Дар Коллеҷи омӯзгории шаҳри Кӯлоб бо иштироки директори Коллеҷ номзади илмҳои педагогӣ, дотсент Одиназода Латофат Амиршо ва дигар сохторҳои Коллеҷ оид ба ҷамъбасти натиҷаҳои соли 2024 бо доираи васеи рӯзноманигорони маҳаллӣ, вилоятӣ ва ҷумҳуриявӣ нишасти матбуотӣ доир гардид.

Омӯзгорону кормандони муассиса дар давраи ҳисоботӣ ҷиҳати иҷрои дастуру супоришҳо, амру фармонҳои Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон, қарорҳои Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, фармоишҳои раиси Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, дастури супоришҳои Мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии вилояти Хатлон ва шаҳри Кӯлоб то имрӯз як чанд корҳоро ба анҷом расонидаанд, - иброз дошт директори Коллеҷ.

Таъкид гардид, ки дар Коллеҷи омӯзгории шаҳри Кӯлоб дар соли 2024 шумораи умумии кормандон 116 нафарро буда, аз он 90 нафарро омӯзгорон ташкил медиҳад.

Дар соли таҳсили 2023-2024 муассисаро 399 нафар хатм намуданд.

Дар пайравӣ аз ҳидоятҳои хирадмандона ва оқилонаи Пешвои муаззами миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон маъмурияти Коллеҷи омӯзгории шаҳри Кӯлоб дар ҳар ҷашну маросим аз ҳолу аҳволи қишри ниёзманди ҷомеа дидан намуда, то ҳадди имкон ба онҳо кӯмакҳои моддии худро мерасонад. Аз ҷумла, дар арафаи ҷашни пуршукуҳи 33-солагии Истиқлоли давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон директори Коллеҷи омӯзгории шаҳри Кӯлоб ба аёдати омӯзгорони собиқадор, ки солҳои зиёд дар коллеҷ фаъолият кардаанд ва шогирдони зиёдро ба воя расонидаанд, рафта, бо аҳли оилаи эшон вохӯрда, туҳфаҳои хотирмонро тақдимашон карданд.

Дар соли 2024 дар самти ободонӣ дар муассиса чунин корҳо ба сомон расонида шуданд:

Дар асоси мактуби Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, Мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии вилояти Хатлон ва Мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии шаҳри Кӯлоб ҳар ҳафта рӯзҳои шанбе ҳайати омӯзгорон ва кормандони хоҷагӣ дар муассиса ва дигар қитъаҳои ба он вобастакардашуда ҳашарҳои дастаҷамъона мегузаронанд.

Дар бахши саволу ҷавоб рӯзноманигорон оид ба самтҳои мухталифи муассиса савол дода, аз ҷониби директори муассиса ҷавобҳои қаноатманд гирифтанд.

Имрӯз дар Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаик асбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон бо иштироки доираи васеи намояндагони васоити ахбори омма нишасти матбуотӣ баргузор гардид.

Дар оғози нишаст академик Фарҳод Раҳимӣ оид ба ҷамъбасти фаъолияти Кумита дар соли 2024 маълумот дода, қайд кард, ки дар давраи ҳисоботӣ роҳбарияти Кумита бо мақсади муҳокимаи лоиҳаҳо ва барномаҳои муштарак, мубодилаи маълумот дар бораи дастовардҳо, мушкилот ва дурнамои рушди соҳа, баррасии масоили марбут ба рушди ҳамкориҳои дуҷониба ва самтҳои стратегӣ, муайян намудани афзалиятҳо ва таҳияи нақшаи чорабиниҳо барои оянда, бо намояндагони корпусҳои дипломатии муқими Тоҷикистон, муассисаҳо, созмону ташкилотҳои байналмилалӣ ва шарикони рушд мулоқотҳои судмандро ҳам дар шакли ҳузурӣ ва видеоконференсия баргузор намуд.

“Дар соли 2024 мулоқоти ҳузурӣ ва видеоконференсияҳо бо намояндагони созмону ташкилотҳои байналмилалӣ, аз ҷумла Иттиҳоди Аврупо, ЮНЕСКО, Бонки Исломии Рушд, Бонки Осиёии Рушд, ЮНИСЕФ, ТИКА, JICA, KOICA, Бонки Ҷаҳонӣ ва дигар шарикони рушд баргузор гардиданд, ки ба баррасии масъалаҳои муҳимми соҳа, ҳамкориҳои муштарак ва пешниҳодҳои мушаххас оид ба рушди соҳа равона шуданд”, - гуфт академик Фарҳод Раҳимӣ.

Таъкид гардид, ки бо ташаббуси Кумита дар ҳамкорӣ бо Бунёди байнидавлатии ҳамкориҳои гуманитарӣ (МФГС) аз 3 то 10 сентябри соли 2024 дар шаҳри Душанбе Мактаби илмӣ-омӯзишӣ дар мавзуи "Ҳамкории мутақобилаи системаҳои миллии таълимии кишварҳои ИДМ ҳамчун омили баланд бардоштани сифати таълим дар паҳнои ИДМ" доир гардид. Ҳадаф аз баргузории ин чорабинӣ табодули донишу таҷриба байни мутахассисону коршиносони соҳаи таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии кишварҳои узви ИДМ маҳсуб ёфта, ҷиҳати иштирок ва суханронӣ дар он коршиносони хориҷии соҳа дар ҳайати умумии 25 нафар аз кишварҳои аъзои ИДМ, аз ҷумла Федератсияи Россия, ҷумҳуриҳои Беларус, Қазоқистон, Узбекистон ва Озарбойҷон даъват шуданд. Дар рӯзи пӯшидашаваии Мактаби илмӣ-омӯзишӣ ба иштирокчиён дар вазъияти тантанавӣ сертификатҳо тақдим гардида, ширкаткунандагон бо таассуроти нек ва эҳсоси қаноатмандӣ ба кишварҳои худ баргаштанд.

Дар нишасти матбуотӣ намояндагони васоити ахбори омма роҷеъ ба тамоми паҳлӯҳои фаъолият саволгузорӣ намуда, аз ҷониби Раиси Кумита посухҳои мушаххас гирифтанд.

Имрӯз дар Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаик асбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон бо иштироки доираи васеи намояндагони васоити ахбори омма нишасти матбуотӣ баргузор гардид.

Дар нишасти матбуотӣ Раиси Кумита академик Фарҳод Раҳимӣ, муовини якуми раис Баҳрулло Давлатзода, мудири шуъбаи илму маорифи Раёсати маориф, фарҳанг ва иттилооти Дастгоҳи иҷроияи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Сайдулло Қувватзода, сардорони раёсат ва мудирони шуъбаҳои дастгоҳи марказии Кумита иштирок намуданд.

Дар нишасти матбуотӣ 33 рӯзноманигор аз АМИТ "Ховар", телевизионҳои "Тоҷикистон", "Ҷаҳоннамо", "Сафина", "Илм ва табиат", "Сайёҳӣ ва ҳунарҳои мардумӣ", "Душанбе", "Баҳористон", радиоҳои "Тоҷикистон", "Садои Душанбе", "Фарҳанг", "Ховар", нашрияҳои "Ҷумҳурият", "Халқ овози""Садои мардум", "Ҷавонони Тоҷикистон", "Истиқлол", "Фараж", хабаргузории "Азия плюс", сомонаҳои "Авеста" ва Oila.tj иштирок намуданд.

