Ваҳдати миллӣ бо бартараф кардани тафовутҳо дар забон, фарҳанг, эътиқоду мавқеияти иҷтимоӣ аҳолиро ба ҳам мепайвандад ва ба рушди ҳамдигарфаҳмӣ ва ҳамкориҳо мусоидат мекунад. Агар аз ин мафҳумҳо бештар бароем, Ваҳдати миллӣ купрукест, ки гузашта, ҳозира ва ояндаро мепайвандад ва эстафетаи анъанаҳо, таҷрибаҳо ва орзуву ормонҳоро ба наслҳои нав мерасонад.

Маҳз дар шароити Тоҷикистон, ки давлате хеле ҷавон аст ва соҳибистиқлолии худро пас аз даҳсолаҳои ҳукмронии давлати Шӯравӣ ба даст овардааст, аҳаммияти ваҳдати миллӣ хосатан муҳим ба назар мерасад.

Дар солҳои душвори ташаккулёбӣ, вақте ки кишвар бо озмоишҳои ҷанги шаҳрвандӣ ва нооромиҳою мушкилоти иқтисодӣ рӯ ба рӯ мешуд, танҳо хоҳишу ормони ваҳдат ба риштаи наҷотбахш табдил ёфт ва бо талошҳои беҳамтои Роҳбари давлат халқи тоҷик тавонист бар зидди ин монеаҳо устувор истад ва минбаъд роҳи эҳёи миллӣ ва муттаҳидиро ҷустуҷӯ намояд, ки дар натиҷа тавонист ба ваҳдати устувор ноил гардад.

Аз он замон, мардуми кишвар бо эҳсоси масъулияти зиёд ва ниятҳои нек кӯшиш намуд, ки ба бунёди ҷомеаи ободу ҳуқуқбунёд, субот ва рушди устувор дар роҳи ташаккулёбӣ идома диҳад, то наслҳои оянда дар фазои осоишта ва шукуфо зиндагӣ бечунучароғи ягонагии мавҷудияти давлат мебошад. Дар шароити ҷаҳонишавӣ, ки таҳдидҳо ба амният, ноустувории геополитикӣ ва афзоиши терроризму экстремизм хоси он аст, муҳим аст, ки ҳар як шаҳрванди Тоҷикистон, аз хурд то бузург худро як ҷузъи ҷудонашавандаи ин миллат эҳсос кунад. Танҳо дар ин ҳолат давлат метавонад ба ҳама гуна кӯшишҳои нооромкунӣ, ҳимояи марзҳо ва мустақилияти худ муқовимат кунад. Вақте ҳамаи табақаҳои ҷомеа, аз сокинони деҳот то шаҳрҳо бо ҳисси умумии ватандӯстӣ ва садоқат ба Ватан муттаҳид мешаванд, ин ба таҳкими суботи сиёсӣ, ҳамоҳангии иҷтимоӣ ва амнияти миллӣ мусоидат мекунад.ягонагии халқ дар ноил шудан ба рушди устувори иқтисодӣ нақши ҳалкунанда дорад. Бе ваҳдати дохилӣ бунёди асосҳои устувори иқтисод номумкин аст. Ҷомеае, ки муттаҳид асту ҳадафҳои умумиро дарк мекунад, қодир аст барои татбиқи лоиҳаҳои бузурги иқтисодӣ, ҷалби сармоягузорӣ ва фароҳам овардани фазои мусоиди сармоягузорӣ қувваро тавлид кунад. Ин ба рушди инфрасохтор, аз қабили сохтани роҳҳо, пулҳо, нерӯгоҳҳо, беҳтар кардани системаи маориф ва тандурустӣ мусоидат мекунад, ки дар мисоли кишварамон ҳувайдост. Ҳамзамон, ҳамаи ин боиси таъсиси ҷойҳои нав, баландшавии сатҳи зиндагӣ, кам шудани камбизоатӣ ва беҳбуди некӯаҳволии ҳар як шаҳрванд мегардад.

Ваҳдати миллӣ омили асосии ҳифз ва афзун намудани мероси бойи фарҳангии Тоҷикистон мебошад. Руҳияи миллат бар асоси суннатҳо, арзишҳо ва фарҳанги ҳазорсола, бар асоси забон, ки ба унвони бахше аз ҳувияти мардум аст, такя дорад. Маҳз забони тоҷикӣ буд, ки арзишҳои маънавӣ ва маданияти беназири мо дар тӯли қарнҳо аз мардум ҳимоят мекарданд ва имкон намедоданд, ки аз саҳифаи таърих нопадид гардем. Ва имрӯз ин мерос асоси маънавияти моро ҳамчун якпорчагии беназир нигоҳ медорад. Бинобар ин эҳё ва рушди маънавият, фарҳанг, суннатҳо ва ҳифз намудани забон яке аз муҳимтарин вазоифи давлат аст. Имрӯз бо ифтихор гуфта метавонем, ки Тоҷикистони имрӯза кишварест, ки Ваҳдати миллӣ на танҳо ҳамчун шиор, дар муносибатҳои байналмилалӣ Тоҷикистон худро ҳамчун шарики боэътимод ва ҷонибдори сулҳ ва ҳамсоядории нек муаррифӣ кардааст, ки ин ба рушди ҳамкории мутақобилан судманд, таҳкими оромӣ ва суботи минтақавӣ, инчунин ба ҳимояи манфиатҳои миллӣ ва рушди устувор равона карда шудааст. Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷиҳати таҳкими муносибатҳои дӯстона бо кишварҳои ҳамсоя ва ҷомеаи ҷаҳонӣ, аз ҷумла дар соҳаҳои иқтисодӣ, сиёсӣ ва фарҳангӣ дар арсаи байналмилалӣ ҳамчун кишвари эътимодбахш эътироф гардидаст.

Баротов А.Б, асистенти кафедраи тибби оилавӣ Коллеҷи тибби ҷумҳуриявӣ

Ваҳдати миллӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон сабаб гардид, ки имрӯз сулҳу ваҳдати сартосарӣ таъмин гардида, кишвари азизи мо қадам ба қадам ба пайроҳаи рушду инкишофи иқтисодиву иҷтимоӣ ва суботи сиёсӣ устуворона ҳаракат намояд. Ояндаи Тоҷикистони азиз бар пояи бовариву эътимоди аҳолӣ ба Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ва ҷамъ омадан дар атрофи идеяи миллии тоҷикиву сиёсати сулҳҷӯёнаи Сарвари давлат дурахшон аст.

Барои насли имрӯз шинохти арзиш ва аҳамияти Ваҳдати миллӣ ҳамчун дастоварди беназири таърихӣ мубрамияти хоса дошта, моро мебояд сараввал худ ба қадри ин неъмат ва комёбии таърихӣ, ки бузургтарин дастоварди таърихӣ дар даврони соҳибистиқлолии кишвар маҳсуб меёбад, бирасем, баъдан онро ба насли ҷавону навраси имрӯзу ояндагон бифаҳмонем.

Мо имрӯз бояд аз таърихии гузаштагони худ сабақ бардорем, зеро:

Ҳар ки н-омӯхт аз гузашти рӯзгор,

Низ наомӯзад зи ҳеҷ омӯзгор!

Гарчанде қисме аз аҳолии имрӯзаи кишвар худ шоҳиди воқеаҳои даҳшатбори ҷанги таҳмилии шаҳрвандӣ буданд ва ба қадри ваҳдати миллӣ ҳамчун неъмат ва дастоварди муҳиму беназири таърихӣ ва омили муассиртарин барои рушду инкишофи миллату давлат мерасанд, вале насли наврасу ҷавон аз он сабаб, ки он ҳама душвориро надидаанд, шояд аҳамияти сулҳу ваҳдатро нодида мегиранд. Барои мисол, шахсе, ки соли баимзорасии Созишномаи истиқрори сулҳ ва ризоияти миллӣ таваллуд шудааст, ҳоло синни 27-28 солагиро дорад ва ҳеҷ хотироте аз ҷанги шаҳрвандӣ надорад ва аз ин хотир шояд аҳамияту арзиши сулҳу ваҳдатро ба таври ҷиддӣ ва то ба охир дарк накунад. Имрӯз зиёда аз 70 % аҳолии кишварро ҷавонон ташкил медиҳанд, ки ё даврони ҷанги шаҳрвандиро умуман надидаанд, ё ин ки хеле хурдсол буданд ва воқеияти ҷангу аҳамияти сулҳро дуруст дарк намекарданд. Шояд даҳ сол пас ғайр аз мӯйсафедон касе хотироти худро аз даврони ҷанги хонумонсӯзи шаҳрвандӣ ва зарурияту аҳамияти сулҳу ваҳдат бевосита аз забони худ қисса карда натавонад. Шояд бо гузашти чанд даҳсолаи дигар касе аз даврони таърихии ҷанг ва сулҳи тоҷикон дар қайди ҳаёт намонад, ки барои насли ҷавону наврас оид ба он қисса бикунанду ҳушдор бидиҳад. Аз ин хотир, барои тоҷикон низ ҷашне аз қабили “пурим” зарур аст, то ки ҳофизаи таърихӣ дар шакли комил аз насл ба насл бирасад ва зиракии сиёсии насли наврасу ҷавононро барои имрӯзу оянда таъмин намояд. Агар соддатар баён кунем, пас мебояд дар рӯзҳои ҷашнгирӣ аз Ваҳдати миллӣ ба ин масъала, яъне интиқоли ҳофизаи таърихӣ, диққат бидиҳем ва бузургсолон аз дидаву шунидаҳои худ ба хурдсолон қисса бикунанд, то ки онҳо низ дар оянда ба ояндагон ин донишҳоро ба мерос гузоранд ва ба ҳамин минвол нақшу ҷойгоҳи Ваҳдати миллӣ аз тарафи омма дуруст шинохта шуда, ҳимоя ва таҳкими пояҳои он ба рисолати асосии ҳар фарди бедордили кишвар табдил ёбад.

Масъалаи дигари хеле муҳим ин ташаккули ғояи ягонаи миллӣ мебошад, ки тавонад оммаи мардумро муттаҳид намуда, ба самти ободиву рушд ҳидоят намояд. Муҳаққиқони риштаҳои гуногун аз қабили сиёсатшиносон, ҳуқуқшиносон ва ҷомеашиносони кишвар ба ин масъала нигоҳи гуногун дошта, ба сифати ғояи ягонаи муттаҳидкунандаи ҷомеа – идеяи миллӣ, пешниҳодҳои гуногунро вобаста ба самти пажӯҳиши илмӣ иброз намудаанд. Гурӯҳи якум таҳкими пояҳои истиқлолияти давлатӣ ва ваҳдати миллӣ, гурӯҳи дигар ноилшавӣ ба муқаррароти моддаи якуми Конститутсия, яъне бунёди давлати соҳибихтиёр, демократӣ, ҳуқуқбунёд, дунявӣ, ягона ва иҷтимоӣ, ва гурӯҳи сеюм ҳатто бунёди НОБ “Роғун”-ро ба сифати идеяи миллӣ ҷонибдорӣ менамоянд. Ба назари мо, бояд барои имрӯз ва оянда ғояи ягонаи муттаҳидкунанда ва пешбарандаи миллӣ барои тоҷикон ва тоҷикистониён ин таҳкими пояҳои истиқлоли давлатӣ ва ваҳдати миллӣ бошад. Маҳз ғояи таҳкими пояҳои Ваҳдати миллӣ имрӯз метавонад ҷомеаро муттаҳид намуда, барои пешрафт роҳнамун созад.

Масъалаи дигар ин нақши Ваҳдати миллӣ дар таҳкими худшиносии миллии ҷомеа мебошад. Маҳз бо дастёбӣ ба сулҳу ваҳдати сартосарӣ дар кишвари мо шароит барои шаклгирии тафаккури миллӣ ва дар ин замина ташаккули худшиносии миллӣ дар замири ҳар як тоҷик ба вуҷуд омад. Танҳо баъди дастёбӣ ба Ваҳдати миллӣ халқи тоҷик дарк намуд, ки дар давлати миллӣ манфиатҳои миллӣ болотар аз ҳамаи манофеи шахсиву маҳаллӣ мебошад. Агар равшантар баён намоем, танҳо баъди дастёбӣ ба ваҳдати миллӣ дар замири афроди ҷомеа ҳисси худшиносии миллӣ болотар аз худшиносии маҳалливу минтақавӣ гашт. Тоҷикистони ба “се пораи алоҳида тақсимгардида” ба Тоҷикистони воҳид бадал гашта, шинохти ҳамдигарӣ ва дӯстиву ҳамдилӣ миёни минтақаҳо тақвият ёфт. Ин раванд доимӣ буда, имрӯзҳо низ раванди тақвияти ҳар чи бештари алоқаҳо миёни аҳолӣ амалӣ гардида истодааст.

Дар охир барои таҳкими пояҳои Ваҳдати миллӣ, ки мо ба сифати ғояи миллӣ қабул намудаем, мехостем баъзе пешниҳодҳоро ба ҷойи хулоса иброз намоем:

Якум, ташаккули ҳофизаи таърихӣ ва интиқоли он аз насл ба насл бояд дар мисоли Ваҳдати миллӣ ҳамчун дастоварди беназири таърихии даврони соҳибистиқлолӣ дар сартосари кишвар амалӣ гардида, насли наврасу ҷавонон аз арзишу аҳамияти он огоҳонида шаванд, ки ин омил метавонад баҳри таҳкими сулҳу ваҳдат ва дар ин замина таҳкими пояҳои давлатдории миллӣ мусоидат намояд.

Дувум, ташкили курсҳои сайёҳии дохилӣ, ки барои шинохти беҳтари ҳамдигар аз ҷониби тамоми аҳолии минтақаҳои гуногун ва ошноиву наздикӣ намудани онҳо мусоидат менамояд.

Сеюм, ба сифати ғояи миллии муттаҳидкунандаи аҳолӣ тарғиб гардидати ғояи таҳкими пояҳои Истиқлоли давлатӣ ва Ваҳдати миллӣ дар тамоми кишвар, ки дар шароити муосири ҷаҳонишавӣ ва муборизаҳои иттилоотиву фарҳангӣ нақши муҳиму назаррас дорад.

