ТЕХНОЛОГИЯИ РАҚАМӢ ДАР ТАЪЛИМ: РАВИШҲОИ ИННОВАТСИОНӢ

Технологияҳои рақамӣ дар таҳсилоти муосир нақши муҳим мебозанд. Онҳо имкон медиҳанд, ки на танҳо сифати таълим беҳтар гардад, балки дастрастар ва ҷолиб шавад. Фаҳмидани он муҳим аст, ки рақамикунонии маориф на танҳо як тамоюли муваққатӣ, балки як тағйироти бунёдӣест, ки тамоми манзараи маорифро дигаргун месозад. Технологияҳои рақамӣ имкон медиҳанд, ки шаклҳои нави ҳамкории байни омӯзгорон ва донишҷӯён, инчунин байни худи донишҷӯён эҷод карда шаванд. Онҳо барои фардикунонии таълим, ки дар шароити таълими омма махсусан муҳим аст, имкониятҳо фароҳам меоваранд.

Илова бар ин, технологияҳои рақамӣ ба рушди малакаҳои зарурӣ дар ҷаҳони муосир, аз қабили тафаккури интиқодӣ, эҷодкорӣ ва қобилияти мустақилона омӯхтан мусоидат мекунанд. Таҳкурсиҳои муосири таълимӣ аз қабили Moodle, Google Classroom ва Coursera барои ташкили раванди таълим доираи васеи имкониятҳоро фароҳам меоранд. Онҳо ба Шумо имкон медиҳанд, ки омӯзишҳо эҷод кунед, санҷиш гузаронед, пешрафти донишҷӯёнро пайгирӣ кунед ва ғайра. Ин платформаҳо инчунин воситаҳои коммуникатсионӣ ба монанди форумҳо ва чатҳоро пешниҳод мекунанд, ки ба ҳамкории фаъол байни иштирокчиёни раванди таълим мусоидат мекунанд.

Масалан, Moodle яке аз маъмултарин таҳкурсиҳои идоракунии омӯзиш (LMS) мебошад. Он асбобҳои фасеҳро барои эҷоди омӯзишҳо, идоракунии мундариҷа ва арзёбии донишҷӯён таъмин мекунад. Google Classroom, дар навбати худ, бо дигар хидматҳои Google ҳамгиро шуда, онро барои истифода дар муассисаҳои таълимӣ, коллеҷҳо ва донишгоҳҳо қулай мегардонад. Coursera дастрасиро ба бахшҳои донишгоҳҳо ва ширкатҳои пешрафта пешкаш мекунад, ки ба донишҷӯён имкон медиҳад, ки новобаста аз он ки дар куҷо набошанд, маълумоти босифат гиранд.

Синфхонаҳои амалӣ (виртуалӣ) ба монанди Zoom ва Microsoft Teams ба доираи назари ҷудонашавандаи омӯзиши фосилавӣ табдил ёфтаанд. Онҳо имкон медиҳанд, ки дарсҳои назариявӣ ва амалӣ дар вақти воқеӣ гузаронида шаванд ва робитаи интерактивии (ҷолиб) байни омӯзгорон ва донишҷӯёнро таъмин кунанд. Синфхонаҳои амалӣ (виртуалӣ) инчунин хусусиятҳои сабти синфро пешниҳод мекунанд, ки ба донишҷӯён имкон медиҳанд, ки маводро аз назар гузаронанд ва онро беҳтар нигоҳ доранд.

Масалан, миқёси доираи васеи хусусиятҳоро ба монанди қобилияти мубодилаи экран, истифодаи тахтаҳои сафед ва гузаронидани пурсиш пешниҳод мекунад, Microsoft Teams бо дигар маҳсулоти Microsoft ҳамгиро шуда, онро барои истифода дар муҳити фазои корӣ ва муассисаҳои таълимӣ қулай мегардонад. Ин воситаҳо имкон медиҳанд, ки муҳити мукаммали омӯзиши виртуалӣ эҷод карда шаванд, ки метавонанд ҳамчун синфхонаҳои анъанавӣ самаранок бошанд. Маводҳои ҷолибии таълимӣ, аз қабили китобҳои дарсӣ, видео дарсҳо раванди омӯзишро ҷолибтар ва муассиртар мекунанд. Онҳо ба хонандагон имконият медиҳад, ки маводи таълимиро нағзтар азхуд намуда, донишхои гирифтаашро дар амал татбиқ намоянд.

Маводҳои ҷолиб (интерактивӣ) инчунин ба рушди омӯзиши мустақилона ва малакаҳои тафаккури интиқодӣ мусоидат мекунанд. Масалан, китобҳои дарсии электронӣ аксар вақт унсурҳои ҷолибро, аз қабили биноӣ, шунавоӣ ва супоришҳоро бо аксуламали фаврӣ дар бар мегиранд. Дарсҳои видеоӣ ба донишҷӯён имкон медиҳанд, ки бо суръати худ омӯзанд, дар ҳолати зарурӣ маводро қатъ ва аз назар гузаронанд. Симуляторҳо ва лабораторияҳои виртуалӣ ба донишҷӯён имкон медиҳанд, ки донишҳои назариявиро дар амал татбиқ кунанд, ки ин барои фанҳои техникӣ ва табиатшиносӣ махсусан муҳим аст.