Дар оғози нишаст академик Фарҳод Раҳимӣ оид ба ҷамъбасти фаъолияти Кумита дар соли 2024 маълумот дода, қайд кард, ки айни замон дар Ҷумҳурии Тоҷикистон 65 муассисаи таҳсилоти ибтидоӣ ва 88 муассисаи таҳсилоти миёнаи касбӣ фаъолият менамоянд, ки дар онҳо кадрҳои соҳибкасб омода карда мешаванд.

Таъкид гардид, ки дар асоси дастуру супоришҳои Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҷиҳати соҳибкасб намудани шаҳрвандон Барномаи касбомӯзии шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2021-2025 таҳия ва тасдиқ гардидааст, ки тибқи дурнамои он ҳамасола дар муассисаҳои таълимии таҳсилоти ибтидоии касбӣ ҳарчи бештар шаҳрвандон ба касбомӯзӣ фаро гирифта мешаванд.

Маврид ба зикри хос аст, ки Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон бо мақсади назорати раванди таълиму тарбия дар муассисаҳои таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбӣ ва соҳибкасб гардидани шаҳрвандон бо Қарори Ҳукумати ҷумҳурии Тоҷикистон аз 6 сентябри соли 2023, №429 таъсис дода шуд.

Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон зимни ироаи Паёми навбатиашон ба Маҷлиси Олӣ 28 декабри соли 2024 соҳаи тандурустиро яке аз самтҳои муҳиму афзалиятноки сиёсати давлатӣ арзёбӣ намуданд.

Соҳаи тандурустӣ ҳамчун ҷузъи муҳими сармояи инсонӣ ва калиди пешрафти иқтисодӣ буда, ҳифзи тандурустии мардум на танҳо вазифаи иҷтимоӣ, балки омили асосии тақвияти нерӯи миллӣ ва солимии ҷомеа аст.

Таъкид шуд, ки рақобати солим байни бахшҳои хусусӣ ва давлатӣ метавонад, сатҳи хизматрасониҳоро баланд бардошта, ба беҳбудии сифати табобат мусоидат кунад. Дар идомаи суханронии худ, Президенти кишвар афзуданд, ки таҳкими заминаҳои моддиву техникии муассисаҳои тиббӣ, аз вазифаҳои асосии давлат боқӣ мемонад. Дар доираи ислоҳот, ворид намудани технологияҳои пешрафта ба муассисаҳои тандурустӣ, инчунин баланд бардоштани малакаи мутахассисон дар маркази таваҷҷуҳи Сарвари давлат қарор дорад.

Ҳадафи асосии давлат беҳтар намудани сифати хизматрасониҳои тиббӣ, афзоиши дастрасии аҳолӣ ба муассисаҳои тандурустӣ ва пешгирии бемориҳои сироятӣ мебошад, ки ин метавонад, боиси солимии миллат ва рушди бомароми кишвар гардад.

Бо пайравӣ аз дастурҳои Пешвои миллат, мо кӯшиш менамоем, ки ҳар рӯз бо истифодаи ҳама захираҳои моддию маънавӣ сатҳи дониши донишҷӯёнро баланд бардошта, кадрҳои баландихтисос ва сазовори ояндаи миллатро тарбия намоем.

Аёмҷони МАҲМАДШАРИФ, мутахассиси шуъбаи таҷрибаомӯзии Коллеҷи тиббии деҳоти Кангурти ноҳияи Темурмалик

Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон, дар суханрониҳои хеш, ҳамеша масъалаи ҳифзи тандурустӣ ва пешрафти соҳаи тибро яке аз афзалиятҳои стратегии сиёсати давлат меҳисобанд.

Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар Паёми навбатии хеш ба соҳаи тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимоӣ низ таваҷҷуҳи хоса зоҳир карда, иброз доштанд, ки Ҳукумати мамлакат барои таъмин намудани фаъолияти босамари муассисаҳои соҳаи тандурустӣ ва баланд бардоштани сатҳу сифати хизматрасониҳои тиббӣ ба аҳолӣ тадбирҳои заруриро амалӣ гардонида истодааст.

Тавре иттилоъ дода шуд, дар соли 2025-ум барои соҳаи тандурустӣ аз ҳисоби буҷети давлатӣ 4,3 миллиард сомонӣ пешбинӣ гардидааст, ки нисбат ба соли 2024-ум 840 миллион сомонӣ зиёд мебошад.

Дар ин баробари ин Сарвари давлат ҳамеша таъкид намуд, ки дастрасии ҳамаи қишрҳои ҷомеа ба хизматрасониҳои тиббӣ муҳим аст. Бинобарин, дар солҳои охир муассисаҳои тиббӣ бо технологияи муосир муҷаҳҳаз гардидаанд. Баланд бардоштани ихтисоси мутахассисони тиббӣ тавассути курсҳои такмили ихтисос дар дохил ва хориҷи кишвар аҳамияти зиёд дорад. Бо дастгирии Ҳукумати Тоҷикистон дар солҳои охир садҳо маркази тандурустӣ, беморхонаҳо ва марказҳои ташхисӣ бунёд шудаанд. Тавассути барномаҳои миллӣ ва иқдомҳои давлатӣ сатҳи бемориҳои сироятӣ, аз ҷумла вараҷа ва сили шуш, назаррас коҳиш ёфтааст.

Боиси ифтихор аст,ки дар даврони Истиқлоли давлатӣ миллати тоҷик таҳти роҳбарии Асосгузори сулҳу Ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо истифода аз заковати воло ва хиради азалӣ ба дастовардҳои арзишманд сазовор гардидааст. Истиқлоли давлатӣ ва суботи сиёсӣ имкон фароҳам овард, ки бо истифодаи арзишҳои миллию давлатӣ ва умумибашарӣ дар кишварамон таҳкурсии ташаккули ҷомеаи шаҳрвандӣ гузошта шавад ва барои беҳтар шудани сатҳу сифати зиндагии мардум, солимии миллат, ободии Ватан ва ояндаи дурахшони Тоҷикистони соҳибистиқлол заминаҳои мусоид муҳайё гардад. Боиси сарфарозист, ки давоми солҳои соҳибистиқлолӣ барномаҳои зиёди давлатӣ ҷиҳати ислоҳоти соҳаи тандурустӣ, солимгардонии ҷомеа ва пешгирии бемориҳои гуногун амалӣ мегарданд.

Ҳуснигул КАРИМОВА ,

мудири кафедраи фанҳои тахассусии Коллеҷи тиббии деҳоти Кангурти ноҳияи Темурмалик

Барои вусъат додани корҳои таблиғотию ташвиқотӣ бобати пешгирии ҳамроҳшавии ҷавонон ба ҳизбу ҳаракатҳои террористию экстремистӣ, пешгирии қонунвайронкуниҳо байни ҷавонон, хурофотпарастӣ, мубориза бар зидди гардиши маводи мухаддир ва дигар масъалаҳои муҳим аъзои гурӯҳи кории мақомоти ҳифзи ҳуқуқ ва намояндагони Мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии шаҳри Ваҳдат бо донишҷӯёни Коллеҷи тиббии шаҳр вохӯрӣ намуданд. Дар ин хусус ба хабарнигори минтақавии АМИТ «Ховар» аз Мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии шаҳри Ваҳдат хабар доданд.

ДИҚҚАТ, ДИҚҚАТ, ЭЪЛОН!

Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ба таваҷҷуҳи намояндагони васоити ахбори омма мерасонад, ки санаи 4 феврали соли 2025, соати 11:00, дар толори Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, воқеъ дар кӯчаи Варзишгарон 6, назди маркази Исмоилия (собиқ бинои Кумитаи кор бо ҷавонон ва варзиши назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон) нишасти матбуотии Кумита баргузор мегардад.

