбат ба қонунҳои дигар эътибори олии ҳуқуқӣ дошта, мустақиман амал менамоянд ва зарурияти қабули дигар санади ҳуқуқиро талаб намекунанд.

Хулоса, Конститутсия сарчашмаи қонунгузории кишвар буда, он асосҳои сохтори сиёсӣ, иқтисодӣ, иҷтимоӣ ва фарҳангии давлату ҷомеа, ҳуқуқу озодиҳо ва вазифаҳои асосии инсону шаҳрванд, муносибати онҳо бо давлат, кафолатҳои таъмини ин ҳуқуқу озодиҳо, принсипҳо, низом, вазъи ҳуқуқӣ, салоҳият ва ваколатҳои мақомоти ҳокимияти давлатӣ, шаклҳои амалисозии онҳо, ҳамкории байни онҳо дар бунёди давлати демократӣ, дунявӣ ва ҳуқуқбунёдро дар Тоҷикистон муқаррар намудааст. Дар маҷмуъ, он санади ҳуқуқии муттаҳидсозандаи халқи тоҷик ва пояи давлатдории миллӣ мебошад.

ТИЛЛОЕВА Ситора Ҷалолиддиновна,

директори Коллеҷи кӯҳии ба номи С. Юсупова

2025-11-05 09:34:28

МУЛОҚОТ БО АМИРИ ДАВЛАТИ ҚАТАР ШАЙХ ТАМИМ ИБНИ ҲАМАД ОЛИ СОНӢ

4 ноябр Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар шаҳри Давҳа дар ҳошияи ҳамоиши Созмони Милали Муттаҳид оид ба рушди иҷтимоӣ бо Амири Давлати Қатар Шайх Тамим ибни Ҳамад оли Сонӣ мулоқот намуданд.

Роҳбари давлати мо муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар оғози суҳбат аз ҷараёни рушди муносибатҳои Тоҷикистону Қатар изҳори қаноат намуданд.

Ба густариши ҳамкории тиҷоративу иқтисодӣ ва сармоягузорӣ, аз ҷумла дар бахшҳои энергетика, саноат, истихроҷу коркарди маъданҳо, ва кишоварзӣ, таваҷҷуҳи зиёд зоҳир гардид.

Иштироки сармояи қатарӣ дар татбиқи лоиҳаҳои гидроэнергетикии Тоҷикистон ва тавлиди нерӯи барқ аз манбаъҳои таҷдидшаванда муҳим дониста шуд.

Таҳкими ҳамкорӣ дар бахшҳои муҳоҷирати меҳнатӣ, фарҳанг, илму маориф ва сайёҳӣ аз мавзуоти дигари суҳбат буд.

Ба ҳамкории ду кишвар дар чаҳорчӯби созмонҳои байналмилалию минтақавӣ, аз ҷумла Созмони Милали Муттаҳид ва Созмони Ҳамкории Исломӣ, баҳои баланд дода шуд.

Иброз гардид, ки Тоҷикистон аз иқдомҳои миёнаравии Давлати Қатар дар масоили ба эътидол овардани авзоъ дар Ховари Миёна ва хосатан дар Навори Ғазза, ҷонибдорӣ менамояд.

Гуфтугӯйи судманд, ҳамчунин, доир ба дигар масоили мавриди таваҷҷуҳи тарафҳо сурат гирифт.

2025-11-05 09:29:21

ИШТИРОК ДАР ҲАМОИШИ СОЗМОНИ МИЛАЛИ МУТТАҲИД ОИД БА РУШДИ ИҶТИМОӢ ДАР ШАҲРИ ДАВҲАИ ДАВЛАТИ ҚАТАР

4 ноябр Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар пойтахти Давлати Қатар шаҳри Давҳа дар ҳамоиши Созмони Милали Муттаҳид оид ба рушди иҷтимоӣ иштирок ва суханронӣ намуданд.

Роҳбари давлати мо муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон изҳор доштанд, ки некуаҳволии иҷтимоӣ заминаи муҳимми таҳкими сулҳу суботи фарогир ва рушди устувор мебошад.

Таъкид гардид, ки қабул ва татбиқи Стратегияи рушди ҳифзи иҷтимоии аҳолии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои давраи то соли 2040 идомаи талошҳои кишвари мо дар ин ҷода мебошад.

Роҳбари давлати мо муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон изҳор доштанд, ки ҳоло дар Тоҷикистон 8 барномаи давлатӣ ва 3 стратегияи дарозмуддат дар соҳаи маориф татбиқ шуда истодааст, ки ин ҳам барои рушди соҳаи иҷтимоӣ аҳамияти калидӣ дорад.

Ҳамчунин, таъкид гардид, ки Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон барои таъмини фаъолияти босамари муассисаҳои соҳаи тандурустӣ ва баланд бардоштани сатҳу сифати хизматрасониҳои тиббӣ ба аҳолӣ мунтазам тадбирҳои зарурӣ меандешад.

Муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон таъкид намуданд, ки дар заминаи татбиқи барномаву стратегияҳои қабулшуда, ки бо Ҳадафҳои Рушди Устувор ҳамоҳанг мебошанд, кишвари мо ба таҳкими сармояи инсонӣ таваҷҷуҳи махсус зоҳир менамояд.

Изҳор гардид, ки дар Тоҷикистон тайи 2 даҳсолаи охир дар соҳаҳои гуногуни иҷтимоиву иқтисодӣ беш аз 4 миллион ҷойи корӣ таъсис ва барқарор гардидааст.

Муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон, инчунин, оид ба ҳамбастагии рушди иҷтимоӣ ва устувории муҳити зист дар Тоҷикистон андешаронӣ намуданд.

Гуфта шуд, ки кишвари мо бо мақсади таъмини некуаҳволии мардум дар самти муқовимат ба тағйирёбии иқлим пайваста чораҷӯӣ менамояд.

Муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон иброз доштанд, ки “мо зарурати андешидани чораҳои ҷиддиро барои беҳтар намудани дастрасии кишварҳои осебпазир ба манбаъҳои молиявӣ ва таъмини маблағгузории устувор, алалхусус барои хизматрасониҳои иҷтимоӣ, таҳкими сармояи инсонӣ ва мутобиқшавӣ ба тағйирёбии иқлим таъкид менамоем”.

Сарвари давлати мо доир ба масоили гузариш ба иқтисоди “сабз” ва энергияи “сабз”, ба истифодаи васеи технологияҳои рақамӣ ва зеҳни сунъӣ дар соҳаҳои мухталифи Тоҷикистон низ андешаронӣ намуданд.

Зимнан, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аз қабули Қатъномаи махсуси Маҷмаи Умумии Созмони Милал зери унвони “Нақши зеҳни сунъӣ дар фароҳам овардани имконоти нав барои рушди устувор дар Осиёи Марказӣ” бо ибтикори Тоҷикистон ёдовар шуданд. Таъкид гардид, ки қатъномаи мазкур метавонад дар дастрасӣ ба Ҳадафҳои Рушди Устувор дар минтақаи мо нақши муассир дошта бошад.

Дар фароварди сухан Сарвари давлати мо зарур донистанд, ки бо муттаҳид намудани талошҳо шароити одилонаи рушди иҷтимоӣ барои ҳамаи қишрҳои ҷомеа ва кулли мардумони ҷаҳон фароҳам оварда шавад. Таъкид намуданд, ки ба рушди иҷтимоӣ ҳамчун яке аз бахшҳои калидии Ҳадафҳои Рушди Устувор якдилона ва бо иродаи муштарак таваҷҷуҳи хос бояд зоҳир гардад.