Равишҳои инноватсионии омӯзиш бо истифода аз технологияҳои рақамӣ Бозӣ Гамификатсия (маънои бозӣ кардани бозиҳои видеоиро бо шавқ ва шадид, аксар вақт барои муддати тӯлонӣ дорад.) истифодаи унсурҳои бозиро дар раванди таълим дар бар мегирад. Ин метавонад як системаи холҳо, дараҷаҳо, ҷоизаҳо ва озмунҳо бошад, ки донишҷӯёнро барои иштироки фаъолона дар раванди таълим ва баланд бардоштани ҳавасмандии онҳо ташвиқ мекунанд. Гамфикатсия (маънои бозӣ кардани бозиҳои видеоиро бо шавқ ва шадид, аксар вақт барои муддати тӯлонӣ дорад) инчунин ба рушди кори дастаҷамъӣ ва малакаҳои рақобатпазир мусоидат мекунад.

Намунаҳои бозӣ кардан бозиҳои таълимӣ, платформаҳои бозӣ ва системаҳои мукофотро дар бар мегиранд. Масалан, Duolingo системаи сатҳҳо ва мукофотҳоро барои ҳавасманд кардани корбарон ба омӯзиши забонҳо истифода мебарад. Кахот! (Kahoot! платформаи омӯзишии бозӣ аст, ки дар синфхонаҳо ва муассисаҳои таълимӣ истифода мешавад. Дар сайт феҳристи бозиҳо - "Kahoots" пешниҳод шудааст - ҳар яки онҳо викторинаест, ки саволҳои гуногунро интихоб мекунанд. Kahoot! метавонад барои санҷиши дониши донишҷӯён ё ҳамчун танаффус аз кори дарс истифода шавад).

Ба Шумо имкон медиҳад, ки викторинаҳо ва озмунҳо эҷод кунед, ки раванди таълимро шавқовартар ва ҷолиб гардонанд. Ин воситаҳо барои ҷалби бештари омӯзиш ва ҳавасмандгардонии донишҷӯён кӯмак мекунанд. Синфи баргардонидашуда, синфи чаппашуда як модели омӯзишӣ мебошад, ки дар он донишҷӯён дар хона бо истифода аз дастурҳои видеоӣ ва дигар захираҳо маводи навро меомӯзанд, дар ҳоле ки дар синфхона онҳо супоришҳои амалиро иҷро мекунанд ва масъалаҳои мураккабро муҳокима мекунанд.

Ин равиш барои самараноктар истифода бурдани вақти дарс имкон медиҳад ва ба амиқтар дарк кардани мавод мусоидат мекунад. Синфхона инчунин ба рушди омӯзиши мустақилона ва малакаҳои тафаккури интиқодӣ мусоидат мекунад. Намунаҳои синфхонаи баргардонидашуда истифодаи дарсҳои видеоӣ, курсҳои онлайн ва дигар захираҳои рақамиро барои омӯзиши мустақилона дар бар мегиранд. Дар дарс хонандагон гуруҳ-гуруҳ кор карда, супоришхои амалиро ичро мекунанд, бо омӯзгор масъалаҳои душворро муҳокима мекунанд.

Ин равиш барои самараноктар истифода бурдани вақти дарс имкон медиҳад ва ба амиқтар дарк кардани мавод мусоидат мекунад. Омӯзиши мутобиқшавӣ истифодаи технологияҳои зеҳни сунъиро барои фардӣкунонии раванди таълим дар бар мегирад. Системаҳои таълимии мутобиқшавӣ кори донишҷӯёнро таҳлил мекунанд ва ба онҳо супоришҳоеро пешниҳод мекунанд, ки ба сатҳи дониш ва малакаҳои онҳо мувофиқат мекунанд. Ин ба ҳар як донишҷӯ имкон медиҳад, ки бо суръати худ таҳсил кунад ва маҳз дар ҷое, ки лозим аст, дастгирӣ гирад.

Намунаҳои омӯзиши мутобиқшавӣ таҳкурсиҳоеро дар бар мегиранд, ба мисли Khan Academy ва Smart Sparrow, ки пайдарпайиҳоро барои таҳлили кори донишҷӯён истифода мебаранд ва ба онҳо супоришҳои фардӣ пешниҳод мекунанд. Ин системаҳо ба донишҷӯён кӯмак мекунанд, ки самараноктар омӯзанд ва дар ҳамон ҷое, ки ба онҳо ниёз доранд, дастгирӣ гиранд. Омӯзиши мутобиқшавӣ инчунин ба рушди омӯзиши мустақилона ва малакаҳои тафаккури интиқодӣ мусоидат мекунад.