Барои пешниҳод ва саволҳои иловагӣ, лутфан ба Маркази матбуоти Кумита муроҷиат намоед:

Телефон: 2-50-37-15, 881-88-80-41

Email: jahonihunar2024@gmail.com

Боиси ифтихор ва хушнудист, ки бо ташаббуси Пешвои муаззами миллат, Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Президенти Ҷумҳурии Тоикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон идҳои Меҳргон, Тиргон, Сада ва Наврӯз ҷашнҳои расмии миллӣ эълон шуданд ва бо як шукӯҳу манзалати ба худ хос ҷашн гирифта мешаванд.

Сада ҷашни қадимаи мавсимии халқиятҳои ориёинажод ба шумор рафта, 10-уми моҳи баҳмани солшумории шамсӣ таҷлил мегардид ва мутобиқи солшумории мелодӣ ба поёни шаби 30-ум ва оғози рӯзи 31-уми январи солшумории мелодӣ рост меояд. Метавон гуфт, ки Сада пас аз 40 шабонарӯзи омадани Шаби Ялдо (дарозтарин шаби аввали моҳи дай) ё худ пас аз гузаштани чиллаи калони зимистон фаро мерасад.

Ин ҷашнро барои он Сада меноманд, ки аслан аз шумораи сад гирифташуда, аз 10-уми моҳи баҳман то омадани Наврӯз 50 шабу 50 рӯзро фаро мегирад.

Ба қавли Абурайҳони Берунӣ аҷдодони барӯманди мо шабу рӯзро алоҳида ҳисоб мекарданд, ки он дар якҷоягӣ то расидани Наврӯз 100 шабу рӯзро ташкил менамуд. Иди Сада дар поёни чиллаи калон чун рамзи гузаштани сардиҳои зимистон одатан муждае аз наздик расидани баҳор меовард. Мардум, бахусус деҳқонон дар шаби Сада бори дигар бузургдошти худои гармию фурӯғи миноӣ Митра (Меҳр)-ро ёдоварӣ намуда, ба поси он гулханҳои бузург меафрӯхтанд ва шодиву хушҳолӣ менамуданд. Сада моҳиятан пирӯзии рӯшноиро бар торикӣ ифода намуда, бо тантанаи оташафрӯзӣ, омадани фасли баҳору муждаи пешакии Наврӯзро мерасонд.

Сарчашмаҳои таърихӣ ва бозёфтҳои бостоншиносӣ гувоҳӣ медиҳанд, ки бузургдошти оташ ва ойини Меҳрпарастӣ дар миёни гузаштагони тоҷикон ва дигар халқҳои форсизабон тақрибан даҳ-дувоздаҳ ҳазор сол пеш, дар сарзамини паҳновари «Аирйанам Ваеҷаҳ» («Фарохнои Ориёно») падид омадааст. Дертар дар ҳамин замина ҷашнҳои мавсимии Шаби Ялдо ва Сада зимни мушоҳидаҳои бурҷҳои фалак, ҳаракати Офтоб ва дигар ҷирмҳои кайҳонӣ маълум гардидааст.

Мувофиқи ривояти «Шоҳнома» Ҳушанг, шоҳи пешдодиён, ин ҷашнро асос гузоштааст. Гӯё Ҳушанг ҳамроҳи дарбориёнаш дар саҳро ба море дучор меояд. Ҳушанг сӯйи мор санг меандозад. Санг бар санги дигар бархӯрда, аз он оташак меҷаҳад ва ба ҳамин васила оташ кашф мегардад. Минбаъд одамон ба ҳамин муносибат оташ афрӯхта, ба он саҷда мекарданд.

Ба ақидаи ориёиҳои қадим сармо ба авҷи баланди худ мерасид ва баъдан ҳаво тадриҷан ба самти беҳбудӣ, нармӣ ва гармӣ мерафт. Аз ин рӯ, барои он ки ба кишту кори онҳо зараре нарасад ва чорвоҳояшон аз сардӣ эмин нигаҳдорӣ гардад, оташро ҳамчун рамзи Ҳурмузд меафрӯхтанд, то дар он қувваҳои бадӣ сӯзанду нобуд гарданд.

Ба гуфти бархе аз донишмандон, ҳамин, ки аз зимистони бузург сад рӯз мегузашт, мардум ҷашни оташ, яъне Садаро барпо менамуданд. Онҳо бовар доштанд, ки лаҳзаҳои сармои ҷонкоҳ гузаштаасту нармию гармӣ вориди рӯзгори мардум шудааст. Аз гузаштани сармои шадид, ки неруи аҳриманӣ аст, хушҳолӣ карда, аз дашту саҳро ҳезум, бутта, хошок ҷамъ оварда, хирмани бузург месохтанд. Баробари расидани торикӣ он хирмани ҳезуму хасу хошокро оташ мезаданд, ки аз ин оташ ҳама ҷо фурӯзон мегашт ва дар гирди он рақсу бозию хушҳолӣ менамуданд. Дар он рӯзгорони қадим ниёгони ориёиҳо бар он бовар буданд, ки ин гулхан ҳамчун неруи Ҳурмузд бозмондаҳои сарморо, ки марбути Аҳриман аст, нобуд месозад.

Дар бораи пайдоиши ҷашни Сада назарҳо гуногун мебошанд. Баъзе муҳаққиқон ва донишмандон онро ҷашни замони ориёӣ мепиндоранд ва иддаи дигар падидории онро пеш аз даврони ориёиҳо медонанд. Вале ба ҳар сурат, пайдоиши ҷашни Сада ва устураҳои марбут ба он ба масъалаи таҷҷамуи рӯшноӣ ва оташ вобаста мебошад ва аз таҳаввули ташаккули қавмҳои ориёӣ дарак медиҳанд, ки онҳо ин ҷашнро аз пешиниён гирифтанд ва баъдиҳо онро то рӯзгори мо расониданд. Агар аз ин нуқтаи назар ба ҷашни Сада наздик шавем, нахуст аз ҳама моҳияти мақулаҳои хуршед, рӯшноӣ ва оташ пеши назар меоянд, ки ҳар кадомаш ба ҳаёти инсон ва табиат вобастагии хос доранд. Ба ҳамагон маълум аст, ки маҳз ба воситаи рӯшноии Хуршед тамоми мавҷудоти олам зинда аст ва ҳаракат мекунад.

Дар хотимаи андеша гуфтаниам, ки Сада яке аз ҷашнҳои мавсимию маросимии мардуми ориёитабор, аз ҷумла ниёгони тоҷикон буда, он рамзи бузургдошти Митра (Меҳр), омодагӣ ба киштукори баҳорӣ ва мужда аз Наврӯз буда, дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳамасола 30-юми январ ҷашн гирифта мешавад.

АШУРИЁН Шаҳло Сайфуллозода,

директори Коллеҷи тиббии ҷумҳуриявӣ,

номзади илмҳои тиб

Ҳамватанони азиз!

Сокинони заҳматпешаи пойтахт!

Ҳамаи Шумо ва кулли ҳамватанони бурунмарзиамонро ба ифтихори ҷашни Сада, ки аз ойинҳои қадимии халқи тамаддунсози тоҷик шаҳодат медиҳад, самимона табрик мегӯям.

Сада дар баробари ҷашнҳои мардумии Наврӯз, Тиргон ва Меҳргон баъди гузашти асрҳои зиёд дар даврони соҳибистиқлолии Тоҷикистон бо ибтикори Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аз нав эҳё гардида, ба он умри дубора бахшида шуд.