Чорум, омӯзиш ва таҳлили ҳамаҷонибаи илмии дастёбӣ ба сулҳу ваҳдат дар Тоҷикистон, дар шакли “Модели сулҳи тоҷикон”.

Панҷум, ташаккули доимӣ ва ҳамаҷонибаи худшиносии миллӣ дар замири афроди ҷомеа дар заминаи Ваҳдати миллӣ, ки метавонад барои ташаккули айнияти миллӣ ва тақвияти иттиҳоду якдилӣ мусоидат намояд.

Мавриди зикр аст, ки дар шароити муосири бархӯрди манфиатҳо ва пурпечутоб шудани фазои сиёсии ҷаҳон масъалаи нигоҳ доштани сулҳу ваҳдати миллӣ, ҳифзи манфиатҳои миллӣ, баланд бардоштани худшиносию худогоҳии миллӣ ва ҳисси ватандӯстии шаҳрвандон мабрамияти хоса касб мекунад. Бо сарфи заҳмату талошҳои зиёд ва таҷрибаи сулҳофарӣ Пешвои муаззами миллат ба қишри ҷавони ҷомеа борҳо муроҷиат намуда, аз даст надодани зиракии сиёсӣ ва ҳамдигарфаҳмию ҳамдилиро таъкид намудаанд. Чунончи, дар таълимоти Пешвои миллат худшиносии миллӣ ҳамчун мафҳуми иҷтимоию сиёсӣ ва фарҳангиву маънавӣ натиҷаи ташаккули ҷаҳонбиниест, ки аз маҷмӯи мураккаби мафҳум ва категорияҳои сохториву функсионалӣ иборат мебошад. Роҳбари давлат вазифагузорӣ мекунанд, ки ҳар фард ибораҳои “таърихи ташаккул ва рушди миллӣ”, “андешаи миллӣ”, “асолати миллӣ”, “ҳуввияти миллӣ”, “истиқлоли миллӣ”, “ватандориву ватанпарастӣ”, “ифтихори ватандорӣ”, “урфу одат ва анъанаҳои миллӣ”, “тафаккури таърихии миллӣ”, “таҳкими ваҳдату ягонагии миллӣ”, “бунёдкорӣ” ва монанди инҳоро бояд дарк карда, дар рафтори иҷтимоии худ амалӣ созад. Дар робита ба суханони мазкур метавон гуфт, ки бидуни ваҳдати миллӣ ва эҳсоси масъулияти шаҳрвандию ватандорӣ, бидуни арҷгузории арзишҳои умумимиллӣ сулҳу суботи ҷомеа ва устувории давлату миллат имконнопазир мегардад.

Хулоса, Ваҳдати миллӣ омили муҳимтарини пойдории ҳам давлати тозаистиқлоли Тоҷикистон ва ҳам миллати тоҷик гардид. Зеро маҳз сулҳу ваҳдат пеши роҳи ҷанги шаҳрвандиро, ки метавонист ҳам давлат ва ҳам миллатро ба нестӣ барад, гирифта, барои рушду инкишофи минбаъдаи кишвар мусоидат намуд. Агар воқеъбинона баҳо диҳем, пас бояд иқрор шуд, ки Тоҷикистон ба тамоми дастовардҳои даврони соҳибистиқлолӣ маҳз баъди дастёбӣ ба Ваҳдати миллӣ ноил гардид. Аз ин хотир, арҷгузорӣ ба ин сана, аҳамияти муҳими сиёсиву таърихӣ дорад.

Ҳавасхонзода Ислом, корманди Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон 

Ваҳдати миллӣ пурарзиштарин дастоварди таърихи соҳибистиқлолии кишварамон маҳсуб меёбад. Мардуми бо хиради кишварамон Ваҳдати миллиро ҳамчун рамзи иттиҳод, сулҳу субот, оромию осоиштагӣ, ҳамбастагию ҳамдилӣ ва ҳувияту худогоҳӣ ба дараҷаи бузургтарин рукни давлатдорӣ расонида, онро муқаддасу гиромӣ мешуморанд. Халқи сулҳхоҳу сулҳофари Тоҷикистон азамату бузургӣ ва зарурати мавҷудияти Ваҳдати миллиро ба назар гирифта, ба он чун арзиши олӣ эътирофу эҳтиромро қоил ҳастанд. Дарвоқеъ, имрӯз Ваҳдати миллӣ фаротар аз мафҳуму маънои хеш вусъат пайдо кардааст. Яъне, ҳоло Ваҳдати миллӣ на фақат сулҳу суботу оромию ҳамдилӣ ва ҳамбастагӣ, балки худшиносиву ҳувиятгароӣ ва қудрату тавоноии миллатро таҷассум мекунад.

Мо набояд имтиҳон ва сабақи таърихие, ки аввали солҳои 90-уми асри гузашта бар сарамон омада буд, фаромӯш созем. Барои бохабар шудан аз арзиши воқеии Ваҳдати миллӣ он рӯзҳои сахту сиёҳро, ки кишвар дар оташи ҷанги даҳшатбори шаҳрвандӣ месӯхт ва миллат дар вартаи нестшавӣ қарор дошт, бояд ба ёд биёрем. Ҳанӯз даҳшату ваҳшати ҷанги шаҳрвандӣ, ки харобӣ, вайрону валангор шудани шаҳру деҳот, марги одамон, ятим мондани кӯдакон, гуреза шудани мардум, фақр, нодорӣ, қаҳтӣ, таназзули иқтисодӣ, иҷтимоӣ, фарҳангиву маънавӣ ва дар умум фоҷиаи ҳаёти инсониро дар пай дошт, аз хотираву зеҳни мову шумо зудуда нагардидааст. Ҷанги таҳмилии хонумонсӯз, ки бо таъсири қувваҳои бадхоҳ ва гумроҳии як иддаи хиёнаткору ҳувиятбохта сар зад, рушду ташаккули миллат ва пешрафти соҳаҳои муҳими давлатро солҳо ба қафо партофт. Ана дар ҳамон шароити душвор ва хатарбори ҷанги шаҳрвандӣ аҳаммият ва зарурати мавҷудияти Ваҳдати миллӣ барои халқ орзуву ормони асосӣ маҳсуб меёфт.

Агарчи таъмини Ваҳдати миллӣ дар он вазъият кори бисёр душвор ва ҳатто ғайриимкон ба назар мерасид, вале он ягона роҳи бақои давлат ва умед ба ояндаи нек арзёбӣ мегардид. Ҳарчанд ки ба истиснои чанд гурӯҳи харобкор ва чанд ҳувиятбохтаи пастфитрат аксарияти кулли мардум ҷонибдори сулҳу субот ва таъмини Ваҳдати миллӣ буданд, аммо масиру самт ва тай кардани роҳ барои расидан ба ин ҳадаф бисёр хатарбор шуда буд. Ба ҳам овардани тарафҳои даргир, маълуму маҳв кардани неруҳои пасипардагии бегона ва таъмин намудани Ваҳдати миллӣ дар кишвар амал ва корнамоиву шуҷоати рустамонаро талаб мекард. Бо лутфу инояти Худованд ва талошҳо, ҷонбозиҳо, қаҳрамониву фидокорӣ, мардонагию ҷасорат ва иродаву матонати абармарди замон, Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон орзуву ормонҳои халқ ҷомаи амал пӯшид ва бо имзои Созишномаи умумии истиқрори сулҳ ва ризоияти миллӣ ҷанги хонумонсӯзи шаҳрвандӣ хотима ёфта, Ваҳдати миллӣ таъмин гардид.

Халқи тоҷик аз умқи таърих то ба имрӯз дар роҳи таъмини саодату хушбахтии инсоният кӯшида, рисолати сулҳофарӣ ва ба ваҳдати саросарӣ овардани тамоми халқу миллатҳои дунёро иҷро карда истодааст. Сулҳу дӯстӣ ва ваҳдату ягонагӣ дар таълимот ва осори нобиғаҳои илму адаби тоҷик ситоиш шуда, ин арзишҳои нек бо суннату анъана ва фарҳанги волои миллӣ омезиш ёфтаанд. Аз ин рӯ, таҷрибаи расидан ба сулҳ ва сазовор шудан ба неъмати волои Ваҳдати миллиро метавон таҷассуми хиради азалӣ ва шарофати ормонгароии миллат унвон дод.

Қобили зикри махсус аст, ки имрӯз таҷрибаи сулҳи мо аз ҷониби тамоми созмонҳои бонуфузи байналмилалӣ ва доираҳои коршиносӣ мавриди таҳлилу омӯзиш қарор гирифта, ҳамчун нодиртарин таҷрибаи сулҳ дар амалия барои ҳалли муноқишаҳои дохилии кишварҳои алоҳида истифода бурда мешавад.

Дар шароити имрӯза қадру манзалати Ваҳдати миллиро ҳар як фарди миллат бояд дарк намояд ва баҳри пойдории он талош варзад. Дар ин хусус Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар яке Паёмашон ба Маҷлиси Олии мамлакат чунин қайд карда буданд: “Арзиши муқаддасу таърихӣ ва омили муҳимтарини ҳамаи дастовардҳои миллати мо баъди Истиқлолияти давлатӣ, бешубҳа, Ваҳдати миллӣ, сулҳу оромӣ ва суботи сиёсӣ мебошад”. Дар ҳақиқат, Ваҳдати миллӣ дастоварди муқаддас аст ва мову шумо фарзандони миллат вазифадорем, ки онро чун гавҳараки чашм ҳифз намоем. Нагузорем, ки зуҳуроте ё нохалафе сулҳу ваҳдати моро халалдор созад. Тазодҳои замони муосир, тазоҳури ғояҳои хатарбор, ҳуҷуми фарҳангиву идеологӣ, рақобатҳои иттилоотӣ ва даҳҳо хатарҳое, ки туфони ҷаҳонишавӣ бо худ меорад, моро водор ва вазифадор месозанд, ки ғояи муқаддаси Ваҳдати миллиро дар муқобили амвоҷи ин тӯфон барои саодати миллат ва бақои давлат чатр созем ва Ваҳдатро ғояи меҳварии хеш интихоб намоем.

Рисолати аввалини мо ин аст, ки барои эмин мондан аз таъсири манфии раванди фарогири ҷаҳонишавӣ, ки хоҳу нохоҳ ба асолати фарҳангӣ ва давлатдории миллӣ таъсир расонидан мехоҳад, тафаккури солими миллиро дар зеҳни ҷавонон инкишоф дода, арзишҳои миллии худро аз тахрибкориву тундравӣ ҳифз намоем. Зеро ин роҳи пурсамари таҳкиму тақвияти Ваҳдати миллӣ ва таъмини фазои созгори сулҳу суботи сиёсӣ ба шумор меравад. Бо иҷрои ин рисолат бовар ва яқини комил аз ҷовидонагӣ ва абадияти Ваҳдати миллӣ барои миллат ҳосил мегардад.

Агар мо хоҳем, ки дар ҷомеаи мутамаддин ҷойи сазовори хешро тақвият диҳем ва ҷаҳониён моро ҳамчун миллати бофарҳангу мутамаддин шиносанд, пас мебояд иттиҳоду Ваҳдати миллиро гиромӣ донем ва сулҳу оштиро пойдор нигаҳ дорем. Зеро асоси ҳама пирӯзиҳо дар иттиҳоду ваҳдат аст.

Имрӯз нақши ҷавонони ватандӯсти Тоҷикистонро дар дастовардҳои Истиқлол, пешрафти тамоми соҳаҳои ҳаёти ҷомеа ва сарзамини аҷдодӣ дидан мумкин аст. Тоҷикистон яке аз кишварҳои аҳолияш ҷавонтарини дунё ба ҳисоб рафта, саҳми ҷавонон ҳамчун неруи созанда дар пешрафту ободии мамлакат ниҳоят арзишманд мебошад

Давлати мо ба хотири тарбияи кадрҳои замони нав аз байни наврасону ҷавонон рушди илму маориф, бахусус, илмҳои табиӣ ва риёзиро аз ҷумлаи масъалаҳои афзалиятнок эълон кардааст, чунки ояндаву ободии Тоҷикистон аз рушди илмҳои зикргардида вобаста буда, пешрафти кишвар ба зиммаи кадрҳои замони нав ва мутахассисони ҳирфаӣ мебошад.

Тобонбӣ ШАФИЕВА, мудири кафедраи забон ва адабиёти руси Коллеҷи омӯзгории ба номи Хосият Махсумоваи шаҳри Душанбе

Ҷашни Ваҳдати миллӣ рамзи баҳамоӣ, сарҷамъӣ, иттиҳоду ягонагӣ ва Ваҳдати миллӣ буда, пирӯзии фарҳанги сулҳ ва ақлу заковати солими миллати солору хирадманд ва сулҳпарвари тоҷикро бори дигар собит месозад.