2025-11-04 09:00:24

КОНСТИТУТСИЯ - КАФИЛИ СУЛҲУ ВАҲДАТ

Конститутсия ин қонуни муҳим ва асосии ҳар як давлат ба ҳисоб рафта, сохтори сиёсӣ, иқтисодӣ, иҷтимоӣ ва ҳуқуқии ҳар як давлату миллатро муайян менамояд. Конститутсия қонунест, ки дар асоси он дигар қонунҳо мураттаб сохта мешавад.
Дар Ҷумҳурии Тоҷикистон Конститутсия 6-уми ноябри соли 1994 қабул гардид, ки аз 10 боб ва 100 модда иборат аст.
Дар таърихи давлатдории тоҷикон бо роҳи раъйпурсии умумихалқӣ қабул карда шуд. Бинобар ин,таҷлили рӯзи Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон яке аз идҳои асосии миллии мо маҳсуб меёбад. Конститутсияи Тоҷикистон ба сифати қонуни асосӣ заминаҳои ҳуқуқии давлат, дахлнопазирӣ ва якпорчагии кишвар, манфиатҳои миллӣ ва асосҳои иқтисодиву ҳуқуқии ҷомеаи Тоҷикистонро муайян сохт.
Дар пешгуфтори Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон чунин омадааст: "Халқи Тоҷикистон қисми ҷудонашавандаи ҷомеаи ҷаҳон буда, худро дар назди наслҳои гузашта, ҳозира ва оянда масъул ва вазифадор дониста, таъмини соҳибихтиёрии давлати худ ва рушду камоли онро дарк намуда, озодӣ ва ҳуқуқи шахсро муқаддас шумурда, баробарҳуқуқӣ ва дӯстии тамоми миллату халқиятҳоро эътироф карда, бунёди ҷомеаи адолатпарварро вазифаи худ қарор дода, ҳамин Конститутсияро эълон менамояд”. Маҳз бо шарофати қабули Конститутсия мардуми кишвар бахти хешро ёфтанд ва дар роҳи расидан ба мақсадҳои олии худ қадам гузоштанд.
Арзишҳои ин ҳуҷҷати муҳим инъикосгари сиёсати инсондӯстонаю инсонпарварона ва эътирофу эҳтиром ба ҳуқуқу озодиҳои инсон ва шаҳрванд будани он маҳсуб гардида, шаҳодати ин нуқтаҳо: озодии баён, матбуот, виҷдон ва дин дар Тоҷикистон аст. Тамоми корҳое, ки дар партави Конститутсияи давлати соҳибистиқлоламон анҷом дода шудаанд, танҳо ба хотири таҳкими пояҳои сиёсӣ, иқтисодӣ ва фароҳам овардани шароити мусоиди зиндагӣ ва фаъолият барои шаҳрвандон ва мустаҳкам намудани Ваҳдати миллии тамоми сокинони Тоҷикистон анҷом дода шудааст.
Ҳарчанд қаблан мо дорои чунин санад будем, аммо он ҷавобгӯи ҳадафҳои давлату миллат набуд ва соҳибистиқлол шудани Тоҷикистон зарурати ба низом даровардани самтҳои асоси сиёсати дохилӣ ва хориҷии давлати тоҷиконро ба миён овард. Воқеан, дар ҷомеаи суннатӣ, ки асрҳо бо анъаноти вижа шакл гирифтааст, таъмини низоми одилона ва устувор дар пояи меъёрҳои ҳуқуқӣ татбиқ мешаванд ва бахтномаи тақдирсоз моро ҳифз менамояд.
Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар рӯзи қабули Конститутсия ба ин маънӣ қайд карда буданд, ки имрӯз барои ман қадамҳои аввалин ба вазифаи раиси ҷумҳур аст. Ин вазифа дар ин рӯзҳо барои ман ҳам мушкил аст, лекин бовари дорам, ки бо дастгирии халқи Тоҷикистон аз ин рӯзҳои сахт ҳам мебароем. Ин суханҳо ҳар яки моро водор месозад, ки Конститутсия - бахтномаи миллатро, ки сарчашмаи тамоми қонунҳо аст риоя намуда, онро пос дорем.
Тули сиву як соли фаъолияти Конститутсия имкон фароҳам омад, ки низоми мукаммали ҳуқуқиву сиёсӣ ташкил ва бахшҳои иқтисодиву иҷтимоии ҷомеа ба таври устувор рушд ёфта, сиёсати пешгирифтаи давлату ҳукумати кишвар дар арсаи ҷаҳонӣ муаррифӣ гардад.
Маҳз бо риояи қатъии меъёрҳои конститутсионӣ мо барои расидан ба ҳадафҳои пешгирифтаи ҷомеаи кишварамон дар самти бунёди давлати демократӣ, ҳуқуқбунёд ва дунявӣ қадамҳои устувор мегузорем.
Пас аз қабули ин санади олии ҳуқуқӣ кишвари мо дар миқёси ҷаҳон муаррифи шуд ва халқи Тоҷикистон чун мардуми бунёдкор, сулҳпарвар ва тамаддунофар шинохта гардид.
Конститутсия дар рушди давлатдории миллии тоҷикон нақши муассир дорад, бинобар ин, эҳтироми Конститутсия ва арҷ гузоштан ба он бояд ба вазифаи ҳар як шаҳрванд табдил ёбад. Зеро, Конститутсия – таҷассумгари моҳияти сиёсӣ, ҳуқуқӣ ва маънавии давлат аст. Ҳар фарди ҷомеаи имрӯза вазифадор аст, ки ҳар банди онро риоя кунад, ҳуқуқу озодӣ, шарафу номуси дигаронро эҳтиром намояд. Танҳо бо ҳамин роҳ мо метавонем ба ҳадафи ниҳоии худ, яъне бунёди давлати аз ҳар ҷиҳат пешрафта ва мардумони дорои зиндагии шоиста бирасем.
Конститутсия тақозои онро дорад, ки минбаъд низ дар асоси меъёрҳои он дар кишварамон ваҳдати миллӣ таҳким ёфта, пояи он устувор гардад. Зеро мазмуну муҳтаво ва талаботи ҳар як моддаи зикршуда, муайянкунандаи мақому манзалати инсон ва шаҳрванд дар ҷомеа ва дифои ҳуқуқу озодиҳои ӯ мебошад.
Конститутсия яке аз санадҳои асосии ба ҳисоб меравад ва бо ин васила дар таъмини соҳибихтиёрии кишвар ва сулҳу суботи он саҳмгузор аст.

Навраста Очилдиева, омӯзгори кафедраи педагогика ва психологияи Коллеҷ

2025-11-03 15:52:02

ТАҶЛИЛИ РӮЗИ КОНСТИТУТСИЯ ДАР КУМИТА

 

Бо ташаббуси Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар Коллеҷи омӯзгории шаҳри Душанбе бахшида ба Рӯзи Конститутсия таҳти унвони “Конститутсия – санади сарнавиштсози давлату миллат” ҳамоиши илмӣ баргузор гардид.

Дар ҳамоиш Фарҳод Раҳимӣ, раиси Кумита, Давлатзода Баҳруло ва Ализода Алишер, муовинони раис, кормандони дастгоҳи марказӣ ва директорони муассисаҳои таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии шаҳрҳои Душанбе, Ваҳдат, Турсунзода, Ҳисор иштирок ва суханронӣ намуданд.

Ҳамоишро Фарҳод Раҳимӣ ифтитоҳ намуда, иброз дошт, ки Конститутсия аз рӯзҳои аввали қабулаш дар назди давлату миллати мо вазифаҳои бузурги таърихиеро гузошт, ки муҳимтарини онҳо ташкили аркони давлати соҳибихтиёри миллӣ, низоми мақомоти давлатии муосир, таъмини кафолати амалишавии ҳуқуқу озодиҳои инсон ва шаҳрванд, оғози раванди созандагиву бунёдкориҳо ва расидан ба сатҳи зиндагии шоистаи мардум ба ҳисоб мерафт.

Пешвои миллат дар таърихи навини халқи тоҷик дар саргаҳи ҷомеаи навини Тоҷикистон қарор дошта, дар рушду инкишоф ва мустаҳкамии пояҳои давлатдорӣ ва ҷомеа саҳми арзанда ва бузург доранд.
Дар ин замина, Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар таҳия ва қабули Конститутсияи Тоҷикистон муҳим буда, ташаббускори таҳияи ин санади муҳими кишвар маҳсуб мешаванд.Маҳз бо заҳмату талошҳои пайгиронаи Пешвои миллат ин санади тақдирсоз қабул гардида, он дар рушду устувории соҳаҳои ҳаёти ҷамъиятӣ ва давлатӣ, танзими муносибатҳои ҷамъиятӣ, амалӣ гардидани ҳадафҳо ва вазифҳои олии давлатӣ, ҳамзамон, муаррифии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар арсаи байналмилалӣ нақш ва ҷойгоҳи хоссаро ишғол намудааст.

Мавриди зикри хос аст, ки Пешвои миллат пайваста аз мубрамӣ ва ҷойгоҳи хос доштани Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон ёдоварӣ намуда, нақши онро дар бунёди давлат ва ҷомеаи муосир, ки ҷавобгӯ ба манфиатҳои тамоми халқи кишвар мебошанд, ниҳоят муҳим арзёбӣ менамоянд. Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар Паёми худ ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 28-уми декабри соли 2023 иброз доштанд: «Конститутсияи Тоҷикистони соҳибистиқлол, ки заминаи эъмори давлати мустақили миллӣ ва пешравии тамоми ҷанбаҳои ҳаёти мардуми кишварро фароҳам овардааст, яке аз дастовардҳои муҳимтарини мо мебошад. Амалӣ намудани меъёрҳои Конститутсия ба мо имкон дод, ки пояҳои устувори ҷомеа ва давлатро созмон диҳем, сулҳу оромӣ, суботи сиёсӣ ва ваҳдати миллиро таҳким бахшем, рушди устувори иқтисодии кишварамонро таъмин намоем, барои ҳар як шаҳрванди мамлакат шароити зиндагии арзанда ва инкишофи озодонаро муҳайё созем».