Аз ин ҷашни бостонӣ то ба имрӯз як силсила расму анъанаҳо, намунаҳои фарҳангиву адабӣ ва малакаву таҷрибаҳои кишоварзӣ мерос мондаанд, ки ин арзишҳои маънавӣ наслҳои имрӯзаро бо таърихи тамаддунсози халқи тоҷик пайванд медиҳанд.

Сада дар баробари дигар унсурҳо, моҳиятан ҷашни кишоварзон буда, ба марди деҳқон аз наздик шудани фасли баҳору оғози корҳои саҳро хабар медиҳад ва аҳли заҳматро ба андешаи давраи нави кишоварзӣ ва боғдорӣ ҳидоят менамояд.

Бори дигар ҷашни бостонии Садаро ба тамоми сокинони кишвари маҳбубамон самимона табрику таҳният гуфта, орзу менамоям, ки бахту саодат ва хайру баракат дар ҳар хонадони кишварамон ва сулҳу оромӣ, суботи сиёсӣ ва ваҳдати миллӣ дар Тоҷикистони соҳибистиқлоламон ҷовидонӣ бошад.

Ҷашни Сада муборак бошад, ҳамватанони азиз!

Ҳамаи шуморо ба ифтихори фаро расидани яке аз ҷашнҳои бостонии миллати куҳанбунёду тамаддунсозамон - Сада самимона табрик мегӯям.

Боиси ифтихор аст, ки дар замони соҳибистиқлолии Тоҷикистон соли 2009 ҷашни Наврӯз, яъне Соли нави аҷдодии мо бо қатъномаи Созмони Милали Муттаҳид мақоми байналмилалӣ гирифт.

Баъдан дар таърихи 6-уми декабри соли 2023 дар иҷлосияи 18-уми ЮНЕСКО ҷашни Сада ва 4-уми декабри соли 2024 дар 19-умин ҷаласаи ин созмони бонуфуз ҷашни Меҳргон ба Феҳристи мероси фарҳанги ғайримоддии башарият ворид карда шуд.

Имрӯз ин се ҷашни миллии мо – Наврӯз, Сада ва Меҳргон бо номҳои равону зебои тоҷикии худ аз ҷониби мардуми фарҳангпарвари ҷаҳон пазируфта шудаанд ва таҷлил карда мешаванд.

Зеро дар ҷашнҳои миллии мо на танҳо арзишҳои фарҳанги бостонӣ ва ниятҳои неку созандаи мардуми мо бозтоб гардидаанд, балки онҳо ифодакунандаи ғояву ормонҳои пурарзиши башарӣ низ мебошанд.

Қобили зикр аст, ки маҳз бо дарназардошти ҳамин нукта онҳо аз доираи як миллат ва як минтақа фаротар рафта, бо ташаббуси Тоҷикистон ба ҷашнҳои умумибашарӣ мубаддал гардида истодаанд.

Ҳамзамон бо ин, дар кишвари мо таҷлили ҷашни Тиргон низ ба анъана табдил ёфтааст.

Яъне ба шарофати соҳибистиқлолӣ чор ҷашни миллиамон, ки дар чор фасли сол бо расму ойинҳои ба худ хос таҷлил карда мешаванд, на танҳо эҳёву оммавӣ гардиданд, балки тадриҷан дар миқёси олам низ нуфузу эътироф пайдо мекунанд.

Дар шароити торафт вусъат гирифтани равандҳои ҷаҳонишавӣ шинохти таърихи бостонӣ, ифтихор аз фарҳангу тамаддуни чандинҳазорсолаи халқамон ва эҳёву гиромидошти беҳтарин расму ойинҳои гузашта худогоҳии таърихӣ ва ҳувияти миллии мардуми кишварро таҳкиму тақвият мебахшад.

Ҷашни Сада аз ҷумлаи расму ойинҳои аҷдодие мебошад, ки аз даврони хеле қадим ба мо мерос монда, бо ҷашнҳои дигари миллиамон, бахусус, Наврӯзи байналмилалӣ иртиботи қавӣ дорад.

Ба ақидаи маъмул номи ҷашни Сада аз рақами сад гирифта шуда, зери ин мафҳум маъниҳои зиёде нуҳуфтаанд.

Абурайҳони Берунӣ дар китоби «Ат – тафҳим» сабаби «Сада» номгузорӣ шудани ин ҷашнро аз миқдори рӯзҳои то иди Наврӯз боқимонда, яъне панҷоҳ шабу панҷоҳ рӯз шарҳ медиҳад.

Дар робита ба ин, муҳим аст таъкид намоем, ки номи ҳамаи ҷашнҳои бостонии мо дар забони модарии ширину гуворои мо реша доранд ва калимаи «сада» вожаи ноби тоҷикист, ки аз адади сад таркиб ёфтааст.

Ҷашни Сада аз айёми бостон то ба имрӯз ҳамроҳ бо як силсила расму ойинҳо, одобу суннат ва бовару эътиқодҳо омада расидааст.

Моҳият ва асли онҳоро пирӯзии шодию сурур бар ғаму андӯҳ, гармо бар сармо, равшанӣ бар зулмот ва некӣ бар бадӣ ташкил дода, гулхани фурӯзони оташ рамзи асосии ин ҷашн мебошад.

Ҷашни Сада аз омадани баҳор, омода шудани замин барои кишту кор, огоҳӣ аз анҷоми фасли сармо ва аз наздик омадани Наврӯз – соли нави аҷдодӣ башорат медиҳад.

Панҷоҳ шабу панҷоҳ рӯз пеш аз фарорасии ҷашни Наврӯз таҷлил гардидани Сада кишоварзони моро водор месозад, ки ба истиқболи сазовори Наврӯзи ҷаҳонӣ ва киштукори баҳорӣ омодагии ҳаматарафа бинанд.

Дар робита ба ин, инчунин, бо дарназардошти вазъи зудтағйриёбандаи ҷаҳони имрӯза, торафт боло рафтани нархи маводи ғизоӣ, гармшавии иқлим, ки обшавии пиряхҳо яке аз пайомадҳои он буда, боиси камобиву хушксолӣ гардида истодааст, кишоварзони мамлакатро дар ин айём зарур аст, ки махсусан ба масъалаи парваришу захираи тухмиҳои беҳтарин ва ниҳолҳои серҳосил таваҷҷуҳи махсус зоҳир намоянд.

Чунонки дар паёми навбатӣ таъкид намудам, мо бояд барои таъмини амнияти озуқавории кишвар ҳар як ваҷаб заминро самаранок истифода карда, рушди соҳаи кишоварзиро дар заминаи дастовардҳои инноватсионӣ ба роҳ монем.

Ниёгони мо пас аз гузаронидани ҷашни Сада ба ниҳолшинонӣ ва ба тартиб овардани дарахту боғҳо машғул мешуданд.

Мардуми сарбаланди тоҷик, ки аз замонҳои хеле қадим то кунун бунёдкору созанда мебошанд, ин анъанаи неки аҷдодиро имрӯз низ идома дода, дар сарсабзу обод гардонидани Тоҷикистони маҳбубамон саҳми арзишманд мегузоранд.

Бо нияти ободиву пешрафти рӯзафзуни Тоҷикистони маҳбубамон бори дигар мардуми шарифи кишвар, бахусус, кишоварзони мамлакатро ба ифтихори ҷашни Сада самимона табрик гуфта, ба ҳар хонадони кишвар тандурустӣ, бахту саодат ва иқболи нек орзу менамоям.