Эмомалӣ РАҲМОН

Ваҳдати миллӣ сарчашмаи асосии бунёдкориву сарҷамъӣ ва пешбурди сиёсати давлат буда, дар таърихи мо тоҷикон, барои ба ҳам омадани миллат, муҳофизат кардани истиқлолияти комили давлат, таҳрезии низоми ҳуқуқӣ, шаклгирии иқтисодиёти миллӣ, таҳияи низоми адолати иҷтимоӣ, ҳифз ва рушди фарҳанги пурғановат, илму маориф ва дигар ҷанбаҳо нақши беназир дорад. Барои мо мардуми шарифи Тоҷикистони соҳибистиқлол 27-уми соли 1997 аз шумори ҳамин санаҳои тиллоии тақдир мебошад ва дар саҳифаҳои таърихи навини давлатдории миллати кӯҳанбунёди дорои фарҳанги ғаниву маърифати баланд бо ҳарфҳҳои заррин навишта шудааст. Дар ин рӯзи мубораку саид паз аз талошу қаҳрамониҳо ва ҷонбозиҳои Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон Созишномаи истиқрори сулҳ ва ризоияти миллӣ дар Тоҷикистон ба имзо расид. Имрӯз кишвари мо аз файзу баракати Истиқлолияти давлатӣ ва Ваҳдати миллӣ дар шоҳроҳи рушди устувор қарор дошта, сатҳу сифати зиндагӣ, маърифату ҷаҳонбинӣ ва эҳсоси худшиносиву ифтихори миллии ҳамватанони мо торафт таҳким меёбад. Пешвои муаззами миллат доимо таъкид менамояд, ки “ мо бояд кӯшиш намоем, ки амалҳои солеҳ, аз ҷумла бо инсондӯстӣ, ҷавонмардӣ, саховатпешагӣ ва ҳимматбаландӣ умр ба сар барем, кӯмаки худро аз дигарон дареғ надорем, аз дилозорӣ парҳез кунем, накӯкориро шиори зиндагӣ қарор дода, якҷоя барои рӯзгори босаодат талош намоем ва суннатҳои неки фарҳанги миллӣ ва урфу одатҳои писандидаи халқамонро бо сифатҳои боз ҳам баланди инсонӣ ба ояндагон ба мерос гузорем”. Ваҳдати миллии мо ба хотири рафъи таҳдидҳои муосир ва таъмини сулҳу суботи пойдор равона гардидааст ва мо ҳеҷ гоҳ намегузорем, ки мушкилоту хатарҳои муосир амнияту оромию осоиштагии ватани азизамонро парешон намояд. Мо итминони комил дорем, ки пирӯзиҳои мардуми шарифу сарбаланду ваҳдатофари тоҷик бо талошҳои Роҳбари сулҳофарину мардумсолору адолатпешаи мо дар масири рушди устувор ва мавқеи қотеъонаи он дар арсаи мубориза бо ин зуҳуроти номатлуб абадӣ ва ҷовидона мебошад.

Вахдати миллӣ хамчун омили муттаҳидсозанда ба тамоми мардуми Точикистон шароит фарохам овард, ки бо истифодаи арзишхои аз ҷониби чомеаи чахонӣ эътирофшуда дар ҷумҳуриамон таҳкурсии ташаккули ҷомеаи шахрванди гузошта шавад ва барои андаке бошад хам бехтар гардидани сатхи зиндагии мардум, ободи ва ояндаи давлати сохибистиклоламон заминаи мусоид мухайё гардад.

Аз таърихи инсоният мо медонем, ки дар мархалахои гуногуни зиндаги бинобар сабабхо ва омилхои айни ва зехни унсурхои таъминкунандаи вахдат халалдор шуда, боиси парокандаги ва хатто нобудшавии кавмхо, миллатхо ва давлатхо шудаанд.

Воқеаҳои мудҳише, ки солҳои 90-уми асри XX ба сари мардуми мо омад, барои миллати ҷафодидаи мо, ки аз имтиҳонҳои бузурги таърихӣ гузаштааст, боз як имтиҳони ҷиддиеро дар пеш гузошт: давлати навакак тозаистиқлол ва миллатро нигоҳ доштан ва ё парокандагии ҳам ину ҳам он.

Дар он рӯзҳои барои миллат пурдаҳшат қариб, ки ба ояндаи нек боварии касе намонда буд. Хушбахтона, дар чунин давраи ҳассоси таърихӣ фарзанди далеру шуҷоъ ва баруманди миллат Эмомалӣ Раҳмон ба сари қудрат омад ва дар назди халқу миллат бо дилу пур ваъда доданд: «Ман ба Шумо сулҳ меорам» ва ба иқболи баланди халқи мутамаддини мо ҳамин хел ҳам шуд.

Кӯшишу ҷонбозиҳои фарзанди фарзонаи миллат Эмомалӣ Раҳмон буд, ки миллати бофарҳангу тамаддунсози мо, ки парешону сарсон шуда буд, сарҷамъ шуд. Пеши роҳи ҷанги бародаркуш баста шуд. Миллат ба ваҳдат омад. Ваҳдати миллӣ дастоварди бузургест, ки решаҳои таърихӣ дорад. Дар ҳар давру замон фарзандони бузурги миллат онро пойдор нигоҳ дошта, қиммату бузургии онро афзун гардонидаанд. Дар замони Каёниён Ҷамшед, дар замони Сомониён Исмоили Сомонӣ чунин ашхосе буданд, ки Ваҳдатро пойдору барқарор нигаҳ доштанд. Дар замони мо чунин бахти бузург насиби фарзанди бузурги миллат Эмомалӣ Раҳмон гашт.

Аз тарафи дигар, дарк кард, ки ҳудуду қаламрави зӯру зар маҳдуд аст, зеро миллатеро метавон ба василаи зӯрӣ мутеъ кард, аммо бо зӯрӣ наметавон ихлосу имон, бовариву эътиқод, андешаву ҷаҳонбинӣ ва дигар эҳсосоти ғоявии ӯро дар як муддати кӯтоҳ мусаххару побанди идеологияи худ гардонид.

Барои ҳамин ҳам мағлубият ва шикасти низомӣ ин шикаст ё мағлубияти ниҳоӣ нест, шикасти ниҳоӣ шикасти унсурҳои ғоявӣ, миллӣ ва фарҳангии ҳар як миллат аст, ки баробари аз байн рафтан ва бегона гаштани онҳо миллат тадриҷан аз байн меравад.

Агар чунин намебуд, номи миллати тоҷик дар тӯли қарнҳои гузашта, ки зери низоми идораи сиёсии дигар ақвом қарор дошт, кайҳо ба корзинаи таърихӣ фиристода мешуд. Хушбахтона, миллати тоҷик бо назардошти устувор будан дар ақида, андеша, забон, расму ойин, илму фарҳанг ва дигар арзишҳои ғоявӣ на ин ки аз байн нарафт, балки рушду такомул ёфта, худро ба оламиён ҳамчун як миллати бофарҳангу башардӯст, сулҳпарвару озодихоҳ, некандешу мутамаддин муаррифӣ карда тавонист.

Дар чунин рӯзи барои миллат муқаддас ва тақдирсоз як лаҳза ҳам бошад, биёед рӯ ба таърих биёрем. Салтанати бузурги Сосониён, то замоне ки ваҳдат асоси сиёсати онро ташкил медод, қарнҳо пойдору устувор буд. Замоне ки ваҳдат дар он халалдор шуд, он империяи бузург мувоҷеҳ ба шикаст шуд. Ё мисоли дигар, Давлати Сомониён. То замоне ки фарҳанги ваҳдатсози асосгузори ин давлати бузурги аҷдодии мо Исмоили Сомонӣ ҳукмрон буд, Давлати Сомониён ҳам пойдор буд. Ва таърих гувоҳ аст, ки дар замони ин ду империяи бузург аҷдодони мо ба чӣ дастовардҳои бузурги илмию эҷодӣ муваффақ гаштаанд.

Агар мо хоҳони онем, ки дар ҷомеаи мутамаддин ҷойи сазовори худро дарёбем ва ҷаҳониён моро ҳамчун миллати бофарҳангу тамаддуни бузург бишносанд, пас биёед иттиҳоду ваҳдати миллатро пешаи худ қарор диҳем ва сулҳу оштиро пойдор нигаҳ дорем. Зеро асоси ҳама пирӯзиҳо дар иттиҳоду ваҳдат аст. Бузурге фармудааст:

Пирузӣ аз иттиҳод хезад,

Парокандагӣ аз нифоқ хезад.

Дар охир тамоми ҳамватанони азизро бо фарорасии иди муқаддаси миллат 28-солагии Рӯзи Ваҳдати миллӣ муборакбод гуфта, хоҳони онам, ки сулҳу оштӣ ва Ваҳдати миллӣ дар сарзамини мо ҷовидон бошад!

Рустамова Гулҷамол, асисстенти кафедраи тибби оилавии Коллеҷи тиббии ҷумҳуриявӣ

Санаи 18.06.2025 дар доираи Нақшаи чорабиниҳои Коллеҷи муҳандисию омӯзгории шаҳри Душанбе 28 - умин солгарди “Рӯзи Ваҳдати миллӣ” таҳти унвони “Ваҳдати миллӣ-василаи осоиши миллат” дар фазои тантанавӣ таҷлил карда шуд. Дар чорабинӣ Раиси Кумитаи иҷроияи Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон дар ноҳияи Фирдавсии шаҳри Душанбе Ҷурабек Муродзода, роҳбарият, кормандон, омӯзгорон ва донишҷӯёни муассисаи таълимӣ фаъолона иштирок намуданд.

Дар оғози чорабинӣ Суруди миллии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки ҳамчун муқаддасоти миллӣ эътироф карда шудааст аз ҷониби иштирокчиёни чорабинӣ бо як ҳиссиёти самимона сароида шуд.

Директори муассисаи таълимӣ номзади илмҳои техникӣ муҳтарам Рабизода Наҷибулло бо иқтибос аз суханҳои тиллоии Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон, ки пайваста қайд менамоянд: “Дӯст бошед!, Иттифоқ бошед!, Шукронаи ана ҳамин сарзамин кунед!, Шукронаи он кунед, ки чунин Ватани азизу маҳбуб доред”, ба чорабинӣ ҳусни оғоз бахшиданд. Зимни суханрониҳои хеш роҳбари муассиса аҳли толор ва дар шахсияти онҳо кулли мардуми шарафманди Тоҷикистонро ба муносибати ин ҷашни фархундаи миллат шодбош гуфта, ба ҳамагон саломатии бенуқсон, дар кору афкорашон муваффақиятҳои беназир ва ба Тоҷикистони азиз сулҳу ваҳдати абадиро таманно намуданд.

Мавсуф қайд намуданд, ки Ваҳдати миллӣ шукуфоии Ватан аст, зеро дар давлате, ки сулҳу амонӣ ва дӯстӣ ҳукумфармост, он давлат рӯз то рӯз гул - гул мешукуфад, иқтисодиёташ тадриҷан меафзояд, ҳам аз ҷиҳати сиёсӣ ва ҳам аз ҷиҳати фарҳангӣ пеш меравад. Маҳз бо кӯшишҳои пайгиронаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон миллати парешон сарҷамъ омад, мамлакат обод шуд, пеш рафт, гул-гул шукуфт ва имрӯз дар чеҳраи ҳар фарзанди тоҷик нишоту хурсандист, ваҳдату сулҳ падидор аст.

Сипас Раиси Кумитаи иҷроияи Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон дар ноҳияи Фирдавсии шаҳри Душанбе Ҷурабек Муродзода, ба сухан баромада бо ифтихору эҳтироми самимӣ аз заҳмату талошҳои пайвастаи Пешвои миллат дар роҳи пойдории сулҳу ваҳдати комил дар кишвар ҳарф зад. Ҷурабек Муродзода, иброз намуд, ки Ваҳдати миллӣ дар таърихи навини давлатдории миллати тоҷик дастоварди арзишмандтарин мебошад, зеро барои амалӣ гардидани ормонҳои халқамон, ки бо қалби пур аз умед интизори сулҳу оромӣ ва дӯстиву ҳамдигарфаҳмӣ буд, заминаи воқеӣ гузошт. Имзои Созишномаи умумии истиқрори сулҳ ва ризоияти ҷомеа оғози гардиши куллӣ дар ҳаёти сиёсӣ, иҷтимоӣ ва маънавии халқи тоҷик гардид. Ин сулҳ боварии даҳҳо ҳазор ҳамватанони бегуноҳ, занону кӯдакон, пиронсолону ҷавононро, ки маҷбуран тарки Ватан карда буданд, ба зиндагӣ эҳё намуд. Ин сулҳу ваҳдат маҳз бо кӯшишу заҳматҳои фидокоронаи Президенти мамлакат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба даст оварда шуд ва ин неъмати бебаҳоро ҳар як тоҷику тоҷикистонӣ бояд ба монанди гавҳараки чашм нигоҳ дорад.

Дар рафти чорабинӣ як қатор кормандони Коллеҷ ҷиҳати қадрдонӣ барои хизматҳои бенуқсон дар таълиму тарбияи насли наврас бо унвони Аълочии Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва як қатор кормандону донишҷӯён барои иштироки фаъолона дар чорабиниҳои илмӣ ва фарҳангию варзишӣ бо “Сипоснома” ва “Ифтихорнома” – и Коллеҷ қадрдонӣ карда шуданд. Дар қисмати ҷамъбастии чорабинӣ барномаи фарҳангии омоданамудаи дастаи “Ваҳдатсаро” – и Коллеҷ бо сурудҳои ватандӯстона ва рақсҳои ҷаззоби тоҷикона хотири иштирокчиёнро болида гардониданд. Чорабинӣ дар сатҳи баланд ва хотирмон ташкил ва баргузор карда шуд.

Мулоҳизаҳои Прокурори генералии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар ин мавзуъ

ДУШАНБЕ, 18.06.2025 /АМИТ «Ховар»/. Рӯзи Ваҳдати миллӣ, ки ҳамасола 27 июн дар Тоҷикистон бо тантана ҷашн гирифта мешавад, муҳимтарин дастоварди таърихӣ ва оғози марҳалаи навин дар рушду такомули давлатдории тоҷикон мебошад.

Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон барҳақ таъкид намудаанд: «Қадру манзалати санади сулҳи мо баробар бо Эъломияи истиқлолияти мост. Яке агар барои мо мустақилият оварда бошад, дигаре дар сарзамини азиятдидаи мо сулҳу субот ва ваҳдати миллиро овард».

Таърих гувоҳ аст, ки ризоят дар ҷомеа ва ваҳдати миллӣ кафили истиқлоли ҳар як давлат ва устувории он дар пешорӯи таҳдиду хатарҳо мебошад. Дурустии ин фикрро мисолҳои зиёде аз таърихи давлату миллатҳо, бахусус таърихи пурпечутоби давлатдории миллати куҳанбунёди тоҷик, тасдиқ менамоянд.

Бар асари дасисаҳои душманони дохиливу хориҷӣ, ҳанӯз дар оғози даврони Истиқлоли давлатӣ Тоҷикистон ба ҷанги таҳмилии шаҳрвандӣ кашида шуда, боиси ҳалокати зиёда аз 150 ҳазор нафар шаҳрванд ва гуреза шудани зиёда аз як миллион нафар сокини ҷумҳурӣ гардид.

Мақомоти ҳифзи ҳуқуқ аз фаъолият бозмонда, мардуми бегуноҳ ва бисёр арбобони давлатию ҷамъиятӣ қурбон, садҳо бинову иморат ва манзилҳои истиқоматӣ вайрону валангор ва иқтисодиёт фалаҷ гардида, хавфи аз даст рафтани истиқлолият ва тамомияти арзии мамлакат ба вуҷуд омад.