Манфиатҳо ва мушкилоти ҷорӣ намудани технологияҳои рақамӣ дар раванди таълим.

Афзалиятҳо 1. Дастрасии таҳсилот: Технологияҳои рақамӣ таҳсилро барои одамон аз қисматҳои гуногуни ҷаҳон дастрас мекунанд. Омӯзишҳои маҷозӣ ва синфхонаҳои ҷолиб ба Шумо имкон медиҳанд, ки новобаста аз ҷойгиршавии ҷуғрофии худ маълумот гиред. Ин махсусан барои одамоне, ки дар манотиқи дурдаст зиндагӣ мекунанд ё кишварҳое, ки захираҳои таҳсилотии маҳдуд доранд, муҳим аст.

2. Ҷолибӣ (интерактивӣ) ва ҷалб: Маводҳои омӯзишии ҷолибӣ (интерактивӣ) ва бозӣ раванди омӯзишро шавқовартар ва ҳавасманд мекунанд. Ин ба беҳтар азхудкунии мавод ва рушди тафаккури интиқодӣ ва малакаҳои эҷодӣ мусоидат мекунад.

3. Фардӣкунонии омӯзиш: Системаҳои мутобиқшавӣ имкон медиҳанд, ки раванди таълим ба ниёзҳои инфиродии ҳар як донишҷӯ мутобиқ карда шавад. Ин махсусан дар шароити тарбияи оммавӣ аҳамияти калон дорад, ки омӯзгорон ба ҳар як хонанда ҳамеша диққати зарурӣ дода наметавонанд.

4. Самаранокӣ ва роҳати: Воситаҳои рақамӣ ташкили раванди таълимро соддатар намуда, онро барои ҳамаи иштирокчиён дастрас ва қулай мегардонанд. Ин ба омӯзгорон ва донишҷӯён имкон медиҳад, ки вақт ва захираҳои худро самараноктар истифода баранд.

Мушкилот 1. Масъалаҳои техникӣ: Набудани дастрасӣ ба интернет ва таҷҳизоти зарурӣ метавонад монеаи асосӣ дар роҳи татбиқи технологияҳои рақамӣ бошад. Ин махсусан барои минтақаҳои дурдаст, ки дастрасӣ ба Интернет ва дастгоҳҳои муосир маҳдуд аст, дахл дорад.

2. Масъалаҳои ҳавасмандкунӣ: На ҳама донишҷӯён барои омӯзиши мустақилона омодаанд ва метавонанд ҳангоми омӯзиши фосилавӣ дар дарёфти ҳавасмандӣ душворӣ кашанд. Ин кор карда баромадани равишҳои нави ҳавасмандгардонӣ ва дастгирии донишҷӯёнро талаб мекунад.

3. Амнияти киберӣ: Масъалаҳои ҳифзи додаҳо ва амнияти киберӣ дар шароити рақамикунонии маориф аҳамияти бештар пайдо мекунанд. Ин таҳияи усулҳои нави ҳифзи додаҳо ва таъмини амнияти платформаҳои таълимро талаб мекунад.

Зарурати бозомӯзии омӯзгорон: Омӯзгорон бояд малакаҳои зарурии рақамиро дошта бошанд ва барои истифодаи технологияҳои нав дар раванди таълим омода бошанд. Ин талаб мекунад, ки такмили ихтисос ва такмили ихтисоси омӯзгорон ташкил карда шавад. Технологияҳои рақамӣ барои таҳсил уфуқҳои нав мекушоянд ва онро дастрастар, интерактивӣ ва фардӣ мекунанд. Аммо иҷрои онхо бо як катор масъалаҳои ҳалнашудае алоқаманд аст, ки онҳоро ба назар гирифтан ва ҳал кардан лозим аст. Дар оянда мо метавонем рушду такмили минбаъдаи воситаҳо ва равишҳои рақамиро интизор шавем, ки имкон медиҳад иқтидори онҳоро дар раванди таълим боз ҳам самараноктар истифода барем.

Технологияҳои рақамӣ дар соҳаи маориф на танҳо як тамоюл, балки шарти зарурии омодасозии мутахассисони муосир ба чолишҳо ва имкониятҳои ҷаҳони рақамӣ мебошанд. Тадқиқ ва ҷорӣ намудани технологияи навро давом додан, инчунин таҳияи стратегияҳо барои бартараф кардани мушкилоти марбут ба истифодаи онҳо зарур аст. Ин як системаи бештар муассир ва фарогирандаи таълимро фароҳам меорад, ки ба ниёзҳои ҷомеаи муосир ҷавобгӯ бошад ва донишҷӯёнро барои касбҳои муваффақ дар ҷаҳони рақамӣ омода созад.

ШАРИФХОНЗОДА И. Ш.,

сармутахассиси бахши назорат ва

таъмини сифати таҳсилоти

Коллеҷи тиббии ноҳияи Ёвон