Ҷашни Сада муборак бошад, ҳамватанони азиз!

ҚАБУЛИ ШАҲРВАНДОН ДАР КУМИТА ОИД БА ТАҲСИЛОТИ ИБТИДОӢ ВА МИЁНАИ КАСБИИ НАЗДИ ҲУКУМАТИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН

01.02.2025

Сада яке аз ҷашнҳои қадимии ориёиҳо ва мардуми тоҷик аст, ки дар оғози шомгоҳи 10-уми баҳманмоҳ, яъне рӯзи 30-юми январ баргузор мешавад. Ин рӯзро Обонрӯз низ мегӯянд.

Ҷашни Сада барои эҳтиром гузоштан ба Хуршед ва оташу рӯшноӣ асос гузошт ва боиси он гардид, ки одамони қадим ба ин муқаддасот эътиқод пайдо кунанд ва онҳоро ситоиш намоянд. Агар Хуршед бо нури худ ва фурӯзонии хеш ба зиндагии одамон гармӣ ворид карда бошад, пас оташу рӯшноӣ барои мунаввар сохтани қалби онҳо ва идомаи зиндагиашон асос гузошт. Дар баробари ин, ниёгони пешини мо рӯйи худро ба сӯйи оташ намуда, дастони худро ба сӯйи Хуршед мебурданд ва барои беҳбудии рӯзгори хеш аз оташу Хуршед мадад металабиданд. Ҳадаф аз ин ниёиш расидан ба Наврӯз ва омадани соли хуб барои кишту кор буд.

Ба таври ҳамагонӣ ва бо шукуҳу ҷалоли тоза таҷлил намудани ҷашни Сада ба шарофати Истиқлоли давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ шуд ва дар он нақши Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои муаззами миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон хеле барҷаста аст.

Фалсафаи ҷашни Сада ин, пеш аз ҳама, ба принсипҳои инсондӯстию зиндагисозӣ ва ҷаҳонбинии илмӣ асос меёбад. Зиндагии заминӣ ва кайҳонии инсон-ягона ҳақиқат ва воқеият мебошад. Консепсияи мушкилиҳои экологии ҳаёти инсонро Сада дар арзишҳо ва рамзҳои устуравӣ ва фарҳангие муҳим мегардонад, ки мазмуни онҳоро адолати иҷтимоӣ низ ташкил медиҳад. Дар натиҷа ин гуна арзишҳо ва рамзҳои умумимиллӣ, ки хусусияти инсондӯстӣ ва зиндагипарварона доранд, тадриҷан ба заминаи маънавии муттаҳид кардани мардумони мухталифи кишвар, минтақа ва ҷаҳон табдил меёбанд.

Сада дар даҳумин рӯз ё Обонрӯз аз баҳманмоҳ (30-юми январ) бо афрӯхтани ҳезуме, ки мардум аз пагоҳӣ бар боми хонаи худ ё бар баландии кӯҳистон гирд оварданд оғоз мешавад. Дар ишороти таърихӣ ин ҷашн ҳамеша ба шакли дастҷамъӣ ва бо гирдиҳамойии ҳамаи мардумони шаҳр, маҳалла ва русто дар якҷо ва бо барпо намудани як оташе бузург баргузор менамуданд.

Кашфи оташ тавассути ниёгони мо як воқеаи тасодуфӣ набуд. Он ҷараёни дуру дарози ҷустуҷӯро ба дунбол дошт ва як ҳодисаи муҳимми иҷтимоӣ дар асри навсангӣ ба шумор мерафт. Ҷашни Сада ва маросими оташсӯзии он мазҳари оташи фалаки нуронӣ ва аҳуроӣ буд, ки ин масоил дар «Таърихи Байҳақӣ», «Таҷориб-ул-умам», «Таърих»-и Ибни Асир ва дигар сарчашмаҳои таърихию иҷтимоӣ ва фарҳангӣ ироа шудаанд. Дар онҳо ҳамчунин маросими баргузории ҷашни Сада, оростани хони иди Сада, садо додани рақсу мусиқӣ дар ҷашн, иҷрои оҳангҳои Борбаду Накисо, овозхонӣ ва бадеҳагӯйӣ то бомдоди рӯзи дигар тасвир гардидаанд.

Тибқи иттилои маъхазҳо дар аҳди Ҳахоманишиён ҷашни Сада бештар дар ҳавои озод, дар талу теппаҳо баргузор мегардид, шаҳриёрону ҳакимон назру ниёзи худро бо дархости саодату пирӯзӣ ба зердастону деҳқонон, эҳтиёҷманду камбағалон ба ҳайси ҳадя медоданд.

Маълумоти казоӣ дар бораи ҷашни Сада дар давраи Сосониён вуҷуд надорад, вале дар бораи ҷашни Сада барпо намудани Маликшоҳи Салҷуқӣ бо иштироки шоирону хунёнгарон иттилооти муфид боқӣ мондааст.

Дар замони ҳукмронии Султон Масъуд ҷашни Сада дар ҷараёни сафари ӯ рост омадааст. Султон дастур дод, ки дар роҳи Марв саропардае дар лаби ҷӯй бизананд ва тахти баланде бисозанд. Вақте Сада фароз омад, нахуст султон ба сари он тахт нишаст, надимону мулозимон низ ҷамъ омаданд ва оташ ба ҳезум заданд, ки фурӯғи он, тавре ки дар маъхазҳо ишора шуда, аз 10 фарсах мушоҳида мешудааст. Чунин ҷашни пуршукуҳи Сада дар Исфаҳон, дар канори дарёи Зояндарӯд низ баргузор шуда, ки Ибни Асир роҷеъ ба он дар «Комил-ут-таворих» иттилоъ додааст. Саёқӣ мефармояд:

Сада омад, ки тарабро сару солор бувад,

Шодмониро з-ин пас ба(р) мо бор бувад.

Бар рухи ҷашни Сада гарчи зимистон дор баст,

Партави чеҳраи ӯ гуфт, ки ин ёр бувад…

Анна Красноволская дар «Чанд чеҳраи калидӣ дар асотири гоҳшумории эронӣ» ҷашни Садаро пешомади намодини Наврӯз ва муҳимтарин ҷашни зимистонӣ ба қалам додааст, ки аз даврони куҳан ҳамчун иди ҳошиявии пешазнаврӯзӣ ҳар сол таҷлил мегардид.

Артур Кристенсен ҷиҳатҳои муштараки ҷашни Сада ва ҷашнҳои оташи роиҷ дар Аврупоро муқоиса намуда, оташи поки иди Фасхи насронӣ бо унвони растохези Масеҳ дар кишварҳои Аврупоро ёде аз ҷашни Сада арзёбӣ намудааст.

Оташи ҷашни Сада оташи меҳри Ватан аст,

К-андарин мулк нахоҳад, ки шаби тор бувад.

Ҳамин тавр, Сада ҷашни зода шудани Хуршед ва Наврӯз, ҷашни ба балоғат расидани он мебошад. Мардум дар гирд овардани ҳезум бо якдигар мушорикат мекунанд ва ба ин тартиб, ҷашни Сада ҷашни ҳамкорӣ ва ҳамбастагии мардумон аст. Аз шаби таваллуди Хуршед, пас аз чил рӯз барои гарму сӯзон шудани офтоб, ниёкони мо ҷашни Садаро гиромӣ медоштанд. Дар ин ҷашн маросими афрӯхтани оташ ва паридан аз болои он ривоҷ доштааст. Ин расм дар миёни насрониҳо, ба вижа русҳо, ҳамчун ҷашни “Масленница” роиҷ аст.