Дар ин шароити ниҳоят душвори таърихӣ интихоботи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон баргузор гардида, дар он шаҳрвандон бо боварию эътимод ва умед ба ояндаи дурахшони мамлакат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмонро ба ин вазифаи басо муҳиму пурмасъул интихоб намуданд.

Роҳбари ҷавони давлат ваҳдати миллиро ҳамчун заминаи ба даст овардани сулҳу осоиш ва ризоияту ҳамдигарфаҳмӣ дар ҷомеа арзёбӣ ва кӯшишҳои худро дар навбати аввал ба ҳамин мақсад равона намуданд.

Ҳанӯз 19 марти соли 1997 зимни мулоқот бо зиёиёни мамлакат Сарвари давлат зарурати ба вуҷуд овардани фазои сиёсӣ, маънавию ахлоқӣ ва иҷтимоиеро, ки барои тавлиду густариши як мафкураи муттаҳидсозанда – ваҳдати миллӣ мусоидат намояд, таъкид намуданд.

Моҳият ва ҳадафҳои ин мафҳумро шарҳ дода, Президенти мамлакат таъкид намуданд, ки: «Ваҳдати миллӣ бояд аз ҳама гуна ихтилофи назар, гуногунандешии сиёсӣ, манфиатҳои ҳизбӣ, гурӯҳӣ ва ғайра болотар ва дахлнопазир бошад, аҳли ҷомеаро муттаҳид, якдил, якмаром ва якпорча созад. Яъне, мо метавонем доир ба ҳалли ин ё он мушкилоти дохилӣ, масъалаҳои иқтисодию иҷтимоӣ ва ғайра назари мухталиф дошта бошем, вале дар мавриде, ки масъалаҳои вобаста ба бақою ҳастии миллат ва давлат ба вуҷуд меоянд, ҳама қишрҳои ҷомеа, неруҳои сиёсӣ, мақомоти давлатию ҷамъиятӣ, умуман тамоми мардум бояд яктану муттаҳид бошанд».

Дар роҳи расидан ба Ваҳдати миллӣ ва хотима додани ҷанги таҳмилии шаҳрвандӣ Роҳбари давлат музокирот бо намояндагони гурӯҳҳои мусаллаҳ, ҳалли масъалаҳои гурезагон ва ба даст овардани эътимоду боварии мардумро ҳамчун вазифаҳои аввалиндараҷа муайян намуданд. Дар ин раванд ҳафт маротиба мулоқоти бевосита бо иштироки Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон баргузор гардид, ки дар раванди музокирот нақши асосӣ доштанд.

Бо ин саъю кӯшишҳо ва ҷоннисориҳои Пешвои миллат дар ҷумҳурӣ ҳамдигарфаҳмӣ ба даст омада, 27 июни соли 1997 Созишномаи истиқрори сулҳ ва созгории миллӣ ба имзо расида, ба ҷанги таҳмилии шаҳрвандӣ хотима гузошта шуд.

Ин дастовард аз ҷониби ҷомеаи ҷаҳонӣ ҳамчун таҷрибаи нодири расидан ба сулҳу субот эътироф гардида, айни ҳол дар минтақаҳои гуногуни олам мавриди омӯзиш ва истифода қарор дорад.

Барқарор кардани фаъолияти сохтору мақомоти фалаҷшудаи давлатӣ, ба Ватан баргардондани гурезаҳо, аз байн бурдани хавфи гуруснагӣ, барқарор намудани манзилҳои харобгашта ва иншооту биноҳои сӯхтаву валангоршуда, халъи силоҳ, пароканда намудани воҳидҳои мусаллаҳи ғайриқонунӣ ва барқарорсозии тартиботи ҳуқуқӣ аз ҷумлаи силсилаиқдомоти камназир дар ин ҷода мебошанд, ки таҳти роҳбарии Сарвари давлат анҷом шуданд.

Дар он солҳои мудҳиш дар дасти аҳолӣ ва гурӯҳҳои ҷиноятпеша миқдори зиёди силоҳи оташфишон қарор дошта, чунин вазъият оромии сокинони мамлакат ва фаъолияти муътадили мақомоти давлатиро халалдор менамуд. Дар робита ба ин, ҷиҳати халъи силоҳ тадбирҳои муассир андешида шуда, зиёда аз 45 ҳазор силоҳи оташфишон ва лавозимоти ҷангӣ, ки метавонистанд барои солҳо идома ёфтани нооромиҳо сабаб гарданд, мусодира гардид.

Таъмини воқеии ваҳдати миллӣ аз роҳбарияти давлат, қабл аз ҳама, ташаккули кишвари воҳид, риояи тавозун дар иштироки намояндагони маҳалҳо дар идоракунии давлатӣ, таъмини рушди баробари иқтисодии минтақаҳо ва фароҳам овардани шароит барои зиндагии шоистаи мардумро тақозо менамуд.

Бинобар ин, шуруъ аз ҳамон солҳои душвор, таҳти роҳбарии хирадмандонаи Пешвои миллат бунёди роҳҳои оҳан ва автомобилгард, нақбу пулҳо ва дигар инфрасохтор байни минтақаҳо оғоз гардида, дар ин раванд Тоҷикистон ба як кишвари аз лиҳози ҷуғрофӣ воҳид табдил дода шуд.

Ба андозаи таҳкими сулҳу субот дар мамлакат мақомоти миллии қонунгузор, иҷроия ва судӣ ҳамчун шохаҳои мустақили ҳокимият такмил дода шуда, принсипи конститутсионии таҷзияи ҳокимият дар амал таъмин гардид.

Дар ин раванд, ҷиҳати таъмини намояндагии баробари минтақаҳо дар мақомоти олии ҳокимияти давлатӣ палатаи болоии парлумони кишвар – Маҷлиси миллии Маҷлиси Олӣ аз миқдори баробари намояндагони ҳар минтақа ташаккул дода шуд.

Бар асоси қонунгузории кишвар манфиатҳои миллӣ, хусусиятҳои марҳалаи кунунии рушд, муносибатҳои нави ҷамъиятӣ, анъана ва расму оинҳои мардумӣ бо дарназардошти арзишҳои умумибашарӣ гузошта шуда, заминаи ҳуқуқӣ барои рушди давлатдории миллӣ ташаккул ёфт.

Амалан дар ҷойи холӣ Артиши миллӣ ташкил ва бо силоҳу лавозимоти муосири ҷангӣ таъмин шуда, Қувваҳои Мусаллаҳ ба сипари боэътимоди Ватан дар пешорӯи таҳдидҳо ба истиқлолият ва тамомияти арзии он табдил ёфтаанд.

Дар кишвар ислоҳоти фарогири иқтисодӣ роҳандозӣ гардида, ҷиҳати таъмини гуногуншаклии моликият, фароҳам овардани шароити мусоид барои соҳибкориву сармоягузорӣ, ташкили низоми миллии буҷету андоз ва инкишофи бахши иҷтимоӣ тадбирҳои самарабахш андешида шуданд.

Дар ин раванд, таъмини истиқлоли энергетикӣ, раҳоӣ аз бунбасти коммуникатсионӣ, ҳифзи амнияти озуқаворӣ ва саноатикунонии босуръати кишвар ҳамчун ҳадафҳои стратегии миллӣ интихоб ва пайгирӣ гардиданд.

Зимни татбиқи ин ҳадафҳо суръати миёнаи солонаи рушди иқтисодии кишвар дар сатҳи 7,5 фоиз таъмин гардида, аз рӯи ин нишондиҳанда Ҷумҳурии Тоҷикистон байни кишварҳои ҷаҳон дар даҳгонаи аввал, кишварҳои фазои пасошуравӣ бошад, дар ҷойи аввал қарор гирифт.

Рушди соҳаҳои иҷтимоӣ ҳамчун самти афзалиятноки сиёсати давлатӣ пайгирӣ гардида, ҷиҳати боз ҳам баланд бардоштани сатҳи дониш ва маърифатнокӣ, ҳифзи саломатӣ ва беҳтар гардондани сатҳу сифати зиндагии мардум тадбирҳои зиёд андешида шуданд.

Ҷиҳати баланд бардоштани ҳисси миллӣ ва худогоҳиву худшиносӣ, тарбияи наслҳои имрӯза дар руҳияи эҳтиром ва ифтихор аз мероси бузурги илмию фарҳангии миллат ҷашну чорабиниҳои муҳим баргузор карда шуданд.

Бо назардошти аҳамияти ғояҳои инсонпарваронаи чеҳраҳои барҷастаи илму адаби миллати тоҷик Имом Абуҳанифа, Ҷалолиддини Балхӣ, Имом Ғазолӣ, Камоли Хуҷандӣ, Мир Сайид Алии Ҳамадонӣ, Носири Хусрав ва Абдураҳмони Ҷомӣ Ҷумҳурии Тоҷикистон ба сифати ташаббускори симпозиуму семинарҳои зиёди байналмилалӣ бахшида ба ҳаёт ва эҷодиёти онҳо баромад намуд.

Ҷашнҳои миллӣ, аз ҷумла Наврӯз, Меҳргон, Сада, мусиқиҳои қадимаи Шашмақом ва Фалак аз нав эҳё гардида, ҷиҳати пешрафт ва бузургдошти забони тоҷикӣ иқдомоти зиёд амалӣ карда шуданд.

Дар натиҷаи тадбирҳои пайваста оид ба таҳкими тартиботи ҳуқуқӣ ва мубориза бо ҷинояткорӣ амнияту субот дар ҷомеа таъмин гардида, Тоҷикистон ба яке аз кишварҳои амнтарини ҷаҳон табдил ёфт.

Гувоҳи дигари таъмини амнияту субот афзоиши ташрифи сайёҳони хориҷӣ ба кишвар буда, дар ҳоле ки соли 2000-ум шумораи сайёҳони хориҷӣ камтар аз 100 ҳазор нафарро ташкил медод, ин нишондиҳанда дар соли 2024 ба 1 миллиону 285 ҳазор нафар расидааст.

Тоҷикистон бо пайгирӣ аз сиёсати «дарҳои кушод» ва пешниҳоди ташаббусҳои муҳим оид ба ҳалли масъалаҳои мубрами ҳаёти сайёра мақому нуфузи худро дар ҷаҳон боло бурда, ба сифати кишвари дар ташаккули сиёсати байналмилалӣ саҳмгузор шинохта шудааст.

Аз ҷониби Маҷмааи умумии Созмони Милали Муттаҳид ташаббусҳои глобалии Ҷумҳурии Тоҷикистон вобаста ба ҳалли масъалаҳои об ва ҳифзи пиряхҳо дастгирӣ гардидааст.

Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар таъмини амнияти сайёра ва мубориза бо таҳдидҳои навини ҷаҳони муосир, аз ҷумла экстремизм ва терроризм низ саҳми беназир доранд.

Тайи солҳои охир бо ибтикори Пешвои муаззами миллат дар шаҳри Душанбе ду конфронси сатҳи баланд доир ба ин мавзуъ баргузор гардида, ин ҳамоишҳо аз ҷониби ҷомеаи ҷаҳонӣ ҳамчун платформаи нави байналмилалии муқовимат бо экстремизм ва терроризм таҳти унвони «Раванди Душанбе» эътироф гардид.

Боиси ифтихор аст, ки Пешвои муаззами миллат дар байни роҳбарони кишварҳои дуру наздик аз эҳтироми хосса бархӯрдор мебошанд. Чунончи, Раиси Ҷумҳурии Мардумии Чин Си Ҷинпин дар нишасти аввалини сарони давлатҳои «Чин – Осиёи Марказӣ» ба Пешвои миллати мо, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон муроҷиат карда, чунин баён намуд: «Шумо, Ҷаноби Президент дар байни мо – сарони давлатҳо шахси аз ҳама бонуфуз ва бунёдгузори Созмони ҳамкории Шанхай мебошед. Шумо сиёсатмадори хирадманд, кордон ва дурбин ҳастед, фикру мулоҳизаҳои Шумо барои мо фавқулода муҳим аст».

Дар маҷмуъ, ваҳдати миллӣ барои миллати тоҷик на танҳо дастоварди таърихӣ, балки мояи ифтихор, рамзи бақои давлат ва шарти рушди устувори ҷомеа мебошад. Таҷрибаи талхи солҳои навадум собит сохт, ки миллат танҳо замоне метавонад дар арсаи таърих поянда монад, ки дар асоси ваҳдат, ҳамдигарфаҳмӣ ва арҷгузорӣ ба манфиати умум барномарезӣ ва амал намояд.

Имрӯз, ки Тоҷикистони соҳибистиқлол ба марҳалаи нави рушд ворид шудааст, ҳифз ва тақвияти ваҳдати миллӣ вазифаи муқаддаси ҳар як шаҳрванди ватанпарвар ва масъули ҷомеа мебошад.

Бинобар ин, ба мо зарур аст, ки ба тарбияи насли наврас дар руҳияи хештаншиносӣ, ҳувияти миллӣ, муҳаббат ба Ватан ва гиромидошти ваҳдати миллӣ, ки дар натиҷаи заҳмату ҷоннисориҳои Пешвои муаззами миллат ба даст омадаанд, шуруъ аз боғча то мактабу муассисаҳои таълимӣ, саъю кӯшиш намоем.

Бовар дорем, ки хидматҳои Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аз ҷониби наслҳои имрӯзу фардои Тоҷикистони азиз ҳамеша қадрдонӣ гардида, корномаи дурахшони ин абармарди таърих роҳи моро ба сӯи оянда боз ҳам равшантар хоҳад намуд.

Ҳабибулло ВОҲИДЗОДА,

Прокурори генералии Ҷумҳурии Тоҷикистон,

генерал-лейтенанти адлия

Хушо, Раҳмони ваҳдатофаринам,

Ба халқу миллати тоҷик, қаринам…

Гулафшонӣ насиби кишварам бод,

Хазонатро Ватан, асло набинам!