Раҷабов Саидумар Одинаевич- доктори илмҳои ҳуқуқшиносӣ, профессори Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон зимни баромади худ иброз намуд, ки қабули Конститутсияи Тоҷикистони соҳибистиқлол маҳз бо ташаббус, заҳмату талош, истодагарию пофишориҳои Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон сурат гирифта, дар он масъалаҳои калидӣ: барпо намудани давлати демократӣ, ҳуқуқбунёду дунявӣ, кафолати ҳуқуқу озодиҳои инсон, зарурати ҳокимияти президентӣ, кафолати давлатии ҳуқуқ ба моликияти хусусӣ, аз тариқи овоздиҳии умумихалқӣ қабул гардидани Конститутсия, таҳкими Конститутсия бо роҳи ворид намудани тағйиру иловаҳои саривақтӣ ба он, ташкил ва такмили низоми мақомоти давлатӣ ва таъмини фаъолияти самараноки он ифода ва амалӣ гардиданд.

Бобоҷонзода Исрофил Ҳусейн- доктори илмҳои ҳуқуқшиносӣ, профессори Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон низ дар навбати худ қайд кард, ки аз рӯзи аввали таҳияи лоиҳаи Конститутсия, Сарвари давлати тоҷикон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон арзишҳои инсонӣ ва ҳифзи ҳуқуқу озодиҳои инсон ва шаҳрвандро ҳамчун арзиши олӣ эътироф намуда, ба гуруҳи корӣ дастур додаанд, ки ин мафҳумҳоро, ки хусусияти инсонпарваронаву сулҳҷӯёна дорад, ба лоиҳа ворид намоянд, зеро татбиқи амалии ҳуқуқҳои конститутсионии шаҳрвандон ба шароити ҷомеаи инсонӣ, суннатҳои таърихиву маънавӣ, рушди фарҳанги миллӣ, худогоҳии мардум мусоидати созанда дошта, дар баробари ҳуқуқу озодиҳо, шаҳрвандон уҳдадориҳои худро низ бояд дар назди қонун иҷро намоянд. Ин омил имконият фароҳам овард, ки дар Моддаи 5 – уми Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон, “Инсон, ҳуқуқ, номус ва озодии ӯ арзиши олӣ эътироф гардида, ҳаёт, қадр, номус ва дигар ҳуқуқҳои фитрии инсон дахлнопазир ва ҳуқуқу озодиҳои инсон ва шаҳрванд риоя ва ҳифз карда мешаванд”, дарҷ карда шуд.

Дар охир таъкид гардид, ки таҳия ва қабули Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон марҳалаи сифатан нави бунёд ва инкишофи давлат ва ҷомеаи Тоҷикистони муосир буда, ин санади олии ҳуқуқӣ бо саъю талош, азму иродаи қавии Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон қабул гардида, ҳамзамон, нақш ва саҳми ин шахсияти таърихии халқ дар такмили меъёрҳои он бағоят бузург мебошад.

 

2025-11-03 12:05:14

КОНСТИТУТСИЯ - ПОЯИ МУСТАҲКАМИИ ДАВЛАТ

Ҳар давлати муосир барои устувории худ ва рушди ҷомеа ба як қонуни асосӣ эҳтиёҷ дорад. Дар Тоҷикистон чунин қонуни асосӣ Конститутсия мебошад, ки заминаи ҳуқуқӣ ва озодии шаҳрвандонро муайян мекунад. Рӯзи қабули Конститутсия ҳар сол ҳамчун Рӯзи Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон таҷлил мешавад ва аҳамияти он барои ҷомеа ва бахусус ҷавонон ниҳоят бузург аст.
Конститутсия ҳамчун қонуни асосӣ роҳнамои тамоми соҳаҳои давлат мебошад. Он меъёрҳои ҳуқуқӣ ва сохтори мақомоти давлатиро муайян мекунад, ҳуқуқ ва озодиҳои шаҳрвандонро ҳифз менамояд. Ба шарофати Конститутсия, давлат метавонад сиёсати иҷтимоӣ, иқтисодӣ ва фарҳангиро бо ҳамоҳангӣ пеш барад.
Ҳуқуқ ва озодиҳои инсон асоси Конститутсияро ташкил медиҳанд. Ҳар шаҳрванди Тоҷикистон ҳуқуқ дорад, ки бо эҳтиром ба қонун зиндагӣ кунад, интихоб кунад, таҳсил намояд ва дар рушду пешрафти ҷомеа саҳм гузорад. Конститутсия инчунин масъулияти шаҳрвандонро таъкид мекунад, ки ба ҳуқуқи дигарон ва таъмини тартибот эҳтиром гузоранд.
Ҷавонон – ояндаи ҳар кишвар – бояд аҳамияти Конститутсияро хуб фаҳманд. Барои донишҷӯёни коллеҷ, аз ҷумла дар соҳаи тиб ва фармация, донистани ҳуқуқ ва масъулиятҳои худ муҳим аст. Конститутсия барои онҳо ҳамчун роҳнамои ҳуқуқӣ ва ахлоқӣ хизмат мекунад, ки онҳоро дар қабули қарорҳои дуруст дар ҳаёти касбӣ ва иҷтимоӣ роҳнамоӣ менамояд.
Ҳар сол рӯзи 6 ноябр ҳамчун Рӯзи Конститутсия таҷлил мешавад. Ин сана барои таъкид кардани аҳамияти қонун ва худшиносии миллӣ ниҳоят муҳим аст. Он имконият медиҳад, ки ҷавонон ва тамоми шаҳрвандон дар бораи ҳуқуқ ва озодиҳои худ фикр кунанд ва ба зиндагии иҷтимоӣ ва ҷамъиятии худ масъулиятнок муносибат намоянд.
Конститутсия пояи ҳуқуқ ва озодии Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошад. Он барои устувории давлат, ҳифзи ҳуқуқ ва озодиҳои шаҳрвандон ва роҳнамоии ҷавонон дар ҳаёти ҷамъиятӣ аҳамияти бузург дорад. Ҷавонони имрӯза бо донистани Конститутсия метавонанд дар рушди ҷомеа ва ояндаи кишвар саҳми босазо гузоранд.
Ғиёсова Н.У - омӯзгори кафедраи технологияи дорусозӣ, ташкил ва иқтисоди фарматсияи МДТ Коллеҷи тиббии ҷумҳуриявӣ

2025-11-03 11:28:42

ТЕРРОРИЗМ ХАТАР ДАР ҶОМЕА

Мубориза бар зидди терроризм ва экстремизм дар сиёсати Пешвои миллат

‎Ҷумҳурии Тоҷикистон дар солҳои аввали истиқлолият дарк намуд, ки терроризм ҷинояти махсусан хавфнок буда, он ба муқобили амнияти ҷамъиятӣ равона карда шудааст. Махсусан хавфнок будани терроризм дар он ифода меёбад, ки асоси онро кўшиши ҷиноятҳо оиди дар атрофи он ба вуҷуд овардани ҳиссиёти тарсу воҳима фалаҷ сохтани фаъолияти фоиданоки иҷтимоии шаҳрвандон, кори мўътадили мақомоти давлатию идоракунӣ ва бо ҳамин ноил шудан ба мақсадҳои зидди ҷамъиятии худ ташкил медиҳад.

Ҷумҳурии Тоҷикистон сиёсати ҳуқуқии ҷиноятии худро ба роҳ монда, ҳамчун давлати мустақил ва соҳибихтиёр, инчунин узви комилҳуқуқи Созмони Миллали Муттаҳид ва ҷузъи ҷудонашавандаи ҷомеаи ҷаҳонӣ ба як қатор санадҳои ҳуқуқии байналмилалӣ алайҳи мубориза зидди терроризм ҳамроҳ шуда, дар як муддати кўтоҳ қонунгузории дохили кишварро ба низом дароварда қонунҳои зеринро қабул карда, онҳоро мавриди амал қарор дод:

‎1. 16-уми ноябри соли 1999 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи мубориза бар зидди терроризм» қабул карда шудааст, ки он асосҳои мубориза бар зидди терроризмро дар Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян мекунад.