Дар охир ҳамин нуктаро қайд намудан зарур аст, ки бо заҳмату кӯшишҳои бевосита ва сиёсати фарҳангпарваронаи Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон кулли арзишҳои таърихиву фарҳангӣ ва ҷашнҳои миллиамон аз нав эҳё ва ҷаҳонӣ мешаванд, ки ҷашни байналмилалӣ эътироф гардидани Наврӯзи миллиамон мисоли он аст ва вақти он расидааст, ки ҷашни Сада низ байналмилалӣ шавад, зеро аҳаммияти байналмилалӣ касб кардани ҷашни куҳани Сада ва дар ҳамбастагӣ бо мардуми олам таҷлил намудани он, махсусан, дар замони муосир, ки тамаддуни инсонӣ ниёз ба ҳамдиливу ҳамбастагӣ ва ҳамзиштии осоишта дорад, хеле муҳим аст.

Фарҳод РАҲИМӢ,

Раиси Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ

ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон,

академики Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон

Зимни нишасти матбуотӣ Азиззода Зубадулло - директори Коллеҷи тибби шаҳри Кӯлоб ба номи Раҳмонзода Раҳматулло Азиз ба рӯзноманигорон иттилоъ дод, ки дар давраи ҳисоботӣ дар коллеҷ 5 нафар донишҷӯёни аълохон барои гирифтани стипендияи номӣ пешниҳод гардидаанд, аз ҷумла 1 нафар барои стипендияи Президентӣ ва 4 нафар барои стипендияи раиси вилояти Хатлон.

Инчунин, мутобиқи Низомномаи таъйин ва пардохти стипендияи донишҷӯёни муассисаҳои таҳсилоти миёна ва олии касбии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки бо қарори мушовараи Вазорати маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 27.12 соли 2014, №25/6 тасдиқ карда шудааст, дар коллеҷ нимсоли якуми соли таҳсили 2024-2025, ба 331 нафар донишҷӯён стипендия дода шуданд.

Дар коллеҷ стипендияи ба номи профессор Раҳмонзода Раҳматулло Азиз аз ҷониби фарзандони ӯ таъсис дода шудааст, ки ҳамасола ба он донишҷӯёни фаъолу аълохон сарфароз гардонида мешаванд. Дар аввали соли 2024 20 нафар донишҷӯёни фаъоли муассиса бо стипендияи мазкур сарфароз гардонида шуданд.

Паёми Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба Маҷлиси Олӣ муҳимтарин масъалаҳои рушди иқтисодӣ ва иҷтимоии кишварро фарогир мебошад. Дар паём таъмини рушди устувори иқтисодии ҷумҳурӣ ва дарёфти сарчашмаҳои нави рушди иқтисодӣ, ҷалби сармоя ва татбиқи ҳуҷҷатҳои банақшагирии стратегӣ таҳлил ва вазифагузорӣ мешаванд.

Аз Паёми Сарвари давлат бармеояд, ки дар ҳама соҳаҳои ҷомеа пешравиҳои назаррас ба даст омада, маҷмуи маҳсулоти дохилии мамлакат нисбат ба соли гузашта 8, 3 фоиз зиёд гардид ва ба беш аз 130 миллиард сомонӣ расонида шуд. Қисми зиёди даромади буҷети давлатӣ 102, 5 фоиз таъмин гардида, давлат ва ҳукумати мамлакат ҷиҳати иҷрои уҳдадориҳои худ ва ҳалли масъалаҳои вобаста ба рушди соҳаи иқтисодиву иҷтимоии ҷумҳурӣ тадбирҳои мушаххас андешанд.

Яке аз самтҳои муҳими фаъолияти Ҳукумат ин рушди энергияи “сабз” мебошад, ки бо истифодабарии он Тоҷикистон аз руйи радабандии байналмилалӣ дар ҷойи шашум қарор дорад. Таваҷҷуҳи Роҳбарияти Олии кишвар ба рушди энергетика ва дурнамои тараққиёти он, ҷалби мардум ба ин самт ва дар солҳои наздик, дар натиҷи иҷрои лоиҳаи «CASA-1000», ба бунёди неругоҳҳои барқӣ-обии «Шӯроб», «Санобод» ва «Чорсем» ва ба 10 млрд киловат – соат расонидани содироти қувваи барқ метавонад Тоҷикистони биҳишосоро боз ҳам қудратманд гардонад.

Ҳамзамон, дастгирии соҳибкорони мамлакат дар бунёди беш аз 2 ҳазор корхонаву коргоҳи истеҳсолӣ бо 21 ҳазор ҷойи корӣ, 1380 иншооти соҳаи маориф, 1213 муассисаи тандурустӣ, 11,5 ҳазор километр роҳ ва бунёду азнавсозии 461 пул шоитаи таҳсин аст.

Пешвои миллат дар баробари ҷалби сармоя ва таҳияи сиёсат ба рушди сармояи инсонӣ низ афзалият медиҳад. Зимни суханрониҳои худ Пешвои миллат иброз медоранд, ки қувваи кории соҳибихтисос ва маълумотнок барои рушди устувори иқтисодӣ нақши асосиро мебозанд. Аз ин рӯ, Пешвои миллат ба такмили пешбурди таълими касбӣ ва сармоягузорӣ ба корҳои илмӣ-таҳқиқотӣ таваҷҷуҳ зоҳир менамояд.

Сарвари давлат бо афзоиши сармояи инсонӣ кафолат медиҳад, ки Тоҷикистон дорои истеъдод ва таҷрибаи зарурӣ барои пешбурди навоварӣ ва рақобатпазирӣ дар бозори ҷаҳонӣ мебошад. Қобили қайд аст, ки Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар таъмини суботи макроиқтисодӣ нақши муҳим мебозад. Пешвои миллат бо низоми бонкӣ ва дигар ниҳодҳои молиявӣ барои нигоҳ доштани устувории нархҳо, назорати таваррум ва идоракунии сиёсати молиявии кишвар ҳамкории зич доранд. Ин субот фазои мусоидро барои рушди соҳибкорон фароҳам оварда, сармоягузории дохиливу хориҷиро ҳавасманд мекунад

Раҳмонов ПАРВИЗ, декани факултети кори ҳамширагӣ баъди таҳсилоти миёнаи умумӣ

Таҳти ин унвон дар Литсейи касбии техникии шаҳри Панҷакент бо иштироки кормандон, омӯзгорон ва хонандагон чорабинии маърифатӣ фарҳангӣ бахшида ба ҷашни Сада баргузор гардид.

Нахуст дар расми чорабинӣ гулхан ҳамчун рамзӣ рӯшноӣ ба торикӣ ва гармӣ андохта шуд, ки хонандагон дар гирди он давр заданд.

Маврид ба зикри хост аст, ки оташ як унсури муқаддас маҳсуб шуда, на танҳо ин анъанаҳоро ҳифз мекунад, балки ба онҳо мазмуни тоза бахшида, шаклҳои муосири фарҳангиро бо расму оинҳои қадимӣ мепайвандад.

Дар саҳни литсей иштирокчиёну мемҳмонон аз дастархони идонаи хонандагон дидан намуданд.