Ваҳдат ва сулҳи умумибашарии Тоҷикистон ҷонибдории мамлакатҳои ҳамзамони берунмарзӣ, мавқеъ ва мақоми онро дар миқёси ҷаҳон овозадор менамояд. Имрӯз иттифоқ ва ҳамдилии халқи тоҷик мавриди омӯзиши Созмони Милали Муттаҳид ва бисёр ташкилотҳои олам гардидааст.

Худшиносӣ ва худогоҳии миллӣ гӯё пандест аз гузаштаи дуру пешрафти маънавиёти кишвар. Танҳо бо роҳи ваҳдат, якдигарфаҳмӣ, истиқлоли кишварро муҳофизату пойдор ва ягонагии мардумро устувор карда метавонем. 27 – уми июни соли 1997 дар таърихи миллати тоҷик ҳамчун Рӯзи Ваҳдати миллӣ бо ҳарфҳои заррин сабт ёфтааст. Ин рӯз, ки барои халқу миллати мо азизу муқаддас гаштааст, ба осонӣ ба даст наомадааст.

Баъди пошхӯрии Иттиҳоди Шуравӣ ҷумҳурии мо низ дар қатори дигар ҷумҳуриҳои Шуравӣ Истиқлоли давлатии худро ба даст овард. Вале, мутаассифона, мо – тоҷикон, ки дар ин давраи хеле ҳассоси таърихӣ қарор доштем, дар аввал наметавонистем, ки неъмати бузурги Истиқлолро ба манфиати халқу давлати худ босамар истифода барем.

Воқеаҳои мудҳише, ки солҳои 90-уми асри XX ба сари мардуми мо омаданд, барои миллати ҷафодидаи мо, ки аз имтиҳонҳои бузурги таърихӣ гузаштааст, боз як имтиҳони ҷиддиеро дар пеш гузошт: давлати навакак тозаистиқлол ва миллатро нигоҳ доштан ва ё парокандагии ҳам ину ҳам он.

Дар он рӯзҳои барои миллат пурдаҳшат қариб, ки ба ояндаи нек боварии касе намонда буд. Хушбахтона, дар чунин давраи ҳассоси таърихӣ фарзанди далеру шуҷоъ ва баруманди миллат Эмомалӣ Раҳмон ба сари қудрат омад ва дар назди халқу миллат бо дили пур ваъда доданд: «Ман ба Шумо сулҳ меорам» ва иқболи баланди халқи мутамаддини мо ҳамин хел ҳам шуд.

Кӯшишу ҷонбозиҳои фарзанди фарзонаи миллат Эмомалӣ Раҳмон буд, ки миллати бофарҳангу тамаддунсози мо, ки парешону сарсон шуда буд, сарҷамъ шуд. Пеши роҳи ҷанги бародаркуш баста шуд. Миллат ба ваҳдат омад.

Танҳо дар сурати ваҳдат душвориҳо ва монеаҳо паси сар мешаванд, рӯзгори мардум рӯ ба беҳбудӣ меорад, кишвари азизамон ба шоҳроҳи пешрафту тараққиёт рӯ меорад. Ба ақидаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон, «Ҳар касе, ки ниҳоле сабзонда бошад, медонад, дарахт соле як маротиба ҳосил медиҳад. Аммо ниҳоле ҳаст, ки ҳамеша меваи ширин ба бор меорад. Меваи ширину сабзонидаамонро чашидем, ҷомеаи мо аз он баҳравар гардида, мо ҳаргиз роҳ намедиҳем, ки дигар теша ба решаи он расад».

Он дарахте, ки Пешвои муаззами миллат ба сулҳу ваҳдат ташбеҳ додаанд, имрӯзҳо меваҳои ширини бисёре ба самар оварда истодааст, ки бо онҳо мо, тоҷикон фахр месозем. Муносибати нави давлатӣ, сиёсати соҳибистиқлол гардидани Тоҷикистон, сохтмони роҳҳои нави дохилию берунӣ ва ба хориҷи кишвар баромадани тоҷиконро ба миён гузошт. Роҳи оҳани Қӯрғонтеппа - Кӯлоб, сохтмони шоҳроҳи Ваҳдат ба мамлакатҳои Осиё, ба сӯйи уқёнуси ҷаҳон, роҳҳои калонтарини хушкигард расонид. Ин аҳвол боиси эҳёи арзишҳои миллии роҳи бузурги Абрешим гардид, ки Бохтару Суғдро бо калонтарин давлатҳои ҷаҳон мепайвандад.

Шоири ваҳдатсаро Сафар Амирхон дар шеъри «Шукри Ваҳдат» моро огаҳ месозад, ки ҳамаи хушбахтиҳои рӯзгор, комёбиҳои мо ва рӯзгори босаодати мардум бо шарофати Истиқлолу Ваҳдати миллӣ ба даст омадаву поянда мемонад:

Шукри бахту сулҳу истиқлолу давлат мекунем,

Шукри фардои саодатбори миллат мекунем.

Бо талошу ҷонфишонӣ сулҳ шуд моро насиб,

Мо ба сулҳи пойдевори хеш савлат мекунем.

Ҳақиқатан, Ваҳдати миллӣ шукуфоии Ватан аст, зеро дар давлате, ки сулҳу амонӣ ва дӯстӣ ҳукмфармост, он давлат рӯз то рӯз гул-гул мешукуфад, иқтисодиёташ тадриҷан меафзояд, ҳам аз ҷиҳати сиёсӣ ва ҳам аз ҷиҳати фарҳангӣ пеш меравад.

Маҳз бо кӯшишҳои пайгиронаи Президенти кишвар, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон миллати парешон сарҷамъ омад, мамлакат обод шуд, пеш рафт, гул-гул шукуфт ва имрӯз дар чеҳраи ҳар фарзанди тоҷик нишоту хурсандист, ваҳдату сулҳ падидор аст.

Сулҳу ваҳдат ифтихори миллати соҳибдилам,

Васфи онҳоро намояд, решаи ҷону дилам.

Дар миёни қавмҳо пайвастагӣ моро аз он,

Даҳр бинмояд ситоиш, мардуми барнодилам.

Хулоса, чун як фарзанди бонангу номус ва баори миллат бо сулҳу ваҳдати кишвари азизам имрӯз меболам ва бо ифтихор метавонам гӯям, ки пояи сулҳу осоиштагӣ дар ин сарзамини ҳамешабаҳор ба ҳадди бузург мустаҳкам гаштааст, зеро онро фарзанди фарзонаи миллат устуворӣ бахшида, такягоҳ аст. Мо ҳамеша бояд кӯшиш намоем, ки ин неъмати бебаҳо доиман пойдору бардавом дар Ватани мо боқӣ монад ва ба ақидаи Сомеъ Одиназода, онро ба ояндагону фарзандон низ талқин намоем:

Сарбаландӣ боядат, хоҳӣ, ки бошӣ муътабар,

Ҷуръае аз ҷоми ваҳдат нӯш кун, ҷони падар.

АШУРОВА Моҳира, муовини директор оид ба корҳои тарбиявии Коллеҷи омӯзгории шаҳри Кӯлоб

Рушду нумӯи маърифати экологӣ дар худ ислоҳоти мафкура, бунёди тартиби нави муносибати пурарзиш, даст кашидан аз муносибати ҳарисона нисбат ба табиат, муайян карда тавонистани талаботҳои инсоният вобаста ба имкониятҳои табиатро инъикос менамояд.

Имрӯзҳо дар тамоми дунё ба ҳифзи муҳити зист, махсусан баланд бардоштани маърифати экологии аҳолӣ таваҷҷӯҳи зиёд зоҳир мегардад, чунки аз он некуаҳволӣ ва саломатии одамон вобаста аст. Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон масъалаҳои вобаста ба ҳифзи муҳити зистро дар мадди аввали сиёсати давлатии хеш қарор дода, барои беҳбудии он ғамхории доимӣ зоҳир менамояд.

Замони соҳибистиқлолии кишвар якчанд санадҳои меъёрии ҳуқуқии соҳавӣ қабул ва мавриди амал қарор дода шуданд, ки барои таъмини амнияти экологӣ ва шароити мусоиди зиндагии мардум заминаи боэътимод фароҳам оварданд. Яке аз онҳо "Барномаи давлатии комплексии рушди тарбия ва маърифати экологии аҳолии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар давраи то соли 2020" мебошад.

Ҳадафи барнома ин ташаккули ҷаҳонбинии нав аз тарзи ҳаёти нави ҷомеа, беҳтар намудани ҳолати муҳити зист ва фароҳам овардани шароити мусоиди зисти аҳолии Ҷумҳурии Тоҷикистон маҳсуб меёбад.

Айни замон дониш ва маҳорат бояд бо амал мустаҳкам карда шаванд, ки ин ба ташаккулёбии малака ва таҷрибаи шахсӣ оварда мерасонад. Танҳо таълим додани фанни экология дар муассисаҳои таҳсилоти миёнаи умумӣ кофӣ нест. Барои фарқи моҳияти маърифати экологии шаҳрвандони мамлакат на танҳо раванди таълим, балки экологикунонии тамоми соҳаҳои ҳаёт ва фаъолияти инсон зарур аст, ки ин моҳияти маърифати экологии шаҳрвандонро ифода мекунад.

Бояд қайд кард, ки дар баланд бардоштани маърифти экологии ҷавонон дар мактабҳои миёна ва олӣ омӯзиши фанҳои табиатшиносӣ, география, биология, химия, физика, тиб, нуҷум ва мудофиаи гражданӣ ва ҳолатҳои фавқулода аҳамияти хело калон дорад. Бояд омӯзгорони фанҳои табиатшиносӣ ба хонандагон мавзӯъро тавре фаҳмонанд, ки ҳисси табиатдӯстии онҳо такмил ёбад ва ҳар як хонанда дарк намояд, ки ҳалли масъалаҳои экологӣ бе муҳофизати табиат ва эҳтиёткорона истифода бурдани сарватҳои он номумкин аст. Зеро масъалаҳои экологӣ на фақат дар ҷумҳурии мо, балки дар тамоми ҷаҳон дар мадди авваланд.

Тарбияи экологӣ якчанд вазифаро талаб менамояд: пеш аз ҳама шахсро бояд чунон тарбия намуд, ки вобастагии инсону ҷамъият ва табиатро дарк намояд, нисбат ба ҳолату вазъи муҳити атрофаш масъулият ҳис кунад. Тарбияи экологӣ он вақт ба ҳадаф мерасад, ки бефосила бошад, аз синни томактабӣ шурӯъ шуда, дар мактабу берун аз он давом кунад.

Барои баланд бардоштани савияи донишу маърифати экологии ҷавонон, барои ноил шудан ба рушди устувор дар системаи маърифати экологии ҷаҳонӣ аз таҷриба, усул ва шаклҳои гуногун истифода мекунанд, ки дар ин самт ба фаъолияти амалӣ ва таҳқиқотӣ такя намудан зарур ва ба манфиати умум хоҳад буд. Шакл ва усулҳои маърифат инҳоянд: мактаби экологӣ, театри экологӣ, бозию ҷашнҳои экологӣ, лагери экологӣ, туризми экологӣ, коргоҳи эҷодӣ, ҷамъияти илмии муҳассилин, маҳфилҳои экологӣ, мубоҳисаҳо, истифодаи технологияи муосири иттилоотӣ, осорхонаи экологӣ, иқдому намоишҳо ва ғайраҳо.

Ташкили тарбияи самараноки экологии шаҳрвандон имконият фароҳам меорад, ки инсон муҳити зистро ҳимоя кунад, тоза нигоҳ дорад, сарватҳои онро афзун гардонад. Худ дар он сиҳату саломат умр ба сар барад ва муҳити зисти аз ҷиҳати экологӣ тозаро ба наслҳои оянда боқӣ гузорад. Тарбияи экологӣ ва ҳифзи муҳити зист, пеш аз ҳама, ҳимояи насли ояндаи миллатро дар назар дорад.

Робияхон БАХТИЁРЗОДА, омӯзгори фанни биологияи Литсейи касбии техникии сохтмони шаҳри Хуҷанд

Бо дарназардошти он, ки Ваҳдати миллӣ барои тамоми мардуми Тоҷикистон арзиши бисёр муқаддасу азиз ба ҳисоб рафта, асоси хушбахтӣ ва саодати халқамон мебошад, вазифаи ҳар шахси бедордилу огоҳ, худшиносу ватандӯст аз он иборат аст, ки Ваҳдати миллиро чун омили муҳимтарини бақои давлату рушди ҷомеаи Тоҷикистон ҳифзу ҳимоят намояд ва онро чун дастоварди бузурги миллӣ пос дорад.

Эмомалӣ Раҳмон

Ваҳдати миллӣ ҳамчун падидаи ҷамъиятӣ, сиёсӣ ва маънавӣ, муттаҳидии табақаҳои гуногуни ҷомеаро дар атрофи ҳадафҳои ягонаи миллӣ — таъмини истиқлолият, амнияти миллӣ, рушди иқтисодӣ ва суботи ҷомеа дар назар дорад.

Ваҳдати миллӣ дар таърихи навини давлатдории милли тоҷик бозёфти арзишмандтарин мебошад , зеро барои амалигардидани ормонҳои халқамон , ки бо қалби пур аз умед интизори суҳу оромӣ ва дустиву ҳамдигарфаҳмӣ буд, заминаи воқеи гузошт.

Баҳри расидан ба ваҳдати миллӣ, ҳар давлат ва ҷомеа ба раҳбари хирадманд ва дорои иродаи қавӣ ниёз дорад. Дар таҷрибаи сиёсати дохилии Тоҷикистон нақши Эмомалӣ Раҳмон — Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ — Пешвои миллат, беназир ва сарнавиштсоз аст. Ӯ дар шароити ниҳоят вазнини сиёсӣ, иҷтимоӣ ва иқтисодӣ раҳнамоии миллатро ба ӯҳда гирифта, тавонист кишварро аз вартаи ҷанг наҷот бахшад ва заминаи ваҳдати миллӣ ва давлатдории устуворро гузорад.