‎2. Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи мубориза бар зидди ҷинояткории муташаккилона» (28 декабри соли 2013)

‎3. Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи мубориза бар зидди экстремизм (ифротгароӣ)» (соли 1999 № 69).

‎4. Консепсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон доир ба мубориза бар зидди терроризм ва экстремизм (ифротгароӣ) (28 марти соли 2006, № 1717) ва Консепсияи сиёсати ҳуқуқии ҷиноятии Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ карда шудааст, ки ин ҳама аз сиёсати пешгирифтаи Ҷумҳурии Тоҷикистон дар мубориза бар зидди терроризм гувоҳи медиҳад.

‎Дар айни ҳол Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷиҳати муқовимат нишон додан бар терроризм якчанд конференсияҳои ҷумҳуриявӣ ва байналмилалиро оид ба мубориза бар зидди терроризм ташкил ва баргузор намуда, бори дигар ба ҷаҳониён исбот намуд, ки иродаи кишвари мо алайҳи мубориза бар зидди терроризм қавӣ мебошад.

‎Ҷумҳурии Тоҷикистон пешгирӣ ва мубориза бар зидди терроризмро ҳамчун вазифаи муҳимтарини таъмини амнияти миллии худ ва тамоми ҷаҳон баррасӣ намуда, барои тақвияти минбаъдаи ҳамкориҳои муштарак дар ин самт баромад мекунад.

‎Мубориза бар зидди терроризм қисми таркибии таъмини амнияти натанҳо Ҷумҳурии Тоҷикистон, балки тамоми ҷомеаи чаҳонӣ мебошад. Вазъи бӯҳрони ҷомеа, пеш аз ҳама дар иқтисодиёт, мавҷудияти муноқишаҳои иҷтимоию сиёсӣ дар муносибатҳои байнидавлатӣ ва байнимазҳабӣ, номукаммалии заминаи меъёрии ҳуқуқӣ, ки масъалаҳои баҳсноки минтақавӣ ва байналмилалиро танзим менамояд, барои ба миён омадани чунин ҷиноятҳо ба монанди терроризм мусоидат мекунад.

‎Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмонборҳо дар суханронии хеш таъкид кардаанд. Яке аз суханрониҳои Пешвои миллат дар Конференсияи Созмони Миллали Муттаҳид дар Вена дар бораи «мубориза бар зидди ҷиноятҳои трансмиллӣ», аз ҷумла терроризм, ки 14 апрели соли 2000 баргузор гардида буд. Чӣ тавре ки қайд шуд: аз замоне, ки Тоҷикистон соҳиби истиқлолият шуд дар тадбирҳои муштараки мубориза алайҳи хавфи афзояндаи ҷинояткории трансмиллӣ оиди терроризм ва гардиши маводи мухаддир фаъолона ширкат меварзад.

Тоҷикистон ҳамчун мамлакате, ки амалан ба масъалаи терроризм ва гардиши ғайриқонунии маводи нашъадор рӯ ба рӯ омадааст ва ҷузъи ҷудонопазири ҷинояткории муташаккилонаи трансмиллӣ мебошад, барои ташаббусҳо ва иқдоми оқилона амал намуда, бар зидди терроризм мубориза бурда, алайҳи ин зуҳурот қатъиян талош меварзад ва саҳми худро гузошта истодааст.

Бояд қайд намуд, ки терроризм яке аз зуҳуроти асосии ҷинояткории муташаккилона аст. Ҳоло, ки Тоҷикистон ба истиқрори сулҳ ва созгории миллӣ комёб шудааст ва бо роҳи эъмори давлатӣ демократии дорои иқтисодӣ бозоргонӣ пеш меравад, амалиёти террористӣ содир намудани қувваҳои муайяни душман ба сулҳу оромии ҷомеа таъсири манфӣ мерасонад, ки ин ҷараёни бонизоми ислоҳотро халалдор месозад. Тоҷикистон нуқтаи назари онро, ки мубориза бар зидди терроризм, яке аз проблемаҳои муҳимтарин, ки имрӯз инсоният дучори он гардидааст, дастгирӣ менамояд.

‎ Ашуров С

Омӯзгори МДТ ЛКТ-и Н Зафаробод.

 

2025-11-03 11:25:04

16 НОЯБР РӮЗИ ПРЕЗИДЕНТИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

16 ноябр дар саросари кишвари мо Рӯзи Президент ҷашн гирифта мешавад. Ин рӯз барои мо хеле азизу гиромист. Ҳама чиз дар қиёс хубтар фаҳмида мешавад. Мо бояд донем, ки дирӯзи мо чӣ гуна буд ва имрӯз то куҷо расидем.

Сарнавишт дар як замони пурталотум ва ҳалокатбор ба миллати тоҷик шахсиятеро эҳдо кард, ки тавонист роҳи наҷоти ӯро пайдо намояд. Ин шахс Пешвои миллат, Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон буд.Дар ибтидои солҳои 90-и садаи ХХ Тоҷикистони азиз ба даргириҳои шадид кашида шуд. Дар натиҷа ҷомеаро ҳисси яъсу ноумедӣ, нобоварӣ ба фардо, ғорату дуздӣ, хунрезӣ, гуруснагӣ фаро гирифт ва як қисми мардуми мо ночор ба кишварҳои ҳамсоя фирор намуда, гуреза шуданд. Дар чунин вазъияти ҳассос шахсият ва роҳбари сарсупурдае лозим буд, ки тамоми нерӯи худро ба ҳифзи Истиқлоли миллӣ ва наҷоти Ватан равона созад, ҷумҳуриро аз парокандагӣ ва нобудшавӣ наҷот диҳад.

Худованд чунин шахсро ба миллати тоҷик ато фармуд. Эмомалӣ Раҳмони ҷавон 34 сол пеш дар Иҷлосияи сарнавиштсози Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба сифати Раиси Шӯрои Олӣ савганд ёд намуд, ки ба Тоҷикистон сулҳ меорад, то охирин муҳоҷирро ба Ватан бармегардонад ва миллати азияткашида ва парокандаи тоҷикро сарҷамъ мекунад. Пас аз талошҳои ҷонфидоёна, сафарҳои пурхатар ва гуфтугӯҳои созанда бо гурӯҳҳои мухталифи сиёсӣ ба ин абармарди сиёсат, шуҷоъ ва хирадманд муяссар шуд, ки ба ивази гарави ҷони худ ваҳдату сулҳро дар кишвар барқарор намояд.

Аз ин ҷост, ки мардуми шарифи Тоҷикистон ин сарвари худро аз ҷон бештар дӯст дӯст дошт, ба ӯ бовар намуд ва ояндаи кишварро ба он кас супурд ва дар ин кор хато накард.Имрӯз кишвари мо дар арсаи ҷаҳонӣ соҳиби обрӯи бесобиқа гашта, таҷрибаи сулҳи тоҷикон сарлавҳаи дастуру китобҳои сиёсатшиносӣ гаштааст. Рушди кишвар, ободиву тинҷӣ ва сатҳи зиндагии мардуми мо хеле боло рафта, Тоҷикистон аз кишварҳои амнтарини дунё ҳисобида мешавад ва Душанбе ба пойтахти чорабиниҳои байналмилалӣ табдил ёфтааст.

Ҷураев Шавкат Юсупалиевич

Мудири кафедраи Педагогика ва методикаи

таълими Коллеҷи омӯзгории шаҳри Турсунзода

 

2025-11-03 11:15:25

ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН «ДАР БОРАИ МАҚОМИ ОМӮЗГОР» СИПАРЕ БАРОИ ОМӮЗГОРОН!