Чорабиниро директори Литсейи касбии техникии шаҳри Панҷакент Ҷасур Раҳмонов, ифтитоҳ намуда, ҳамаи омӯзгорону кормандонро ба ҷашни Сада шодбош гуфта, таъкид доштанд, ки боиси сарфарозист, ки маҳз тавассути асарҳои Президенти мамлакат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ва ташаббусҳои шоистаашон расму оинҳои неки ниёгон, ки барои рушди тамаддуни башарӣ хидмат намуданд, аз нав эҳё гардида, аз ҷониби аҳли ҷомеа ба хубӣ пазируфта шуданд.

Таъкид гардид, ки ҷашни Сада, иди шодӣ, гармӣ ва истиқболи баҳор буда, халкҳоро муттахид намуда, ба онҳо хотиррасон мекунад, ки баҳор на танҳо ивазшавии фаслҳо, балки давраи умедҳои нав, вохӯриҳо ва имкониятҳои кушода низ мебошад.

Дар фарҷоми чорабинӣ хонандагон бо суруду таронаҳои ватандӯстона ва рақсҳои ҷаззоб хотири иштирокчиёнро шод намуданд.

Паёми Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҳамаи соҳаҳои мухталифи давлатӣ, аз ҷумла самтҳои иқтисодӣ, иҷтимоӣ, фарҳангӣ, тандурустӣ, таҳсилоти касбӣ ва илму маорифро дар бар мегирад. Дар Паём Пешвои миллат тамоми дастовардҳои соли сипаришудаи Ҷумҳурии Тоҷикистонро таҳлил намуда, ба самъи мардуми кишвар расонидаанд.

Паёмҳои Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба Маҷлиси Олӣ чун санади муҳимми сарнавиштсоз барои рушди давлат ва ҷомеа мусоидат менамояд. Паёми имсолаи Пешвои миллат мардумро ба суйи фардои нек ҳидоят менамояд. Дар Паёми имсола дурнамои фаъолияти ҷомеа дар меҳвари таваҷҷуҳи Ҳукумат қарор гирифта, тамоми самтҳои иҷтимоию иқтисодии кишвар ҳамаҷониба таҳлил ва вазифаҳо барои як соли дигар муайян гардиданд.

Соҳаи таҳсилоти касбӣ чун самти муҳими сиёсати давлат ва Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ба шумор рафта, марҳила ба марҳила дар ҷараёни пешрафт қарор дорад. Тавре ки Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон изҳор доштанд: «Ҳукумати мамлакат ба рушди соҳаи маориф таваҷҷуҳи аввалиндараҷа медиҳад.

Бо вуҷуди корҳои то имрӯз дар соҳаи маориф анҷомёфта, ба Ҳукумати мамлакат, Вазорати маориф ва илм ва роҳбарони мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ супориш дода мешавад, ки бо дарназардошти афзоиши аҳолӣ ва зиёд гардидани шумораи кӯдакону наврасон тадбирҳои мушаххас андешанд. Яъне, дар панҷ соли оянда бо истифода аз ҳамаи сарчашмаҳои маблағгузорӣ ва бо дарназардошти ҳадафи гузошташуда барои фарогирии 50 фоизи кӯдакони синну соли томактабӣ бунёди 800 муассисаи таҳсилоти томактабӣ ва беш аз 1000 муассисаи таҳсилоти умумиро таъмин намоянд».

Дар даврони соҳибистиқлолӣ бо ташаббусҳои беназир ва роҳнамоиву дастгириҳои пайвастаи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон мақоми омӯзгор дар ҷомеа баланд гардида, соҳаи маориф ва илм дар рушду нумуъ мебошад.

Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон дар Паёми навбатии худ таъкид доштанд, ки “Ҳамеша дар хотир бояд дошт, ки ҳамаи пешравию пирӯзии ҳар як давлат ва ҷомеаро мактабу маориф ва илму дониш таъмин мекунад”.

Ҳукумати кишвар дар марҳалаи кунунии пешрафти Тоҷикистон ба соҳаҳои илму маориф ва таҳсилоти касбӣ афзалияти аввалиндараҷа додааст, зеро дар онҳо таҳкими пояҳои давлатдории миллӣ ва ҳуқуқбунёду дунявӣ нақши калидӣ мебозанд. Илму маориф омили муҳимтарини пешрафти ҷомеа маҳсуб ёфта, дар ҷаҳони пуртазоди имрӯза фақат насли наврасе, ки дониш ва касбу ҳунарҳои замонавиро аз худ кардааст, метавонад дар оянда рушди босуботи иқтисодии кишварро таъмин намояд.

Дар баробари дигар масъалаҳои муҳимми хоҷагии халқ дар Паём Президенти мамлакат ҳамчунин масъалаи тарбияи хештаншиносӣ диққати аввалиндараҷа дода дар ин росто иброз доштанд, ки ҳисси миллӣ дар ҳар як шаҳрванд сифатҳои баланди ахлоқӣ, инсондӯстӣ, озодандешӣ, ташаббускорӣ ва амсоли онро ташаккул медиҳад. Мақсаду вазифаи тарбияи миллӣ ташаккули инсони комил, соҳиби ватан, нангу номуси миллӣ, ифодагари симои зеҳниву маънавӣ, ахлоқӣ, фарҳангӣ ва арзишҳои дигари инсонӣ ба ҳисоб меравад. Бахусус, дар шароити ҷаҳонишавӣ ва рушди технологияҳои иттилоотӣ, ки воридшавии унсурҳои бегонаро ба фарҳанги миллӣ осон гардонидааст, рӯ овардан ба таърих ва огоҳ будан аз аслу насаби хеш барои ҳар як фарди миллат, хусусан, насли наврасу ҷавон зарур ва ҳатмӣ мебошад.

Имрӯз дар кишвар 65 литсейи касбҳои техникӣ, яъне муассисаҳои таҳсилоти ибтидоии касбӣ бо 23 500 хонанда ва курсҳои кӯтоҳмуддати касбомӯзӣ дар назди онҳо бо 12 000 хонанда, инчунин, 88 муассисаи таҳсилоти миёнаи касбӣ – коллеҷҳо бо 106 000 донишҷӯ фаъолият доранд.

Президенти кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон таъкид намуданд, ки омӯзиши забонҳои хориҷӣ аз зинаи таҳсилоти томактабӣ ба роҳ монда шавад ва ба ниҳодҳои дахлдор ҷиҳати таҷдиди назар кардани стандартҳо ва нақшаву барномаҳои таълимӣ, ворид намудани воҳидҳои нави кории омӯзгорони забонҳои хориҷӣ, таҳияи маводи муосири таълимӣ, истифодаи босамари технологияҳои рақамӣ, усулҳои навини омӯзиши забон ва такмили маҳорати касбии омӯзгорон вазифагузорӣ намуданд.

Аз Паёми Пешвои миллат бармеояд, ки соҳаи таҳсилоти касбӣ ва маориф ҳамчун заминаи асосии рушди давладторӣ давра ба давра инкишоф ёфта, сол ба сол ба ин соҳаи афзалиятнок таваҷҷуҳи махсус зоҳир мегардад.

Саидмурод ШАРИФЗОДА, директори Коллеҷи омӯзгори шаҳри Турсунзода номзади илмҳои иқтисодӣ, дотсент

Паёми Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба Маҷлиси Олӣ, ки 28 декабри соли 2024 ироа гардид, фарогири тамоми масоили мубрам, аз ҷумла маорифу таҳсилоти касбӣ ва рушди технологияи рақамӣ мебошад. Зеро маҳз маорифу таҳсилоти касбӣ ба рушди дигар соҳаҳо замина мегузорад.