Талошҳои пайвастаи Пешвои миллат ва иродаи матини ӯ дар музокирот бо мухолифин, ниҳодҳои байналмилалӣ ва кишварҳои кафил ба он овард, ки 27 июни соли 1997 Созишномаи умумии истиқрори сулҳ ва ризоияти миллӣ дар шаҳри Москва ба имзо расад. Ин рӯйдоди таърихӣ на танҳо поёни ҷанги шаҳрвандиро эълон кард, балки оғози марҳилаи нави ҳаёти осоишта ва бунёдкориро барои Тоҷикистон таъмин намуд.

Имрӯз Рӯзи Ваҳдати миллӣ (27 июн) ҳамчун яке аз санаҳои муқаддаси тақвими миллӣ бо шукӯҳу шаҳомати хос таҷлил мешавад ва мардум бо ифтихор аз раҳнамои сулҳ ва ваҳдати худ ёд мекунанд.

Пас аз истиқрори сулҳ, Эмомалӣ Раҳмон таваҷҷуҳи махсус ба рушди фарҳанги миллӣ, эҳёи арзишҳои таърихӣ ва забони давлатӣ зоҳир намуд. Таъсиси ниҳодҳои иҷтимоӣ, тарбияи ҷавонон дар рӯҳияи ифтихори миллӣ ва ваҳдат, пуштибонии рушди минтақавӣ ва сиёсати «дарҳои боз» – ҳама аз сиёсати ваҳдатофарини ӯ маншаъ мегиранд.

Ҳамзамон, Пешвои миллат бо сиёсати хирадмандона дар арсаи байналмилалӣ низ мавқеи Тоҷикистонро устувор кард ва муносибатҳои дӯстона бо кишварҳои ҷаҳонро таҳким бахшид, ки ин низ ба оромии дохилӣ ва ваҳдати ҷомеа мусоидат намуд.

Хулоса саҳми Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар таҳкими ваҳдати миллӣ дар Тоҷикистон беназир ва таърихӣ аст. Ӯ на танҳо ҷанги шаҳрвандиро хотима дод, балки ба кишвар неруи нав бахшид ва барои наслҳои оянда заминаи зиндагии осоиштаву ободро муҳайё сохт. Имрӯз, вақте Тоҷикистон дар фазои сулҳу субот ва ваҳдати миллӣ рушд мекунад, ин ҳама натиҷаи заҳматҳои Пешвои миллат ва якпорчагии мардуми ватандӯст мебошад.

Саидҷамол Зайдулоев, корманди Коллеҷи тиббии шаҳри Кӯлоб ба номи Раҳмонзода Раҳматулло Азиз

Санаи 14 июн дар МДТ "Коллеҷи тиббии ш.Кӯлоб ба номи Раҳмонзода Раҳматулло Азиз" бо мақсади татбиқи сиёсати давлатӣ дар самти рақамикунонии низоми таҳсилоти касбӣ, таҳкими мубориза бо коррупсия ва баланд бардоштани сатҳи ҳуқуқшиносии кормандону омӯзгорон, бо ташаббуси Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон семинари омӯзишӣ баргузор гардид.

Дар кори семинар сардори шуъбаи ҳуқуқ, коргузорӣ ва назорати Кумита Фозил Бобозода, Ҷамолиддин Назарзода, муовини сардори раёсати таҳсилоти ибтидоии касбии Кумита,

Бобоҷон Маҳмадализода, сардори раёсати таҳсилоти миёнаи касбии Кумита, сармутахассиси шуъбаи ҳуқуқ, коргузорӣ ва назорати Кумита Қадриддин Ҳаитов ва роҳбарону коргузорони муассисаҳои таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии минтақаи Кӯлоб-и вилояти Хатлон иштирок намуданд.

Мақсад аз баргузории ин семинар табодули таҷриба ва вусъат бахшидан ба татбиқи механизмҳои муосири идоракунии муассисаҳо дар заминаи санадҳои стратегӣ ва Паёми навбатии Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон мебошад.

Намояндагони Кумита бо маърӯзаҳои худ роҷеъ ба мавзуъҳои муҳими рӯз - тартиби қабули муроҷиатҳои шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ, гузариш ба ҳукумати электронӣ, гардиши ҳуҷҷатгузории рақамӣ, стратегияи муқовимат бо коррупсия, терроризму экстремизм ва амалӣ намудани нақшаи чорабиниҳои Паёми Пешвои миллат баромад намуда, дар мавриди вазифаҳои муассисаҳо дар ин самт тавзеҳоти муфассал пешниҳод карданд.

Дар ҷараёни семинар байни иштирокчиён ва намояндагони Кумита мубодилаи афкор сурат гирифта, пешниҳодҳои муфид оид ба беҳтарсозии корбарӣ дар самти ҳуқуқ, идоракунии ҳуҷҷатҳо ва тарбияи ҳуқуқии кормандону донишҷӯён манзур гардид.

Ваҳдати миллӣ яке аз арзишҳои муқаддас ва бунёдии ҳар як миллату давлат мебошад. Миллате, ки ваҳдату якдилиро асос қарор додааст, метавонад дар роҳи тараққиёт, истиқлолият ва шукуфоии зиндагӣ қадамҳои устувор гузорад. Барои миллати тоҷик, ки таърихи пуршебуфароз ва мардуми пордагӯйи дорои фарҳанги бой аст, ваҳдати миллӣ ба унвони кохи умеди нав ва сарчашмаи суботи давлатдорӣ арзи вуҷуд кард.

Тоҷикистони азизи мо дар солҳои 90-уми асри гузашта ба гирдоби ҷанги шаҳрвандӣ кашида шуд, ки дар натиҷа ҳазорҳо ҳамватан ҷони худро аз даст доданд, ҳазорон кӯдак ятим ва ҳазорон модар ғамдида гардид. Сарзамини ободу зебои мо ба саҳнаи хоку хун мубаддал гашта буд. Аммо маҳз ба шарофати иродаи қавии фарзандони асили миллат ва раҳбарии оқилонаи Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон, сулҳу субот ба Ватан баргашт ва роҳи ваҳдат боз шуд.

Имзои Созишномаи умумии истиқрори сулҳ ва ризоияти миллӣ дар соли 1997 марҳалаи наве дар таърихи Тоҷикистони муосир гардид. Он на танҳо ба ҷанги дохилӣ нуқта гузошт, балки заминаи рушди иқтисодӣ, иҷтимоӣ ва фарҳангии кишварро фароҳам овард. Аз он рӯз то имрӯз, Ваҳдати миллӣ рамзи ҳамдигарфаҳмӣ, дӯстиву бародарӣ ва ҳамзистии осоиштаи тамоми қишрҳои ҷомеа мебошад.

Имрӯз мо дар як кишваре зиндагӣ мекунем, ки дар он тамоми миллату халқиятҳо, новобаста ба забон, мазҳаб ва миллат, зери як парчам, бо як ормон ва бо як умед ба фардои дурахшон дар канори ҳам қарор доранд. Ин ҳама маҳз натиҷаи ваҳдати миллӣ, таҳаммулпазирӣ ва эҳтироми арзишҳои инсонӣ мебошад.

Ваҳдати миллӣ беҳтарин неъмат ва бузургтарин дастоварди даврони соҳибистиқлолии Тоҷикистон аст. Онро бояд ҳамчун гаҳвораи умед, ҳамчун чароғи роҳнамо ва ҳамчун қалби тапандаи миллат ҳифз кунем. Чунки миллате, ки ваҳдат дорад, оянда дорад.

Ҷаҳонгири АБДУЛВОҲИД,

омӯзгори Коллеҷи тиббии ҷумҳуриявӣ

Президенти мамлакат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон тавассути таъмини сулҳу субот ва ваҳдати миллӣ маҳз бо заҳмату талошҳои пайгиронааш Тоҷикистонро дар интиҳои асри ХХ ва ибтидои асри ХХI аз фоҷиаи миллӣ раҳо кард ва миллати тоҷик баъд аз ҳазорсол дар роҳи эҳёи давлатдории миллӣ ба дастовардҳои бузурги таърихӣ ноил гардид ва имрӯз ба сӯи ояндаи нек устуворона қадам мегузорад.

Ҷаҳду талошҳои Сарвари давлат барои ободиву шукуфоии Ватан ва таҳкими Ваҳдати миллӣ барои ҷавонон, манбаи аст. Ҷавонон бояд аз ҳамаи имкониятҳо самаранок ва оқилона истифода баранд ва барои дар оянда боз ҳам ободу зебо шудани Тоҷикистони азиз саҳм гузоранд.

Вақте ки сухан аз Ваҳдати миллӣ меравад, бемуҳобот пеши назари мо хизматҳои Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҷилвагар мешавад.

Ба ҳидоятҳои Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон, саранҷом хираду фитрати неку азалии ин мардум як бори дигар ба тоҷики некусиришт имконият дод, то ки дар гирди мизи ҳамдигарфаҳмӣ қарор гиранд ва аз тафаккури дастнигар гузашта, манфиати миллиро аз манфиати шахсии худ болотару волотар гузоранд. Вазифаи пуршарафи насли имрȳзаи мардуми Тоҷикистон хусусан ҷавонон аз он иборат аст, ки пойдевори истиқлолият ва ваҳдати миллии давлатамонро мустаҳкам намуда, шоҳроҳи пешрафти халқро ба суйи ояндаи шукуфон боз кунанд.

Ваҳдати миллӣ ва баҳамоии тоҷикон аз фарҳангу хиради азалӣ ва сулҳпарваронаи ин миллат гувоҳӣ дода, аз муқаддасоттарин арзишҳое мебошад, ки дар даврони соҳибистиқлолӣ ба даст омадааст. Сарвари давлат бар дӯши худ вазифаи басо пурмасъулият – хомӯш намудани оташи ҷанги шаҳрвандиро бар зимма гирифтанд ва хушбахтона, онро бо сарбаландӣ иҷро намуданд. Ғояи сулҳ, оштии миллӣ ва авфу ҳамдигарбахшӣ аз муҳимтарин паёмҳое буданд, ки Сарвари давлат ҳанӯз дар рӯзи аввали интихобшуданашон ба миён гузошта буд ва ин паёмҳо ҷавҳари тамоми барномаю фаъолияти баъдии ӯро ташкил намуданд.

Миллати тоҷик дар симои Пешвои миллат ба оламиён исбот намуд, ки сулҳу субот ва оромию амнияти тамоми оламро аз ҳаргуна ҷангу довариҳо боло медонад. Аз талошҳои Президенти кишвар бармеояд, ки барои дӯстию рафоқати байниҳамдигарӣ, меҳру садоқат, эҳтироми арзишҳои бузурги инсон дар миқёси ҷаҳон ва кишвар нақши арзанда бояд дошт. Натиҷаҳои фаъолият ва ҷонбозиҳои содиқонаи Сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон буд, ки сулҳу субот ва ризоияти миллӣ дар кишвар пойдор гардида, давлату миллат аз хавфи нобудӣ наҷот дода шуд. Минбаъд тавассути ҷасорату заковат ва хираду адолатпешагии ин марди хирад муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон 27-уми июни соли 1997 дар шаҳри Москва созишномаи умумии истиқрори сулҳ ва ризоияти миллӣ дар Тоҷикистон ба имзо расид, тамоми гурезаҳо ба кишвари азизамон бар гардонида шуданд, оилаҳо сарҷамъ шуда, кишвари маҳбубамон ба маҷрои ҳаёти осоишта ва созандагиву бунёдкорӣ қадам ниҳод.

Ба шарофати саъю кӯшиши пайваста ва ҳаракатҳои пайгиронаи Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ғояи Ваҳдати миллӣ ба яке аз самтҳои сиёсати доимии давлат ва Ҳукумати Тоҷикистон табдил ёфт. Он баҳри рушди минбаъдаи сиёсати дохиливу хориҷии давлати тозаистиқлоли тоҷикон, интихоби самтҳои дурусти рушди минбаъдаи кишвар, таъмини амнияти дохиливу хориҷӣ ва ниҳоят барои имрӯзу фардои халқу миллат, ҷомеа ва давлатдории тоҷикон заминаҳои ҳуқуқиву сиёсӣ ба вуҷуд овард.

Ғояи ваҳдати миллӣ, ки решааш сулҳу осудагӣ мебошад, назар ба иқтисодиёт ва сатҳи моддии рӯзгори мардум пеш рафт ва халқро бештар фаро гирифт. Фурӯ нишонидани ҷанги дохилӣ ва ҳифзи якпорчагии мамлакат қадами ҷиддие ба сӯи ваҳдати миллӣ буд. Аз ин рӯ, Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба муносибати солгарди Иҷлосияи 16-уми Шӯрои Олӣ изҳор доштанд: «Имрӯз дар арафаи яксолагии Иҷлосияи шонздаҳуми Шӯрои Олӣ ман ба халқи худам гуфта метавонам, ки ҳарчанд зисту зиндагонии мардум беҳбудӣ наёфта бошад, ҳарчанд мушкилоти азими иқтисодӣ пешорӯи мо бошад, вале дар бобати хотима бахшидан ба ҷангҳои бародаркушӣ, нигоҳ доштани якпорчагии Ватани азиз ва таъмини сулҳу осоиш барои шаҳрвандон, мо вазифаи аввалиндараҷаи худро иҷро кардем».

Пешвои миллат рамзи пойдориву бардавомии давлатдории мустақили тоҷикон, сулҳу ваҳдати миллӣ, кафили рушди босубот ва устувори ҷомеаи Тоҷикистон мебошад. Боиси сарфарозист, ки тайи солҳои охир Ҷумҳурии Тоҷикистон марҳила ба марҳила роҳи рушдро тай мекунад ва сол то сол ба хазинаи кишвари азизи мо дастоварде зам шуда истодааст. Фароҳам омадани заминаҳои ҳуқуқиву сиёсӣ, арҷгузорӣ ба арзишҳои миллӣ ва рукнҳои асосии давлатдорӣ, пуриқтидор гаштани Артиши миллӣ, таъмини амнияти комил, бунёди иншоот ва инфрасохтори таъиноташ гуногун, азнавсозӣ ва бунёди роҳҳо, ба миён омадани корхонаҳои хурду бузург, рушди иқтисодиёт, иҷтимоиёт, илму маориф, соҳаи тандурустӣ, фарҳанг, варзишу саёҳӣ, қабул ва амалигардонии даҳҳо барномаҳои давлатӣ ва ҳазорҳо дастовардҳои дигар ҳамагӣ аз самари бобаракати Ваҳдати миллии тоҷикон гувоҳӣ медиҳанд.