Қабули Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи мақоми омӯзгор» яке аз рӯйдодҳои муҳими сиёсиву иҷтимоии даврони Истиқлолияти давлатӣ ба шумор меравад. Ин санади муҳим ба таҳкими нуфуз ва мақоми омӯзгор дар ҷомеа, баланд бардоштани масъулият, ҳимояи ҳуқуқ, манфиат ва эътибори иҷтимоии устодон нигаронида шудааст.
Омӯзгор - пояи давлат, меъмори маърифат ва бунёдгузори ҷомеаи огоҳ аст. Бе омӯзгор на дониш ҳаст, на фарҳанг, на пешрафт. Аз ин рӯ, қабул гардидани ин қонун — сипари боэътимод барои ҳифзи манзалат ва заҳмати омӯзгорон мебошад.
Бо ташаббус ва ғамхориҳои пайвастаи Пешвои муаззами миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон, соҳаи маориф ҳамеша дар мадди аввал қарор дорад. Роҳбарияти давлат бо хирадмандӣ таъкид менамояд, ки бе омӯзгор ҷомеаи пешрафта сохта намешавад. Аз ин рӯ, давлат шароити заруриро барои фаъолияти самараноки устодон фароҳам меорад.
Имрӯз муассисаҳои таълимӣ дар кишвар бо таҷҳизоти замонавӣ муҷаҳҳаз гардида, маоши омӯзгорон тадриҷан меафзояд, барномаҳои таълимӣ ва усулҳои дарсдиҳӣ такмил меёбанд. Ин ҳама аз сиёсати устувори давлат дар самти рушди соҳаи маориф шаҳодат медиҳад.
Қонуни мазкур на танҳо як санади меъёрии ҳуқуқӣ, балки эълони эҳтиром ва арҷгузорӣ ба заҳмати омӯзгор аст. Он омӯзгоронро ба масъулиятшиносӣ, ватандӯстӣ ва садоқат ба касб бештар ҳидоят менамояд.
Бигзор омӯзгорони тоҷик бо ифтихор гӯянд, ки давлату миллат қадри онҳоро медонад ва меҳнаташонро пос медорад.
Зеро омӯзгорон - сохтмончиёни рӯҳи инсон, тарбиятгарони насли оянда ва сипари маърифатанд.
Зиҳӣ омӯзгор! Зиҳӣ муаллим! Зиҳӣ соҳаи илму маърифат!
Дар зери парчами Истиқлол ва сиёсати маорифпарваронаи Пешвои миллат, омӯзгорони тоҷик бо дили сӯхта, виҷдони бедор ва иродаи қавӣ барои фардои дурахшони Ватан заҳмат мекашанд.
Очилов Лутфулло Рузибегович, омӯзгори Коллеҷи тиббӣ-иҷтимоии шахри Бохтар

2025-11-03 11:12:58

КОНСТИТУТСИЯ - АСОСИ ҲУҚУҚӢ ВА СИЁСӢ БАРОИ РУШДИ ДАВЛАТИ МИЛЛӢ

Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳамчун санади олии ҳуқуқӣ ва сиёсӣ, пояи давлатдории миллӣ ва рамзи соҳибистиқлолии кишвар маҳсуб меёбад. Қабули он 6 ноябри соли 1994 дар раъйпурсии умумихалқӣ, марҳилаи наве дар таърихи сиёсӣ ва ҳуқуқии тоҷикон буд. Ин санади сарнавиштсоз роҳи рушди давлати ҳуқуқбунёд, демократӣ, дунявӣ ва иҷтимоиро муайян кард.
Конститутсия на танҳо маҷмуи меъёрҳои ҳуқуқӣ, балки паймони байни давлат ва ҷомеа мебошад, ки принсипҳои асосии зиндагии сиёсӣ, иҷтимоӣ ва маънавии миллатро муқаррар мекунад.
Пас аз пошхӯрии Иттиҳоди Шуравӣ ва эълони истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон (9 сентябри соли 1991), зарурати ташаккули низоми нави ҳуқуқӣ ба миён омад. Дар шароити мураккаби сиёсӣ ва иҷтимоӣ, ниёз ба Конститутсияи миллӣ ҳамчун асоси қонунии давлатдорӣ ба таври ҷиддӣ эҳсос мешуд.
Бо талошҳои давлатдорони ҷавон ва иродаи халқ, лоиҳаи Конститутсия таҳия шуда, дар натиҷаи раъйпурсии умумихалқӣ 6 ноябри соли 1994 қабул гардид. Ҳамин рӯз ҳамчун Рӯзи Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷашн гирифта мешавад.
Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 10 боб ва 100 модда иборат буда, дар онҳо:
асосҳои сохтори давлат,
ҳуқуқ ва озодиҳои инсон ва шаҳрванд,
ҳокимияти қонунгузор, иҷроия ва судӣ,
рамзҳои давлатӣ ва принсипҳои сиёсати дохилӣ ва хориҷӣ
инъикос ёфтаанд.
«Тоҷикистон давлати соҳибихтиёр, демократӣ, ҳуқуқбунёд, дунявӣ ва иҷтимоӣ мебошад».
Ин меъёр самти асосии давлатдориро муайян намуда, пояи қонунгузорӣ ва сиёсатро ташкил медиҳад.
Конститутсия асоси ҳамаи қонунҳо ва санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ мебошад. Ҳеҷ як қонун ё амали ҳуқуқӣ наметавонад мухолифи меъёрҳои он бошад. Бо ин васила, он қонуни қонунҳо ва заминаи ягонаи низоми ҳуқуқӣ маҳсуб мешавад.
Дар заминаи Конститутсия, солҳои баъдӣ як қатор ислоҳоти конститутсионӣ амалӣ гардиданд - солҳои 1999, 2003 ва 2016, ки мутобиқ ба воқеияти нав ва талаботи рушди ҷомеаи демократӣ буданд. Масалан, ислоҳоти соли 2016 имконият дод, ки низоми идоракунӣ устувортар ва мутамарказ гардад, ва арзишҳои миллӣ - ҳамчун асоси давлатдорӣ- таҳким ёбанд.
Яке аз хусусиятҳои муҳими Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон ин арзиши олӣ доштани инсон ва ҳуқуқу озодиҳои ӯ мебошад. Моддаи 5 таъкид мекунад, ки:
«Ҳуқуқу озодиҳои инсон ва шаҳрванд аз ҷониби давлат эътироф, риоя ва ҳифз карда мешаванд».
Ин меъёр ба таври мустақим бо Эъломияи умумии ҳуқуқи башар (1948) ва дигар санадҳои байналмилалӣ мутобиқ аст. Ин ҳамбастагӣ нишон медиҳад, ки Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ҷомеаи ҷаҳонӣ бо эҳтиром ба арзишҳои умумии инсонӣ ҳамгиро шудааст.
Конститутсия ҳамчун санади ягонаи ҳуқуқӣ ва сиёсӣ, заминаи ваҳдати миллӣ ва суботи ҷомеа мебошад. Он имконият дод, ки баъди солҳои ҷанги шаҳрвандӣ (1992–1997) давлат сиёсати сулҳ, ваҳдат ва барқарорсозиро роҳандозӣ намояд. Дар заминаи меъёрҳои конститутсионӣ, тавозуни манфиатҳои гурӯҳҳои иҷтимоӣ ва сиёсӣ таъмин гардид.
Имрӯз Конститутсия ба таври возеҳ меъёрҳои рушди устувори иҷтимоиву иқтисодӣ, адолати иҷтимоӣ, ва идоракунии самаранокро муайян мекунад, ки ин ҳама барои татбиқи Стратегияи миллии рушди Тоҷикистон то соли 2040 муҳим мебошад.
Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон на танҳо ҳуҷҷати ҳуқуқӣ, балки рамзи ваҳдат, истиқлол ва адолати иҷтимоии миллат мебошад. Он ҳамчун санади зинда, мутобиқ ба талаботи замон такмил меёбад ва барои таҳкими давлатдории миллӣ, суботи сиёсӣ ва рушди инсонӣ заминаи устувор фароҳам меорад.
Риояи Конститутсия - на танҳо уҳдадории шаҳрванд, балки нишонаи маданияти ҳуқуқии ҳар як узви ҷомеа мебошад.
Саидзода Аҳмадшо Раҳматшо н.и.п, дотсент, директори Литсейи касбии техникии сохтмони шаҳри Душанбе