Инчунин, дар шароите, ки Тоҷикистон бо ҷаҳони муосир ҳамгироии худро васеъ менамояд, таҳкими низоми маорифу таҳсилоти касбӣ муҳимтарин омили расидан ба ҳадафҳои миллӣ маҳсуб мешавад.

Бинобар ин, Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон пайваста ба масъалаи рушди соҳаи маорифу таҳсилоти касбӣ дар кишвар аҳамияти махсус медиҳанд. Дар Паёми худ Пешвои миллат бо таъкид ба рушди иқтисодӣ ва иҷтимоии кишвар изҳор доштанд, ки як қисми муҳими ин раванд, рушди соҳаи маорифу таҳсилоти касбӣ буда, ба рушди нерӯи инсонӣ ва рушди соҳаҳои дигар таъсир мегузорад. Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар робита ба рушди илми кишвар, саҳм гузоштан ба омӯхтани фанҳои риёзӣ, табиӣ, технологияҳои иттилоотӣ ва забонҳои хориҷӣ, алалхусус русӣ ва англисиро яке аз вазифаҳои асосии омӯзгорон ва муассисаҳои таълимӣ арзёбӣ намуданд. Тавре, ки Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон қайд намуданд ҳоло кишвари мо дар марҳалаи нави тараққиёти худ қарор дошта, бо амалӣ намудани стратегияву барномаҳои иқтисодиву иҷтимоӣ ба дастовардҳои назаррас ноил гардида истодааст ва бо ироаи ин суханҳо бори дигар собит карданд, ки танҳо бо таҳия, қабул ва амалигардонии барномаву санадҳои сифатнок метавонем ояндаи дурахшонро барои Тоҷикистон ва мардуми шарафманди он таъмин намоем, инчунин сармояи инсониро рушд диҳем, маърифати молиявии мардумро боз ҳам баландтар бардорем ва ҳамзамон иқтидори истеҳсолии кишварамонро тақвият бахшем. Аз ин рӯ, бо дарки ин маънӣ ва афкори басо ҳам олиҷанобу хирадмандонаи худ Пешвои муаззами миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон маҳз солҳои 2025 - 2030-ро «Солҳои рушди иқтисоди рақамӣ ва инноватсия» эълон намуданд. Ҳамзамон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дастур доданд, ки дар низоми таълимии муассисаҳои тамоми зинаҳои таҳсилоти касбӣ равияи омода кардани барномасозон ва дигар ихтисосҳои зарурӣ барои рушди иқтисоди рақамӣ ва барномасозӣ ҷорӣ карда шавад. Дар Паём Пешвои миллат таъкид кардаанд, ки «...тайи солҳои соҳибистиқлолӣ дар кишвар 3670 муассисаи нави таҳсилоти миёнаи умумӣ, 262 муассисаи томактабӣ ва 35 муассисаи таҳсилоти олии касбӣ сохта, ба истифода дода шуданд». Албатта, ин дастовард ва ифтихори тамоми аҳолии кишвар аст, зеро шароити хуби корӣ ҳам ба инсон роҳат мебахшаду ба самараи кор таъсири мусбат мерасонад. Пешвои миллат дар ҳар як Паём хосатан, ба ҷавонон муроҷиат намуда, пайваста онҳоро барои ҳифзи Ватан, истиқлоли давлатӣ, ватандӯстиву ватанпарастӣ, худшиносиву худогоҳӣ, бархурдор будан аз дастовардҳои илму фарҳанги ҷаҳонӣ, донишандӯзӣ, донистани техникаву технологияи муосир, интихоби касбу ҳунарҳои замонавӣ даъват ва ҳидоят мекунанд. Сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон нисбат ба ояндаи чавонону наврасон сухан гуфта, чунин иброз намуданд: «Дар шароити рушди босуботи ҳамкориҳои байналмилалӣ ва вусъат ёфтани ҳамгироии Тоҷикистон бо ҷомеаи ҷаҳонӣ талабот ба мутахассисоне, ки сатҳи касбияти баланд дошта, забонҳои хориҷӣ махсусан, русӣ ва англисиро хуб медонанд, рӯз ба рӯз меафзояд. Бинобар ин, зарур аст, ки омӯзиши забонҳои хоричӣ аз зинаи таҳсилоти томактабӣ ба роҳ монда шавад». Хушбахтона, имрӯз дар муассисаҳои таълимии кишвар шароити арзанда, махсусан озмоишгоҳу технологияҳои муосир барои боз ҳам беҳтар аз худ намудани дониш фароҳам аст. Танҳо толибилмонро зарур аст, ки омӯзгорон ва вақти пурқимматро самаранок истифода баранд. Муҳим дар назди худ мақсад гузоштану пайи амалии он камари ҳиммат бастан аст. Самти дигаре, ки дар Паёми навбатии Пешвои миллат таваҷҷуҳ дода шуд, баланд бардоштани музди меҳнат ва шароити иҷтимоии омӯзгорон аст. Ҳамчунин, бо таҳлилҳои амиқ стратегияҳои касбу ҳунар барои ҷавонон ва занону бонувон мавриди таваҷҷуҳ қарор гирифт. Албата, ҳадафи асосии ҳамаи ин тадбирҳо, таъмини рушди устувор ва мустақилият дар тамоми соҳаҳои кишвар мебошад. Дар маҷмуъ, Паёми Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар бораи рушди соҳаҳои мухталиф нишон медиҳад, ки таълиму тарбия як раванди ҷиддӣ ва стратегӣ барои рушди оянда маҳсуб меёбад.

Саъдулло ҲАМИДОВ, муовини директори коллеҷи технологии шаҳри Душанбе

Дар меҳмонхонаи “Ҳилтон” доир ба натиҷагирӣ аз лоиҳаи “Кӯмаки Иттиҳоди Аврупо ба соҳаҳои маориф ва меҳнати Ҷумҳурии Тоҷикистон” семинар баргузор гардид.

Дар семинари мазкур Алишер Ализода - муовини раиси Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбӣ, Равшан Каримзода- муовини вазири маориф ва илм, Изабел Уриз - роҳбари шуъбаи ҳамкорӣ, Диана Димова - менеҷер оид ба соҳаи маорифи намояндагии Иттиҳоди Аврупо дар Ҷумҳурии Тоҷикистон, намояндагони Вазорати меҳнат, муҳоҷират ва шуғли аҳолӣ, кормандони раёсату шуъбаҳои дахдори дастгоҳи марказии Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон иштирок намуданд.

Алишер Ализода - муовини раиси Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбӣ зимни баромади худ аз дастгирию ғамхориҳои Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҷиҳати соҳибкасб намудани шаҳрвандон ва ёдовар шуда, аз ҳамкориҳои хуби Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон бо шарикони рушд дар самтҳои гуногунро таъмини шаҳрвандон бо шуғли пурмаҳсул унвон кард.

Сипас, намояндагони лоиҳа дар ҳамкорӣ бо намояндагони кумитаи таҳсилот, меҳнат ва маориф аз корҳои анҷомдода дар доираи лоиҳаи мазкур натиҷагирӣ карда, нақшаҳои ва муҳлати амалишавии онҳоро пешниҳоди ҳозирин намуданд.

Ҳамзамон, гуфта шуд, ки рушди босуботи соҳаи таҳсилоти касбию маориф тақозо мекунад, ки низоми соҳаҳои мазкур ба стандартҳои байналмилалӣ мутобиқ карда шавад ва ҳамкориҳо бо ташкилоту созмонҳои байналмилалӣ вусъат пайдо кунад.