Барқарории сулҳ ва ваҳдати миллӣ боис гардид, ки Тоҷикистон ҳамчун давлат аз хатари нестшавӣ наҷот ёфта, миллати сарбаланди тоҷик соҳиби давлати соҳибистиқлол, демократӣ, ҳуқуқбунёд, дунявӣ ва ягона гардид. Бо ин ҳама хизматҳои шоён ва содиқ будан ба ин халқу Ватан Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар қалби хурду бузурги мардуми тоҷик маскан гирифта, қуввату марҳам ба қалби пурэҳсоси онҳо гаштаанд. Аз сиёсати хирадмандонаи Президенти кишвар мардуми тоҷик сарфароз гашта, бо чунин сарвари адолатпарвар мефахранд ва доимо дуогӯю шукргузор аз он ҳастанд, ки чунин Сарвари хирадманд, оқил ва пуштибонро насиб гардонидааст.

Бошад, ки дар ватани маҳбуби мо, Тоҷикистони азиз фазои сулҳу субот ҳукмфармо бошаду мардуми шукргузори тоҷик дар зери партави сиёсати хирадмандонаи Пешвои миллат, Президенти кишвар Эмомалӣ Раҳмон давлатдорӣ намуда, Тоҷикистон ҳамчун давлати демократию ҳуқубунёд ва дунявӣ дар арсаи ҷаҳонӣ мавқеи хосаро ишғол намояд.

Мо дар баробари ин ҳама хизматҳои шоёни беҳтарин сиёсатмадори сатҳи ҷаҳонӣ Пешвои муаззами миллат садҳо мақола нависем, китобҳо чоп кунем вале бозҳам камаст. Умедворам, ки хизматҳои шоистаи ин абармарди арсаи сиёсат дар таърихи башар бо хатҳои заррин сабт хоҳанд шуд.

Моро зарур аст, ки шукргузорӣ аз ваҳдати комил намуда, дар кишвари азизамон бо мардуми сарбаланди он дар зери осмони софу беғубор зиндагӣ ва кору фаъолият намоем.

Дилшод ДАВЛАТШОҲЗОДА,

сармутахассиси шуъбаи кадрҳо, котибот ва корҳои махсуси Кумита

Ваҳдати миллӣ яке аз дастовардҳои муҳимтарини таърихии мардуми тоҷик дар даврони соҳибистиқлолӣ ба шумор меравад. Зеро бо имзо гардидани Созишномаи умумии истиқрори сулҳ ва ризоияти миллӣ дар Тоҷикистон, ки бо талошу заҳматҳои пайвастаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон муяссар гардид, дар китоби сарнавишти миллати куҳанбунёди мо саҳифаи наве боз шуд, ки роҳи ояндаро ба сӯи бунёди давлати демокративу ҳуқуқбунёд равшан сохт.

Имрӯз кишвари азизамон бо шарофати Ваҳдати миллӣ ва ташаббусҳои созандаву бунёдкоронаи Пешвои миллат рӯз аз рӯз ободу зебо ва рӯзгори мардум беҳтар гардида, баҳри сазовор истиқбол намудани ҷашни 35-солагии Истиқлоли давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар тамоми қаламрави кишвари маҳбубамон корҳои бунёдкориву созандагӣ бомаром ҷараён доранд.

Сулҳу ваҳдат ва ризояти миллӣ бо қадами мубораки фарзонафарзанди ҷонфидои Ватан, Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар ҷомеа устувор гардида, соҳаҳои сиёсӣ ва иқтисодии мамлакат рушд ёфта, мактабу маориф ва илму дониш мавқеи худро боз ҳам устувор намуд.

Таҳкими Ваҳдати миллӣ ва Истиқлоли давлатӣ – ин ду рукни асосӣ боиси рушд ва шукуфоии Тоҷикистони соҳибистиқлол гардида, дар марҳилаи кунунӣ ваҳдат бевосита кафили рушди устувору муътадили ҷомеа дониста мешавад. Дар ҷодаи расидан ба ин ҳадафҳои воқеан олӣ,моро зарур аст, ки дастовардҳои даврони соҳибистиқлолиамонро ҳамаҷониба таҳлил намоем ва ба рӯйдодҳои таърихии замони муосир баҳои воқеӣ ва ҳақиқӣ диҳем.

Ин саннаи таърихӣ, ки бо суботи сиёсӣ ва ваҳдату ягонагии Ватани маҳбубамон иртиботи қавӣ дорад, аз Иҷлосияи ХVI Шӯрои Олии Тоҷикистон сарчашма гирифта, ҳамчун рӯйдоди муҳимму сарнавиштсоз ба хотима ёфтани мухолифати мусаллаҳона ва ҷангу хунрезиҳо, таъмин гардидани сулҳу оромии комил, бунёди давлати демократӣ ва тантанаи адолату ҳақиқат мусоидат намуд.

Ба даст овардани оштии миллӣ ва ризоияти ҳамаи табақаҳои мардуми кишвар бори дигар собит намуд, ки роҳи пешгирифтаи Сарвари хирадманд - меъмори сулҳу ваҳдат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дуруст ва бесобиқа аст. Маҳз ваҳдат аст, ки имрӯз кишвари моро дар ҷаҳон мешиносанд ва мо низ шукрона мекунем, ки мардуми соҳибватанем. Ваҳдат асоси пешравии Тоҷикистон ва ояндаи дурахшони миллати моро таъмин кард ва имрӯз ҳам ба зиндагии мардум маънии тоза бахшида, саҳифаҳои нав ба наверо боз намуда истодааст.

Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон Ваҳдати миллии Тоҷикистонро арзиши волою муқаддас ва дар баробари Истиқлоли давлатӣ заминаи асосии дигаргунсозиҳои демократӣ ном бурда, таъкид менамоянд: “Мо имрӯз метавонем бо ифтихор изҳор намоем, ки истиқрори сулҳу субот ва ваҳдати миллӣ дастоварди бузургтарин ва воқеан таърихии тоҷикон мебошад, ки маҳз дар натиҷаи ҳамбастагии мардуми кишвар ва азму талоши фарзандони содиқи халқамон муяссар гардид”.

Сиёсатеро, ки Сарвари давлатамон дар ин ҷода анҷом дода истодаанд, на танҳо байни мардуми Тоҷикистон обрӯву манзалати зиёде пайдо карданд, балки дар тамоми дунё ҳамчун як таҷрибаи нодир ва сулҳпарварона эътироф гардида гардида, шуҳрати ҷаҳонӣ пайдо кардааст. Бинобар ин, имрӯз беш аз ҳар вақти дигар мо бояд дарк карда бошем, ки танҳо дар сурати таҳкими ҳамаҷонибаи ваҳдат душвориҳо ва монеаҳо паси сар мешаванд, рӯзгори мардум рӯ ба беҳбудӣмеорад вакишвари азизамон ба шоҳроҳи пешрафту тараққиёт ворид мегардад. Бо роҳи ваҳдату якдигарфаҳмӣ истиқлоли кишварро устувор карда метавонем.

Ваҳдати миллӣ ба сатҳи худшиносии миллӣ ва дарки амиқи моҳияти ватандорӣ вобастагии ногусастанӣ дорад. Зарурат ва аҳамияти бузурги Ваҳдати миллӣ махсусан дар давраи соҳибистиқлолии мамлакат эҳсос мешавад. Зеро соҳиб шудан ба Истиқлоли давлатӣ барои ҳар як халқу кишвар кори саҳлу осон нест, ҳифзу таҳкими ин ганҷинаи бебаҳо бошад,кори мушкилтар аз он аст. Роҳи расидан ба Истиқлоли давлатӣ ва Ваҳдати миллӣ шояд дар тасаввур осон намояд, вале амалияи ҷамъиятӣ нишон медиҳад, ки ҳифзи истиқлол ва Ваҳдати миллӣ аз ҳар як сокини кишвар ҷаҳду талошҳои зиёд, маърифатнокӣ ва маданияти сиёсии устуворро тақозо менамояд.

Ҳамаи ин ободиву шукуфоӣ ва якдилии мардуми сарбаландикишвар натиҷаи Ваҳдати миллӣ ва заҳмату талошҳои пайдарпайи Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон мебошад. Аз ин ҷост, ки пиру ҷавони мамлакатро зарур аст, то тамоми имконоту иқтидори мавҷударо барои ҳифзи арзишҳои Истиқлолу озодӣ ва Ваҳдати миллӣ равона созанд ва дар бунёди ояндаи босуботи мамлакат ҳиссаи боризи худро гузоранд.

ОДИНАЗОДА Латофат Амиршо,

директори Коллеҷи омӯзгории шаҳри Кӯлоб,

номзади илмҳои педагогӣ, дотсент

Ҷумҳурии Тоҷикистон яке аз кишварҳои ободу зебо ва тинҷу ором маҳсуб ёфта, ҳамасола дар ин сарзамини биҳиштосо санаи 27 июн Рӯзи Ваҳдати миллӣ ҳамчун як рӯзи фаромӯшнашаванда ҷашн гирифта мешавад. Ин рӯз аҳамияти муҳими таърихӣ ва фарҳангӣ дошта, ки рамзи ягонагӣ ва ҳамбастагии байни гурӯҳҳои гуногуни этникӣ мебошад, ки асоси ҷомеаи Тоҷикистонро ташкил медиҳанд. Мазмуни таърихӣ сарчашмаи таҷлили Рӯзи Ваҳдати миллӣ ба лаҳзаи тағйирёбанда дар таърихи навини Тоҷикистон рост меояд. Пас аз ба даст овардани истиқлолияти кишвар дар соли 1991 Тоҷикистон давраи низоъҳои дохилӣ ва низоъҳои шаҳрвандиро аз сар гузаронд.

Оғози солҳои 1990-ум бо ноустувории сиёсӣ ва низоъҳои мусаллаҳона байни гурӯҳҳои гуногун, ки бо мушкилоти иқтисодӣ ва фишори минтақавӣ бадтар мешуданд, қайд карда шуд. Аммо дар ин замонҳои ноором кӯшишҳо барои оштӣ ва ваҳдат ба амал омаданд. Имзои созишномаи ҳамаҷонибаи сулҳ дар соли 1997 як марҳилаи муҳим буд, ки бояд ба ҷанги шаҳрвандӣ хотима бахшад ва ба оштии миллӣ мусоидат кунад. Баъдан Рӯзи Ваҳдати миллӣ барои таҷлили ин созишнома ва таҷлили гуногунии фарҳангу анъанаҳое, ки Тоҷикистонро ғанӣ мегардонанд, таъсис дода шуд.

Бо шарофати Рӯзи Ваҳдати миллӣ дар кишварамон чорабиниҳои гуногуни фарҳангӣ, маросимҳо ва ҷашнҳои ҷамъиятӣ, ки гуногунии қавмӣ ва ваҳдати кишварро таъкид мекунанд, зинда мегардад. Одамон аз минтақаҳо ва қишрҳои гуногуни ҷомеа барои иштирок дар чорабиниҳои анъанавӣ ва фарщанги намоишгоҳҳое, ки санъат, ҳунар ва таомҳои Тоҷикистонро намоиш медиҳанд, ҷамъ меоянд. Ин рӯзест, ки ифтихори миллӣ эҳсос мешавад ва рӯҳияи ваҳдат ҳукмфармост.

Ин ҷанбаи таълимӣ барои тарбияи ҳисси ҳувияти миллӣ ва эҳтиром ба гуногунрангӣ дар байни насли ҷавон муҳим аст. Он ёдраскунандаи устувории халқи тоҷик дар рафъи мушкилот ва талош барои ояндаи муштараки сулҳу шукуфоӣ мебошад. Ин рӯз арзишҳои таҳаммулпазирӣ, ҳамдигарфаҳмӣ ва ҳамкории байни тамоми табақаҳои ҷомеаро, новобаста аз фарқиятҳои этникӣ ё динӣ, тақвият медиҳад.

Ваҳдати миллӣ, сарфи назар аз пайдоиши гуногуни этникӣ, фарҳангӣ, динӣ ва сиёсии миллатҳо, маънои дӯстӣ ва ҳамбастагии шаҳрвандони кишварро дорад. Идеяи он аст, ки сарфи назар аз фарқиятҳо, одамон метавонанд дар зери шахсияти умумӣ ҳамчун шаҳрвандони як миллат муттаҳид шаванд. Ноил шудан ба Ваҳдати миллӣ аксар вақт ташвиқи фарогирӣ, ҳамдигарфаҳмӣ байни гурӯҳҳои гуногун, пешбурди адолати иҷтимоӣ ва ҳимояи арзишҳо ва принсипҳои умумиро дар бар мегирад, ки аз фарқиятҳои инфиродӣ берунанд.

Ваҳдати миллӣ барои ҷомеаи устувор ва шукуфон аҳамияти ҳалкунанда дорад, зеро он имкон медиҳад, ки барои ноил шудан ба ҳадафҳои муштарак амалҳои дастаҷамъӣ анҷом дода шаванд, муқовимат ба ихтилофоти дохилӣ ва қобилияти миллат барои муқовимат ба мушкилоти беруна афзоиш меёбад. Ин як раванди доимист, ки саъю кӯшиш ва уҳдадориҳои ҳам роҳбарон ва ҳам шаҳрвандонро барои нигоҳдорӣ ва тақвият талаб мекунад.

Кӯшишҳо барои таҳкими Ваҳдати миллӣ аксар вақт омезиши ин омилҳоро бо назардошти шароит ва мушкилоти мушаххаси ҳар як кишвар дар бар мегиранд. Ин уҳдадории ҳукумат, ҷомеаи шаҳрвандӣ, муассисаҳои таълимӣ, пешвоёни динӣ, ҷамоат ва шаҳрвандони алоҳидаро барои ташкили ҷомеаи муттаҳид ва устувор талаб мекунад. Бо фаъолона ташвиқ кардани фарогирӣ ва бартараф кардани нобаробарии асосии иҷтимоӣ, иқтисодӣ ва сиёсӣ, кишварҳо метавонанд ваҳдати худро тақвият диҳанд ва барои ҳамаи шаҳрвандон ояндаи ҳамоҳангтар ва шукуфон эҷод кунанд.
Муносибатҳои байналмилалӣ: эҷоди муносибатҳои мусбӣ бо кишварҳои ҳамсоя ва ҷомеаи байналмилалӣ метавонад ба Ваҳдати миллӣ мусоидат намуда, ба субот ва ҳамкорӣ дар масъалаҳои минтақавӣ ва ҷаҳонӣ мусоидат кунад. Дипломатия ва ҳамкории байналмилалӣ, инчунин метавонанд ба ҳисси ифтихор ва ҳамбастагии миллӣ мусоидат кунанд.