2025-11-03 11:08:39

КОНСТИТУТСИЯИ ХАЛҚПАРВАР

Ифода гардидани халқ ҳамчун сарчашмаи ҳокимияти давлатӣ аз демократӣ ва халқпарвар будани Конститутсия дарак медиҳад. Хушбахтона, Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки ҳоло мо 31-солагии қабули онро ҷашн мегирем, намунаи беназири ин ҳуҷҷати сарнавиштсоз мебошад. Зеро аз 100 моддаи Конститутсия 34 модда, яъне беш аз сеяки он ба ҳуқуқу озодӣ ва вазифаҳои асосии инсон ва шаҳрванди кишвар бахшида шудааст.
Бори нахуст дар таърихи навини кишвар Конститутсия имконияти инкишофи ҳаёти ҷамъиятиро дар асоси равияҳои гуногуни сиёсӣ ва мафкуравӣ эълон карда, ҳуқуқи шаҳрвандонро дар ташкили ҳизбҳои сиёсӣ, созмонҳои ғайриҳукуматӣ ва дигар иттиҳодияҳои ҷамъиятӣ дарҷ намуд.
Агар ба таърихи қабули Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон назар афканем, заминаи аслии он аз Иҷлосияи XVI Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон сарчашма мегирад, ки ҳокимияти конститутсиониро таъсис дод ва заминаҳои воқеӣ барои таҳия ва қабули Конститутсияи нав фароҳам омад. Бо қарори ҳамон иҷлосияи тақдирсоз Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳайати нави Комиссияи конститутсиониро бо роҳбарии Сарвари давлат — Раиси Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон таъсис дод.
Моҳи ноябри соли 1993 гурӯҳи корӣ аз ҷониби Раёсати Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон созмон дода шуд. Ҳангоми таҳияи лоиҳаи Конститутсия гурӯҳи корӣ шароиту хусусиятҳои мамлакат ва принсипу меъёрҳои ҳуқуқи байналмилалиро пурра ба эътибор гирифт.
Моҳи апрели соли 1994 лоиҳаи нави Конститутсия дар матбуоти даврӣ чоп шуда, ба муҳокимаи умумихалқӣ пешниҳод гардид. Зимни муҳокимаи лоиҳаи Конститутсия зиёда аз 8,5 ҳазор пешниҳод ба Шӯрои Олӣ ворид гардид ва танҳо баъди ба эътибор гирифтани онҳо лоиҳаи Конститутсия такмил ёфта, ба раъйпурсии умумихалқӣ пешниҳод гардид.
Ҳамин тавр, 6-уми ноябри соли 1994 нахустин Конститутсияи давлати соҳибистиқлоли мо аз ҷониби мардуми Тоҷикистон бо роҳи раъйпурсии умумихалқӣ қабул гардид, ки он яке аз дастовардҳои муҳим дар таърихи навини давлатдории мо ба шумор меравад.
Бояд зикр намуд, ки Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон дар муқоиса бо қонунҳои ҳаммонанди замони Шӯравӣ хусусиятҳои фарқкунанда ва афзалиятҳои зиёд дорад. Ин Конститутсия сохти нави давлатдории миллии тоҷиконро ҳамчун давлати соҳибихтиёр, демократӣ, ҳуқуқбунёд, дунявӣ ва ягона муайян намуда, ҳуқуқу озодиҳои инсон ва шаҳрвандро арзиши олӣ эътироф намудааст.
Дар он дарҷ гардидааст, ки интихоби Президенти мамлакат, вакилони Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олӣ, маҷлисҳои вакилони халқи маҳаллӣ ва ворид намудани тағйироту иловаҳо ба Конститутсия бо пурсиши иродаи халқ тариқи интихобот ва раъйпурсӣ ба роҳ монда мешавад.
Бинобар ин, метавон зикр намуд, ки Конститутсияи амалкунанда орзуҳои ҳазорсолаи аҷдодони моро ҷомаи амал пӯшонид. Ва шукрона бояд кард, ки мо аз ин афзалиятҳо баҳравар ҳастем.
Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ — Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон моҳияти ин санади муҳимро чунин таъкид намудаанд:
> «Конститутсия ҳамчун қонуни олии кишвар азму иродаи мардуми Тоҷикистонро оид ба тағйирнопазир будани шакли идораи ҷумҳурӣ, тамомияти арзӣ, моҳияти демократӣ, ҳуқуқбунёдӣ, дунявӣ ва иҷтимоии давлат эълон намуд. Яъне, дар мазмуну муҳтавои ин санади тақдирсоз роҳи ояндаи давлатдории мустақили мо муайян гардида, асосҳои конститутсионии ташаккул ва инкишофи минбаъдаи он гузошта шуданд. Аз ин лиҳоз, ҳар як шаҳрванди мамлакат ин санади тақдирсозро азизу муқаддас меҳисобад, зеро он ҳуқуқу озодиҳои ҳар кадоми онҳоро ба сифати арзиши олӣ эътироф намуда, ҳифзи қонунии як силсила ҳуқуқҳои фитрии инсон, аз ҷумла дахлнопазирии ҳаёт, қадр, номус, инчунин озодии виҷдон ва эътиқод ва дигар ҳуқуқу озодиҳои ӯро кафолат медиҳад».
Оре, Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон ифодагари манфиатҳои волои миллату Ватан, муайянкунандаи низоми устувори давлатдорӣ ва сохтори идораи ҷомеа, кафолатбахши ҳуқуқу озодиҳои инсон, таъминкунандаи истиқлоли сиёсиву иқтисодӣ ва амсоли инҳост.
Конститутсия бахтномаи миллат, санади муқаддас, кафолатгари адолат, роҳнамои зиндагиву фаъолияти инсон, шаҳсутун ва шиносномаи давлату миллати мо мебошад. Аз ин рӯ, ҳар як шаҳрванди кишвар бояд онро хуб донад, зеро муносибатҳои ҷамъиятии ҳаррӯзаи мо аз амали қонунҳо ва риояи волоияти қонун вобастагӣ дорад.
Ҷабборзода Умед Убайдулло – директори Муассисаи давлатии таълимии “Коллеҷи тиббии ҷумҳуриявӣ”

2025-11-03 11:05:15

МАРОСИМИ ҶОИЗАСУПОРИИ ОЗМУНИ ҶУМҲУРИЯВИИ «ИЛМ – ФУРӮҒИ МАЪРИФАТ»

1 ноябри соли 2025 дар Театри давлатии академии опера ва балети ба номи Садриддин Айнӣ маросими ҷамъбастӣ ва ҷоизасупории озмуни ҷумҳуриявии «Илм – фурӯғи маърифат» баргузор гардид, ки дар он муовини Сарвазири Ҷумҳурии Тоҷикистон, раиси Комиссияи ҷумҳуриявии озмун Дилрабо Мансурӣ, вазири маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон, муовини раиси комиссияи озмун Раҳим Саидзода, муовини якуми вазир, муовинони вазири маориф ва илм, дигар намояндагони расмӣ, сардорони раёсату шуъбаҳои дастгоҳи марказии вазорат, олимону устодони донишгоҳ, довталабону иштирокчиёни озмун ва намояндагони воситаҳои ахбори умум ширкат доштанд.
Сараввал муовини Сарвазири Ҷумҳурии Тоҷикистон, раиси Комиссияи ҷумҳуриявии озмун Дилрабо Мансурӣ зимни сухани ифтитоҳӣ иштирокчиёнро бо анҷоми бомуваффақияти Озмуни ҷумҳуриявии «Илм - фурӯғи маърифат», ки бо ташаббуси Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон роҳандозӣ гардидааст, табрик намуда, таъкид кард, ки ин иқдоми арзандаи Пешвои муаззами миллат ба мактаби воқеии ҳавасмандгардонии ҷавонон ба омӯзиш, ҷустуҷӯ, эҷод ва таҳқиқи илмҳои дақиқ табдил ёфтааст.
Қайд гардид, ки озмуни мазкур бо мақсади рушди тафаккури техникӣ, тарғиби ҷаҳонбинии илмӣ, дастрасӣ пайдо кардан ба техникаву технология, тавсеаи ихтироъкорӣ ва навоварӣ, пайвасти илм бо истеҳсолот, ҷалби бештари хонандагону донишҷӯён ва дигар қишрҳои ҷомеа ба омӯзиши фанҳои риёзӣ, дақиқ ва табиӣ, ҳамчунин дарёфт ва муаррифии истеъдодҳои нав дар ин самтҳо баргузор мегардад.
Муовини Сарвазири кишвар иброз дошт, ки вазорат дар посух ба ғамхориҳои пайвастаи роҳбарияти давлат ҷиҳати рушди соҳаи маориф ва илм тадбирҳои амалӣ меандешад ва озмуни ҷумҳуриявии «Илм - фурӯғи маърифат» ҳамчун як ташаббуси созанда дар баланд бардоштани шавқи таҳқиқотӣ ва илмомӯзии ҷавонон нақши муҳим бозида, ҳамасола шумораи бештари иштирокчиёнро фаро мегирад.
Тибқи маълумоти оморӣ, дар даври сеюми озмун 4852 нафар довталаб иштирок намуданд, ки аз онҳо 667 нафар, аз ҷумла 227 хонандаи муассисаҳои таҳсилоти миёнаи умумӣ, 216 хонандаи муассисаҳои типи нав, 183 донишҷӯ ва 41 намояндаи касбу кори гуногун ба даври ҷумҳуриявӣ роҳхат гирифтанд. Даври ҷумҳуриявии озмун аз 21 то 25 октябри соли 2025 дар шаҳри Душанбе баргузор гардида, дар умум 156 нафар ғолиб дониста шуд, ки аз ин шумора 26 нафар соҳиби ҷойи якум, 52 нафар ҷойи дуюм ва 78 нафар ҷойи сеюм гардиданд.
Ҳамзамон, мувофиқи натиҷаҳои озмун ба 139 нафар волидайни ғолибон нишони «Маърифатпарвар», ба 51 омӯзгор нишони «Аълочии маориф ва илми Тоҷикистон» ва ба 36 нафар «Ифтихорнома»-и Вазорати маориф ва илм супорида шуд.
Дар натиҷаи ҷамъбасти умумӣ, шаҳри Душанбе бо ба даст овардани 86 ҷой (19 ҷойи якум, 25 ҷойи дуюм ва 42 ҷойи сеюм) ҷойи аввалро ишғол намуд. Вилояти Суғд бо 35 ҷой (3 ҷойи якум, 16 ҷойи дуюм ва 16 ҷойи сеюм) дар ҷойи дуюм, вилояти Хатлон бо 20 ҷой (3 ҷойи якум, 6 ҷойи дуюм ва 11 ҷойи сеюм) дар ҷойи сеюм қарор гирифт. Шаҳру ноҳияҳои тобеи ҷумҳурӣ бо 11 ҷой (1 ҷойи якум, 3 ҷойи дуюм ва 7 ҷойи сеюм) дар ҷойи чорум ва Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон бо 4 ҷой (2 ҷойи дуюм ва 2 ҷойи сеюм) дар ҷойи панҷум ҷойгир шуданд.
Даври ниҳоии озмун нишон дод, ки баргузории чунин чорабиниҳо ба таҳкими иқтидори зеҳнӣ дар байни наврасону ҷавонон, ҳавасмандсозии омӯзгорон ва волидон, боло бурдани мақому нуфузи илму дониш дар ҷомеа ва дарёфти ҷавонони боистеъдод мусоидат мекунад. Озмун ба ташаккули ҷомеаи донишбунёд ва густариши фарҳанги илмомӯзӣ такони ҷиддӣ бахшид.
Дар маросими ҷамъбастӣ ба ғолибони озмун дар номинатсияҳои гуногун ҷойҳои якум, дуюм, сеюм супорида шуда, онҳо бо дипломҳо, ифтихорномаҳо ва туҳфаҳои хотиравии Кумитаи тадорукот қадрдонӣ гардиданд.
Маросим бо барномаи фарҳангӣ, ки аз ҷониби ҳунармандони Театри давлатии академии опера ва балети ба номи Садриддин Айнӣ иҷро гардид, анҷом ёфт

2025-11-03 11:02:36

КОНСТИТУТСИЯ - КАФИЛИ ҲУҚУҚУ ОЗОДИҲОИ ИНСОН

Конститутсия санади олии ҳуқуқии ҳар як давлат буда, пояи асосии низоми ҳуқуқӣ ва сиёсӣ ба шумор меравад. Он на танҳо қонуни асосии кишвар, балки рамзи соҳибистиқлолӣ, адолат ва волоияти қонун мебошад. Конститутсия ба сифати санади олитарини ҳуқуқӣ асоси ташкили давлатдорӣ, муайянкунандаи сохтори ҳокимият, ҳуқуқ ва уҳдадориҳои шаҳрвандон ва муносибатҳои байни давлату ҷомеа мебошад. Ҳар як миллату давлат барои пойдории сохтори давлатӣ, таъмин намудани ҳуқуқу озодиҳои шаҳрвандон ва рушди босуботи ҷомеа ниёз ба чунин санади муҳимми ҳуқуқӣ дорад.
Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон 6-уми ноябри соли 1994 дар асоси иродаи халқи тоҷик тавассути раъйпурсии умумихалқӣ қабул гардид ва ҳамасола ин рӯз ҳамчун санаи муҳим ва сарнавиштсоз – Рӯзи Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон таҷлил мегардад, ки он на танҳо як ҷашни давлатӣ, балки рамзи соҳибистиқлолӣ, ваҳдат ва давлатдории миллӣ маҳсуб меёбад.
Қобили зикр аст, ки қабули ин санади сарнавиштсоз дар марҳилаи ниҳоят ҳассоси сиёсиву иҷтимоии кишвар сурат гирифт ва заминаи ҳуқуқии давлати демократӣ, ҳуқуқбунёд ва дунявиро гузошт. Конститутсия ҳамчун санади асосии кишвар, на танҳо рамзи соҳибихтиёрӣ ва истиқлоли миллӣ аст, балки қалби низоми ҳуқуқии кишвар, пояи ҳама қонунҳо ва санадҳои меъёрии ҳуқуқии давлат низ маҳсуб меёбад.
Аз рӯйи принсипи зинабандии санадҳои ҳуқуқӣ, Конститутсия дар зинаи олӣ қарор дорад. Дар асоси он қонунҳо, қарорҳо, фармонҳо ва дигар санадҳо таҳия ва қабул мегарданд. Барои мисол: Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи маориф», Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбӣ», Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи забони давлатӣ» ва дигар санадҳоро низ метавон шарҳ дод, ки бевосита аз принсипҳои Конститутсия сарчашма мегиранд. Ин маънои онро дорад, ки Конститутсия заминагузори ҳамаи санадҳои меъёрӣ-ҳуқуқӣ мебошад ва ба онҳо қувваи ҳуқуқӣ ва эътибори қонунӣ мебахшад.
Он муносибатҳои асосии сиёсӣ, иҷтимоӣ, иқтисодӣ ва ҳуқуқиро муайян менамояд. Ҳамзамон, меъёрҳоеро дарбар мегирад, ки ҳуқуқу озодиҳои шаҳрвандонро кафолат дода, вазифа ва салоҳиятҳои мақомоти давлатӣ, низоми сохтори он ва ваколатҳои мақомоти давлатӣ дар он танзим гардидаанд. Дар баробари ин, озодии виҷдон, сухан, матбуот, дин, ҳуқуқ ба таҳсил, тандурустӣ, меҳнат ва иштирок дар идоракунии давлатиро таъмин менамояд.
Бояд қайд намуд, ки пас аз солҳои душвори ҷанги шаҳрвандӣ қабул гардидани Конститутсия як қадами муҳиму таърихӣ ва сулҳу суботи сиёсӣ буд. Дар он замон Тоҷикистон ба як ҳуҷҷате ниёз дошт, ки манфиати тамоми табақаҳои ҷомеаро таъмин намуда, барои рушди минбаъдаи давлат замина гузорад. Имрӯз, маҳз ба туфайли амалишавии қонунҳои дар асоси Конститутсия қабулшуда Тоҷикистон ба як давлати устувор бо рушди иқтисодӣ ва иҷтимоӣ табдил ёфтааст.
Дар робита ба ин, Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар яке аз баромадҳояшон чунин таъкид намудаанд: “Танҳо ҳамон миллате дар байни оламиён соҳиби обруву эътибор мегардад, ки конститутсия ва қонунҳои худро эҳтиром ва риоя кунад. Танҳо ҳамон давлат нуфуз пайдо менамояд, ки шаҳрвандонаш, сарфи назар аз мансубияти нажодӣ, миллӣ ва диниашон эҳтиром ва волоияти қонунро ба ҷо меоранд ва дар айни замон ба арзишҳои беҳтарини башарият арҷ мегузоранд”.
Аз ин рӯ, Рӯзи Конститутсия на танҳо рӯзи як санади ҳуқуқӣ, балки рӯзи эҳтиром ба арзишҳои давлатдории миллӣ, сулҳу субот ва ваҳдати миллӣ мебошад. Имрӯз мо – шаҳрвандони Тоҷикистон бояд ба ин санади муқаддаси миллӣ арҷ гузорем ва дар роҳи амалӣ шудани меъёрҳои он саҳмгузор бошем. Танҳо дар сурати риояи пурраи Конститутсия мо метавонем ба ҷомеаи воқеан демократӣ ва пешрафта ноил гардем.
Рӯзи Конститутсия муборак, ҳамватанони азиз!
Абдусалом ТОИРЗОДА, н.и.ф., дотсент,
мудири кафедраи забон ва адабиёти тоҷики Коллеҷи омӯзгории ба номи Хосият
Махсумоваи ДДОТ ба номи Садриддин Айнӣ

2025-11-01 08:47:00

МАҶЛИСИ ҲУКУМАТИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

31 октябр таҳти раёсати Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат, Раиси Ҳукумати кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон маҷлиси Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон баргузор гардид.

Дар маҷлис, нахуст, лоиҳаи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли 2026” ва дурнамои нишондиҳандаҳои буҷети давлатӣ барои солҳои 2027-2028 баррасӣ гардид.

Таъкид карда шуд, ки лоиҳаи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли 2026” хусусиятҳои фарқкунанда дошта, дар он як қатор муқаррароти нав ва тағйирот пешбинӣ карда шудааст.