Дар хотима мехоҳам зикр намоям, ки Рӯзи Ваҳдати миллӣ дар Тоҷикистон на танҳо хотираи ҷангҳо ва дастовардҳои гузашта, балки тасдиқи талошҳои дастаҷамъонаи сокинони кишвари азизамон барои бунёди миллати осоишта ва ягона мебошад. Он шаҳодати рӯҳияи тағйирнопазири ҳамоҳангӣ ва ҳамкорӣ мебошад, ки роҳи Тоҷикистонро ба сӯи ояндаи дурахшон муайян мекунад.

Рухшона ДАВЛАТШОЕВА,директори Литсейи касбии техникии саноати нассоҷии шаҳри Душанбе

Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар суханрониҳои худ доир ба Ваҳдати миллӣ таъкид намуданд: “Ваҳдати миллӣ рамзи истиқлолу озодӣ ва кафили рушди босуботи давлатдории тоҷикон мебошад”.

Таърихи давлатдории тоҷиконро дар солҳои 90-уми асри ХХ рӯйдодҳои талху душворе ҳамроҳ буд. Баъди пошхӯрии Иттиҳоди Шӯравӣ Тоҷикистон ҳамчун як кишвари мустақил ба роҳи нави сиёсӣ ва иқтисодӣ қадам гузошт.

Солҳои аввали истиқлолият кишвари мо гирифтори ҷанги шаҳрвандӣ гардид, ки оқибатҳои харобиовар дошта, ба Тоҷикистон зарари бузурги моддӣ ва маънавӣ овард. Дар натиҷа садҳо ҳазор нафар макони зисти худро тарк намуда рӯ ба муҳоҷирати иҷборӣ оварданд ва ҳазорон нафар ҷони худро аз даст доданд.

Бунёдҳои иқтисодӣ ва иҷтимоӣ, муассисаҳои илмию фарҳангӣ хароб гардиданд. Мардуми Тоҷикистон дар солҳои душвори ҷанги шаҳрвандӣ ва нооромиҳо ба хубӣ дарк намуданд, ки танҳо тавассути Ваҳдат метавон истиқлолият, амният ва рушди устувори ҷомеаро таъмин намуд.

Дар чунин шароити мураккаб ва ҳассос Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба ҳайси роҳбари давлат бо ҷасорату боварӣ қадам ба арсаи сиёсӣ гузоштанд. Дар ин раванд Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон нақши калидии беназир ва таърихиро иҷро намуда, аз рӯзҳои аввали роҳбарӣ барои тарафҳоро сари мизи музокирот овардан талош варзиданд. Хушбахтона, ба бахти миллати тоҷик муваффақ гардиданд. Бо ташаббуси Пешвои миллат гуфтушунидҳо оғоз ва бо имзои Созишномаи умумии истиқрори сулҳ ва ризоияти миллӣ 27- июни соли 1997 дар шаҳри Маскав, Тоҷикистон ба ҷанги дохилии панҷсолаи харобиовар нуқта гузошт ва ба марҳилаи созандагӣ ва бунёдкорӣ ворид гардид.

Ин санад намунаи нодири ҳалли мусолиҳатомези низоъҳои дохилӣ ва намунаи ибрат барои кишварҳои дигар гардид. Рӯзи ваҳдати миллӣ яке аз санаҳои муҳиму тақдирсози ҳалқаи тоҷик ба ҳисоб рафта, ҳамасола дар тамоми гӯшаву канори Тоҷикистон рӯзи 27 июн ҳамчун рамзи сулҳу оромӣ, ягонагии миллӣ ва оғози марҳилаи нави таърихии Тоҷикистони навин бо шукуҳу шаҳомат таҷлил мегардад. Барномаҳои фарҳангӣ, конфронсҳо, чорабиниҳои оммавӣ ва мулоқоти ҷавонон бо собиқадорони меҳнат доир мешаванд.

Пешвои миллат бо иродаи қавӣ, заҳматҳои шабонарӯзӣ ва сиёсати оқилона тавонистанд, ҷанги шаҳрвандиро хотима бахшида миллатро сарҷамъ намоянд. Ин санна на танҳо оғози марҳилаи нави таърихии Точикистон, балки рамзи ваҳдати миллӣ, ҳамдигарфаҳмӣ, ҳамдигарбахшӣ ва муттаҳидии мардуми Тоҷикистон гардид.

Ваҳдати миллӣ имкон дод, ки кишвар аз нав обод шавад, роҳҳо, мактабу дабистонҳо, беморхонаҳо ва дигар инфрасохторҳои ҳаётан муҳим барқарор карда шуда, наврасону ҷавонон имкони таҳсил, фаъолият ва зиндагии осоишта пайдо намоянд. Ваҳдати миллӣ имкониятҳои беҳтарини рушди мамлакатро таъмин намуда, баъди ба даст овардани ваҳдати миллӣ Тоҷикистон тавонист аз бисёр мушкилиҳо, аз ҷумла иқтисодиву иҷтимоӣ ва фарҳангӣ раҳоӣ ёфта, барои некӯаҳволии мардум чораҳои зарурӣ андешида шаванд.

Ваҳдати миллӣ ҳамчун дастоварди бузурги сиёсиву иҷтимоӣ ба кишвари мо имкон дод, ки ба марҳилаи созандагӣ, рушди иқтисодиву иҷтимоӣ ва таҳкими сулҳу субот ворид гардад. Раванди гузариш аз ҷанги шаҳрвандӣ ба сулҳ ва ваҳдати миллӣ дар Тоҷикистон яке аз намунаҳои камназири таърихӣ дар асри ХХ ба шумор рафта, имрӯз мардуми Тоҷикистон бояд қадри ин Ваҳдат ва суботро донанд, зеро он бо заҳмату ҷоннисориҳои зиёд ба даст омада, омили асосии пешрафт ва шукуфоии Тоҷикистони азиз мебошад.

Пас аз барқарор гардидани сулҳ Пешвои миллат ба сохтани як ҷомеаи ваҳдатгаро, ваҳдатсаро ва муттаҳид рӯй оварданд. Пешвои миллат имрӯз на танҳо роҳбари сиёсӣ, балки сармеъмори Ваҳдат ва ягонагии миллати тоҷик мебошанд. аҳдати миллӣ сутуни устувори давлати муосири тоҷик буда, ҳамчун яке аз арзишҳои олӣ ва муҳим барои рушди ҷомеа ва таъмини суботи сиёсиву иҷтимоӣ ба ҳисоб меравад ва гиромидошти ин арзиш қарзи ҳар як шаҳрванди ватандӯст мебошад.

Имрӯз ваҳдати миллӣ на танҳо арзиши маънавӣ, балки заминаи асосии сиёсӣ ва иҷтимоии давлатдории тоҷикон гардидааст. Ҳар як шаҳрванди Тоҷикистон бахусус ҷавонон масъуланд, ки ваҳдати миллиро ҳифз намуда, гиромӣ доранд, арҷ гузоранд, онро тақвият бахшанд ва бо зиракии сиёсӣ, ҳисси баланди ватандӯстӣ ин неъмати бебаҳоро чун гавҳараки чашм нигоҳ дошта, ҳамчун мероси пурифтихор барои наслҳои оянда ба ёдгор гузоранд ва нагузоранд, ки сулҳу суботи кишвар зери хатар бошад.

Имрӯз мо дар фазои сулҳу субот зиндагӣ мекунем, ки ин неъмати бебаҳо меваи заҳматҳои шабонарӯзии Пешвои миллат мебошад. Танҳо бо нигоҳ доштани сулҳ, якдигарфаҳмӣ ва эҳтироми арзишҳои миллӣ метавонем, оянаи дурахшон ва ҷомеаи муттаҳидро бунёд намоем. Ваҳдати миллии тоҷикон барои давлатҳои дигар як рамзи мусбат ва намунаи ибрат гардид, ки чи гуна аз ҷанги шаҳрвандӣ ва нооромиҳо миллати тоҷик тавонист ба сулҳ ва якдигарфаҳмӣ ноил гардад. Тоҷикистон дар арсаи байналхалқӣ ҳамҷун кишвари сулҳофару сулҳҷӯ шинохта шуда, таҷрибаи сулҳи тоҷикон мавриди баҳрабардорӣ қарор гирифт.

Ваҳдати миллӣ барои халқи тоҷик арзиши муқаддас ва ҷузъи ҷудонашавандаи ҳастии давлат буда, танҳо бо роҳи дӯстиву бародарӣ, ҳамдигарфаҳмӣ ва иттифоқ метавонем, барои рушду шукуфоии Тоҷикистони биҳиштосо саҳм гузорем. Миллате, ки дорои ваҳдату ҳамдилӣ ва якдигарфаҳмӣ мебошад, метавонад ҳар гуна мушкилоту таҳдидҳоро паси сар намуда, роҳи тараққиёт ва пешрафтро тай намояд. Дар Тоҷикистони азизи мо низ ваҳдати миллӣ нақши ҳалкунанда дар ҳифзи якпорчагии давлату миллат дорад.

Умедҷон КЕНҶАЕВ,

сармутахассиси Раёсати таҳсилоти ибтидоии касбии Кумита

Таҳти ин унвон бо ташаббуси Коллеҷи омӯзгории ба номи Хосият Махсумоваи шаҳри Душанбе дар ҳамкорӣ бо Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар Китобхонаи миллӣ конфронси байналмилалӣ баргузор гардид.

Дар конфронс раиси Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбӣ, академик Фарҳод Раҳимӣ , муовини аввали Кумита Баҳрулло Давлатзода, директори Коллеҷи омӯзгории ба номи Хосият Махсумова дотсент Зоир Ғафурӣ, профессори Коллеҷи Техас аз иёлати Мичигани ИМА Самариддин Афғонов, ректори Донишкадаи рушди менеҷменти Сингапур дар Душанбе, профессор Зайниддин Мухторов, намояндаи Ҷумҳурии Ҳиндустон Неҳра Раҷ, омӯзгори Донишкадаи рушди менеҷменти Сингапур дар Душанбе Тон Киеп, роҳбарону устодони муассисаҳои таҳсилоти миёна ва олии касбии кишвар, омӯзгорон ва меҳмонони хориҷӣ ширкат варзиданд.

Нахуст ба ҳамоиши байналмилалӣ директори муассиса дотсент Зоир Ғафурӣ ҳусни оғоз бахшида, иброз дошт, ки саҳми Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ — Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар таъмини амният, субот ва рушди устувори Тоҷикистон ва ҳамзамон расидан ба мушкилоти глобалӣ, аз ҷумла масоили об, иқлим, сулҳ ва инсондӯстӣ, шоёни таҳсину таҳқиқ аст. Нақши ин абармарди миллат дар муаррифии миллати сарбаланду тамаддунофари тоҷик дар арсаи ҷаҳонӣ бузургу мондагор мебошад.

Академик Фарҳод Раҳимӣ дар суханронии худ иброз дошт, ки имрӯз инсоният дар муқобили мушкилоти шадиде чун норасоии оби нӯшокӣ ва тағйирёбии иқлим қарор дорад. Тоҷикистон ҳамчун кишвари дорои манобеи оби тоза ва ташаббускори масоили об дар сатҳи байналмилалӣ бо роҳбарии Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон нақши муассир бозида, тавонист таваҷҷуҳи ҷомеаи ҷаҳониро ба ҳифзи муҳити зист ва ояндаи кураи Замин ҷалб намояд. Бо ин мақсад бо пешниҳоди Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон Соли 2025 “Соли байналмилалии ҳифзи пиряхҳо” эълон гардид ва дар Душанбе Конфронси байналмилалии сатҳи баланд доир шуд, ки он боз як иқдоми таърихии Тоҷикистон дар ҳалли мушкилоти сайёра арзёбӣ мегардад.

Сипас, меҳмонон аз давлатҳои хориҷӣ, профессорон ва мутахассисони сатҳи ҷаҳонӣ дар мавзуъҳои марбут ба амнияти экологӣ, сиёсати башардӯстона ва нақши пешвоёни минтақавӣ баромад карда, ба иштирокчиён ғизои маънавӣ бахшиданд.

Боиси ифтихор аст, ки маҷмуаи пурмуҳтавои мақолаҳои илмии конфронс қабл аз баргузорӣ ба табъ расида, ҳамчун як дастовези гаронбаҳои илмӣ ба иштирокчиён тақдим гардид.

Дар интиҳои ҳамоиш, иштирокчиён ба кори конфронс ва маърузаҳои ироашуда баҳои баланд дода, баргузории чунин чорабиниҳоро заминаи густариши ҳамкориҳои илмӣ, таҳкими сулҳу субот ва рушди маърифат донистанд.

Логотипи Кумита оид ба таҳсилоти ибтидоӣ ва миёнаи касбии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон

11 июн Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо роҳбарони мақомоти ҳифзи ҳуқуқ ва сохторҳои низомӣ машварати корӣ доир намуданд.

Дар машварат масоили вобаста ба таъмини амният ва оромию субот дар кишвар мавриди баррасӣ қарор гирифт.

Сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон вазъи кунунӣ дар ҷомеаро мавриди таҳлилу баррасӣ қарор дода, ба роҳбарони мақомоти ҳифзи ҳуқуқ ва сохторҳои низомӣ доир ба ҳифзи амну субот, таъмини қонуният ва тартиботи ҳуқуқӣ, омодагии доимии Қувваҳои Мусаллаҳ ва дигар сохторҳои низомӣ, таҳкими интизому риояи оинномаҳои ҳарбӣ ва омодасозии босифати кадрҳои ин соҳаҳо дастуру супоришҳои мушаххас доданд.