Гуфта шуд, ки дар заминаи рушди соҳаҳои иқтисоди миллӣ даромади Буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли 2026 аз ҳисоби ҳамаи сарчашмаҳои воридот дар ҳаҷми 65,0 миллиард сомонӣ пешбинӣ мегардад, ки ҳаҷми умумии он нисбат ба буҷети тасдиқшудаи соли 2025 15,5 миллиард сомонӣ ё 31,2 фоиз зиёд ва ба 33,3 фоизи Маҷмуи маҳсулоти дохилӣ дар соли 2026 баробар мешавад.

Дар буҷети давлатӣ барои соли оянда ҷиҳати маблағгузории соҳаҳои иҷтимоӣ 29, 5 миллиард сомонӣ пешбинӣ шудааст, ки 44 фоизи ҳаҷми умумии хароҷоти буҷет ё 15,1 фоизи маҷмӯи маҳсулоти дохилиро ташкил медиҳад.

Чунин хароҷоти зиёд ба ин соҳаҳо, аз ҷумла маорифу тандурустӣ, нишона аз таваҷҷуҳи баланди Ҳукумати кишвар ба рушди сармояи инсонӣ арзёбӣ гардид.

Доир ба лоиҳаи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи буҷети давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли 2026” ва дурнамои нишондиҳандаҳои буҷети давлатӣ барои солҳои 2027-2028 ва лоиҳаи Барномаи қарзгирии берунаи давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли 2026 ва дурнамои нишондиҳандаҳои он барои солҳои 2027-2028 вазири молия Файзиддин Қаҳҳорзода гузориш дод.

Таъкид карда шуд, ки барномаи қарзгирии берунаи давлатӣ 52 созишномаи қарзӣ, аз ҷумла 36 созишномаи қарзии амалкунанда ва 16 созишномаи дар сатҳи мувофиқасозӣ қарордоштаро дар бар мегирад.

Ҳадаф аз таҳияи барнома амалӣ намудани назорати дахлдор дар самти ҷалби маблағҳои қарзии хориҷӣ ба Тоҷикистон ва роҳ надодан ба андӯхти назоратнашавандаи қарзи берунӣ мебошад.

Президенти кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон, ҳамчунин, дастур доданд, ки барои дарёфти роҳу василаҳои афзун намудани даромад ба буҷети давлатӣ, аз ҷумла тавассути тезонидани раванди рақамикунонӣ, гузаштан ба пардохтҳои ғайринақдӣ дар ҳама соҳаҳо ва истифодаи васеи технологияҳои муосир дар гузаргоҳҳои сарҳадию гумрукӣ, чораҳои иловагии муассир андешида шавад.

Дар бораи лоиҳаи Барномаи давлатии мақсадноки рушди илмҳои риёзӣ, дақиқ ва табиӣ барои солҳои 2026-2030 вазири маориф ва илм Раҳим Саидзода гузориш дода, аз ҷумла иттилоъ дод, ки барномаи мазкур бо мақсади идома бахшидан ба низоми самарабахши дастгирӣ ва рушди илмҳои риёзӣ, дақиқ ва табиӣ, баланд бардоштани самаранокии таҳқиқоти илмӣ ва татбиқи технологияҳои инноватсионӣ, ҳамгироии неруҳои илмӣ ва технологӣ ба самтҳои афзалиятдоштаи рушди иҷтимоӣ ва иқтисодии кишвар, таҳия гардидааст.

Дар кори маҷлис, ҳамчунин, дар бораи пешниҳоди Маҷлиси вакилони халқи ноҳияи Сангвор дар хусуси ба категорияи шаҳрак мансуб донистани деҳаи Тавилдара ва номгузорӣ намудани он, дар бораи омодагӣ ва баргузор намудани Конфронси чоруми байналмилалии сатҳи баланд оид ба Даҳсолаи байналмилалии амал “Об барои рушди устувор, солҳои 2018-2028” ва дар бораи таъсиси Муассисаи давлатии “Маркази татбиқи лоиҳаи сохтмони Неругоҳи барқи обии “Хуталон” гузориши шахсони масъул шунида шуд.

Дар фароварди кори маҷлис Президенти кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон барои амалисозии барномаҳои давлатӣ, татбиқи Қонунҳои амалкунанда ва дигар супоришҳои Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ба масъулини вазорату идораҳо ва мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатӣ супоришҳои мушаххас доданд.

Дастурҳои дигар, ҳамчунин, барои дар сатҳи баланди ташкилӣ гузаронидани чорабиниҳо дар давраи тирамоҳу зимистони солҳои 2025-2026, ҷамъоварии беталафи меваю сабзавот, захираи кофии маводи хӯрока ва сӯзишворӣ, вусъати корҳои созандагию ободонӣ ба истиқболи ҷашни 35-солагии Истиқлоли давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва ғайра дода шуд.

2025-10-31 12:59:02

КОНСТИТУТСИЯИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН – ДАСТОВАРДИ БУЗУРГИ МИЛЛАТИ ТОҶИК

Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳуҷҷати сарнавиштсози давлати демократӣ, ҳуқуқбунёд ва ягонаи тоҷикон маҳсуб ёфта, ба қатори даҳгонаи беҳтарин конститутсияҳои кишварҳои олам дохил шудааст.
Конститутсия дастоварди бузурги миллӣ дар даврони соҳибистиқлолӣ буда, муқаддасоти миллӣ, истифодаи васеи анъанаҳо ва осори таърихии миллиро эълон ва таъмин менамояд.
Бояд зикр кард, ки дар давлати демократӣ риояи Конститутсия ва қонунҳо бояд як мароми муқаррарӣ дошта бошад. Дар ин маврид Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар яке аз баромадҳои хеш чунин қайд намудаанд: “Ҳар як фарди ҷомеа бояд зарурияти риояи бечунучарои қонунро амиқ дарк намояд. Итоат ба қонун бояд ба одати ҳар як шаҳрванд табдил ёбад”. Аз ин рӯ, зарур аст, ки ҳар як шаҳрванд қонунҳоро хуб донад ва риоя намояд.
Лозим ба ёдоварист, ки ин ҳуҷҷати сарнавиштсози кишвар бо ташаббуси Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо раъйпурсии умумихалқӣ қабул гардид. Конститутсия, ки тамоми қонунҳо аз он сарчашма мегиранд, барои пешрафт ва рушди давлат заминаи асосӣ мегузорад.
Воқеан, халқи тамаддунсозу фарҳангии мо тавонист санаде қабул намояд, ки таҷассумгари манфиатҳои миллӣ буда, рушду бонизоми давлат ва ҳаёти осудаи ҷомеаро таъмин намояд.
Бояд зикр кард, ки гузашти солҳо дурустии роҳи интихобкардаи моро, ки бо майлу иродаи мардуми кишвар дар Конститутсия дарҷ гардидааст, нишон медиҳад. Ҷомеае, ки заминаҳои ҳуқуқиро доро нест, ба монеаҳо гирифтор мешавад. Ин қонун санади ягонаи муайянкунадаи ҳадаф, вазифа, шакл ва моҳияти ҳар як давлат аст, ки тамоми унсурҳои ҷамъиятиро ба танзим медарорад.
Дар шароити имрӯза нақш ва аҳаммияти ҳама гуна Конститутсия дар рушди ҷомеа ниҳоят назаррас мебошад, зеро он муносибатҳои муҳимтарини ҷамъиятро ба танзим дароварда, заминаи асосии ташаккули давлатдории миллиро таъмин менамоянд.
Мавриди зикр аст, ки бо қабули Конститутсия халқи тоҷик дар айёми ниҳоят ҳассоси таърихӣ бори дигар исбот кард, ки ҳеҷ гуна душворию мушкилот, аз ҷумла ҷанги даҳшатбори ба сари давлат ва мардуми Тоҷикистон таҳмилшуда наметавонад сокинони сулҳдӯсту созандаи кишвари моро аз роҳи ҳақиқату ростӣ, бунёди давлати муосири миллӣ ва фаъолияти бунёдкорона берун созад.
Ин аст, ки қабули Конститутсия арзишмандтарин дастоварди мардум ва давлати тоҷикон дар охири асри гузашта ба шумор рафта, натиҷаи мантиқии талошҳои ҷомеаи адолатпарвар дар роҳи расидагӣ ба марҳилаи тозаи рушду инкишофи хеш ва муаррифии кишвари мо ба оламиён мебошад.
Ҷиёнгул ҚУРБОНОВА, ассистенти кафедраи забон ва адабиёти тоҷики Коллеҷи омӯзгории ба номи Хосият Махсумоваи ДДОТ ба номи С. Айнӣ